Tež w Drježdźanach meju mjetaliHakle zašłu wutoru su ...
Kulowčenjo w Liberecu byli
Kulowčenjo w Liberecu byli
Serbšćinu wuknjacy 10. lětnika Wyšeje šule „Korla Awgust Kocor“ Kulow pobychu před jutrownymi prózdninami dwaj dnjej w čěskim měsće Liberec. Dokelž bě wjedro rjane, rěkaše prěni cil na prěnim dnju hora Ješted. Jězba z awtom na wulku horu běše chětro njezwučena, dokelž pak lift njejědźeše, běše to najspěšnišo. Wuhlad z wjac hač 1000metrow wysokeje hory běše wulkotny.
Trenujemyza Chróscicy!
Wodowe Hendrichecy běchu, su a budu stajnje dobra adresa za Serbski folklorny ansambl Wudwor. Wot 5. do 7. meje tam rejowarki a rejowarjo trenowachu. Něhdźe 60 holcow a hólcow, žonow a muži su tam znate reje skrućili. Najzajimawše pak běše, kak derje su nowe nawuknyli. Wšako kiwa přichodny Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“. Na njón so tam wšitcy intensiwnje přihotowachu. Sobotu je dorostowa skupina składnosć wužiła, tam přebywacym dalšim hosćom wšelke reje prezentować. Pozdźišo su z nimi tež hromadźe rejowali.
Naš program je so jim jara spodobał. Po tym mějachmy hišće rjany
wječor při lěhwowym wohenju, byrnjež so miholiło. Njedźelu
zwučowachmy swoje reje – jednu po druhej. A na kóncu je skupina
hižo dlěje w ansamblu skutkowacych skupinje młódšich pokazała,
kak derje choreografije wobknježi. Tak móžemy rjec:
Chrósćicy – my přińdźemy! Błažij Handrik
JENOŽ1000 KARTKOWKARTKISMJEČKECY01
KARTKI
SMJEČKECY
01.07. SOBOTU
30.06. PJATK
ZASTUP 21 HODŹ. | P18
Swjatkiw Pěskecach
Swjatki w Pěskecach su za serbsku młodźinu hižo lětdźesatki tajki prawy klasikar, tež hdyž njeje nawal sobotu abo njedźelu wječor hižo tak wulki, kaž tomu před lětami hišće bě. Ale wosebje serbski raz sej w Pěskecach wšitcy chwala. Tak bě sobotu wječor jewišćo połne, jako zahudźichu tam Holaski, a dźeń po tym na spěwnym wječoru so hač do nocy mócnje spěwaše. Mnohim pak je woprawdźity wjeršk w Pěskecach hakle póndźelu po připołdnju, hdyž wosom wjesnych cyłkow pjeć hodźin dołho za kožanej kulu honi. W „stadionje k dźiwjemu swinjeću“ komentowaše prěni raz Křesćan Bejmak tónle woblubowany ludosportowy event. W finalu přesadźichu so Worklečenjo přećiwo Smjerdźečanam z 1:0. Bronza dźěše na Sulšecy, kotrež dobychu ze samsnym wuslědkom hru wo třeće městno přećiwo Njebjelčicam. Na dalšich městnach slědowachu Nowa Wjeska, Róžant, Serbske Pazlicy a Pěskecy. Tekst a foto: Konstantin Hrjehor
Seksualizowanej namocy zadźěwać
Prewencija přećiwo seksualizowanej namocy je wažny wobstatk dźěła z dźěćimi a młodźinu we wosadach. K tej temje poskića Worklečanski Don Boskowy dom dalekubłanja, a to lětsa na třoch terminach, z kotrychž móža sej zajimcy jedyn wuzwolić: sobotu, 10. junija, wot 13 do 16 hodź. kaž tež póndźelu, 19. a 26. junija stajnje wot 18 do 21 hodź. Přeprošeni su pomocnicy na nabožnych prózdninskich dnjach we wosadach, ale tež dalši čestnohamtscy, kotřiž maja z dźěćimi a młodostnymi we wosadach kontakt, na přikład w sakristiji abo ze šolu. Přizjewjenja přijimuja hač do póndźele, 5. junija, online.
Dalše wažne informacije pod www.posol.de
Přińdźće do wustajeńcy!
Aktualny poskitk Budyskeho Serbskeho muzeja pohnuwa sobu myslić
Wěm, čeja sym – sym dźowka swojeju staršeju. Wjetšina z nas wě, do kotreje swójby je so narodźił/a. Tola je to woprawdźe wotmołwa na prašenje: „Čej‘ da sy?“ Aktualna wustajeńca w Budyskim Serbskim muzeju pod tymle hesłom skića nam bjez wulkeho rozmyslowanja wotmołwy kotrež su njewšědne kaž tež prowokatiwne. Ducy po njej wotwěraja mi nadpisma na sćěnach a na ramikach durjow woči. Tomu dopomhaja tež mnohe eksponaty, wo kotrychž zhonju z nasćěnowych noticow, zwotkel su a kotry wuznam wone maja. Wšako so kóždy eksponat za sebje z tym jow-přińdźenjom a tež z wotsalowanjom po dźensnišich měritkach zaběra.
Epizody ze stawiznow 600 lět
Spočatk junija hotuja so w Lejnje na jubilej prěnjeho naspomnjenja
Mjez Budyšinom a Kamjencom leži při statnej dróze S 100 wjeska Lejno. Wona bu 5. junija před 600 lětami prěni raz naspomnjena. Tón dźeń 1423 bu mjenujcy jeje tehdomniši wobsydnik, Benisch vom Lehin, do kupneho wopisma jako swědk pola swojeho wićežneho knjeza, Borso von Kamenz, na jeho (dźensa hižo njewobstejacym) hrodźe zapisany. Wot toho časa mjenowaše so małe sydlišćo prosće Lehin abo Lehn. Zo by so wone wot wjeskow ze samsnym mjenom pola Bukec a Budestec rozeznawa, dósta tele sydlišćo 1833 hamtske němske mjeno Lehndorf. W serbšćinje prajachu jemu prosće Leno a wot 1866 Lejno.
„Bjez čěskeje pomocy bychmy w folklorizmje tčacy wostali“
Rozmołwa z Benediktom Dyrlichom wo potencialu serbsko-čěskich poćahow za přichod našeho ludu
Lětuši serbski hósć Praskich knižnych wikow „Swět knihi“ bě basnik, nowinar, politikar a narodny organizator Benedikt Dyrlich, kiž je ze swojeje najnowšeje serbskorěčneje knihi „Na motawych mjezach“ čitał. Składnostnje tutoho je so Lukáš Novosad, předsyda čěskeho Towarstwa přećelow Serbow „Společnost přátel Lužice“, z nim rozmołwjał.
Tema lětušich Praskich knižnych wikow bě „awtorojo bjez hranicy“. Wo Serbach so husto praji, zo su to ludźo „na hranicy“ ludow, nabožinow, kulturow, rěčow. Kak so Wy widźiće: sće čłowjek bjez hranicy, abo na hranicy?
ChatGPT, jeho lěpšiny a špatne strony
„ChatGPT, napisaj mi prošu pojednanje wo serbskim wuměłstwje! Podaj mi najwažniše schodźenki jednoho wědomostneho dźěła wo serbskich stawiznach mjez swětowymaj wójnomaj.“ To stej dwě z kopicy naprašowanjow, z kotrymiž bywa najnowši wjeršk kumštneje inteligency – ChatGPT – konfrontowany. ChatGPT wjele wě: wo wuměłstwje, wo połoženju serbskeju rěčow, znaje Jana Skalu, Róžu Domašcynu a Jurja Brězana a najwažniše schodźenki we wuwiću serbskeje literatury a serbskich stawiznow.
ChatGPT njewotmołwja na prašenja, kotrež zwisuja z wosobami (na př. kak stary sy), njeposrědkuje měnjenja (na př. što wo žiwjenju měniš), ale wo faktach. Zamóže činitosće tak zaplesć, zo nastanje zrozumliwy tekst – tuchwilu w rěčach z wulkej ličbu rěčacych, kaž jendźelšćinje a němčinje.
