Dubajsku šokolodu přepruwuja

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po prěnich wuslědkach přepytowanjow tak mjenowaneje Dubajskeje šokolody w Badensko-Württembergskej chcedźa za wěstotu žiwi­dłow zamołwite zarjady w Sakskej słódkosć tohorunja dokładnišo přepytować. Pječa maja přičinu za wotpowědne kontrole, socialne ministerstwo na naprašowanje medijow zdźěli. „Zamołwite zarjady, kotrež wěstotu žiwidłow dohladuja, smy wo tym informowali“, w zdźělence rěka. Dotal pak hišće žane proby w krajnym přepytowanskim instituće nimaja. Tuž wokomiknje tež žane wuslědki njepředleža, ministerstwo zdźěla.

Přepytowanja w Badensko-Württembergskej běchu wunjesli, zo su w někotrych taflach šokolody palmowy wolij město kakawoweje butry wužiwali, dokelž je to za producenta tuńše. Nimo toho běchu informacije wo wobstatkach na zapakowanjach njedospołne. Za alergikarjow móhło tole chutny riziko być. W jednej z probow běchu samo plěsniwc w pistacijowej kremje namakali.

To a tamne (17.01.25)

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Pokradnjeny kocor na wuchodofriziskej kupje Norderney zaběra mjeztym policiju. Dowolnik ze Sewjerorynsko-Westfalskeje bě zwěrjo po dowolu na kupje sobu domoj wzał, dokelž bě jemu błudźaceho kocora žel. Doma skótny lěkar zasadźeny chip namaka a wobsedźerja zwěsći. Jako so tón přizjewi, staješe dowolnik nadobo wuměnjenja za wróćenje rasoweho zwěrjeća. Wobsedźer wobroći so na policiju.

Nimokulił je so mjeztym sedmy lět ­rakety „Starship“ Elona Muska. Najwjetši, hdy w stawiznach swětnišćoweho slědźenja twarjeny raketowy system njemóžeše test kaž předwidźane dokónčić, ale rozbuchny něšto mjeńšin po starće. „Fachowcy daty lěta přeslědźa, zo bychu přičiny njezboža zwěsćili“, Musk zdźěli. USA chcedźa z raketu „Starship“ astronawtow na měsačk pósłać. Musk pak chce z programom „SpaceX“ něhdy Mars docpěć.

Steinmeier w Magdeburgu

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Nimale štyri tydźenje po nadpadźe na Magdeburgske adwentne wiki je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier dźensa město njezboža wopytał. Před hłownym wopomnišćom, cyrkwju swj. Johannisa połoži wón wěnc a zapisa so na to w bliskej radnicy do kondolencneje knihi. Steinmeier porěča po tym z pomocnikami a sanitetarjemi. Skućićel bě z awtom po hodownych wikach smalił. Při tym wón šěsć wopytowarjow morješe a 300 zrani.

Debatuja wunoškow dla

Berlin (dpa/SN). Předsydka Zelenych Franziska Brantner je přilubiła, zo njejsu mali lutowarjo potrjecheni, hdyž kapitalne wunoški za financowanje socialneho zawěsćenja wužiwaja. Chorobne sotry a wobsedźerjo chěžkow njejsu měnjeni, rjekny Brantner w sćelaku ZFD. Přiwšěm wona njepřeradźi, kotre sumy bychu nałožowali. Namjet kanclerskeho kandidata Zelenych Roberta Habecka, z kapi­talnymi wunoškami socialne zawěsćeja financować, zbudźa raznu kritiku.

Kuba wita rozsud USA

W dalokej měrje zničene je Gazaske pasmo po bombardowanju přez israelske lětadła. Při tym je po informacijach z Palestiny wot oktobra 2023 wjace hač 40 000 ciwilistow žiwjenje přisadźiło. Nětko stej so Israel a Hamas na přiměr dojednałoj, kotryž ­płaći wot njedźele. Nalěty Israelčanow najebać to dale traja. Foto: dpa/Tsafrir Abayov

Biden warnuje před oligarchiju

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je na kóncu swojeho zastojnstwa US-Američanow před hrožacej oligar­chiju w kraju warnował. W narěči ze ­swojeho běrowa w Běłym domje pokaza wón na hrožacu „koncentraciju mocy w rukach horstki ekstremnje bohatych ludźi“ a na „strašne sćěhi, jeli nichtó znjewužiwanje mocy přez tutych ludźi njekontroluje“. 82lětny skoržeše wopačnych informacijow dla, kotrež ameriski lud zapławja a kotrež znjewužiwanju mocy polěkuja. Biden poćahowaše so wočiwidnje na miliardarow Elona Muska a Marka Zuckerberga. Šef koncerna Tesla Musk ma dobre styki z nowym prezidentom Donaldom Trumpom. Zuckerberg je jako šef Facebookoweho koncerna Meta Trumpej tohorunja přichileny.

Jadrowa milina před rozmachom

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Produkcija jadroweje ­miliny w přichodźe po přepy­towanju mjezynarodneje energijoweje agentury IEA hladajo na po wšěm swěće přiběrace naprašowanje razantnje rozrosće. ­Zajim na jadrowej energiji je tak wulki kaž po wolijowej krizy w 1970tych lět. Mjeztym chce wjace hač 40 krajow jadrowu energiju wužiwać.

Byrnjež někotre kraje swoje jadrowe milinarnje zawrěli, produkcija miliny w jadrowych milinarjach spochi přiběra. Jadrowa milina wučinja mjeztym dźesać procentow wšeje na swěće produko­waneje miliny, IEA zwěsća. Wona je po wodowej energiji druhe najwjetše žórło na škódnych emisijach chudeje miliny.

Habeck a Scholz před wuběrkom

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Přepytowanski wuběrk zwjazkoweho sejma nastupajo wotpi­njenje jadrowych milinarnjow je sej na kóncu swojeho dźěła dźensa rozsudneju swědkow přeprosył: Zwjazkoweho mi­nistra za hospodarstwo Roberta Habecka (Zeleni) a zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD). Wobaj chcyštaj so w běhu dnja prašenjam wo pozadku skónčenja atomoweje energije w aprylu lěta 2023 w Němskej wěnować.

Wosebje naprašowanje Habecka mě­ješe wažne njejasnosće w zwisku z wjele diskutowanym rozsudom na njedobro jadrowych milinarjow wujasnić. Wuslědki nam hač do kónca redakciskeho časa njepředležachu.

W zwisku z energijowej krizu po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu běchu hižo wobzamknjene wotpinjenje jadrowych milinarjow wo někotre měsacy přestorčili a hakle 15. apryla 2023 doskónčnje zwoprawdźili. Kritikarjo knježerstwu wumjetuja, zo bě wotpinjenje ryzy ideologiska naprawa Zelenych, najebać energijowu krizu, pod kotrejž Němskaj chětro ćerpi.

Wjace pomocy samokubłacym

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Rozprawa wo połoženju swójbow w Němskej z wažnymi doporučenjemi

Berlin (dpa/SN). Swójbna politika měła samokubłacych lěpje podpěrować a móžnosće pěstonjenje dźěći prawnisce za­kótwić. Tole poruča komisija wěcywu­stojnych w mjeztym dźesatej swójbnej rozprawje, kotruž je ministerka za swójby Lisa Paus (Zeleni) wčera zwjazkowemu knježerstwu předstajiła.

Ličba samostejacych z dźěćimi pod 18 lětami je w Němskej dale přiběrała a wučinješe 2023 něhdźe 1,7 milionow. To je 20 procentow wšěch swójbow. Lěta 2021 zličichu hišće 1,5 milionow samokubłacych w Němskej.

Serwis za towarstwa

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Towarstwa w kónčinach na wsach maja wulki podźěl na tym, zo čuja so towaršnosć a wobydlerjo mjez sobu zwjazani. Angažement a zhromadnosć so wot samo njewuwiwaja. Za to su wobydlerjo trěbne. Dźeń a mjenje towarstwow wo­znamjenja tuž tež mjenje žiwjenskeje kwality. Mi­njenej lěće knježeše na Radworskim dwórnišću čiłe žiwjenje. Wob tydźeń bě tam wšelakich poskitkow, kotrež dobru zhromadnosć pěstowachu. Nimo toho mó­žachu tam zajimcy w najwšelakorišich ­kubłanskich poskitkach tójšto zajimaweho kaž tež noweho nazhonić a so tak dale ­kubłachu. Škoda, zo budźe tomu lětsa ­mjenje. Towarstwa njeměli po prošenje chodźić. Woni trjebaja systematiske poradźowanske abo podpěranske institucije, kotrež jim pomoc skića. Na tute wašnje by so čłonam nadawk prócowanja wo pjenježnu podpěru někajkich spěchowanskich programow wotewzał. Tajki serwis móhli na krajnej runinje tola zarjadować.

Bianka Šeferowa

Ratarjo starosća so mrětwy dla

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po wudyrjenju pochromy w stadle buwołow w Braniborskej so zwjazk sakskich ratarjow starosći. „Naši čłonojo su wězo znjeměrnjeni a so nadźijeja, zo so chorosć do Sakskeje njerozpřestrěwa“, rjekny nawodnica referata za zwěrjeću produkciju krajneho zwjazka Juliane Streubel powěsćerni dpa.

Po tuchwilnym stawje je sej wona ­wěsta, zo staraja so zamołwići w Braniborskej wo to, „zo wostanje mrětwa izolowany jednotliwy pad“. Zwjazk wudźeržuje wuske styki z fachowcami a swojich čłonow derje informuje, wona rjekny. W stadle wodowych buwołow (Wasserbüffel) w braniborskim Hönowje njedaloko Berlina bě mrětwa wudyriła. Je to prěni pad w Němskej po něhdźe 35 lětach.

Streubel namjetuje, hygieniske naprawy konsekwentnje dodźeržeć. „Do dźěła w hródźach měli so drasty desinficě­rować“, fachowča potwjerdźi a doda: „W swědomitych zawodach so to tak a tak čini.“ Za čłowjeka njeje wirus strašny. Mjez howjadami, wowcami, kozami a swinjemi pak je wón jara natykliwy. ­Je-li jenož jeničke zwěrjo w hródźi schorjeło, dyrbja tam wšě panochtaki morić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND