Hrě z aktualnym pozadkom wuznamjenjenej

wutora, 26. februara 2019 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Druhi raz po lěće 2017 bu minjenu njedźelu dźiwadłowe myto ŁUŽICY we wobłuku rjada Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Literatura dopołdnja“ spožčene. Prašane běchu hry, ko­trež so z Hornjej a Delnjej Łužicu roze­stajeja. Cyłkownje 21 awtorkow a awto­row bě ekspozeje zapodało. Dwaj z nich je jury wuzwoliła a wuznamjeni jej z hłownym resp. spěchowanskim mytom.

Hłowne myto zdoby sej Choćebužan Oliver Bukowski, kotrehož serbscy kaž tež němscy přihladowarjo mjez druhim přez we woběmaj rěčomaj w Budyšinje inscenowany kruch „Za brězami“ znaja. Intendant Noweho jewišća Zły Komorow Manuel Soubeyrand, kiž budźe režiser w měrcu 2020 w swojim domje plano­wa­neje prapremjery „Syn“, počesći Bukowskeho z lawdaciju a připowědźi Budy­šanam, zo jeho ansambl inscenaciju tež w sprjewinym měsće pokaza.

Ze swojeje awtobiografije čitał

wutora, 26. februara 2019 spisane wot:
Ze swojeje awtobiografije „Doma we wućekach“ je Benedikt Dyrlich minjenu sobotu w Chróšćanskej putniskej hospodźe čitał. Žiwjenski puć basnika a spisowaćela njebě płony, ale skerje kamjenjaty. Hač jako student w Erfurće a Lipsku, jako hladar chorych w Kamjenicy, jako dramaturg w Budyšinje, jako zapósłanc Sakskeho krajneho sejma, jako šefredaktor Serbskich Nowin a nic naposledk jako prócowar wo narod a wuměłstwo – wón dyrbješe husto wojować. Wurězki z jeho zapiskow z časa wot 1964 do 1989 móža zajimcy dźensa w 19.30 hodź. w Drježdźanach, 17. měrca w Budyskim Dźiwadle na hrodźe a 23. měrca w Lipsku sćěhować. Foto: Feliks Haza

Zapust wjace hač gawdij

póndźela, 25. februara 2019 spisane wot:
Na nimale kóždej wsy serbskeho sydlenskeho ruma w Delnjej Łužicy swjeća tele dny a tydźenje zapust. Hač dźěći a młodostni, mužojo a žony, wšitcy su tam wose­bje sobotu a njedźelu na nohach a ćahaja spěwajo a hejsujo po wsach. Zwonka­stejacy kaž tež někotryžkuli z našich hornjoserbskich čitarjow kritizuje tónle nałožk často jako gawdij. Dokelž „Hanamarju“ rejuja a němsce rěča? Tomu scyła přihłosować njemóžu. Druhdy so woprawdźe dźiwam, hdyž wothódnoćace a arogantne měnjenja słyšu. Da so tola prašam, su ći skeptikarjo jónu tajki zapust w Žylowje abo Dešnje dožiwili? Wo čim da rěča, hdyž scyła njewědźa, kajka situacija w Delnjej Łužicy je? Je načasu na wulěće w Błótach tež raz delnjoserbski swjedźeń w tej kónčinje wopytać. Sym sej wěsty, zo kritikarjo zapustow a dalšich delnjoserbskich nałožkow potom swoje nastajenje změnja, hdyž su tajki woprawdźe sami dožiwili. Měrćin Weclich

Serbska opera w Praze zaklinčała

pjatk, 22. februara 2019 spisane wot:
Towarstwo přećelow Serbow SPL je wčera wosebity koncert w Praskim Serbskim seminarje wuhotowało. Studenća konserwatorija čěskeje stolicy předstajichu mjez druhim z klawěrnym přewodom spěwajo arije Wolfganga Amadeusa Mozarta. Prěni raz pola našich južnych susodow zaklinča nimo toho opera „Wodźan“. Libreto spisał bě Handrij Dučman po zetkanju z lyrikarjom Karolom Jaromírom Erbenom, kotrehož baseń „Vodník“ je serbskeho teologu a spisowaćela inspirowała. Hudźbu skomponowa Korla Awgust Kocor. We wobłuku probow su so studenća nětko tak do twórby zalubowali, zo su tekst za programowy zešiwk do čěšćiny přełožili. Foto: Ondřej Šrámek

Friziske podtitule

pjatk, 22. februara 2019 spisane wot:

Ljouwert (SN/bn). Składnostnje wot UNESCO proklamowaneho Mjezynarodneho dnja maćeršćiny, z kotrymž chce institucija rěčne bohatstwo kaž tež kulturnu wjelorakosć spěchować a wosebje na problematiku wernakularow z 10 000 a mjenje rěčnikami skedźbnić, pokazuje Europski běrow za małe rěče EBLT prawidłownje 21. februara filmy narodnych mjeńšin.

Wčera prezentowachu w zapadofriziskej stolicy Ljouwerće – nižozemsce Leeuwarden – prapremjeru paska „Daor klept de klokke weer’!“. Titul woznamjenja telko kaž „To časnik zaso klinka!“. Adapcija romana H. Hoogeveena je prěni hrajny film docyła, kotryž bu w rěči swellingwerfs – wosebity to dialekt delnjoněmčiny w Nižozemskej – zwoprawdźeny.

Tohorunja premjerny w Ljouwerće bě přinošk z Łužicy. Krótkofilm Angele Šusteroweje „Zmij“ dožiwi publikum prěni króć z friziskimi podtitulemi. Po wuspěšnym předstajenju produkcije loni we wobłuku Europskeho mjeńšinoweho filmoweho festiwala w Husumje běchu so friziscy zarjadowarjo za to rozsudźili, pask do lětušeho programa na dnju maćeršćiny zapřijeć a jako předfilm prapremjery pokazać.

Stawizny serbskeho duchownstwa

pjatk, 22. februara 2019 spisane wot:
„Cyrkej – rěč – narod. Kolektiwna biografija serbskeho ewangelskeho duchownstwa we Łužicy zažneho nowowěka“ rěka 65. wudaće w Ludowym nakładnistwje Domowina publikowanych Spisow Serbskeho instituta. Něhdźe 400 stron tołsta kniha je zdobom disertacija dr. Friedricha Pollacka. Minjeny tydźeń je ju Pollack, kiž wot lońšeho kulturnowědny wotrjad Budyskeho Serbskeho instituta nawjeduje, w Kamjencu předstajił. W swojim dźěle rozestaja so wědomostnik z wutworjenjom elitow w „njedo­minantnej etniskej skupinje“. Na zakładźe wjace hač 800 biografijow wobswětluje wón socialno- a kulturnostawizniske wobstejnosće toho procesa. Foto: René Pleul

Ulrike Söhnel wustaja swoje dźěła

pjatk, 22. februara 2019 spisane wot:
Martin Schmidt z Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa bě jedyn z mohich zajimcow, kotřiž su póndźelu na chódbje geriatriskeje dnjoweje kliniki Wojerowskeje chorownje wuspěšnu wernisažu mólbow a grafikow wuměłče Ulriki Söhnel (naprawo) z Ohorna dožiwili. Stajnje wot póndźele do pjatka wot 9 do 15 hodź. je wustajeńca w geriatriskej klinice přistupna. Foto: Gernot Schweitzer

Wosebita personalna wustajeńca

štwórtk, 21. februara 2019 spisane wot:
We wobłuku lětušich Lessingowych dnjow prezentuja w Kamjenskim sakralnym muzeju personalnu wustajeńcu Reinera Tischendorfa z Drježdźan. Hač do 26. měrca je tam ekspozicija „Denkbilder – Glaubensbilder“ přistupna. Drjewjane skulptury a dalše eksponaty su tež dr. Sylce Kaufmann z Kamjenskich měšćanskich zběrkow hódne wobohaćenje muzeja. Foto: SN/Hanka Šěnec

Budyšin (SN/bn). Składnostnje róčnicy zasozjednoćenja Němskeje před 30 lětami planujetej towarstwo Kamjentny dom a młodźinske dźiwadło Serbskeho gymnazija Budyšin w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle zhromadnu produkciju. Na zakładźe wěrnosći wotpowědowaceho podawka ma nastać scenarij, kotryž wotbłyšćuje stawizny młodeje rockoweje skupiny w NDR. Najprjedy přewažuja ekscesiwne swjedźenje a imita- cija wulkich, často zapadnych idolow. Poněčim­ pak je hudźbnikam žiwjenje w realnje eksistowacym socializmje přewuske. Tohodla počinaja wo tym rozmyslować, do ZRN ćeknyć.

Wot spočatka měrca chcedźa sobuskutkowacy hru we wobłuku prawidłownych dźěłarničkow nazwučować. Nimo kónctydźenskich terminow wotmějetej Kamjentny dom a NSLDź dohromady tři probowe lěhwa w lětnich, nazymskich a zymskich prózdninach. Režiju wukonja nawoda młodźinskeho dźiwadła Měrko Brankačk. Inscenacija, kotrejež dźěłowy titul rěka „Prěki – durich – loborka“, ma hru, reju a hudźbu wopřijeć.

Dohlad do dźěła přirodoškitarjow

srjeda, 20. februara 2019 spisane wot:
Hišće hač do kónca měrca je w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje widźeć wosebita pućowanska wustajeńca přirodoškitneje stacije z Dołheje Boršće w Mikowskej gmejnje. Přehladka dawa dohlad do wšelakich wobłukow dźěła přirodoškitneje stacije a do nadawkow jeje sobudźěłaćerjow. Přistupna je wona we wotewrjenskich časach kulturneho centruma wot wutory do pjatka stajnje wot 10 do 17 hodź. kaž tež njedźelu wot 13 do 17 hodź. Mjez zajimowanymi wopytowarjemi bě tele dny Günter Sommer, kiž je sej wustajeńcu zhromadnje z nawodnicu SKC Sylwiju Pano­šinej wobhladał. Foto: Bernhard Donke

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND