Kijew (dpa/SN). Po rozbuchnjenju rakety wutoru nawječor na pólskim statnym teritoriju šěsć kilometrow wot mjezy z Ukrainu zdalene je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj dwělował, zo je so wo třělwu wójska swojeho kraja jednało. „Myslu sej, zo bě to ruska raketa“, wón wčera potwjerdźi. Po ukrainskich datach hodźi so wot cyłkownje 25 ruskich raketow na zapadnu Ukrainu jedna časowje z rozbuchnjenjom jedneje na pólskim teritoriju hromadźe. Na zapadźe wuchadźeja zamołwići z toho, zo bě to ukrainska raketa, kotruž su w zwisku ze zakitowanjom přećiwo nadpadam ruskeho wójska zasadźili. Bjezposrědnje po eksploziji w kraju Nato, při kotrejž dwaj čłowjekaj zemrěštaj, bě w medijach zawčerawšim najprjedy rěč wo ruskej rakeće.
Njewotwisnje wot toho, zwotkel raketa pochadźa, su sej mnozy mjezynarodni wobkedźbowarjo přezjedni, zo ma Ruska hladajo za to zamołwitosć přewzać.
Na ćěkańcy před policiju je so pozdatny zadobywar na ležownosći druheho hamtskeho sydła zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera w Bonnje schował. Krótko po tym začuwaše 28lětny, zo njeje to runjewon najlěpša ideja. Wila z wulkej zahrodu je jedna z najlěpje wobstražowanych imobilijow w Němskej. Tak traješe tež jenož mało mjeńšin, doniž zwjazkowa policija muža w nocy na minjeny pjatk njenańdźe a njezaja.
Krótko do kónca časa w jastwje měješe 26lětny hižo lóšt na swobodu a chcyše karnewal swjećić. Potajkim je wón přiležnosć wužił, jako smědźeše jastwo 11. nowembra raz wopušćić, a so w Euskirchenje wotsadźi. Po někotrych dnjach přizjewi so dobrowólnje pola policije a poda, zo budźe zbytnych 28 dnjow swojeho chłostanja wotsedźeć. Kotre sćěhi karnewalowa party za njeho změje, njeje hišće jasne.
New York (dpa/SN). Swětowa ludnosć je po wobličenjach Zjednoćenych narodow (UN) mjeztym hranicu wosom miliardow docpěła. Dokelž njeje móžno, sej wšědny přehlad wo statysacach porodach a smjertnych padach tworić, je so oficialny dźeń za wobličenje čłowjestwa postajił. Wosom miliardow ludźi mjeztym na planeće bydli, telko kaž ženje do toho. Po trochowanjach UN ma jich w lěće 2037 dźewjeć miliardow być.
Kabinet dźensa w Frankfurće
Frankfurt nad Wódru (dpa/SN). Braniborski kabinet je dźensa z hosćom w Frankfurće nad Wódru. Pod nawodom ministerskeho prezidenta Dietmara Woidki (SPD) a Frankfurtskeho wyšeho měšćanosty Renéja Wilki (Lěwica) zaběra so mjez druhim z wuskutkami wójny w Ukrainje a z němsko-pólskim zhromadnym dźěłom hladajo na krizowy management. Nimo toho ma so požadanje města wo přichodowy centrum za němsku jednotu a europsku transformaciju wobjednawać.
Naprašowanje přiběra
Běła Woda (dpa/SN). Wobšěrny spěchowanski program EU za sakske brunicowe regiony dóstanje konkretnu formu. Z pomocu programa Just Transition Fund (JTF) steja hač do kónca 2027 spěchowanske srědki we wobjimje 645 milionow eurow k dispoziciji, zdźěli sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) wčera na zazběhu konferency JTF w Běłej Wodźe. Na njej chcedźa program a tematiski ramik něhdźe 280 wobdźělnikam konferency předstajić.
We łužiskim rewěrje chcedźa 375 milionow eurow zasadźić, w srjedźoněmskim rewěrje 200 milionow a w Kamjenicy 70 milionow eurow. „Z přidatnym financowanjom z priwatnych a krajnych srědkow je wjace hač miliarda eurow na cyłkownych inwesticijach k dispoziciji“, sakski hospodarski minister wuzběhny.
Dobre 70 procentow spěchowanskich srědkow zasadźa we wobłuku hospodarskeho spěchowanja kaž tež do přichoda kmaneho a naslědneho zastaranja z energiju a surowiznami. Naprawy maja k tomu přinošować, regionalne hospodarstwo w změnje aktiwnje podpěrać, wubědźowanjakmanosć wutwarić a z tym nowe kwalifikowane dźěłowe městna stworić.
Nusa Dua (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je na prěnim posedźenju wjerška G20 w Indoneskej kritizowała, kak Ruska z energiju wobchadźa. „Widźimy, zo Ruska swój płun radšo spali město předawa“, wona dźensa wuzběhny. „Tak so globalne energijowe wiki wobwliwuja a płaćizny njesměrnje zwyša.“
EU podpěruje zawjedźenje hornjeje hranicy za wolij. Z toho móhli tež kraje z niskimi a srjedźnymi dochodami profitować, rozłoži von der Leyen w Nusa Dua na kupje Bali, hdźež so wjeršk tuchwilu wotměwa.
„Najlěpša wotmołwa na połoženje pak je pospěšenje přechoda k čistym energijowym formam“, von der Leyen zwurazni. Tole je „jenička wotmołwa na energijowu kaž tež na klimowu krizu“ a skići wulke šansy za druhe regiony swěta. Europa budźe tak w přichodnych pjeć lětach znajmjeńša štyri miliardy eurow do wobnowjomnych energijow kaž wodźika inwestować. Tole wuskutkuje mjez druhim masiwne priwatne inwesticije.
Berlin/Budyšin (SN/at). Wot januara 2023 budźe zwjazkowe knježerstwo wjace domjacnosćow ze statnej podružnej přiražku wolóžić. Bydlenski pjenjez ma so nimo toho w přerězku wo 190 eurow měsačnje zwyšić. To je zwjazkowy sejm minjeny štwórtk z wjetšinu amploweje koalicije wobzamknył.
Z reformu bydlenskeho pjenjeza pak po cyłej Němskej 188 komunow w podružnych schodźenkach dele stopnjuja, porokuje Budyska zapósłanča Caren Lay, rěčnica frakcije Lěwicy za podruž, twarstwo a bydlensku politiku. W Sakskej je 41 gmejnow potrjechenych, w Hornjej Łužicy nimo Budyšina tež Kamjenc, Wojerecy a Běła Woda. „Tute komuny zestarjeneje metody wobličenja dla wo ,podružny schodźenk‘ dele stopnjuja. Podružnicy móža tak snadniše přiražki na swoje podružne pjenjezy bjez tepjenja dóstać, nimo toho rosće mjeza za přizwolenje bydlenskich pjenjez“, zapósłanča rozłoži. Planowanu přiražku k tepjenskim kóštam ma Lay drje „za dobru, tak pak reforma mnohe komuny poćežuje“, a wone nětko na swoje personalne hranicy storča.