Nowy zakoń runostajenja

štwórtk, 21. septembera 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Tež Sakska dóstanje po lěta trajacej diskusiji zakoń wo runostajenju. Krajny sejm je wčera po dwěmaj lětomaj wothłosowanja naćisk knježerstwoweje koalicije wo runostajenju žonow a muži w zjawnej słužbje po zdźěla kontrowersnej debaće z wjetšinu schwalił – přećiwo hłosam AfD. Justicna ministerka Katja Meier (Zeleni) rjekny, zo přinjese zakoń wjace sprawnosće mjez splahomaj w statnym a komunalnym zarjadnistwje. Wona je sej wěsta, zo je ­zakoń tež předewzaćam z přikładom. ­Zakoń njeje „žana prowokacija“, rjekny Meyer po zdźěla raznej kritice z rjadow frakcije AfD. Wón płaći wot 1. januara 2024 a naruna 30 lět stary zakoń wo spěchowanju žonow. Zakoń zmóžnja fleksibelne dźěłowe časy a polěpša móžnosće žonow, za swoje prawa skoržić.

Morja swěta lěpje škitane

štwórtk, 21. septembera 2023 spisane wot:
New York (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je na hłownej zhromadźiznje UNO w New Yorku mjezynarodne zrěčenje za škit morjow swěta podpisało. Dojednanje je škrička nadźije za morja tutoho swěta, za ludźi swěta, ale tež za zjednoćene narody, rjekny wonkowna ministerka Annalena Baerbock wčera při zhromadnym nowinarskim terminje z wobswě­towej ministerku Steffi Lemke (wobě ­Zeleni) w New Yorku. Něhdźe 80 statow bě zrěčnje podpisało. Z nim je móžno, w přichodźe na swětowych morjach škitne pasma postajić a hospodarske aktiwity w morjach pruwować, hač wotpowěduja směrnicam přirodoškita.

Lawrow zapadej wumjetował

štwórtk, 21. septembera 2023 spisane wot:

Rozestajenje na hłownej zhromadźiznje bjezstrašnostneje rady UNO

New York (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je z raznymi wumjetowanjemi zapadej napřećo na narěč ukrainskeho prezidenta Wolodymyra ­Zelenskeho w bjezstrašnostnej radźe UNO reagował. W retorice zapadnych njepřećelow Ruskeje su stajnje zaso słowa słyšeć kaž „inwazija“, „aneksija“ abo „agresija“, ale žane słowo wo přičinach problema, rjekny Lawrow wčera wječor w bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku. We wobłuku wobšěrneho stawizniskeho pojednanja wupraji so Lawrow wo wuwićach na 2014 wot Ruskeje wobsadźenej Krimje a wo jednanjach ze zapadom w tutej naležnosći. Zdawa so, zo ma zapad strach před fachowej diskusiju, rjekny Lawrow, wumjetujo zapadej demagogiju a „kompleks mudrišeho“. Zapad powołujo so na normy a zasady, hdyž jeho potrěbnosćam wotpowěduja. Tole pak je k nowym napjatosćam wjedło. Lawrow zapadne kraje namołwješe, wšitke postajenja charty UNO spjelnić.

Armenjenjo so podali

štwórtk, 21. septembera 2023 spisane wot:

Baku (dpa/SN). Po dobyću azerbajdźanskeje armeje w najnowšich wojowanjach wo kónčinu Hórskeho Karabacha su zastupnicy Karabachskich Armenjanow k dojednanjam dojěli. Z wida awtoritarneho nawodnistwa w Baku ma při zetkanju w měsće Yevlax wo „reintegraciju“ Hórskeho Karbacha do Azerbajdźana hić, statna powěsćernja Azertac dźensa rozprawješe. Jako posrědnicy přitomni su w kónčinje prezentni ruscy wojacy.

Azerbajdźan bě wot Armenjanow wobsydlenu kónčinu Hórskeho Karabacha wutoru z raketami a artileriju nadpadnył. Wčera běchu so wojersce podležani Armenjenjo podali. Mnozy so nětko boja, zo jich z domizny wućěrja abo – jelizo wostanu – zo stanu so z woporom azerbajdźanskeje namocy. Při wojowanjach minjenych dnjow je znajmjeńša 200 ludźi žiwjenje přisadźiło.

Něhdyšej sowjetskej republice Azerbajdźan a Armeniska hižo wjele lět wo Hórski Karabach wojujetej. Přez wolij zbohatnjeny a sylniši Azerbajdźan je lěta 2020 wulke dźěle kraja wróćo zdobył. Armenjenjo čuja so wot Ruskeje a knježerstwa w Eriwanje přeradźeni.

To a tamne (21.09.23)

štwórtk, 21. septembera 2023 spisane wot:

Z kolesom na awtodróze po puću była je 30lětna žona w Delnjej Sakskej, dokelž bě jeje nawigaciska app tutu čaru doporučiła. Policist, kiž bě runje po puću na dźěło, žonu w strašnym połoženju wuhlada a zadźerža. Ze sylzami we wočomaj kolesowarka jemu zdźěli, zo je po puću na ­parkowanišćo, z kotrehož wotjědźe bus do Nižozemskeje. Policist ju tam dowjeze, jeho kolegojo starachu so wo koleso.

Hišće tójšto ludźi wo sebi přeswědčić dyrbi Julian Nagelsmann, chce-li so ze trenarjom němskeje narodneje koparskeje wubranki stać. W reprezentatiwnym woprašowanju slědźenskeho instituta YouGov jenož 33 procentow ludźi tomu přihłosuje, zo přewozmje Nagelsmann zastojnstwo Hansija Flicka. 18 procentow woprašanych Nagelsmanna jako trenarja wotpokazuje. Koparski zwjazk bě Flicka 10. septembra wuwjazał.

EU dalše rěče wotpokazuje

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Katalanšćina, baskišćina a galicišćina njebudu dalše hamtske rěče Europskeje unije. Španiska je na zetkanju ministrow w Brüsselu z pospytom zwrěšćiła, tuchwilne rěčne rjadowanje EU z dalšimi rěčemi wudospołnić. Pozadk su wotewrjene prašenja k administratiwnemu dźěłu a ke kóštam. Přiwzaće nowych rěčow do lisćiny hamtskich rěčow by rěkało, zo dyrbja postajenja a wažne dokumenty Europskeje unije přełožić.

Ruske rakety rafineriju trjechili

Kremjenčuk (dpa/SN). Při nowych nadpadach z trutami na Ukrainu su minjenu nóc rafineriju w měsće Kremjenčuk wobškodźili. Wobornicy wudyrjeny woheń hašeja, guwerner Poltawskeho regiona Dmytr Lunin zdźěla. Rafinerija wokomiknje dale njedźěła. Kremjenčuk je wulke industrijne město. Předźěłanje zemskeho wolija je tam wažny industrijny wobłuk. Ruska je město wospjet z raketami a trutami nadběhowała. Loni ­běchu rakety nakupowanišćo trjechili a wjace hač 20 ciwilistow morili.

Hunter Biden „njewinowaty“

Za atrakciju maja mnozy dowolnicy před italskej kupu Lampedusa přichad wšědnje nowych migrantow, kotřiž z čołmami z Tuneziskeje po Srjedźnym morju přijědu. Na italskej kupje je lěhwo ćěkancow mjeztym dospołnje přepjelnjene. Jeničce wčera su tam wjace hač 900 nowych migrantow zličili. Italska mórska straža čołmy do přistawa přewodźa. Foto: pa/AP/Cecilia Fabiano

Na mjezy poćežowanja

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:
Berlin/Syrakus (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je sej wěsty, zo je Němska hladajo na přijimanje nowych ćěkancow mjezu poćežowanja docpěła. Prěnje połlěto je Němska třećinu wšěch próstwow wo azyl po wšej Europje dóstała. Nimo toho bydli w Němskej wjace hač milion ćeknjenych z Ukrainy. „Tohodla je Němska, kaž Italska tež, mjeztym na mjezy poćežowanja“, rjekny Steinmeier na wopyće na Sicilskej italskim nowinarjam. Wobaj krajej njesetej wulke brěmjo. „Tohodla bjeru jara chutnje, hdyž słyšu z Italskeje, ale tež z němskich městow, naležne wołanje wo pomoc.“ Němska tuchwilu žanych dalšich migrantow we wobłuku dobrowólneho mechanizma rozdźělowanja w EU wjace njepřiwozmje. Steinmeier žada sej sprawne rozdźělenje migrantow w EU.

Scholz za sprawny měr

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:
New York (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je na hłownej zhromadźiznje UNO mjezynarodne prócowanja wo měr w Ukrainje podpěrował. Zdobom warnowaše wón před „pozdatnymi rozrisanjemi“, kotrež wužiwaja słowo „měr“ jeničce jako hesło. „Měr bjez swobody je potłóčowanje, měr bjez sprawnosće je diktat. Tole dyrbja skónčnje tež w Moskwje zrozumić“, wón rjekny. Scholz chcyše dźensa tež přitomny być, hdyž dóńdźe w bjezstrašnostnej radźe UNO prawdźepodobnje k direktnej konfrontaciji wójnskeju přećiwnikow Ukrainy a Ruskeje. W gremiju wočakuja ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a ruskeho wonkowneho ministra Sergeja Lawrowa.

Nowe boje w Hórskim Karabachu

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:

Stepanakert (dpa/SN). Wójsko Azerbajdźana je dźensa konfliktnu kónčinu ­Hórski Karabach na juhu Kawkaza znowa z raketami nadběhowało. Při tym su tež ciwilne objekty trjechili, armeniska powěsćernja Armenpress zdźěla. Armenske wojerske jednotki kónčinu zasakle zakituja, dźensa zdźělichu. Bywša sowjetska republika Azerbajdźan bě předwčerawšim, wutoru, wulku wojersku akciju k zdobyću Hórskeho Karabacha zahajiła. Dotal je znajmjeńša 20 wobydlerjow žiwjenje přisadźiło. Awtoritarnje knježacy mócnar Azerbajdźana Ilham Alijew je wonkownemu ministrej USA Antonyjej Blinkenej telefonisce rjekł, zo chcył wojerske zasadźenje hakle skónčić, hdyž su Armenjenjo brónje złožili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND