Dnja 3. septembra 1939 wozjewištej Wulka Britaniska a Francoska nacistiskej Němskej, kotraž bě 1. septembra Pólsku nadpadnyła, wójnu. Wobaj krajej běštej z Pólskej zrěčenje wo mjezsobnej pomocy a wojerskej podpěrje krótko do toho podpisałoj. Z tym započa so Druha swětowa wójna w Europje.

Francoske knježerstwo wobroći so hišće na italske fašistiske knježerstwo Benita Mussolinija, zo by wone Hitlera k dojednanju přeswědčiła, a namjetowaše hižo 5. septembra konferencu wo změnach měroweho zrěčenja 1919 we Versaillesu přewjesć. Hitler to wotpokaza. Wón chcyše Pólsku spěšnje rozbić a potom najprjedy wójnu skónčić.

Kermušny nyšpor z brigadu

póndźela, 16. septembera 2024 spisane wot:

Budyšin (CRM/SN). Swjatočne nyšpory z wosebitym hudźbnym wobrubjenjom su so w Budyšinje přez lěta z dobrej tradiciju stali. Na wčerawšej druhej njedźeli požnjenca wopominaše so poswjećenje tamnišeje, tež „serbskeje“ mjenowaneje Cyrkwje našeje lubeje knjenje, kotrejež spočatki leža w 11. lětstotku.

Kaž připowědźene wuhotowa tónraz chór I. serbskeje kulturneje brigady pod nawodom Judith Kubicec nic jenož dwu-, ale samo wjacerěčnu pobožnosć. K tomu poda tachantski farar, prelat Wito Sćapan serbsko-němsku meditaciju wo patronce cyrkwje, maćeri Božej Mariji.

Wustupy chóra Serbskeho gymnazija Budyšin su stajnje jara derje wopytane. Tak tež tónraz, hdyž steješe nabožny repertoire z čerstwymi młodymi a derje kubłanymi hłosami na programje. Na pišćelach zahra gymnaziast Korla Baier, spěwne solo poda jeho sobušuler Julius Paška. Nadobne składby „Bóh na zemju je pohladał“ a „Boha chwal stwórba wša“ serbskeju komponistow Korle Awgusta Kocora resp. Jana Pawoła Nagela słušachu zaso do stajnje znowa putacych přinoškow duchowneho wokřewjenja.

Zrališe zhladowanje na „Hanu“

póndźela, 16. septembera 2024 spisane wot:

„Hana z Hórkow“ rěka nowa kniha z pjera Jurja Kocha. Znowa je so wón ze Židowku Hanu Šěrcec zaběrał. Wčera je Ludowe nakładnistwo Domowina knihu předstajiło.

Hórki (SN/MG). Zo je so Jurij Koch po lěće 2010 hišće raz ze Židowku Hanu Šěrcec zaběrał, „z tym nichtó ličił njeje“. Tole měni znajmjeńša zamołwity lektor noweje knihi Kocha „Hana z Hórkow“ Pětr Thiemann. Wčera je wón, zhromadnje z lektorku Ingrid Juršikowej a Katku Pöpelec najnowšu knihu serb­skeho awtora na stwičce Smolic statoka w Hórkach předstajił. Něhdźe 40 zajimcow bě přichwatało a tak běchu wšě stólcy a ławki wobsadźene.

Nazymski koncert dorosta

póndźela, 16. septembera 2024 spisane wot:
Lětuši rjad nazymskich koncertow je so njedźelu popołdnju w Njebjelčicach zahajił. W kopaće połnej wosadnicy Bjesadźe stej dorostowy chór Budyskeho Serbskeho gymnazija a rejwanska skupina 1. serbskeje kulturneje brigady publikum zaho­riłoj. Přichodny nazymski koncert z chórom Lipa wotměje so 27. septembra w Salowje. Foto: Jurij Čornak

Kamjenc (SN/MG). Zo přińdźe lětuša lawreatka sakskeho literarneho myta Angele Krauß do Kamjenca, bě wčera mnohim zajimcam přičiny dosć, so do něhdyšeje klóšterskeje a serbskeje cyrkwje swjateje Hany podać. W ramiku nětko jědnateje Kamjenskeje narěče skići Krauß wčera wječor dohlad do swěta swojich mysli. Organizowało bě zarjadowanje dźěłowe městno za recepciju Lessinga w Kamjencu.

Zo su Kamjenske narěče towaršnostnje wuznamne zarjadowanja, na to pokaza hižo wyši měšćanosta Roland Dantz (Swobodni wolerjo), w swojich powitanskich słowach. Před dokładnje dźesać lětami, 11. septembra 2014, bě mjenujcy tež njedawno zemrěty aktiwist za byrgarske prawa w NDR Friedrich Schorlemmer tu porěčał. Hladajo na narěč Krauß wón praji, zo budźe wona „překwapjeć“. Nimo toho zwurazni wón, zo su narěče „za politisku krajinu wažny format“, wšako ma tu kóždy móžnosć swoje měnjenje zwuraznić.

We wobłuku koncertneho rjadu „Nadźija“ towarstwa Patrons of Art and Scieneces je renoměrowany šwedski pianist Helge Antoni dźensa wječor z hosćom na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja. Lawreat Myta Menuhina chce publikum z twórbami Wolfganga Amadeusa Mozarta wobkuzłać. Njedźelu wospjetuje program we Wulkim Šunowje. Foto: IMAGO/Barbara Zabka

Poskićuja kursy starych rjemjesłow

pjatk, 13. septembera 2024 spisane wot:
Zańdźene lěto słušeše projekt „Wólnočasna oaza na Jakubecec twjerdźiznje“ w Mortkowje do kruha 198 wuznamjenjenych we wubědźowanju sakskeho ministerstwa za regionalne wuwiće „simul⁺Kreativ“. Projekt, kotryž chce wopytowarja za naslědne materialije, twaršćizny kaž tež nastroje wšědneje potrjeby zajimować a sensibilizować, zdoby sej 5 000 eurow mytowanskich pjenjez. Nětko poskićuja na Jakubecec twjerdźiznje kursy, w kotrychž tradicionalne stare rjemjesła předstajeja. Susanne Schiffner (nalěwo) je kónc awgusta prěni hornčerski kurs podawała, na kotrymž je so tež šulerka Lina Kirchberg wobdźěliła. Foto: priwatne

Program po wšej Łužicy

štwórtk, 12. septembera 2024 spisane wot:

Domowina organizuje druhe lěto pisany rjad nazymskich koncertow

Budyšin (SN/MG). Za mnohe Serbowki a mnohich Serbow słušeja nazymske koncerty do pancateho ćmoweho časa runje tak, kaž wosušk k hodam. Druhi raz wuhotuje wone nazymske wjerški lětsa Domowina, po tym zo bě něhdyša organizatorka – Załožba za Serbski lud – zamołwitosć před ... lětami wotedała. Zamołwita projektowa managerka ze stron Domowiny je nětko Katrin Młynkowa. Na naprašowanje našeho wječornika wona zdźěli, zo „so lětsa na zwučenym formaće ničo njezměni“.

To rěka, zo přewjedu so tež lětsa zaso koncerty we wšěch župach Domowiny. Dwanaće jich dohromady budźe. Nalěto mějachu tež hižo dwaj, Młynkowa powěda. „Poprawom mějachmy jenož dźesać koncertow planowanych, ale dokelž bě zajim tak wulki, mamy nětko dwaj wjace.“ Wulki zajim mějachu wosebje kulturne ćělesa, kotrež wuhotuja koncerty w Malešecach, Bukecach, Radworju, Njebjel­čicach, Hórkach, Pančicach, Dešnje, Złym Komorowje, Hochozy, Łazu, Ćisku a Salowje­.

Tafla nastork za dalše slědźenje

štwórtk, 12. septembera 2024 spisane wot:
Pod nadpismom „Marjana Domaškojc– wěcej ako drastwowa nosaŕka“ je stawiznar a sobudźěłaćer Serbskeho instituta dr. Pětš Šurman wčera w Choćebuskim Serbskim muzeju wo žiwjenskim skutku z Cazowa pochadźaceje spisowaćelki přednošował. Z referatom poda wón přehlad aktualnych slědźenjow w zwisku z wopominanskej taflu, kotruž tuchwilu we wobłuku projekta „FrauenOrte im Land Brandenburg“ přihotuja. „Kwintesenca dotalnych přepytowanjow“ je po słowach Šurmana, zo „je dalše wědomostne rozestajenje z Marjanu Domaškojc kaž tež z dalšimi serbskimi prócowarkami jeje časa nuznje trěbne“. Foto: NC/Jill-Francis Ketlicojc

Budyšin (CS/SN). Ludźo zawěsće z toho wuchadźeja, zo su nabožne rozestajenja wokoło Bukec a wokolinje we 18. a 19. lětstotku skerje njewuznamna tema. Tola stawiznarka dr. Lubina Malinkowa je wčera w Budyskim archiwowym zwjazku přednošowała a dopokazała, zo tomu scyła tak njeje. Serbja w tutej wosadźe mjenujcy nabožnu swojoraznosć wuwichu a k nonkonformizmej chilachu. Potajkim orientowachu so woni na struktury, zwonka wot cyrkwje připóznatych, štož hłuboko sahacy proces modernizowanja serbstwa wuwabi.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND