To měli podpěrać!

wutora, 10. nowembera 2020 spisane wot:
Njezajimuje mje tak jara, štó, ale hač a z ko­treje generacije so zajimcy za lětušu online-schadźowanku přizjewja. Wčera nawječor bu informacija po Łužicy šěrjena, zo je přizjewjenje móžne, a to na in­ternetnej stronje www.schadźowanka.de. Haj, schadźowanka so tónkróć woprawdźe z „dź“ pisa. Je dźě dotal zrědka, zo serb­ske pomjenowanja w nowych me­di­jach z hóčkami a smužkami wužiwaja. Na žortnje wuhotowanej stronje liči časnik wróćo hač k startej zarjadowanja w formje webinara 21. nowembra w 19.30 hodź. Ći, kotřiž su rozsudźili schadźowanku přewjesć, su sej wočiwidnje hłójčku łama­li, kak přihladowarjow wabić. Akterojo, gymnaziasća a studenća, hižo nětko na wšelakich městnosćach programy zwučuja, abo swój poskitk za wirtuelne jewi­šćo nahrawaja. A to měli podpěrać! Přizjewće so tuž za njewšědny eksperiment! Přiwšěm so prašam: Póńdźemy klětu tež online na ptači kwas, do dźiwadła, na mejemjetanje ...? Milenka Rječcyna

100 lět Serbski Sokoł

póndźela, 09. nowembera 2020 spisane wot:

9. nazymnika 1920 běchu w Budyšinje prěnju jednotu Serbskeho Sokoła załožili. Hač do lěta 1930 nasta dwaceći dalšich: w Hrodźišću najdale na wuchod, we Wotrowje najdale na juh, w Njebjelčicach na zapad a w Delnim Wujězdźe na sewjer. Dale do srjedźneje a Delnjeje Łužicy so Serbski Sokoł njedósta. Ze stron wjednistwa sportoweho zwjazka wšak běchu wot spočatka prócowanja skutkownosć Sokoła rozšěrić.

Hižo we wustawkach steješe, zo stej hornjo- a delnjoserbšćina jednanskej ­rěči. Měsačnik Sokołske Listy wozjewi kurs delnjoserbšćiny. Měrćin Nowak-Njechorński k tomu pisaše, zo „njeje smjerććežke rěč našich delnjoserbskich bratrow zrozumić“. Jako Sokoł 1930 swoje dźesaćlětne wobstaće w Budyskim Serbskim domje woswjeći, zwurazni čłon předsydstwa tole: „Smy towarstwo, wšoserbski zwjazk, do kotrehož wšitcy Serbja słušeja, Horni a Delni, młodźi a stari, mužojo a žony ... mamy dźě jednu krej, jednu rěč a jednu domiznu.“

Namakanki online stajili

pjatk, 06. nowembera 2020 spisane wot:

Drježdźany/Delnja Kina (SN/CoR). Prěni raz předstaja Sakski krajny zarjad za archeologiju nětko row z kompletnym inwentarom jako třidimensionalny napohlad w interneće. Na stronje www.archa­eo3d.de prezentuja nimo toho jednotliwe namakanki z rowa z nadrobnymi informacijemi. Jedna so wo row čo. 1967-A/30 z Delnjokinjanskeho rownišća, kotrež słuša k najwjetšim pohrjebnym městnam Němskeje. Wužiwali su je wot młodokamjentneje doby (wokoło 2 500 do Chr.) přez bronzowu hač do zažneje železneje doby (500 do Chr.). Wot lěta 1958 su tu přez wurywanja wjace hač 1 800 rowow dokumentowali a něhdźe 26 500 jednotliwych namakankow składowali.

Z wosebitym publikaciskim rjadom so krajny zarjad za archeologiju wot 1995 namakankam wěnuje. Nětko je 11. zwjazk wušoł. W nim wopisuje awtorka Anja Guhl 104 palne pohrjeby kwartěra D. Přepytowanska přestrjeń je w južnym wobłuku rownišća, pochadźaceho ze zažneho časa Billendorfskeje kultury (750 do 620 do Chr). Dodate su wobšěrnemu katalogej informacije wo wurywanjach a wosebitych namakankach.

Wo knihach a kniharni (06.11.20)

pjatk, 06. nowembera 2020 spisane wot:

Je nazyma! Dny bywaja krótše, je potajkim čas so za ćopłe kachle sydnyć, sej słódny čaj zesłodźeć dać a k tomu rjanu knihu do ruki. Rjenje by było, njebychu tu třo wokoło běhali, kiž chcedźa zabawjeni być. Byrnjež mojej holcy hižo wjetšej byłoj, je tola rjenje, hdyž mama něšto předčita.

Tak smy sej knižku z pjera Marca-Uwe Klinga wuhrjebali „Dźeń, na kotrymž je wowka internet skóncowała“. Je da tajkele něšto móžne? Mój Božo, cyle bjez inter­neta – to tola dźensa scyła wjac njeńdźe! Ow haj, to bychmy wšitcy hłupje hladali. Awtor knihi je wjetšinje swojich kenguruwowych chronikow dla znaty. Wón pak tež za dźěći pisa. Najnowšej twórbje stej „Das NEINhorn“ a „Dźeń, na kotrymž je dźěd woduwarjak na kachle stajił“ – lóštne a směš­ne powědančka.

„Witajće k nam do Łužicy!“

štwórtk, 05. nowembera 2020 spisane wot:
Nic runje mały nadawk ma swobodnje skutkowacy wuměłstwowy moler Philipp Weber z Lipska runje zmištrować. Wot wutory so wón wo to stara, zo budu do Budyšina přichadźacy přichodnje ze serbskim a němskim postrowom „Witajće k nam do Łužicy!“ witani. Wulki napis na sćěnje domu při Lawskich hrjebjach nasta we wob­łuku kampanje „Sorbisch? Na klar.“, kotruž agentura pioneer communications tzwr w nadawku sakskeho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm zwjetša ­digitalnje přewjeduje. Hač do pjatka ma Philipp Weber wabjenski napis za nałožowanje serbšćiny dozhotowić. Foto: SN/Hanka Šěnec

Žiwu hudźbnu legendu dožiwili

štwórtk, 05. nowembera 2020 spisane wot:
Koncert skupiny Renft bě minjeny kónc tydźenja nimo wuměłstwowych wikow posled­nje zjawne zarjadowanje Wojerowskeje Kulturneje fabriki. Wotpowědnje hygie­nowemu konceptej smědźeše tam na městnje jeno sto ludźi na staroznate title z časa NDR słuchać. Nimo toho dyrbjachu koncert w 22 hodź. skónčić. Wopytowarjo pak běchu zbožowni, scyła tajki live dožiwić směć. Thomas Schoppe (prědku) je po­sled­ni hišće aktiwny hudźbnik kapały Renft, kotraž bu 1975 w NDR zakazana. ­Jemu poboku běchu nětko Tobias Ridder za bijadłami (nalěwo), znaty gitarist Gisbert Piatkow­ski a bywši basist Puhdyjow Peter Rasym (naprawo). Foto: Gernot Menzel

Wo politiskim přewróće

wutora, 03. nowembera 2020 spisane wot:
Nowa kniha, kotraž zaběra so z podawkami w Serbach před třomi lětdźesatkami za čas­ politiskeho přewróta w NDR, je wčera w Ludowym nakładnistwje Domo­wina (LND) wušła a je wotnětka na předań. Awtorka publikacije „Nowa swoboda?“ dr. Cordula Ratajczakowa chce z njej přinošować k reflektowanju časa přewróta w lěto­maj 1989 a 1990 ze serbskeho wida. Dźensa dopołdnja je jednaćel LND Syman Pětr Cyž (naprawo) dr. Ratajczakowej awtorski eksemplar přepodał, za čas korony na wose­bite wašnje před nakładnistwowym domom pod hołym njebjom. Za 9. nowembra planowanu knižnu premjeru w Budyskim Kamjentnym domje dyrbja­chu koronowych postajenjow dla wotprajić. Foto: SN/Hanka Šěnec

„Medalju swj. Ambroža“ je rozžohnowacy so Budyski tachantski kantor Friedemann Böhme (nal.) přijał. Z wuznamjenjenjom, kotrež přepoda jemu diakon Matthias Tauchert, počesća wosebje zasłužbne wosobiny na polu cyrkwinskeje hudźby. Po wšej Europje je jenož dźewjeć lawreatow woneho myta. W Drježdźansko-Mišnjanskim biskopstwje je Böhme prěni scyła. Foto: Maćij Bulank

Porjedźenka

wutora, 03. nowembera 2020 spisane wot:
W přinošku „Hance Krawcec k 30. po­smjertninam“ (22. oktobra w SN) sym so na­stupajo tehdyšeho Varnsdorfskeho fara­rja mylił. Prawje ma rěkać, zo „wědźachmoj, zo je na tamnišej farje serbski rjadnik Dominik OCist. farar Jurij Mikela“. Mjeztym nimale pozabyty farar bě so 17. januara 1911 w Dobrošicach narodźił a 30. januara 1981 we Varns­dorfje zemrěł. Potajkim je tomu spočatk přichodneho lěta­ 110 lět, zo je so wón w Serbach narodźił a zo spominamy zdobom tež na jeho 40. po­smjertniny. Po swojim přeću je wón­ na kěrchowje w klóštrje Marijna hwězda pochowany. Njerady je pater Dominik po Druhej swětowej wójny Łužicu wopušćił. Wón bě wot 1966 do 1981 z fararjom we Varns­dorje. Jurij Łušćanski

Prěnja baletna premjera Serbskeho ludoweho ansambla tuteje hrajneje doby „W stwičce“ sobotu wječor njebě jenož wuslědk njedobrowólneje jewišćoweje přestawki w času prěnjeho lockdowna lěta koronapandemije dla, ale zdobom pokazka na wot dźensa za wšitke jewišća płaćiwy druhi.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND