Wojerecy (AK/SN). Stawizniske rozestajenje z nacionalsocializmom je trěbniše a aktualniše hač hdy prjedy. K tomu šulerski projekt „Přećiwo zabyću“ wot lěta 1996 wobstajnje přinošuje. Z nim su dotal wjac hač 2 000 šulerkow a šulerjow docpěli. To podšmórny předsydka Wojerowskeho regionalneho dźěłoweho městna za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy (RAA) Helga Nickich wčera k zahajenju projektneho dnja z časowymi swědkami we Wojerowskim wobydlerskim centrumje Piwarska 1. „Tema je hladajo na politisku situaciju jara aktualniša. Partnerojo zetkawaja so we wobłuku projekta zamołwiće na jednej wysokosći. Šulerjo a wučerjo projekt ze swojim angažementom wožiwjeja“, wona měnješe. Wuknjacy z wyšeju šulow „Při planetariju“ a „Na kromje města“, Léona Foucaultoweho a Lessingoweho gymnazija kaž tež Johanneuma běchu wčera pódla. Časowi swědcy abo jich potomnicy rozprawjachu wo hnujacych dóńtach.
Lětuši dźeń wotewrjenych duri w Křesćanskej zakładnej šuli Wóslink bě znowa jara wuspěšny.
Wóslink (DJ/SN). Zajim dźěći a jich staršich, po Wóslinčanskim křesćanskim šulskim domje so rozhladować, bě – kaž wočakowane – jara wulki. Tak mějachu wjacori wopytowarjo sobotneho zarjadowanja ćeže parkowanske městno namakać.
Za wurjadny dźeń běchu wuknjacy zakładneje kaž srjedźneje šule z wučerku Andreju Stein program nastudowali. Tak přitomnym swoje talenty hnydom k zazběhej pokazachu. Mjez druhim činješe to na hudźbnym polu Jasmin z 10. lětnika, kotraž je song spěwarki Billie Eilish „Everything I wanted“ wuběrnje přednjesła. Tež dźiwadźelnicy ze 6. a 8. lětnika mějachu swój wulki wustup runje tak kaž młódši z 2. lětnika. Přiklesk hosći su sej wšitcy zasłužili. Po programje wotewrěchu w jědźerni kubłanišća kofejownju. Při dobrej šalce bunjaceho kofeja a skibce tykanca dóńdźe k płódnej wuměnje nazhonjenjow.
We wobłuku regionalneho wubědźowanja „Młodźina hudźi“ móže so talentowany dorost w regionje Sakska Łužica za krajne finale w Zwickauwje kwalifikować. Sobotu towarstwo Młodźina hudźi wurisanje we Wojerecach zahaji.
Wojerecy (SiR/SN). „Wubědźowanje je Wojerecam wuwěšk a dźěćom kaž tež młodostnym składnosć, drohotne nazhonjenja we wobłuku zakładneho wurisanja zběrać“, rozłožuje jednaćelka towarstwa Młodźina hudźi Christiane Vogel woznam zarjadowanja.
Němska hudźbna rada wubědźowanje wot lěta 1964 na zwjazkowej runinje wuhotuje. Wojerecy su mjeztym 29 lět jeho hosćićel w regionje. Kóždolětnje postaja rada kategorije a wuměnjenja za wobdźělenje. „Po rozdźělnych starobnych klasach maja dźěći a młodostni wěste nadawki spjelnić. Tak je na přikład předpisane twórby wšelakorych dobow předstajić. Tež časowy limit měli wobdźělnicy dodźeržeć“, Vogel podšmórnje.
Na Kulowskej wyšej šuli so tuchwilu šesćina šulerjow a šulerkow na wučbje serbšćiny wobdźěla.
Kulow (AK/SN). We Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ Kulow na wšelakore wašnje serbšćinu wuwučuja. To podšmórny direktorka Ines Lešowa na sobotnym dnju wotewrjenych duri. „Nam dźe předewšěm wo rěč. Šulerki a šulerjo pak zeznajomjeja so tohorunja ze serbskimi stawiznami, wosobinami, historiskimi městnosćemi kaž tež ze serbskej kulturu“, wona rjekny. „Smy jenička wyša šula w starym Wojerowskim wokrjesu, kotraž wučbu serbšćiny wot 5. hač do 10. lětnika podawa, a to hižo wjele lět.“
Na nimale wšěch šulach wotměwaja w zymje dźeń wotewrjenych duri, zo bychu za nje wabili. Na Radworskej wyšej šuli maja z temu sensibelnje wobchadźeć, wšako wulki dźěl šulerjow hakle tam serbšćinu wuknje.
Radwor (SN/BŠe). Wokolina, zwotkelž dźěći do Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor přichadźeja, je chětro wulka a saha wot Haslowa, Njeswačidła, Wulkeje Dubrawy hač do Małeho Wjelkowa. Často su to tež šulerjo, kotřiž njejsu dotal žanu serbšćinu wuknyli, a tuž je wosebje wažne jich na rěčny poskitk skedźbnić a za njón sensibilizować.
