„Z nadźiju do přichoda“ je titul wot Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje inscenowaneho wulkoprojekta hrajneje doby 2022/2023. Tutón titul poćahuje so na slogan serbskeje katolskeje młodźiny za čas Němskeje demokratiskeje republiki, kiž rěkaše: „Běchmy – smy – budźemy“. SLA wuwi z pozitiwneho a zdobom bojowniskeho hesła z křesćansko-nabožnym pozadkom jewišćowu twórbu wulkeje formy, a to z wobdźělenjom wšitkich třoch spartow domu: z chórom, orchestrom a předewšěm baletom.

Hinaše forma inscenacije: Rejowane dźiwadło

Za našočasnu inscenaciju pak njepřewza so klasiska forma baletoweje reje z wobsahej wotpowědowacej hudźbu, ale nałožuje so moderniše „rejowane dźiwadło“. Město wysoko stilizowanych baletowych pohibow stanje so eksperiment z wažnym elementom sceniskeho předstajenja. Tak stwori so njezaměnliwa synteza mjez „modern dance“ a dźiwadźelenjom. Jeju krute wjazmo je wokalna kaž tež instrumentalna hudźba.

W tutej kolum­nje powěda wosom redakciji SN znatych mjezy­narodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.

Z předwjeselom a pilnym zwučowanjom projektny chór w Slepom kěrlušej a choral za Serbski cyrkwinski dźeń nastuduje

Lochki a pohibliwy dyrbi jazyk być. Ze zaměrnymi dychanskimi a zwukowymi zwučowanjemi so proba zahaji. „Hdyž spěwamy, dychamy přez hubu. Njeprodukujemy zynki, produkujemy zwuk“, wuzběhuje Gerald Schön, nawoda projektneho chóra za 77. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń 10. a 11. smažnika w Slepom. Přeco zaso a sćerpliwje da wón ćělesu zaspěwać, stajnje znowa wón spěwacych pozbudźuje. Na Slepjanskej farje probuja pilnje hornjoserbskej kěrlušej „Ty sy swjaty“ a „Ja sym z wami“ kaž tež spěw „Pój wutroba, bydź wjesoła“ w Slepjanskej narěči. Štyrihłósnje maja spěwy na cyrkwinskim dnju we wobłuku Božeje słužby w Slepjanskej cyrkwi zaklinčeć, kotruž rozhłós MDR live přenjese.

Lochkosć město mocy. Wolumen a rum wuchadźatej ze sylnosće zwuka. Přeco zaso Schön na to skedźbnja. „Dźeržmy tony trochu dlěje, wostańmy pak w tempje“, sej wón žada. „Chcemy dobry cyłkowny zwuk docpěć.“

Wo wosebitych wužadanjach juryje, kotraž měješe ideje architekturneho wubědźowanja za projekt dotal njeznateje rozměry posudźować

Dalša wulka kročel po puću k natwarej Serbskeho foruma wědy na Lawskim arealu je sčinjena. We wubědźowanju architektow je so fachowa jury póndźelu za jedyn naćisk rozsudźiła. Dobyćer je Mnichowski architekturny a města planowacy běrow bogevischs. Dohromady je so 108 architekturnych běrowow wo nadawk požadało. 20 z nich je jury na wubědźowanje přeprosyła a 18 je architekturne pod­łožki zapodało. Jury přisłušachu štyrjo fachowcy-architekća a jedyn zastupjer kóždeje na projekće wobdźěleneje institucije: Załožby za serbski lud, Serbskeho instituta a Serbskeho muzeja. Po słowach zastupjerja załožby – direktora Jana Budarja – „běše tuta zestawa jara wužitna. Wšako zhladuja architekća cyle hinak na naćiski hač my lajkojo, kotřiž skerje po optiskich a estetiskich kriterijach posudźujemy.“ Do procesa wuzwolenja zapřijeći běchu tež dalši fachowcy w poradźowacej funkciji, tak zo wobsteješe gremij z dohromady 20 ludźi.