Primasa zbóžnoprajili
Bywši nawoda pólskich biskopow a wojowar přećiwo komunizmej počesćeny
Waršawa. W Pólskej su minjenu njedźelu z wulkej politisko-nabožnej swjatočnosću bywšeho primasa biskopow Stefana Wyszyńskeho zbóžnoprajili. K tomu běchu so we Waršawskej katedrali Božeje předwidźiwosće wodźacy zastupnicy politiki a cyrkwje zhromadźili. Nimo prezidenta Andrzeja Dudy a cyłeho knježerstwa z ministerskim prezidentom Mateuszom Morawieckim na čole bě 80 pólskich a 45 wukrajnych biskopow kaž tež 600 duchownych na ceremoniju přišło. W katedrali samej je 7 000 ludźi zbóžnoprajenje sćěhowało. We wjacorych městach kraja stejachu hoberske wobrazowki, na kotrychž móžachu dalši zajimcy zarjadowanje sobu dožiwić. Vatikan zastupowaše pósłanc bamža Franciskusa, kardinal Marcello Semerano.
„Hasa afghaniskich žonow“
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěska republika knježerstwo islamistiskich talibanow na žadyn pad njepřipóznawa. Dyrbi pak bohužel z jich zastupjerjemi jednać. To rjekny čěski wonkowny minister Jakub Kulhánek nowinarjam krótko do wopyta w Zjednoćenych arabskich emiratach a Sawdi-Arabskej, hdźež je wutoru předewzaćelski forum zahajił. Tuchwilne knježerstwo Afghanistana etnisku a nabožnu mnohotnosć wobydlerstwa aziskeho kraja scyła njewobkedźbuje a nima so tuž po směrnicach Europskeje unije čłowjeske prawa nastupajo. Tak starosća so tež naši južni susodźa wo tuchwilne žiwjenske wuměnjenja ludźi w krizowym staće. „Nětko dožiwjamy ćmowu dobu, talibanojo su nowi knježićeljo Afghanistana. To mje scyła njewjeseli. Dyrbimy so bohužel z nowymi wobstejnosćemi wotnamakać. Z našeho wida pak je wažne, zo we wobłuku Europskeje unije surowych islamistow nastupajo jednotnje postupujemy“, minister zwurazni. Dale wón zdźěli, zo dyrbi z talibanami wo humanitarnej pomocy jednać.
Zwjazkej bliže
Moskwa (ČŽ/K/SN). Běłoruski knježićel Aleksander Lukašenko je w prócowanju, sankcijam USA a EU skutkownišo so wobarać, swój kraj wušo z Ruskej zwjazał. W Moskwje jednaše wón z prezidentom Wladimirom Putinom, a wuslědk jeju zetkanja je dojednanje wo dale wušej integraciji wobeju krajow.
Ruski prezident Putin po jednanjach zwurazni, zo je wonych cyłkownje 28 programow wuraznje „zaměrjenych na zjednoćenje legislatiwy Ruskeje a Běłoruskeje nastupajo najwšelakoriše pola hospodarstwa. Tak maja so mjez druhim wuměnjenja za dźěławosć ekonomiskich subjektow wobeju krajow wurunać, zhromadne financne a energijowe wiki wutworić, transportnistwo a wobchad zjednotnić kaž tež zhromadna přemysłowa a ratarska politika załožić a zwoprawdźić.“
Na polu wojerstwa Ruska a Běłoruska bjeztoho hižo wjele lět wobšěrnje kooperujetej. Tuchwilu přewjedujetej wonej zhromadny manewer „Zapad 2021“. Na nim je dohromady 200 000 wojakow z wobeju krajow z najmodernišej techniku wobdźělenych. Po ruskej powěsćerni TASS jedna so při tym wo najwjetši manewer zašłych 40 lět.
Tež agent režima pódla był
Skandal na Mjezynarodnym hospodarskim forumje w Karpaczu wotkryli
Waršawa. W delnjošleskim Karpaczu wotmě so wot minjeneje wutory hač do wčerawšeho mjeztym 30. mjezynarodny hospodarski forum. Wjace hač 3 000 hosći ze 56 krajow je tam wo najwšelakorišich europskich temach, wosebje wuchodoeuropskich, wuradźowało. Zarjadowała je forum Załožba za wuchodoeuropske studije. Mjez wobdźělnikami bě tež sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Pólscy žurnalisća wotkrychu w tym zwisku skandal, kotryž je knježerstwu susodneho kraja jara njepřijomny: Na zarjadowanju bě tež agent běłoruskeho mócnarja, prezidenta Aleksandera Lukašenka.
Třo premierojo sej přezjedni
Praha (ČŽ/K/SN). Premierojo Čěskeje, Słowakskeje kaž tež Awstriskeje – Andrej Babiš, Eduard Heger a Sebastian Kurz – su so na swojim zetkanju w Lednicy jednomyslnje přećiwo ilegalnej migraciji wuprajili. Zo so do Europy kaž lěta 2015 ćěkancy z hromadami nawala, tomu njesmě dóńć. Po nahłym wotchadźe wójska USA a jednotkow NATO je w Afghanistanje z přewzaćom mocy přez radikalno-islamistiskich talibanow dospołnje nowa a dotal njepřewidna situacija nastała.
„Mamy winowatosć, ludźom pomhać. Tohodla je so Awstriska rozsudźiła, wudać přidatnje 18 milionow eurow za podpěranje afghaniskich ludźi, ćeknjenych před talibanami do susodnych krajow“, kancler Kurz swojimaj kolegomaj zdźěli. Je to prócowanje, wolóžić jim wobćežny přebytk zwonka domizny. „Njesměmy dopušćić, zo so lěto 2015 wospjetuje.“ Čěski ministerski prezident Babiš zwurazni, zo su předsydźa wšěch třoch knježerstwow tež nastupajo bój přećiwo pašowarjam ludźi jednoho měnjenja. Ilegalni migranća płaća swojim „pomocnikam“ droho za „přewod“ do Europy, je trjeba tutej praksy zadźěwać.
Masowe testy w čěskich šulach
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Za 1,4 miliony čěskich dźěći a młodostnych je 1. požnjenc skoro tak wažny kaž započatk wulkich prózdnin. Prěni dźeń noweho šulskeho lěta bě hnydom zwjazany z testom, nic pak w někajkim šulskim předmjeće, ale z tajkim na koronu. Jeničce šćěpjeni abo wustrowjeni šulerjo mějachu swobodny přistup do swojeho kubłanišća. 111 natyknjenych bě wuslědk wobšěrneje akcije přećiwo wospjetnemu rozpřestrěću wirusa.
Čěski strowotniski minister Adam Vojtěch je přeswědčeny, zo je w prawym času jednał a zo móžeše tak hrožacemu zawrjenju šulow hnydom na spočatku šulskeho lěta zadźěwać. „Mój zaměr je, zo móža dźěći po minjenym skepsanym šulskim lěće z domjacej wučbu zaso normalnje w šuli wuknyć.“ Po wuhódnoćenju wobšěrnych testow so wopokaza, zo su skerje 16lětni a starši šulerjo inficěrowani. „Pandemiske połoženje we wyšich lětnikach je hórše hač w zakładnych“, minister podšmórny.
Zboha přibytk
Praha (ČŽ/K/SN). W Čěskej je přerězna měsačna bruttomzda w lětušim druhim kwartalu wo nic mjenje hač 11,3 procenty na nětko 38 275 krónow (něhdźe 1 500 eurow) zrostła. Po wotćehnjenju inflaciskeje raty je so wona realnje wo 8,2 procentaj zwyšiła, to wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Z jeho informacijow zdobom wuchadźa, zo dwě třećinje dźěławych na přerěznu mzdu njepřińdźetej. Zo je wona w druhim kwartalu poměrnje bohaće přibyła, ma po hódnoćenju eksperty ČSÚ Dalibora Holeho wjacore přičiny. Tak su sobudźěłaćerjo strowotnistwa a hladanskich słužbow w zwisku z koronawirusowej krizu wjele měsacow šćedriwe přiražki dóstawali.
Tež nastupajo přerěznu měsačnu bruttomzdu su mjez jednotliwymi wobwodami nahladne rozdźěle. Najwyša je wona ze 46 163 krónami (ca. 1 800 eurow) a z tym daloko nad krajowym přerězkom w stolicy Praze była. Na druhim městnje slěduje Srjedźočěski wobwod z 39 832 krónami (něhdźe 1 520 eurow). W rjedźe wobwodow přerězna měsačna bruttomzda ani přerězk kraja njedocpěwa. Tak wučinja wona w Karlovarskim wobwodźe jeno 33 636 krónow (přibližnje 1 320 eurow).
„Mamy swoje přikazy“
Kriza ćěkancow dla na pólsko-běłoruskej mjezy dale traje
Waršawa. Drama skupiny afghaniskich ćěkancow na mjezy mjez Běłoruskej a Pólskej je jedna z wusahowacych temow w medijach susodneho kraja, kotraž wjedźe k zdźěla chětro emocionalnym debatam mjez zastupnikami knježerstwoweje strony PiS a opoziciju.
Před wjace hač třomi tydźenjemi zadźeržachu pólscy namjezni škitarjo njedaloko wsy Usnarz Górny skupinu afghaniskich ćěkancow, kotřiž běchu so z Běłoruskeje pólskej mjezy bližili. Wojacy skupinu ludźi wobstupichu, a hač do dźensnišeho woni nikomu njedowoleja, z nimi rěčeć abo jich zastarać. Nichtó poprawom njewě, hač su ćěkancy hižo na pólskim abo hišće na běłoruskim teritoriju, dokelž njeje mjeza na tym blaku jasnje woznamjenjena. Do Běłoruskeje nawróćić so ćěkancy njemóža, dokelž jim to tam njedowola. Rěčnica namjeznych škitarjow rěči wo 28 wosobach, mjez kotrymiž su štyri žony. Do toho bě Pólska wo 24 wosobach rěčała, aktiwisća za čłowjeske prawa porno tomu wo 32.
ANO zaso prědku
Poručeja třeće šćěpjenje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěska je swoje wulkopósłanstwo w afghaniskej stolicy Kabulu nachwilnje zawrěła. Diplomatiske zastupnistwo w pakistanskim Islamabadźe přewozmje někotre nadawki, rěka z čěskeho ministerstwa za wonkowne naležnosće. Na zbožo je so Čecham poradźiło wšitkich swojich diplomatow kaž tež 130 afghaniskich pomocnikow před talibanami wuchować.
