Zawěsće je wjetšinje onlineowy magacin kampanje „Sorbisch? Na klar.“ hižo znaty. Pisane na serbstwo poćahowace přinoški su tež w socialnych syćach jara woblubowane. Zamołwići z přisłušneho ministerstwa su z dotalnej rezonancu přewšo spokojom.

Drježdźany. Před mjeztym hižo dwěmaj lětomaj je kampanja Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm pod mjenom „Sorbisch? Na klar.“ zaběžała. Z jasnym zaměrom skedźbnjeć na serbsku rěč a kulturu, ju w zjawnosći sylnišo prezentować, hódnotu dwurěčnosće w regionje wuzběhować a k dwurěčnosći pozbudźować. Linijowy bus regionalneho wobchada a ćah w regionalnym wobchadźe mjez Drježdźanami a wuchodnej Sakskej, kotrajž jězdźitaj módro-běło-čerwjenej barbje po swěće abo fasada při Budyskich Lawskich hrjebjach, na kotrejž je logo kampanje widźeć, su jenož někotre z mnohostronskich akcijow, kiž su w tym zwisku nastali. W samsnym wobłuku pak je tež wušoł online-magacin, kiž namakaće pod . Što pak je dokładnje wosebitosć tuteje strony?

Hakle před krótkim docpě nas powěsć, zo je jara dobry přećel Serbow, Čech Antonín Vlk, 19. julija 2022 po pjeć tydźenjach w hladarni zemrěł. Vlk, kotryž je přećelstwo mjez šulomaj we łužiskich Ralbicach a čěskim Mělníku nastorčił a wjace hač štyri lětdźesatki aktiwnje sobu wudźeržował, zemrě w starobje 89 lět. Wot njeho nastorčene přećelstwo mjez kubłanišćomaj dźensa hišće traje. Bywši wučer a Ralbičan Pawoł Rota na Antonína Vlka a spočatki přećelskich stykow mjez šulomaj spomina.

Z přewodom dweju wučerjow poda so prěni tydźeń wulkich prózdnin w lěće 1967 skupina šulerkow a šulerjow tehdyšeje Róžeńčanskeje šule do Kralupy nad Vltavou w susodnej tehdy hišće ČSSR. Tydźeń pozdźišo so nawróćichu a přiwjezechu sej swojich nowych přećelow na tydźeń sobu domoj do serbskeje Łužicy. Lěto pozdźišo wójska Waršawskeho zrěčenja z wobsadźenjom Čěskosłowakskeje młode serbsko-čěske přećelske styki rozbichu a nadźijepołne pokročowanje znjemóžnichu.

Nowy započatk

Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy minjene lěta nimale pozabyli.

Pohladnica wo Komorowje pola Rakec je z časa njeposrědnje do Druheje swětoweje wójny. Wona skedźbnja ze štyrjomi motiwami na čas před nimale sto lětami. Prěni raz bu Komorow 1374 pisomnje naspomnjeny. W běhu lětstotkow je wjes swoju přisłušnosć wjacore razy změniła. W 16. lětstotku bě Njeswačidłu přirjadowana a po sto lětach potom Rakecam. Po Wienskim kongresu 1815 bu prusko-sakska hranica połdra kilometra sewjernje wsy před Rach­lowom zapołožena. Tehdyša hranica je tež dźensniša mjeza mjez gmejnu Rakecami a městom Kulowom. Hač do 1957 bě Komorow z Trupinom samostatna gmejna a bu po tym do Rakec zagmejnowany. Za swoju statistiku wo serbskej ludnosći je Arnošt Muka we wosomdźesatych lětach 19. lětstotka zwěsćił, zo njebě mjez 338 wobydlerjemi žadyn Němc. 1923 bu tam tež wotnožka Serbskeho Sokoła załožena. Hišće 1956 zwěsći Arnošt Černik 67 procentow serbskorěčneho podźěla. Zwostali su dźensa nic ani hišće dwacećo.

Prózdninske poskitki za Ral­bi­čan­ske hortske dźěći zarjaduja so staj­nje přez cyły dźeń. Z tym wobsteji móž­nosć, zo so dźěći raz bjez čisća a chwa­tka do wšelakich temow za­nurja. Nimo poskitkow w rum­no­sćach Ralbičanskeho horta poski­ći­chu so dźěćom lětsa tři dny w Pan­čicach-Ku­kowje. W druhim prózdninskim tydźenju přebywaše tuž 30 hortowych dźěći w tam­ni­šim Zežiwjenskim a zelowym centrumje.

Na prěnim dnju powědaše nam knje­ni Meiserjowa wo stawiznach klóštra „Marijina hwězda“, wodźeše nas po Kló­šterskej zahrodźe a pokaza nam wšelake zela. Zhonichmy, zo je kopřiwa hojenska rostlina lěta 2022, a zo nimamy ju doma w za­hrodźe wotstronić, dokelž je jara hódnotna za naše domoródne mjetelčki. Nimo toho dawa wutki druhim rostlinam. Jako widźachmy płucnik praji Alexander, zo ma jeho dźěd problemy z płucami a zho­nichmy, zo tute zelo wosebje při nazymnjenskich chorosćach pomha. Wosrjedź Klóšterskeje zahrody wuhladachmy mały štomik, kotryž su tam w juniju 2022