Hortski čas w prózdninach z wosebitostku
Prózdninske poskitki za Ralbičanske hortske dźěći zarjaduja so stajnje přez cyły dźeń. Z tym wobsteji móžnosć, zo so dźěći raz bjez čisća a chwatka do wšelakich temow zanurja. Nimo poskitkow w rumnosćach Ralbičanskeho horta poskićichu so dźěćom lětsa tři dny w Pančicach-Kukowje. W druhim prózdninskim tydźenju přebywaše tuž 30 hortowych dźěći w tamnišim Zežiwjenskim a zelowym centrumje.
Na prěnim dnju powědaše nam knjeni Meiserjowa wo stawiznach klóštra „Marijina hwězda“, wodźeše nas po Klóšterskej zahrodźe a pokaza nam wšelake zela. Zhonichmy, zo je kopřiwa hojenska rostlina lěta 2022, a zo nimamy ju doma w zahrodźe wotstronić, dokelž je jara hódnotna za naše domoródne mjetelčki. Nimo toho dawa wutki druhim rostlinam. Jako widźachmy płucnik praji Alexander, zo ma jeho dźěd problemy z płucami a zhonichmy, zo tute zelo wosebje při nazymnjenskich chorosćach pomha. Wosrjedź Klóšterskeje zahrody wuhladachmy mały štomik, kotryž su tam w juniju 2022
Witajće do šule !
Zo móhli waše mozy hižo
trochu trenować, stej Fiona Šraderec a Andreja Rabec
hódančko přihotowałoj.
Wjele wjesela přeje Wam Dźěćiznak.
11
10
9
8
6
3
4
7
5
2
1
1. słódne pječwo (za swjedźeń) 2. sad z bajki Sněholinki 3. nachribjetnik 4. woblubowana hrajka holcow 5. dźěl ze štoma 6. na tutu wěc wučer z krydu pisa 7. dźěćo, kotryž šulu wopyta 8. moluje kruhi 9. oranžojty sad 10. šěry-pisacy pisak 11. zešiwk
Witajće zaso do šule, rěka wot přichodneje póndźele.
Za nowe 1. lětniki wšak so jutře šula hižo započina,
hdźež dóstanu wězo cokorowu titu.
K zahajenju noweho šulskeho lěta přeje wam Dźěćiznak wjele wuspěcha,
wutrajnosć při wuknjenju a wjeselo ze sobušulerjemi.
A wězo wjeselu so nad wobrazami a rozprawami šulerjow,
kotrež chcemy na tymle městnje wozjewić.
Waš Dźěćiznak
Jeli pytane słowa 1–11
prawje zapisaće, wučitaće dar
k šulskemu zastupej.
Sportej zdar!
N a spočatku našeje rozprawy chcemy wam zdźělić, zo su sej naši starši zhromadne sportowanje cyle hinak předstajili. Što z tym měnimy, Wam hišće přeradźimy.
Móžemy wam rjec, zo běše to horce popołdnjo. Nic jenož po wjedrje, ale tež při wubědźowanju. Startowachmy popołdnju ze zhromadnej swačinu. Na wuběr
mějachmy słódny Zelnakec cokorowy tykanc, samopjećene mufinsy a čerstwy čaj. Naši starši popřachu sej dobru šalku kofeja. Jako woměrje dokusachmy, so wšitcy hižo na turněr wjeselachmy. Wosebita překwapjenka bě, zo wopyta nas serbski sportowc-triatlet Beno Šołta, kiž nas jako sudnik wubědźowanja přewodźeše. Z nim postajichmy mustwa a rozličichmy šulerjow a staršich. Tři mustwa, z wosebitymi mjenami, na kóncu wulosowachmy. Tak rěkachmy: „Wušikne wjewjerčki“, „Lesće liški“ a „Stare zajacy“.
Do prěnjeho zahwizdanja dyrbjachmy so sćoplić, zo
njebychmy naše myški a kosće zranili. Ruce kružić, noze přićahować a ćěło tam a sem pohibować běchu naše
woćoplenske komanda. Někotre mjeńšiny pozdźišo
Bananowy lo´d
Wažny pokiw! Jelizo składuješ sej lód,
dyrbiš jón sčasom z mróžaka wzać,
zo njeby lód překruty był.
Za štyri porcije trjebaš: 4 banany, 3 łžicy mloka nastroje:
kuchinsku mašinu za rozkuskowanje, šklu a mróžak Takle postupuješ: 1. Woběl banany a połož je přez nóc do mróžaka. 2. Wzmi banany z mróžaka a daj je do kuchinskeje mašiny. Přidaj mloko a zaswěć mašinu doniž maš maznu masu. 3. Móžeš bananowy lód hnydom jěsć abo składuješ sej jón za přichodnu party.
W tuchwilu
horcym lěću je kóžda zymna chłóšćenka lubje witana! Dźěćiznak ma za Was tule słódku ideju, kotruž je nam Klara Bjedrichec přeradźiła!
Njech wam zesłodźi!Chodźić přez sony – prozowa zběrkaBenedikta Dyrlicha „Na ...
Njedawno wuda Ludowe nakładnistwo Domowina prěnju ryzy serbsku prozowu zběrku basnika Benedikta Dyrlicha z titulom „Na motawych mjezach“.
Chce wšitkich do pytanja idejow zapřijeć
Wopyt pola intendanta Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje
Na dworje Serbskeho ludoweho ansambla do lětneje přestawki hišće pilnje dźěłaja. Rjemjeslnicy su při plestrowanju. Bórze budu dźěła zdokonjane, a dwór serbskeje wuměłstwoweje institucije změje z mjeztym hižo natwarjenym wulkim nowym škleńčanym domom z baletnej a chórowej žurlu rjany powabny napohlad. Dnja 9. oktobra budźe tutón dom za ludnosć zjawnje wotewrjeny. Potom změje kóždy zajimc składnosć, sej přetwar a nowotwar wobhladać a jón wobdźiwać. Scyła w domje SLA, hdyž do njeho zastupiš, za renowěrowanjom wonja. Sćěny błyšća so přez jasnu běłu barbu. Maš zaćišć, jako by do domu zaćahnył čerstwy duch a kruta wola za pospyty, profil wuměłstwoweho ansambla wočerstwić, ponowić, z nowymi idejemi serbsku kulturu we Łužicy a zwonka njeje zjawnosći prezentować.
Serbski krimi wosrjedź dźensnišeje reality
List Jurjej Kochej po prěnim čitanju jeho knihi „Golo a Logo na slědach lumpakow“
Waženy bratře, Twoja krimipowědka je mje zahoriła. Sym ju w nonstopje do kónca přečitał. Sym přeswědčeny, zo so runje takle wšěm čitarkam a čitarjam póńdźe, wosebje tež rowjenkam wowki Abezinki, hdyž sej tute 46 ćišćanych stron do ruki bjeru.
W tutym krimipadźe chce so wowka Abezinka na stare dny wudać, a to na Jurja Worješka, wo ničo młódšim hač wona. Štož hišće žadyn krimi njeje. Hale, tón so započnje na str. 18 srjedźa, jako čitarka/čitar zhoni, zo je Abezinka swoju wnučku Machbubu, bydlacu w Etiopiskej, na kwas přeprosyła. Wnučka so stanje z objektom kidnapperow. Z Pražskeho lětanišća ju profizawlečerjej pokradnjetaj a do přihotowaneje chowanki blisko Choćebuza zawleknjetaj. Wot tam dóńdźe ultimatum čakacym: Pak wowcyne złoto ..., hdyž nic, potom je po wnučce! Serbskimaj kriminalistomaj Golu a Logu so poradźi, wězo nic tak jednorje kaž ja to tu zjimam, Machbubu z pazorow złóstnikow wuswobodźić.
Rjanosć orienta
Damaskusowa stwa w Drježdźanskim ludowědnym muzeju
Wulce zajimawe bě w 19. lětstotku, so z temami a předmjetami zaběrać, kiž pochadźeja z orienta. Tež w architekturje tutoho časa so to špiheluje. Jedyn tajki časowy swědk je Drježdźanska „Yenidze“ z lěta 1907/1909, něhdyši tobakowy kontor, natwarjeny w orientaliskim stilu. Tež w Drježdźanskim ludowědnym muzeju nańdźemy drohoćinku, kotraž pochadźa ze Syriskeje, ze stareho dźěla města Damaskusa. Je to ensemble wudebjeneje drjewjaneje stwy, kiž słužeše jako wukładźenje rumnosće wosobneje swójby, hdźež hosći witachu a wobhospodarichu. Na zakładźe napisa je móžno nastaće stwy do lěta 1810 po Chr. datěrować, štož je po islamskim kalendrje lěto 1225.
Puć Damaskusoweje stwy do Drježdźan
Aziska jědź w Aziji njeeksistuje
W tutej kolumnje powěda sydom redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Zawěsće sće hižo raz aziatisce jědli. Što pak poprawom „aziatiska jědź“ je? Teritorij, kotryž so Azija mjenuje, je hoberski. A mjez denerkebabom a sushijom je wulki rozdźěl. Prof. Wink, kiž bě wjele w Aziji po puću, wě, zo njedawa w Aziji žadyn „Aziski přikusk“ abo „Aziski restawrant“. Zhromadne wopřijeće „aziska jědź“ je zwonka Azije nastało, najskerje w Europje. W Aziji njeby nichtó zwažliwu mysličku rodźił, tute wšelakore kulinariske tradicije pod samsnym mjenom zjimać. W Aziji zawěsće tež nichtó na ideju njepřińdźe, „Peking – Thai – sushi – restawrant“ wotewrjić, kaž je to prof. Wink w městačku blisko Berlina nadešoł – runje tak kaž w Europje žadyn „Paris – italski – pražena kołbasa– restawrant“ njeje.
„So z profijowym koparjom stać, bě přeco hižo mój són“
Leon Šołta ze Sulšec pola Kulowa je zahority kopar. Ze swojimi młodymi 17 lětami je mjeztym tójšto dožiwił a samo hižo z dorostowymi mustwami ze zwjazkoweje ligi mocy měrił. Són, z koparskim profijom so stać, žada sej pak wězo tež krutu disciplinu. Na sportowych gymnazijach w Drježdźanach, Magdeburgu a Choćebuzu je młody Serb nimo toho nawuknył, kak hodźi so šula a sport časowje zmištrować. Tučasnje hraje Leon Šołta za VFB 1921 Kśišow.
Hižo jako dźěćo za bulom honił
