Kito Lorencna hrodźe čitał

wutora, 21. junija 2016 spisane wot:
Wojerecy (KD/SN). Łužiska domizna steješe w srjedźišću njedawneho čitanja Kita Lorenca na Wojerowskim hrodźe, ke kotremuž bě tamniše wuměłstwowe towarstwo přeprosyło. Na derje wopytane zarjadowanje běchu zajimcy samo z Berlina přijěli. Jim přednjese spisowaćel zabawne a k rozmyslowanju pohnuwace basnje a krótku prozu. Wosebite wjeselo wobradźi 78lětny připosłucharjam z filozofisko-žortnymi basnjemi ze swojeje loni wušłeje zběrki „Windei in der Wasserhose des Eisheiligen“. W nich rozłožuje wón najwšelakoriše zapřijeća na cyle nowe wašnje a praša so za jich hłubšim woznamom.

Sakska wobsadźena

wutora, 21. junija 2016 spisane wot:
Po pjećdnjowskim nadběhu wobsadźi pruske wójsko 20. junija 1866 cyłu Saksku, po tym zo bě 16. junija pruski kral Wylem I. zwjazkarjam Rakuskeje – Sakskej, Hannoverej a Kurhessenskej – wójnu wozjewił. Přičina bě rozkora mjez Pruskej a Rakuskej Schleswigsko-Holsteinskeje dla, kotruž běštej němskej wulkomócnarstwje po dobyćerskej wójnje přećiwo Danskej 1864 wobsadźiłoj. Pruska chcyše Rakusku z Němskeho zwjazka wutłóčić a žadaše sej wot Rakuskeje wobsadźeny Holstein za sebje. Hižo w meji 1866 bě so 1. pruska armeja pod princom Bjedrichom Korlu Pruskim wokoło Zhorjelca, Rychbacha, Grodka, Wojerec a na wsach při prusko-sakskej hranicy w Hornjej Łužicy koncentrowała. Dopołdnja 16. junija pruscy wojacy hranicu překročichu a zdobychu Lubij. 17. junija wobsadźichu Budyšin, Biskopicy­ a Kamjenc. Sakska armeja cofaše před Prusami do sewjerneje Čěskeje a zjednoći so tam z rakuskim wójskom. 3. julija 1866 poćerpje wone blisko Hradeca Královeho wulku poražku, kotraž rozsudźi dobyće Prusko-rakuskeje wójny. Manfred Laduš

Skandinawiska na łužiskim jewišću

póndźela, 20. junija 2016 spisane wot:

Smochćicy (CRM/SN). Orchester, chór a balet SLA, k tomu spěwna solistka Rahel Indermaur z Berlina a runje tak sławjeny wiolinist Christoph Geibel z tamnišeje Komiskeje opery jako hosćej – takle prezentowaše so sobotu wječor přez lěta woblubowany podawk pod hołym njebjom na dworje Domu biskopa Bena. Jón zmóžnja stajnje towarstwo Via regia z pomocu regionalnych sponsorow. Tónraz poskići so hudźba ze skandinawiskich krajow. Ma pak to tež něšto z hudźbu Serbow činić? Haj, přetož hižo Korla Awgust Kocor je za mjezy łužiskoserbskeho wobłuka hladał a so kuzłu norwegskeje krajiny z třomi spěwami zbližić spytał, z kotrejuž přednjese solistka ti­tulej „Na přibrjoze“ a „Rozžohnowanje z hórskim pastwišćom“ pod přewodom orchestra.

„Perfektna organizacija“

póndźela, 20. junija 2016 spisane wot:

Trjebin (jrl/SN). Hudźbnicy z Pólskeje, Čěskeje a Němskeje wuhotowachu wčera na Trjebinskim Šustrec statoku 2. zetkanje dudakow. Hercy połni temperamenta su publikum zbliska a zdaloka z ludowymi pěsnjemi a rjanymi rejemi zahorili. Přihladowarjo mytowachu přinoški Šulskeho regionalneho ćělesa a kapały Miglance z pólskeho Bukówieca Górneho kaž tež folklorneho ansambla Rokytí z čěskich Rokycan z owacijemi. Runje tak překwapi zjednoćenstwo zajimcow Piepenböcke, pisany cyłk jědnaće dudakow z Mecklenburgsko-Předpomorskeje z wotměnjawym repertoirom. Slepjanski Serbski folklorny ansambl bě z dorostom zastupjeny. Wosom- do dźesaćlětni hólcy a holcy přeswědčichu z bantowej reju a rejwachu so z Hanamarinej polku do wutrobow hosći. Gerhard Dobrick z Wolfsburga bě zahorjeny, předewšěm „perfektneje organizacije“ zarjadowanja dla. Tež Kosakojc swójba z braniborskich Ruś (Reuthen) njeje njedźelny wulět do zeleneho srjedźišća Trjebina wobžarowała.

Miłoćicy (SN/MiR). Na kóncu swojeho wopyta sobotu na lětušej akciji wuměłstwowy bus w Miłočanskej skale „Při Krabatowym kamjenju“ rjekny sakska ministerka za wuměłstwo a wědomosć dr. Eva-Maria Stange (SPD): „Tole je cyle hinaše wašnje kulturneho wužiwanja přirody, kotrež je zwjazane z přirodnym kamjenjom, z granitom, tule łamanym a wuměłsce předźěłanym. Tajkele něšto dotal widźała njejsym, zo so trajne wužiwanje přirody runočasnje z kulturu zwjazać hodźi, kaž so tole tule stawa.“

Awkcija z bohatym poskitkom

štwórtk, 16. junija 2016 spisane wot:

Mjez wuměłcami 8. wuměłskeje awkcije Załožby za wuměłstwo a kulturu w Hornjej Łužicy 25. junija w Lubiju su nimo wulkeje ličby němskich wuměłcow dwě Serbowce a dalši z wuskim poměrom­ k Serbam.

Lubij (SN/MiR). Mjenowana załožba wuhotuje zhromadnje z Budyskim wuměłskim towarstwom, Kulturnym rjećazom Ernsta Rietschela a Hornjołužiskim wuměłskim towarstwom wuměłsku awkciju. Čłonka předsydstwa załožby Birgit Weber chce wuměłske dźěła z najwyšim wunoškom přesadźować.

Cyłkownje poskićuje onlinekatalog na internetnej stronje załožby dohlad na 129 wuměłskich twórbow. 71 wuměłcow je so do njeho zapisać dało. Mjez nimi su Iris Brankačkowa, Eberhard Peters a Hana Wićazowa. Iris Brankačkowa poskićuje z wuhlom na papjeru rysowany motiw z titlom „Die Ruhe ist wirklich trügerisch“. W lěće 2007 nastate dźěło skutkuje z putacym wjedźenjom linijow.

Smě serbski spisowaćel němsce pisać?

štwórtk, 16. junija 2016 spisane wot:

Budyski Serbski muzej přeprošuje wot zańdźeneho tydźenja na wustajeńcu „Kusk žiwjenja – K 100. narodninam spisowaćela Jurja Brězana“. Wujimki z narěče kuratorki wustajeńcy Andreje Pawlikoweje swědča wo wobšěrnym roze­stajenju ze sławnym awtorom­.

Znaty epilog z Jurja Brězanoweho romana „Krabat“ słuša do kwintesency jeho poselstwa na potomnistwo. Łužica – swět wobsteji z mnóstwa małych žórłow a rěkow, z kotrychž so morjo swěta sformuje, kotrež njeby było bjez Saktule to, štož wone je.

Naš čas wulkeje změny pyta za wotmołwami, kiž něchtóžkuli tež w mudrych knihach namaka. Jurij Brězan je naš sławny spisowaćel, kiž je sej mysle wo serbskim swěće a jeho přichodźe činił. Wón njese powěsć wo Serbach do swěta, tež dźesać lět po smjerći.

Za wopytanje domu dźakowni

štwórtk, 16. junija 2016 spisane wot:

Wotewrjena dźěłarnja mnohich do Hornjeho Hajnka zwabiła

Horni Hajnk (SN). W domje spisowaćela Jurja Brězana w Hornim Hajnku knježeše minjenu njedźelu čiłe žiwjenje. Na přeprošenje jeho wnučkow Bena, Franciski a Floriana kaž tež jich maćerje dr. Beaty Brězanoweje – pod hesłom „Wotewrjena dźěłarnja“ njedachu sej mnozy dwójce kazać, zo bychu sej chěžu a zahrodu wobhladali. Tak listowachu někotři w knihach, tamni w fotowym albumje a druzy inspicěrowachu rumnosće, w kotrychž Brězan bydleše a skutkowaše. Z rozmołwow bě wusłyšeć, zo běchu ludźo dźakowni, zo so jim tuta přiležnosć poskići.

Domowina dowobnowjena

srjeda, 15. junija 2016 spisane wot:
Dźensa před 25 lětami zeńdźe so 183 delegatow z dźewjeć župow a towarstwow we Wětrowskim Kulturnym domje k 2. hłownej zhromadźiznje Domowiny. Wona je po nowej wustawje politisce njewotwisny, samostatny třěšny zwjazk Serbow a serbskich towarstwow a wuznawa so k swobodnemu demokratiskemu porjadej, wuzběhny w dźěłowej rozprawje jeje městopředsyda Harald Koncak. Po wobšěrnej diskusiji schwalichu wudospołnjeny program a změnu wustawkow zwjazka, kotremuž 9 500 čłonow přisłuša. Najsylniši přiklesk dósta za swój diskusijny přinošk Jurij Koch, žadacy sej tolerancu a zhromadne dźěło wšěch worštow Serbow­ za naš lud. Ze 140 hłosami bu Koch za čestnohamtskeho městopředsydu Domowiny­ wuzwoleny. Za Jana Pawoła Nagela jako čestnohamtskeho před­sydu zwjazka hłosowaše 94 delegatow. Dalši kandidat za předsydu, Stani Brězan, dósta 64 hłosow. Z wobzamknjenjemi 2. hłowneje zhromadźizny bu Domowina dowobnowjena. Manfred Laduš

Njeserbskemu swětej hudźbny postrow

póndźela, 13. junija 2016 spisane wot:

Měrćina Weclichowy oratorij „Wětrnik a časy“ nětko na CD předleži, jeje premjera bě sobotu w Chrósćicach.

Chrósćicy. Hudźo ćahnu woni do hale „Jednoty“ a hižo jich wutrobny přiklesk wita. Znaja so mjez sobu – wědźa, što smědźa wočakować. Hinak za njeserbskich hosći ze susodneho kraja. Ćim bóle tole překwapja. Wulki chor 1. serbskeje kulturneje brigady Budyskeho Serbskeho gymnazija zaćehnje. Dźiwaš so, kelko tu młodych ludźi, kotřiž chcedźa spěwać a to tež zamóža! Připosłuchar dožiwi rozžahłe zhromadne skutkowanje wšelakich akterow, z lubosću zjimane wot dirigenta Friedemanna Böhmy.

Prěni zaćišć je tón: Kak so rěč a hudźba kryjetej. Njetrjebaš serbšćinu dospołnje wobknježić, zo by tole spóznał, to sej wotkrywaš sobu čitajo w bookleće. A najpozdźišo po třećim spěwje (Bur a žito) so přirunowanje nanuzuje. Karl Orff, wězo nic formelnje, ale we wotpohledźe.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND