Wopačny wobraz wo mjeńšinach?

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:

Berlin (SN/mb). Mjeńšinowa rada sej wot Zwjazkoweje centrale za politiske kubłanje (BpB) cofnjenje informaciskeho łopješka wo domoródnych narodnych mjeńšinach w Němskej žada. Předsydka Gitte Hougaard-Werner kritizuje, zo njejsu gremij do zdźěłanja teksta zapřijeli. Nimo toho awtoram zmylki wumjetuja, tak su ličby přisłušnikow narodnych mjeńšin „bjez zakłada a tendenciozne.“

We wotrězku wo Serbach steji, zo je jich 60 000, 40 000 w Sakskej a 20 000 w Braniborskej. Tohodla chcychu SN wědźeć, na čimž so mjeńšinowa rada konkretnje postorkuje. Nawodnica mjeńšinoweho sekretariata, Nele Feuring, wotmołwi w nadawku mjeńšinoweje rady, zo je wuznaće k mjeńšinje swobodne a tohodla njemóžeš žane ličby podać.

Mjez druhim kritizuja naspomnjenje druhich zastupnistwow zajimow mjeńšin kaž „Serbski sejm“ jako „parlamentariske zastupnistwo“ – to je iritěrowace a njewobkedźbuje płaćiwe zakonske zakłady. Domowina pak so w teksće BpB jako­ „připóznate zastupnistwo“ mjenuje, wo Serbskim sejmje pisaja, zo „njeje dotal žane připó­znaće nadešoł“.

Antisemitizm sylnišo chłostać

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Na šulach a uniwersitach chcedźa přichodnje sylnišo přećiwo antisemitizmej a hidźe na Israel postupować. Tole wobsahuje zhromadny naćisk SPD, CDU/CSU, Zelenych a FDP, kotryž je zwjazkowy sejm wčera z přemóžacej wjetšinu wobzamknył. Po tym chce so zwjazkowe knježerstwo z kultusowymi ministerstwami krajow wo to postarać, zo wjedźe antisemitiske zadźerženje na kubłanišćach k sankcijam, w ćežkich padach hač k eksmatrikulaciji.

Wothłosowanja kmani njebyli

Berlin (dpa/SN). Zwada politiskich stronow wo přidatnej pjenježnej pomocy na dobro Ukrainy je dočasny kónc pose­dźenja zwjazkoweho sejma zawinowała. Do nócneho wothłosowanja nastupajo próstwu FDP wo wudawkach třoch miliardow eurow, su zwěsćili, zo njeje sejm za to wjace kmany. AfD, kiž wojersku pomoc za Ukrainu wotpokazuje, bě nje­dostatk zwěsćiła: Za wothłosowanje dyrbjała połojca wšěch 733 zapósłancow přitomna być. Tomu wjac tak njebě.

Miliony dolarow Trumpej

Palestinska organizacija Hamas je dźensa znowa israelskich zastajencow pušćiła. Tutych běchu 7. oktobra 2023 z Israela do ­Gazaskeho pasma zawlekli. Mjez nimi bě israelska wojakowka Agam Berger. Wojowarjo Hamas přepodachu młodu žonu w měsće Jabalia na sewjeru pasma. Israel je za to wjacorych Palestinjanow z jastwow pušćił. Foto: dpa/Dawoud Abu Alkas

Trump chce lěhwo migrantow

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce wulke lěhwo za kriminelnych migrantow na wojerskim zepěranišću USA Guantánamo Bay na Kubje zarjadować. Na konferency w Běłym Domje rjekny Trump, zo móhli tam přichodnje 30 000 „najhóršich kriminelnych ilegalnych migrantow“ zajeć. Republikan je ­ministerstwu za zakitowanje a za škit domizny přikazał, lěhwo wotpowědnje přihotować. Po słowach Trumpa maja w lěhwje hižo nětko 30 000 łožow. Z kruhow knježerstwa tole wotpokazuja. Lěhwo su po nadpadach 11. septembra 2001 zarjadowali. Z časami zajachu tam wjace hač 800 ludźi bjez sudniskeho wusuda. Rozprawy wo wuměnjenjach a wo krjudowanjach zbudźichu tehdy raznu kritiku.

Stabilny eksport do Jendźelskeje

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:
Kamjenc (dpa/SN). Po wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije před pjeć lětami su so eksporty sakskich přede­wzaćow do tutoho kraja nimale po­dwojili. Wot januara hač do nowembra 2024 docpěchu eksporty hódnotu nimale štyrjoch miliardow eurow. Najwažniše impulsy přiběraceho eksporta wuchadźachu z awtomobiloweje branše: 2024 ­běchu dwě třećinje wšěch sakskich eksportow do Wulkobritaniskeje awta a by­dlenske mobile. Tak skići kraj sakskej ­jězdźidłowej industriji dale wažne wukrajne wiki, nimo Chiny a USA. Tež importy wostachu stabilne: Ze 698 milio­nami eurow je dowoz tworow z Wulkeje Britaniskeje 2024 wyši hač w lěće 2023 (643 milionow eurow).

Zražka lětadła nad Washingtonom

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Njedaloko lětanišća stolicy USA Washingtona stej pasažěrske lětadło z 64 pasažěrami a helikopter wójska w powětře do so zrazyłoj. Regionalne lětadło předewzaća American Airlines je na to do rěki Potomac padnyło. Po informacijach medijow su pomocnicy wjacore ćěła z rěki wućahnyli. Mjeztym su wulku pytansku akciju zahajili. We Washingtonje je tuchwilu jara zyma. Rěka, při kotrejž stolica leži, je zdźěla ­zamjerznjena. Zwjazkowa policija FBI njetuka na teroristiski nadpad. Za to ­njepředleža žane dopokazy. Lětanišćo ­Ronald Reagan Washington National ­Airport su po njezbožu zawrěli. Wšitke wotlěty a přizemjenja na lětanišću su přetorhnyli. Hłowna hala wostanje pak dale přistupna. W běhu dnja informuja za­mołwići zjawnosć wo nadrobnosćach.

Na internetnych platformach namakaš widejo, na kotrymž widźiš nócnu zražku w powětře z wulkim wohenjom. Hač so woprawdźe wo potrjechene lěta­dło jedna, njeje jasne. Wotkal je helikopter přišoł, tohorunja njewědźa.

Scholz: Zasada ranjena

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:

Wothłosowanje zwjazkoweho sejma wo migraciji zbudźa diskusiju

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je wot CDU/CSU, AfD a FDP zhromadnje wobzamknjeny naćisk za přiwótřenje migraciskeje politiki jako „złamanje tabuwa“ wopisował. 29. januar je „najskerje jara wuznamny dźeń w stawiznach zwjazkoweje republiki Něm­skeje“ był, rjekny Scholz wčera wječor w sćelaku ARD. Unija je po słowach Scholza zasadu raniła, kotraž je mjez ­demokratami w Němskej knježiła. „Mjenujcy konsens, zo njeje žanoho zhromadneho dźěła demokratiskich stron z ekstremnymi prawicarjemi. Dźensa pak je so tole stało“, wón zwurazni.

Zwjazkowy sejm bě do toho z wjetšinu hłosow naćiskej přihłosował, kotryž zmóžnja wotpokazanje za azylom pytacych při mjezach Němskeje. Naćiskej CDU/CSU je tež frakcija AfD přihłoso­wała. Zeleni, BSW a Lěwica jón wotpokazachu. Naćisk njeje zawjazowacy.

Dobre wuhlady?

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:
Nětko potajkim 2. wólby do Serbskeho sejma! Lisćina podpěraćelow je nahladna. To su Serbja, kotřiž w serbskej zjawnosći steja a kotřiž so widźomnje na najwšelakorišich polach za serbske naležnosće angažuja. Hdyž pak sej lisćinu kandidatow Serbskeho sejma wobhladam, tam žanoho z wonych 26 podpěraćelow njewuhladam. Nawopak, tójšto kandidatow so po mojim zdaću lědma w serbskim zjawnym žiwjenju jewi. Zo staja sejm starosć wo serbske šulstwo do srjedźišća swojeho ­angažementa, je chwalobne. „Kluč za ­dalewobstaće našeje rěče leži w šulskich ramikowych wuměnjenjach za naše dźěći. Tute dyrbja w našej ruce ležeć. Za to je ­kubłanska awtonomija ze sylnym ludowym zastupnistwom prawy puć“, měni Tomaš Rječka, kotryž je namołwu k wólbam jako prěni podpisał. To je Wěteń­čanska iniciatiwa před dobrymaj lětdźesatkomaj tež činiła. Su wuhlady, zo so to tomule Serbskemu sejmej poradźi, dźensa lěpše? Weronika Žurowa

Łobjo zaso wužiwajomne

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Łódźe smědźa Łobjo w Sakskej wot přichodneje póndźele zaso bjez zadźěwkow wužiwać. Jězbna ­čara, kotruž su zawrěli, po tym zo je so před štyrjomi měsacami Carolinowy most sypnył, je zaso swobodna. „Hač do 17. februara pak dyrbja so łódźe za to přizjewić“, rjekny Karsten Wild Drježdźanskeho zarjada za wodowe dróhi a łódźnistwo. Po tym njeje přizjewjenje wjace trěbne. Łódźe smědźa pak kaž při ampli stajnje jenož do jedneho směra jězdźić.

Parniki Běłeje floty maja wuwzaćne rjadowanje. Předwčerawšim, štwórtk, je wulětniska łódź August sylny jako prěnja swojeho razu pod mostom jěła. Jej sćěhowachu štyri historiske parniki bjez pasažěrow. Wšitke łódźe běchu po puću do łódźnicy, zo bychu je tam na nowu sezonu přihotowali.

Zapadny dźěl Carolinoweho mosta bě so w nocy na 11. september 2024 njewočakowano na něhdźe sto metrow zwjezł a do Łobja padnył. Wot toho časa je tež zbywacy dźěl mosta zawrjeny a wobchad łódźow bě přetorhnjeny. To bě za susodnu Čěsku wulki problem, dokelž je Łobjo jenički zwisk po wodźe do Hamburga.

Tramwajce na pruwowanskej jězbje

štwórtk, 30. januara 2025 spisane wot:
Nowej tramwajce typa Škoda, kotrejž hižo dlěši čas na zasadźenje čakatej, stej ­předwčerawšim, wutoru prěni raz po zjawnej syći tramwajkow po puću byłoj. Při tym chcychu zamołwići města za wobchad zwěsćić, hač so jězdźidle za łužisku ­metropolu hodźitej. Na Žandowskej dróze na přikład měrjachu fachowcy, kelko wotstawka zwostanje mjez tramwajkowaj, jeli so jězdźidle we wuskej křiwicy zetkatej. Předpisy za to su dosć krute. Tute su hłowna přičina za dołho trajace pruwowanja nastupajo wobchadnu kmanosć. Zamołwići wobchadneho zawoda nowej tramwajce nuznje trjebaja. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND