Optimistiske ambicije?

póndźela, 06. apryla 2020 spisane wot:
Za mnohich wopytowarjow kaž tež za Budyski NSLDź słuša lětnje dźiwadło jako spektakl pod hołym njebjom k wjerškam lěta. A byrnjež tuchwilneje pandemije dla wiki, wustajeńcy a sportowe wubědźowanja wupadnyli resp. so přestorčili a fachowcy z toho wuchadźeli, zo tajke zarjadowanja lětsa prawdźepodobnje – hdyž scyła – bjez publikuma wotměja, je předpředań zastupnych lisćikow zaběžała. To směmy jako optimistiske runje tak kaž ambiciozne stejišćo rozumić, a dźiwadło njepłuwa wulce přećiwo prudej – tež wulke openair-festiwale na přikład swjatki w Lipsku abo kónc julija w sewjeroněmskim pustnišću dotal dale po planje postupuja. A čehodla tež nic? Dołhož z Berlina abo Drježdźan rěka, wobmjezowanje A płaći hač do B a potom raz pohladamy – wot aktualnje přiběrajcy diskutowanych „exit-strategijow“ cyle wothladajo –, je dobra nadźija na lětnju zabawu po zwučenym znajmjeńša: legitimna. Bosćan Nawka

Z wutřělom z kanony zahajichu sobotu před Budyskim NSLDź předpředań za lětnje dźiwadło wo Sherlocku Holmesu. ­Zajimcy dyrbjachu sej to tónraz na livestreamje wobhladać. Přiwšěm tworješe so před kasu dołhi rynk čakacych. To pak běchu klanki z dźiwadłoweho fundusa. Online a telefonisce su hižo něhdźe 6 700 zastupnych lisćikow předali. Foto: SN/Hanka Šěnec

Čitarjow a abonentow widźomnje zhubjeja

póndźela, 06. apryla 2020 spisane wot:

Koronawirus ma wšědny dźeń redaktorow mjeńšinowych dźenikow, kotrež su w Europskim zjednoćenstwje dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) zwjazane – mjez nimi su tež Serbske Nowiny – w horšći. Smy so raz wobhonili, kajka tuchwilna situacija w čłonskich dźenikach MIDAS je. Dźensa rozprawjamy wo madźarskej nowinje w Rumunskej Szabadság.

Protyka wušła

pjatk, 03. apryla 2020 spisane wot:

Budyšin (SN). Tež za lěto 2021 bě fotograf Wolfgang Wittchen po puću, zo by znowa spodobne motiwy za runje w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłu nasćěnowu protyku „Moja Łužica – Meine Lausitz – Mója Łužyca“ zapopadnył.

Na titulnym łopjenu noweje protyki strowi putniska cyrkej w Róžeńće. Wolfgang Wittchen je ze swojej kameru znowa idyliske krajiny, turistiske wjerški a tradicionalne swjedźenje we Łužicy fotografował. Přehladnje wuhotowana protyka skići tež dosć městna za wosobinske noticy a zdobom kruch domizny.

Cecilija Nawkec (1909–2002) je znata za swoje zmužite změny na serbskej katolskej drasće. Kónc minjeneho lěta móžeše Serbski muzej tajke přikłady do swojeje zběrki přiwzać. Maruša Šołćic přewostaji muzejej swjedźensku kombinaciju swojeje maćerje Ludmile Nawka, młódšeje sotry Cecilije Nawkec, a dalše wěcy ze zawostajenstwa swojeje ćety Borbory Šołćic z Wudworja. Kombinacija wobsteji z našijneho rubiška, wokołopasaceho banta, měcy a čěpca z wušiwankami Nowakec sotrow Friedy, Huldy­ a Marty po naćiskach jich bratra Měrćina Nowaka-Njechorńskeho. Wosebitosć je tež­ wušiwana měca sama, kotraž ma bóle róžkatu formu a ke kotrejž so nahłowny bant bjez hłowy přityknje, zo by wušiwanka widźeć była. Foto: Serbski muzej Budyšin

Płomjo tónraz hižo online

pjatk, 03. apryla 2020 spisane wot:
Dokelž wostanu šulerjo-čitarjo Płomjenja hač do 19. apryla doma, je šefredaktor Pětr Šołta jutrowne wudaće dźěćaceho časopisa online stajił. Tak móža hižo nětko w Płomjenju listować a čitać, a to na internetnej stronje RCW https://www.witaj-sprachzentrum.de/obersorbisch/. Foto: SN/Hanka Šěnec

