Hromadźe dźěłać!

štwórtk, 01. decembera 2022 spisane wot:
Po słowach braniborskeho wobswětoweho a agrarneho ministra Axela Vogela je situacija zanjerodźenja Wódry po ekologiskej katastrofje mrěća rybow w lěću dale alarmowaca. Přičiny su wodźenja selow do rěki we wulkej měrje na pólskim boku Wódry. Po zdaću njejsu pólske přisłušne instancy hač do dźensnišeho kmane, wodźenjam do rěki zadźěwać, tak zo so koncentracija selow we wodźe signifikantnje znižiła njeje. Němska móže tu jenož přihladować a apelować tak so podawk dale k politikumej wuwiwa. Za mnje je to eksemplariski pad hladajo na wužadanja politiki we wobchadźe z wobswětowymi problematikami. Wjedrowe katastrofy, wotemrěće družin, mrěće lěsow – lisćina mjezy překročacych wobswětowych wužadanjow je dołha. Rozrisać hodźa su tute jenož w mjezynarodnym mjezsobnym dźěle w Europje a po cyłym swěće. Wuwiwać za to lěpšu politisku a komunikacisku kulturu je nuznje trěbne. Milan Pawlik

To a tamne (01.12.22)

štwórtk, 01. decembera 2022 spisane wot:

Wabjenski film w Tirolu wujewja diskusiju. Tak zastupi w filmje z alpskich nałožkow znata tradicionalna figura do korčmy a skaza sej šalku macchiato z wowsnym mlokom. Slogan wabjenja rěka: „W Tirolu je kóždy witany.“ Najwyši zastupjer tirolskich burow nětko kritizuje, zo nimaja zamołwići filma respekt za tradicionalnu alpinsku produkciju kruwjaceho mloka jako zakładny kamjeń turizma.

Indiske wójsko chce z psami a ptačkami přećiwo trutam njepřećelow na sewjernej hranicy kraja postupować. Zwěrjata su trenowali, rozprawješe wčera nowina „India Today“. Psy słyša truty a přisłušnikow wójska alarměruja. Potom startuja milany, kotrež lětanske nastroje w běhu někotrych mjeńšin namakaja. Pazoraki maja kameru na hłowje a móža tak lět trutow wobkedźbować.

Kwota samsna wostała

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:

Nürnberg (dpa/SN). Ličba bjezdźěłnych w Němskej je w nowembru w zwisku ze sezonalnym wuwićom spadnyła, ale mjenje hač w lětach dotal. Zwjazkowa agentura za dźěło je dźensa ličbu bjezdźěłnych w nowembru z 2,434 milionami podała, štož je 8 000 mjenje hač w minjenym měsacu, ale 117 000 wjace hač před lětom. Kwota bjezdźěłnosće je z tym njezměnjena pola 5,3 procentow.

„Ruskich mordarjow zasudźić“

Kijew (dpa/SN). Za nadběhowu wójnu přećiwo Ukrainje ma so najwyše ruske statne a wojerske wjednistwo po woli ukrainskeho knježerstwa juristisce zamołwjeć. Jako přikład mjenowaše prezident Wolodymyr Zelenskyj Nürnbergski tribunal, při kotrymž su nacijow po Druhej swětowej wójnje za swoje wójnske njeskutki zasudźili. Ukraina hižo z mnohimi krajemi a organizacijemi hromadźe dźěła, „zo móhł kóždy ruski mordar zasłužene chłostanje dóstać“, Zelenskyj wčera zwurazni.

Pytaja za rozrisanjom

We Łužicy budu wučerjow wukubłać

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Braniborska chce wučerjow za zakładne šule přichodnje tež w Złym Komorowje wukubłać. Z tym wutworja nimo Podstupimskeje uniwersity druhe wukubłanske stejnišćo. Kaž ministerstwo za wědomosć w Podstupimje wčera zdźěli, maja prěni studenća wučerstwa hižo w zymskim semestrje 2023/24 w Złym Komorowje ­studować započeć. Z přidatnymi studijnymi městnami krajne knježerstwo na wulku potrjebu wučerjow reaguje.

Braniborska ministerka za wědomosć Manja Schüle (SPD) ma zaměr za jara naročny. „Ale trjebamy wučerjow a trjebamy jich spěšnje“, wona wuzběhny. Za nowe wukubłanske kapacity chcedźa klětu přidatnje něhdźe 5,2 milionaj eurow a lěto na to něhdźe 7,1 milion eurow přewostajić. Ličba studowacych w Złym Komorowje budźe wobstatk koncepta, kotryž nětko zestajeja, kaž z wědomostneho ministerstwa rěkaše.

Dypkowy system za zapućowanje

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:

Nürnberg (dpa/SN). Zwjazkowa agentura za dźěło (BA) plany zwjazkoweho knježerstwa za směrnicowu papjeru wo zjednorjenymu zapućowanju fachowcow ­wita. Němska hač do lěta 2035 sydom milionow dźěłowych mocow zhubi, strata měła so přez naprawy w tu- a wukraju wurunać. „Tež hdyž w Němskej kóždu móžnosć za potencialom pytać wučer­pamy, njebudźe to dosahać“, wuswětli čłonka předsydstwa BA Vanessa Ahuja. Tukrajne napinanja wudospołnjejo su wukrajni fachowcy trěbni, zo bychu němske dźěłowe wiki dale derje fungowali. „Wšitko štož tomu dopomha, přićah dźěłowych a fachowych mocow wolóžić, je wažne“, Ahuja wuzběhny. Zapućowanske prawo dyrbi moderniše, spěšniše, njeběrokratiske a fleksibelniše być.

Zwjazkowy kabinet chce dźensa směrnicowu papjeru wobzamknyć, na kotrejež zakładźe ma so zapućowanje kwalifikowanych dźěłowych mocow wolóžić. Předwidźane je, zo móža ludźo přez dypkowy system do Němskeje zapućować, tež hdyž hišće dźěłowe městno nimaja.

Dobra šansa!

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:
Braniborska chce přichodnje tež na juhu kraja, mjenujcy w Złym Komorowje, wučerjow za zakładne šule wukubłać a tak njedostatkej pedagogow zadźěwać. Předewšěm we wjesnych kónčinach wučerjo faluja. Klětu stej za to přidatnje něhdźe 5,2 milionaj eurow w krajnym etaće předwidźanej. Zo je so braniborske knježerstwo za to rozsudźiło, wučerjow za zakładne šule nic jenož w metropolach ­wukubłać, ale tež nakromne kónčiny zapřijeć, je jara dobre znamjo. Hižo klětu w zymskim semestrje móhli prěnich studowacych na Braniborskej techniskej uniwersiće Choćebuz – Zły Komorow witać. Nowe stejnišćo w Złym Komorowje skići dobre šansy ­zajimcam z Delnjeje a srjedźneje Łužicy, wučerstwo tež w domiznje studować móc. Jelizo je móžno, zo so wukubłanje tež w Sakskej připóznaje, je to tež za młodostnych z Hornjeje Łužicy přiležnosć w domiznje wostać. Decentralizacija ­wukubłanskeho poskitka kónčinje nadźijomnje tyje. Bianka Šeferowa

To a tamne (30.11.22)

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:

Němska je na fanowym turněrje na „Němskej mjezynarodnej šuli Doha“ z dobyćom 1:0 přećiwo Costa Rice třeće městno wobsadźiła. Přiwisnicy ze šěsć krajow wobdźělichu so minjenu sobotu na zarjadowanju kluba narodnych mustwow w Doha. Z dobyćerjom turněra sta so Jendźelska. Na turněrje wobdźělichu so fanojo kopańcy z Jendźelskeje, Wali­ziskeje, Costa Rica, Japanskeje, Nižo­zemskeje kaž tež Němskeje.

Španiski narodny trenar Luis Enrique je přeradźił, što jeho hrajerjo płaća, jeli interne směrnicy teama njedodźerža. „Štóž přepozdźe přińdźe, dyrbi płaćić. W jědźerni je zakazane šmóratka wužiwać. To započina pola sto eurow, a so stajnje podwoji hač do njeskónčneho“, rozkładźe 52lětny w streamje z fanami.

Němska dóstanje płun z Katara

wutora, 29. nowembera 2022 spisane wot:

Doha (dpa/SN). Energijowy koncern Qatar Energy je po słowach katarskeho energijoweho ministra Saada al-Kaabija zrěčenja wo dodawanju běžiteho płuna do Němskeje wotzamknył. Płun předawaja US-ameriskemu předewzaću Conoco Phillips, kotrež jón dale do Brunsbüttela dodawa, rjekny minister dźensa w katarskej stolicy Doha. Dodawanje ma so w lěće 2026 zahajić a znajmjeńša 15 lět trać. Po tymle puću chcedźa lětnje hač do dweju milionow tonow płuna dodawać.

Steinmeier na Balkanje

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa swoju štyridnjowsku jězbu do zapadobalkanskeju krajow Sewjerneje Makedonskeje a Albanskeje zahajił. Centralna tema jeho rozmołwow budźe planowane přiwzaće wobeju statow do Europskeje unije. Sewjerna Makedonska a Albanska hižo něhdźe lětdźesatkaj na tutón krok čakatej. Tež štyri zbytne kraje zapadneho Balkana – Kosowo, Bosniska-Hercegowina, Serbiska a Čornohórska sej to přeja.

Wuradźuja wo dalšej podpěrje

Předewzaća rabat dale dali

wutora, 29. nowembera 2022 spisane wot:
Bonn (dpa/SN). Wolijowa industrija je lětsa w lěću třiměsačny tankowy rabat „přewažnje“ dale dała. Tole wuchadźa z přepytowanja Zwjazkoweho karteloweho zarjada, kotryž je wčera mjezyrozprawu předpołožił. Kartelowy zarjad pokaza w tym zwisku na tamne studije, kotrež mějachu samsny wuslědk. Předewzaća su potajkim wolóženja přetrjebarjam ­dale dali. Tak mjenowany tankowy rabat płaćeše wot 1. junija hač do 31. awgusta. Knježerstwo bě to zhromadnje z 9eurow­skim tiketom na tři měsacy zawjedło. Energijowy dawk za bencin běchu tehdy wo nimale 30 centow na liter, za diesel wo dobrych 14 centow na liter znižili. Hač a do kotreje měry bu zniženje pře­trjebarjam dale date, je so intensiwnje ­diskutowało.

Tiket w meji?

wutora, 29. nowembera 2022 spisane wot:
Bremen (dpa/SN). Naslědnik 9eurowskeho tiketa, 49eurowski tiket za bliskowobchad, drje so po měnjenju branše dale zapozdźi. Kaž hłowny jednaćel Zwjazka němskich wobchadnych předewzaćow (VDV) Oliver Wolff nowinje „Frankfurter Allgemeine“ dźensa zdźěli, njebudźe to wo wjele zašo móžno. „Hišće je wjele dźěła, doniž njeje wšitko administratiwnje zrjadowane“, wón wuswětli. Wolff mjenowaše proces přizwolenja tarifow jako přikład. Nimo toho dyrbjeli so tarifowe systemy wobchadnych zwjazkow přestajić. Zwjazkowy wobchadny minister Volker Wissing (FDP) prócuje so dale wo to, tiket najebać wobmyslenja spěšnje zawjesć. 49eurowski tiket je tež tema dźensnišeje konferency wobchadnych ministrow zwjazkowych krajow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND