Bjez kófrow
Clemens Bobka
Měrne hromjenje kolijow pjelni so z přeco penetrantnišim šćerčenjom. Nakładny ćah praska přez dwórnišćo. Njeličomne zdónki smala nimo mučneho mjezwoča, wóz za wozom. Mócny přewěw křiwy rjap zlochka třase – steji tam kaž do róžka pójsnjena marioneta.
Hlada do ćmy. Sćin jeho čapki chowa zapadnjenej woči před zymnej neonowej swěcu. Fałdy na čole su hłuboke, křiwe brózdy. Mjez ćeńkimaj hubomaj dymi so napoł wotpalena cigareta. Jeho poslednja.
Zady njeho chwata třepotaca młoda žona přez peron. Krejčerwjene cyby wisaja jej po horbatym chribjeće. Z dołhimi nochćemi sej nerwoznje nadkoleno drapajo so w rozdrětych toflach do ćoplišeje čakarnje kopoli.
W tutej kolumnje powědaja štyrjo redakciji SN znaći mjezynarodni awtorojo, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Běše pak něhdy, zo sćělesni so jedyn z avatarow prof. Winka jako pólski turist w Čěskej republice ...
Njebě dźě to prěni raz, zo poby prof. Wink w Praze. To je tajke rjane město z wulkej uniwersitu, z mnohimi pomnikami, barami a korčmami – a wězo z tunim, najlěpšim piwom swěta.
Za prof. Winka bě samozrozumliwe w Čěskej pólsce rěčeć. Njebě docyła předstajomne, sej piwo hinak skazać hač z formulu „poproszę piwo“. Čěšćina je pólšćinje tak podobna; kóždy ze zapadnych Słowjanow w Čěskej ju rozumi! A přeco je dóstał, štož bě skazał.
Pod hesłom „WCV swjeći kulojće, 50 lět su pisane“ wuhotuje Serbskopazličanske karnewalowe towarstwo połstatu sezonu. Swój pisany program předstajichu minjenu sobotu na prěnim kapičkowym wječoru. Jutře slěduje dalši tajki.
Kelko dźěła, prócy a předewšěm časa nałožuja čłonojo Serbskopazličanskeho karnewaloweho towarstwa za jednotliwe dypki swojeho programa, wědźa dokładnje jeno ći, kotřiž su na tym bjezposrědnje wobdźěleni. Dožiwiło pak je jón minjenu sobotu něhdźe 150 wopytowarjow lětušeho prěnjeho kapičkoweho wječora, kotrychž staj princ Marcel II. a jeho princesna Christina II. alias Marcel Hoza a jeho mandźelska Christina ze swojimi dźěćimi Metodom, Józefom a Luciju tež serbsce witałoj.
Wjacore lěta hižo bjezdźěłny Eric Swan (Měrko Brankačk) na socialnym zarjedźe z falšowanymi próstwami pjenjezy kasěruje. Jako to na ničo njetukacy přećel Norman Bassett (Jurij Šiman) zhoni, jeho z krutymi słowami namołwja: „To, štož sy činił, je ćežke złóstnistwo!“
Jako potom tež hišće pruwowar socialneho zarjada Mister Jenkins (Torsten Schlosser) před durjemi steji, njemóže Eric přiznać, zo je sej wšitke wopačne próstwy wumyslił. Nadobo pak hrozy so jeho konstruowane žórło pjenježnych dochodow sypnyć. Štož je wjele lět tak derje běžało, započina naraz chabłać. Jeho wućek je nuzowa łža. Ale z njej wočini šatulu pandory, a jeho dalše wumyslene nuzowe łžě ćahnu so dale a hłubšo. Zo njeby Mister Jenkins ničo pytnył, dyrbja přitomne wosoby, naraz tež hišće wumyslene wosoby hrać, kotrež bě Eric na zarjedźe přizjewił. Kołwrótne koło zaměnjenjow so započina a so bjez přestaća hač do kónca hry wjerći.
Stajnje so smjeli
Hižo spočatk februara su dźěći Radworskeho katolskeho dnjoweho přebywanišća póstnicy swjećili. W hosćencu „Meja“ běchu nanojo a maćerje staršiskeje přirady zaso wšitko rjenje spřihotowali a sej do toho hłójčku łamali, kak móhli hosći zabawjeć. Wězo słuša k tomu tež póstniska narěč z namołwu „Radwor – helaw“, kotraž bě po cyłej „Meji“ słyšeć. Tež DJ Alex bě přichwatał, zo by hudźbne přeća indianow, cowboyjow, princesnow a dalšich spjelnił. Tež wšelake hry su k poradźenju popołdnja přinošowali. A pobrachować njesmědźachu wězo słódne pampuchi a dalše přikuski, wo kotrež bě so staršiska rada prócowała. Wulki dźak wšitkim, kotřiž su chowancam dźěćaceho domu spodobne póstniske zarjadowanje zmóžnili.
Bianka Šeferowa
Posledni dźeń do zymskich prózdnin rěkaše za wuknjacych Šule Ćišinskeho hejsować a póstniske wjeselo měć. Po wudawanju połlětnych informacijow w rjadownjach je tam farar Tomasz Dawidowski dom swjećił. Wšojedne hač princesny, princy, ryćerjo, myški, kóčki abo psy – zhromadnje smy so pomodlili a kěrluše zaspěwali – a to wšo w pisanych kostimach. Krótko po tym dóstachu štyrjo šulerjo 3. lětnika wopismo, zo smědźa so na čitanskim wubědźowanju w Budyšinje wobdźělić. Woni budu našu šulu jako ći najlěpši 3. lětnika zastupować. Bórze pak spěchachmy wšitcy do awle šule, zo bychmy porjadnje póstnicy woswjećili. DJka Jana hižo čakaše, zo by nas z najwšelakorišimi wjesołymi pěsničkami zawjeseliła. Kóžda rjadownja měješe tež hišće wosobinski přinošk. Dachmy sej pampuchi zesłodźeć, a hač do připołdnja smy rejowali a hejsowali.
Šulerjo SZŠ Šula Ćišinskeho Pančicy-Kukow
Moja přećelka Marta póńdźe jako piratka. Wona je sej dźěl kostima kupiła, dźěl měješe hižo doma. Ja sama pak budu paw. Sym chcyła kostim měć, kiž je moderny a zwěrjeći. To budu cyle rjane póstnicy!
A tu hišće žorćik!