Korona a kreatiwita

pjatk, 03. apryla 2020 spisane wot:
Jako so na spočatku koronakrizy prěnje nowe formy komunikacije a internetnych poskitkow jewjachu, njebě wotwidźeć, kelko nowych idejow na wjele městnach hišće zrodźa. Wo tym smy tež na tymle městnje hižo pisali. Ale po wšěm zdaću njeje kónc kreatiwneje žołmy dawno docpěty. Stajnje sej něchtó něšto nowe wumysli, online poskića, přez livestream zjawnosći pokazuje, abo na hinaše wašnje dźensniše techniske móžnosće wužiwa. Čłowjek so sprawnje dźiwa, kak tuchwilna kriza kreatiwitu ­čłowjeka pozbudźa a k cyle nowym formam zhromadneho žiwjenja wjedźe. Štož njeby sej do toho nichtó předstajić móhł, je hižo po něšto dnjach nimale normalne. Z toho wida – ale jeničce z toho – ma ­nowy wirus samo swoju dobru stronku. Ja nětko jenož na to čakam, zo něchtó ­frizersku posłužbu online poskići. Kak móhło to hić drje njewěm, ale při telko kreatiwnych idejach je snano tež tole zmištrujomne. Marian Wjeńka

Zły Komorow/Choćebuz (SN/CoR). Hdyž dźiwadła žane předstajenja njeposkićeja, to njerěka, zo swoje resursy zmysłapołnje na dobro towaršnostnych wužadanjow w času epidemije koronawirusa dla njewužiwaja.

Tak šija w kostimowym wotrjedźe Nowe­ho jewišća Zły Komorow tuchwilu nuznje trěbny dychanski škit. Dohro­mady hač do 20 přistajenych dźiwadła při tym pomha, nic jeno ći z kostimo­we­ho wotrjada. Zdźěla doma, zdźěla w změnowym dźěle nastawa tam najprjedy raz wjace hač 400 tajkich za nimale 200 so­bu­dźěłaćerjow ambulantneho a stacionarneho hladanja Złokomorowskeho zwjazka ASB. Z tym pak njeje dźěło dokón­čene, dokelž chcedźa hišće dalše za hladanski personal šić. Krajnoradny zarjad Hornje Błóta-Łužica ma je potom rozdźělić.

Dale ma Złokomorowske Nowe jewišćo wotpohlad, lokalne iniciatiwy pod­pěrać, kotrež staršim, chorym ludźom a k rizikowej skupinje słušacym pomhaja. Wosebje techniski personal kaž tež wozydłowy park dźiwadła stej w tym zwisku k dispoziciji. Dalše kooperacije tuchwilu planuja.

Dźenik wuchadźa nětko w mjeńšim wobjimje

štwórtk, 02. apryla 2020 spisane wot:

Koronawirus ma wšědny dźeń redaktorow mjeńšinowych dźenikow, kotrež su w Europskim zjednoćenstwje dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) zwjazane – mjez nimi tež ­Serbske Nowiny – w horšći. Smy so raz wobhonili, kajka tuchwilna situacija w čłonskich dźenikach MIDAS je. Dźensa rozprawjamy wo němskim dźeniku w Danskej Der Nordschleswiger.

Abenraa (SN/JaW). „Naš dźenik wuchadźa wot časa rozpřestrěwanja koronawirusa w mjeńšim wobjimje“, rozprawja šefredaktor Gwyn Nissen. „Město zwučenych šěsć do wosom lokalnych stron wšědnje mamy tuchwilu jenož hišće štyri do šěsć.“ Dale poskićeja swojim čitarjam po zwučenym wašnju titulnu stronu, stronu sportoweho rozprawnistwa, powěsće z Danskeje kaž tež dalše temowe strony.

Grodk (JoS/SN). Na wosebity jubilej produkcije kumštnych maćiznow w Grodku lětsa njezhladuja. Najebać to su w tamnišim Holanskim muzeju, zaměstnjenym na hrodźe, wosebitu wustajeńcu přihotowali. Wona ma wurězk měšćanskich hospodarskich stawiznow wobswětlić wot spočatka, hdyž załoži Hermann Römmler 1867 prěnju tajku twornju, hač do dźensnišeho z firmu Sprela tzwr. 15. měrca chcychu nowu přehladku wote­wrěć. A byrnjež aktualne wobmjezowanja koronakrizy dla hišće njepłaćili, su termin krótko do toho w zajimje strowoty wopytowarjow wotprajili.

Wustajeńca je natwarjena a snadź po 20. aprylu přistupna. Tak dołho, kaž muzej na swojej internetnej stronje informuje, wostanje cyły dom zawrjeny.

Sprela tzwr je sobu jenički na tradicije bohaty zawod w Grodku, kiž bě wšitke wichory přetrał. Wot lěta 1867 wón industrijne wuwiće města charakterizuje. Generacije ludźi sej jeho wudźěłki waža. Wo jich mnohotnosći swědči we wosebitej wustajeńcy nimale 400 eksponatow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND