Hamor (SN/BŠe). Sto tonow ćežki hober-sušak je minjeny pjatk skónčnje Hamor docpěł. Něhdźe 40 metrow dołhi, wjac hač šěsć metrow šěroki a tři a poł metra wysoki wosebity nastroj słuša wobswětowemu posłužbarjej Veolia a ma přichodnje wob lěto něhdźe 50 000 tonow čisćenskeho błóta komunalnych připrawow Sakskeje, Łužicy kaž tež Berlina sušić. Maćiznu chcedźa potom jako narunanske paliwo wužiwać. Proces ma wobswětej tyjacy być, wšako chcedźa zamołwići wotedawanu ćopłotu Hamorskeho zawoda předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) wužiwać. Naslědny projekt we Łužicy ma tak zdobom ke škitej klimy w Sakskej přinošować.
Drježdźany (SN/JaW). Zhromadnje chcetej Srjedźoněmska syćowa towaršnosć za płun (Mitnetz) a koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) na wuchodźe Němskeje infrastrukturu z wodźikom (Wasserstoff) wutwarić. To zwuraznichu zastupnicy předewzaćow minjeny pjatk popołdnju w Drježdźanach, hdźež podpisachu w přitomnosći sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) kooperaciske zrěčenje wo swojim předewzaću. Wo tym informujetej wobě firmje na swojich internetnych stronach.
Zrěčenje předwidźi zhromadne dźěło při wuwiwanju směrodajnych rozrisanjow surowiznu wodźik za łužiski a srjedźoněmski wuhlowy rewěr nastupajo. Zrěčenje wobsahuje rjadowanje wot zhotowjenja wodźika přez jeho transport a rozdźělenje hač k dodawanju tak mjenowaneho zeleneho wodźika industrijnym kupcam. „Zaměr zdobom je zhromadnje wutworić cyłkowny rjećaz tworjenja hódnotow k dekarbonizaciji regiona a tak k wažnej klimowej neutraliće w Němskej hač do lěta 2045 přinošować“, rěka w nowinskej zdźělence koncerna LEAG.
Freiburg/Jena (dpa/SN). Wulki dźěl pitneje wody zasadźa ratarstwo, často pak to idealnje nječini a njeličomne litry wažneje resursy broji. Slědźerjo z Jeny a Freiburga chcedźa pomhać. Nowu wunamakanku su nětko do swětnišća třělili, a to jako kartony, wupadace kaž za nowe črije. Tak mjenowane mikrosatelity maja wužiwanje wody w ratarstwje po cyłym swěće polěpšić. Z nimi chcedźa slědźerjo daty temperatury na zemi zběrać. To pomha potrjebu wody trochować, wujasni techniski šef Freiburgskeje firmy ConstellR Marius Bierdel. „Hdyž so rostlinam špatnje dźe, so wone brune barbja a wjadnu“, Bierdel rozjasnja. „W tym padźe pak je hižo přepozdźe.“ Dźakowano infračerwjenej technice, z kotrejž su satelity předewzaća wuhotowane, móža hižo dwaj tydźenjej prjedy zwěsćić, hdźe je woda trěbna. Na tamnej stronje technika pomha, z wodu druhdźe njebrojić. Firma ConstellR je wotnožka Freiburgskeho Fraunhoferskeho instituta, kotryž projekt nawjeduje.
Podstupim (SN/BŠe). Nawodnica wobwoda dźěłarnistwa IG metal Berlina-Braniborskeje a Sakskeje Birgit Dietze zetka so předwčerawšim z braniborskim ministerskim prezidentom Dietmarom Woidku (SPD) a tamnišim hospodarskim ministrom Jörgom Steinbachom (SPD), zo bychu zhromadnje wo přichodnych perspektiwach za industriju w regionje rěčeli.
W Běłej Wodźe so hladajo na naslědnosć tuchwilu tójšto hiba. Tak su njedawno iniciatiwu z mjenom „foodsharing“ załožili, z kotrejž spytaja žiwidła lěpje wužiwać. Nimo toho maja tam staciju za nabiwanje e-kolesow. Milinu za to produkuje solarna připrawa.
Běła Woda (SN/BŠe). Z fachowych přepytowanjow wuchadźa, zo so nimale třećina produkowanych žiwidłow njewužiwa abo njepředźěła. Tónle pozadk pozbudźi akterow w Běłej Wodźe, kotřiž chcedźa nuznje něšto změnić, wutworić iniciatiwu „foodsharing“. „Wěmy, zo tež w Běłej Wodźe mnoho žiwidłow na wikach abo w kupnicach do wotpadkow mjetaja“, wuswětla jedyn ze załožerjow iniciatiwy Adrian Rinnert. „Často je tomu tak, zo ludźo to poprawom nochcedźa a sej druhe móžnosće přeja, hdźež móhli je dale dać.“
Wo Veronique, Lilo, Yoko a mnohich dalšich ludźoch jedna spěw, kotryž je Konstanze Niemz napisała. „Woni bydlachu w Budyšinje a Berlinje, we Worklecach kaž tež w Trieru a Bahiji.“ We w lěće 2019 nastatym spěwje „Witamy a Shalom“ zhladuje 52lětna 600 lět wróćo do stawiznow a slěduje zwiski k prawótcam ludźi. „Poprawom ma kóždy z nas miliardu přiwuznych. Tak móžemy z toho wuchadźeć, zo nas wjace z Łužicu zwjazuje hač jenož poćah k Serbam“, bywša Wojerowčanka wujasni. Wona čuje so z kulturnymi a twarskimi stawiznami, z lyriku a poeziju kaž tež architekturu jara zwjazana.
Elektrifikacija železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom je horco diskutowana tema. Zwisk njeje jenož mjezy přesahowacy wažny, ale wobwliwuje tež wuwiće industrijnišćow w Hornjej Łužicy.
Budyšin (SN/BŠe). Hižo lěta tłóča zastupjerjo politiki a hospodarstwa na elektrifikaciju železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom, dotal pak běchu wšitke prócowanja podarmo. Hladajo na strukturnu změnu brunicoweho regiona bě zaso trochu nadźije, zo so nuznje trěbna naprawa bórze tola přewjedźe, wšako chce zwjazkowe knježerstwo wšitke trěbne srědki k dispoziciji stajić. Ze spěchowanskeho hornca, kotryž je předwidźany za projekty změny, pak njemóža akterojo čerpać. To je so jim minjene lěćo zaprajiło. Nětko ma so nowa strategija wuwić, tola hišće srědki za elektrifikaciju čary dóstać.