Tradicijuhajili

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
foto: kilian hrjehorNa Kulowsku kermušu dojědźechu sej Ró­žeń­čan­scy młodostni znowa do delnich Sulšec. Lětdźesatki trajacu tradiciju su lětsa při wosebje rjanym wjedrje dale hajili. Delenjo ćahnu při tym Kulowsku kermušnu sobotu dom wot domu a pro­ša wo tykanc, palenc abo fenk. Tež lětsa běchu Sulšečenjo znowa jara hospodliwi. Tak sydaše pola někotrych tež kofej z tykancom, kołbaska abo piwko w ćopłej garaži. Kónc nowembra přijědźe potom Sulšečanska młodźina do Róžanta, zo by tam samsnu tradiciju pěstowała. Kilian Hrjehor

Tónraz w Radworju kermušowali

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
foće: rocci klein
 SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Pjatk, 1. nowembra 2019
Spočatk oktobra prošachu dwanatkarjo Serbskeho gymnazija Budyšin nětčišich a ně­hdyšich wuknjacych kaž tež wu­čerjow na lětušu kermušu do Ra­dwor­skeho hosćenca „Meja“. To wšak mnohich wulce překwapi, dokelž běchu minjene lěta přeco w Šunowskej Fabrikskej hospodźe swjećili. Najebać to bě žurla znowa kopata połna, a hnydom wjacori DJjojo – Die Amogis, LuCas & Marw, Jacob Kober B2B DJ Domanja + MC Selmi) rejwanišćo porjadnje zapyrichu. Do toho wšak běchu dźewjatkarjow při wulkotnym programje za nós wodźili a zblakami tež wučerjow do programa zapřijeli! Facit: Wječor bě wulkotny! Rocci Klein

Prózdninske dožiwjenja

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
Foće: Franciska Zopic

Nazymske wjesela je štyrnaće dźěći 3. do 6. lětnika dožiwiło, jako wobdźě­lichu so na prózd­ninskim poskitku šulskich socialnych dźěłaćerkow Rěčneho centruma WITAJ. Edit Šurowa, Claudia Kilankec a Franci­ska Zopic mějachu w prěnim prózd­ninskim tydźenju w Hornim Hajnku pisany program za dźěći spřihotowany.

Tak přebywachu wobdźělnicy přewaž­nje pod hołym njebjom w bliskej přiro­dźe, pućowachu po lěsach a bliskich wjeskach, pytachu hriby, sportowachu, warjachu sej w domje Jurja Brězana zhromadny wobjed a dachu sej dobru zhromadnosć lubić. Zo bychu tež doma přirodu dale wobkedźbowali, spaslichu sej z kerami­ko­wych hornčkow małke wěžički za picowanje ptačkow w zymje. Z nazběranych pisanych łopjenow, hablow a jabłučkow zhotowichu filigrane nazymske wobrazy a kreatiwne wěnčki. Prózdninarjo dožiwichu wotměnjawy tydźeń a zeznachu zdobom nowych přećelow. Franciska Zopic

Wćipni na přichodne nalěćo

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:


Foto: Maik BrězanChcemy so sadźić, zo budźe so Pančičanska ze­lowa zahroda nalěto w čerwjenej a módrej barbje błyšćić? Wšitcy, kotřiž to njewěrja, móža so rady klětu 15. apryla na swójbnym dožiwjenskim dnju abo 26. apryla na wotewrjenju sezony tamnišeho zežiwjenskeho a zeloweho centruma klóštra Marijineje hwězdy přeswědčić. Dźěći Pančičanskeho horta su minjeny tydźeń mjenujcy wulku prócu nałožowali. Pilnje su cyble wjac hač tysac nalětnich kwětkow do zemje tykali. Podpěrałoj stej jich při tym bywša zapósłanča zwjazkoweho sejma Marja Michałkowa a Sonja Hejdušcyna ze sakskeho krajneho kuratorija, kotrejž matej wjele nazhonjenjow we wobłuku zahrodnistwa. Nětko su wězo wšitcy chětro napjeći, kajka budźe pycha w na­lě­ću wupadać. Maik Brězan

Tójšto wo jěžiku zhonili

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
Foće: Andreas KirschkeŠto jěžik žerje? Hdźe wón bydli. Kelko lět je žiwy? Kerstin Robel, kotraž ludźi rady po přirodźe přewodźa, móže na wšitke prašenja dokładnje wotmołwić. Vivian, Varvara, Johannes, Edwin a Bru­no so dźiwaja a připosłuchaja. W nazymskich prózdninach su wone na projekće we Wulkoždźarowskim Krabatowym wudworu wo jěžiku zhonili. 24 dźěći bě tam z pěstowarnje „Kraj palčikow“ přišło. Jěžik žerje na přikład rady jabłuka a krušwy. „Wón je wšudźe widźeć, w lěsu, parku, na zahrodźe a łuce. Je wšudźe tam, hdźež picu namaka. Starobu dźesać lět móže jěžik docpěć. Ma pak tež njepřećelow. Su to wosebje zwěrjata, kotrež su w nocy aktiwne, kaž sowa. Ale tež awta na puću móža jim strašne być. Jěžik derje słyši a nucha, jenož widźeć wón derje nje­móže. Ale móže do wysoka lězć, haj, přelěze samo mjeńše murje. Tajki jěžik, kiž ma hač do 6 000 kałačikow, swój rewěr zakituje. Hač do kónca nowembra je wón wonka po pu­ću. Ručež pak termometer šěsć stopnjow a mjenje pokazuje, so jěžik schowa, wot decembra po­tom spi. „Njemylće jeho při tym“, Kerstin Robel dźěći prošeše. W parku su dźěći za suchimi hałzami pytali.

Hojernja w starych murjach hrodu

pjatk, 25. oktobera 2019 spisane wot:

W Połčničanskej rehabilitaciskej klinice VAMED tež wopyt koncertow móžny

Kohož je boža ručka zajała, komuž je we hłowje krawiło abo štóž je na par­kinson schorjeł, dóstawa w Połčničanskej hrodowej klinice profe­sionalnu a fachowu pomoc. Wotnowa rěka rehabilitaciski dom hrodowa klinika VAMED. W njej maja 335 łoži, wo pacientow kaž tež wo cyły areal z hrodowym parkom a wo wšelake posłužby znutřka a zwon­ka domu stara so něhdźe 620 ludźi. Jednaćel kliniki je Carsten Tietze. Wón Serbskim Nowinam zdźěli, zo je rehabilitaciska hojernja lětnje hač do něhdźe 95 procentow wućežena. Mjez pacientami su prawi­dłownje tež młódši a starši Serbja, wšako w Połčnicy přewažnje wobydlerjow z cyłeje Sakskeje a tak tež z Hornjeje Łužicy lěkuja.

Kaž w Lipsku a Berlinje je so nazymu 1989 tež druhdźe po cyłej NDR žadosć wobydlerjow za swobodnymi wólbami, demokratiju a prawostatnosću zesylniła. We Łužicy wuwi so swójska dynamika, kotraž ludźi wróćo zhladujo hišće dźensa fascinuje. Samo­ serbske narodne žiwjenje dožiwi tehdy dotal njeznatu móc. Tomu polěkowali běchu bjezdwěla tež struchłe podawki do toho. Předewšěm zakaz serbskeho studentskeho časopisa Tima Meškanka a Mikławša Zahona a napjatosće mjez Domowinu a katolskimi a ewangelskimi Serbami zawinowachu nowy rozmach. Žadanje za serbskej opoziciju bu dźeń a razniše. Prašanej běštej zmužitosć a nowe mudre myslenje.

Na přeprošenje kapłana Michała Nawki dóńdźe skónčnje 24. oktobra 1989, runje před 30 lětami, k prěnjemu zetkanju přihotowanskeje skupiny za Serbsku ludowu zhromadźiznu na Kulowskej farje. Wo wobsahach bazodemokratiskeho hi­ba­nja wuradźowachu z nim Borbora Ledźborec, ewangelski farar Jan Malink, Měrko Šołta, Bosco Neter a Stanisław Brězan.

Zaručić serbske słowo we wosadach

pjatk, 25. oktobera 2019 spisane wot:

Serbske ewangelske towarstwo wobsteji lětsa 25 lět. Do jeho hłow­neje zhromadźizny, kotraž wotměje so 31. oktobra w Hodźiju, je so Axel Arlt z předsydu Matom­ Krygarjom, kiž je zdobom městopředsyda Serbskeho wosadneho zwjazka, rozmołwjał.

Na kotre wuwiće zhladuje 18. junija 1994 załožene Serbske ewangelske towarstwo (SET) dźensa nastupajo čłonstwo?

M. Krygaŕ: Tučasnje mamy 48 čłonow, z nich je hišće nimale 15 wot wšeho spočatka pódla. Dwě třećinje aktualneho čłonstwa stej pozdźišo towarstwu při­stupiłoj. Tele dobre wuwiće njebě tak samo­zrozumliwe. Móžemy poprawom optimistisce do přichoda hladać.

A kak je so skutkowanje wuwiło?

M. Krygaŕ: Sym wot lěta 2002 w předsydstwje. Smy pod nawodom Měrćina Wirtha přeco jara měrnje a jara konstruktiwnje dźěłali. Wosebje so mi spodo­ba, zo smy tam tež ideje zběrali a zwoprawdźili. Njemóžu so dopominać na někajke konflikty w předsyd­stwje abo towarstwje. To je přeco wěcownje wot­běžało.

Běchu tež wužadanja ...

„Znowazjednoćenje Němskeje – són a woprawdźitosć“ rěka kapsna kniha z pjera Waltera Leonharda. Rodźeny ­Durinčan je 40 lět we Wětrowskej šamotowni­ dźěłał. Serbske Nowiny wozjewjeja­ jeho trochu wudospołnjene, wot Arnda Zoby a Friedharda Krawca ­z přećelnej­ dowolnosću nakładnistwa DeBehr zeserbšćene dopomnjenki.

Sym pak so přezahe wjeselił. Po studiju su mje w lěće 1969 jako wobornowinowateho do wójska zwołali. Jako ženjeny wojak dóstach połdra lěta měsačnje 80 hriwnow! Potrjechenych podpěrachu ze socialnymi wukonami. Woni nje­trje­ba­chu na přikład za bydlenje podruž płaćić.

Sernjany swjeća lětsa 600. róčnicu prěnje­ho pisomneho naspomnjenja. Rodźeny­ Sernjančan a dobry znajer stawiznow­ delanskich wsow Pawoł Rota­ je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Dwanaće lět Serbski zakoń

Srjedu, 23. měrca 1960, wječor wotmě so na žurli Korjeńkec hosćenca w Sernjanach swjatočnosć składnostnje 12. róč­nicy schwalenja Zakonja wo zachowanju prawow serbskeje ludnosće. Zarjadowar běštej Domowinska skupina Sernjany-Róžant a sekretariat Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“. Za wjesny parlament bě to zdobom wurjadne zeńdźenje; tež za Róžant a Smjerdźacu.

nowostki LND