My čěšćinarjo 9. lětnika podachmy so w juniju do ­čě­skeje stolicy. Rano zetkachmy so wšitcy při Budy­skim dwórnišću. Po dwěmaj hodźinomaj do­jědźechmy do Libereca. Tam mějachmy chwile, sej wulkotne čěske město bliže wobhladać. Z luksusowym busom po­dachmy so dale do Prahi. Prjedy hač so prěnim přednoškam wěnowachmy, kotrež dyrbjachmy našim sobušulerjam wo zajimawostkach města prezentować, móžachmy sej wšitcy něšto k wobjedu popřeć. Po přednoškach na Wjac­ławskim na­měsće a před starej operu započinaše so hrimać a dešćować. Podachmy so do studentskeho internata a tam rozdźělichmy stwy. Ćmowe mróčele nad Prahu so zhubichu a z dobrej naladu a motiwaciju nawróćichmy so do centruma. Tam pokročowachmy z wuskušowanjom „Kralowskeho puća‟. Slědowachu přednoški wo časniku Orloju, Karlowym mosće, ­Narodnym dźiwadle a Hrodźe. Puć na Hradčany běše tróšku napinacy, ale wulkotneho wuhlada dla so próca wudani. Wječor dachmy sej tradicionalnu čěsku jědź, potajkim „smaženy sýr z bramborem a tatarskej omačku‟ zesłodźeć. Wučerpani nawró­ćichmy so do internata.

Po něhdźe 3,5 kilometrach mjez sydlišćom, lěsom a łuku dožiwja pućowar wotměnjawu šćežku

Myslimy-li na pućowanja, jewja so w myslach hnydom hory, doły abo łuki. Na kóždy pad njeskónčna při­roda.

Na něhdyšej šuli w Rakojdach maja nětko kopiju nimale 150 lět stareje dwurěčneje tafle

Serbske wěnowanje twarca Pětra Simona z Lětonja, zapołožene do kasety, kiž bě za pěskowcowej taflu zamurjowana:

Staj Twoju nadźiju a dowěrjenje na Boha twojeho Knjeza!

Wašu šulu wobarnuj,

žohnuj wašich dźěći dźěło,

štož so wuči, požohnuj,

zo by wěčny wužitk měło,

wobdar wašoh wučerja,

z Božim duchom z wysoka.

Peter Simon z Lětonja

Bibliskej hronje „Bojosć teho Knjeza je spočatk mudrosće.“ (psalm 111,10) a „Lasset die Kindlein zu mir kommen und wehret ihnen nicht, denn solcher ist das Reich Gottes.“ (Mat 19,14) stejitej nětko zaso nad zachodom bywšeje šule w Rakojdach pola Barta. Dwuposchodowy dom (dźensa Rakojdźanska wjesna dróha 42) pochadźa z lěta 1878. Hižo dawno je šula z njeho wućahnyła, na čož so twarjenje do dźensnišeho jako bydlenski dom wužiwa. Zo běštej nad jeho zachodom něhdy serbske a němske hrono čitać, nichtó hižo njepomni. Lětsa, 6. awgusta, stej so nimale połdra lětstotka starej napismje na dom wróćiłoj.

Šulski twar z lěta 1878

Serbskej gymnaziastce lětsa na lětnjej šuli słowjanskeje rěče w Praze přebywałoj

Lětnja šula słowjanskeje rěče na Karlowej uniwersiće w Praze je so lětsa 65. raz wotměła. Z podpěru čěskeho knježerstwa maja młodźi Serbja składnosć, so na njej wobdźělić. Mnohe lěta hižo prócuje so Rěčny centrum WITAJ w Budyšinje wo to, zo bychu serbskich ­młodostnych za to wabili a jim šansy, ­kotrež su z wobdźělenjom zwjazane, wuwědomili. Kurs měri so na šulerjow, studentow, wědomostnje skutkowacych a za rěče­ zajimowanych z cyłeho swěta. Ze strony Serbow stej so lětušej maturantce Budyskeho Serbskeho gymnazija ­Lawrencija Hawšec a Aquina Žurec wobdźěliłoj. Milenka Rječcyna je so z Pančičansko-Kukowčanku Lawrenciju ­Hawšec rozmołwjała.

Kak sće scyła na ideju přišła, so za lětnju šulu přizjewić?