Wojerecy (SiR/SN). Projekt „Za slědami pytać – Spurensuche“, kotryž je sakska młodźinska załožba iniciěrowała, zmóžnja młodym wobdźělnikam, so intensiwnje ze swobodnje wuzwolenej temu bliže zaběrać a swoje dopóznaća zjawnosći předstajić. Wojerowska Kulturna fabrika je so třeći króć na projekće wobdźěliła.
Po stawiznach NDR a wuwiću Wojerowskich šulow wuzwoli sej projektna skupina tónraz hesło „Bjezrěčni – Serbja za čas nacionalsocializma“. Spočatnje zdźěłachu sej časowu pruhu, zo móhli so historisce lěpje do časa w lětach 1933 do 1945 zamyslić. „Cil bě slědźić, ze swědkami časa rěčeć a interviewy wjesć a z materiala zajimawy film stworić, kotryž naše wuslědki kaž tež začuća předstaja. Młodostnym bě tema wažna, dokelž k našemu regionej słuša a je w našich stawiznach sylnje zakorjenjena“, rozłoži wčera nawodnica projekta Ina Züchner.
Ralbicy (JK/SN). Po znatym wašnju a po dobrych nazhonjenjach zašłych lět su tež wčera zaso na Serbskej wyšej šuli Ralbicy dźeń wotewrjenych duri přewjedli. Wosebje chcyše tamniši kolegij wokoło nawodnicy Milenki Koberoweje přichodnym šulerjam 5. lětnika a jich staršim šulu z jeje wobšěrnymi wuknjenskimi a kubłanskimi móžnosćemi předstajić.
Hižo dopołdnja měješe něhdźe 50 šulerjow tuchwilneho 4. lětnika z wokolnych zakładnych šulow składnosć, wučerjow a rjadownje zeznać kaž tež wotběh wučby na móžnym přichodnym kubłanišću dožiwić. Wot 17 hodź. přichadźachu přewažnje starši, zo bychu so wo wobstejnosćach móžneho dalšeho kubłanišća swojich dźěći informowali. K tomu da jim Milenka Koberowa z pomocu šulerkow 10. lětnika přehlad wo kubłanskim wotběhu, předewšěm pod aspektom wuknjenja serbšćiny. Kaž wona wuzběhny, je zajim za Ralbičansku šulu dosć dobry a wjele staršich ma wotpohlad, swoje dźěćo tam do 5. lětnika pósłać. Jeli pak ličba přizjewjenjow móžnosće šule překroči, budu dyrbjeć zajimcow wotpokazać abo losować.
Wojerecy (AK/SN). W mnohotnym poskitku nawuknjenja rěčow na Wojerowskim křesćanskim gymnaziju Johanneum wostanje serbšćina dale kruty wobstatk. To podšmórny direktor kubłanišća Günter Kiefer na sobotnym 28. dnju wotewrjenych duri. Tuchwilu wuknje tam cyłkownje wosom chowancow serbšćinu po koncepće 2plus. Andreja Ryćerjowa, kotraž je wot časa załoženja gymnazija 1992 pódla, wuwučuje jich w skupinje stajnje wutoru wot 6. do 8. hodźiny. Pjeć šulerjow je w 5. lětniku, dwaj chodźitaj do šesteho a jedyn do 8. lětnika.
„Wučba wužaduje. Mamy maćernorěčnych šulerjow a tajkich, kotřiž mějachu serbšćinu hač do 4. lětnika“, Andreja Ryćerjowa rozłoži. „Chcu jich na wysokim niwowje wuwučować. Tak měli woni mjez druhim serbski prawopis a gramatiku nawuknyć kaž tež ze serbskej literaturu a awtorami so zeznajomić.“ Serbšćinu na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju wona za konkurencu nima. Dorěčenjow mjez šulomaj žanych njeje.
Hornjo- a delnjoserbšćinu nawuknyć a ju nałožować je přeće, kotrež maja mnohe kubłarki a mnozy kubłarjo w serbskich a serbšćinu posrědkowacych kubłanišćach.
Budyšin (SN/MiR). Rěčny centrum WITAJ chce ze swojimi poskitkami k tomu přinošować, zo bychu w Hornjej a Delnjej Łužicy rěč pěstowali resp. wozrodźili a ju dźěćom, kotrež serbske abo serbšćinu posrědkowace kubłanišćo wopytuja, w dobrej kwaliće dale dali. „Wotpowědnje dźensnišemu časej su digitalne projekty wobstatk našeje dźěławosće. To wotpowěduje wuwiću towaršnosće“, rozłožuje nawodnica RCW dr. Beata Brězanowa. „Wšojedne, hač to chcemy, digitalny swět nas wobdawa. Přiwšěm je jasne, zo nimamy wšědne dźěło zanjechać. W tym zwisku ma direktna komunikacija dale swój wuznam, wosebje při nawuknjenju rěče.“