Nastawki wo žonach jako křižerjach namakała
Lipsk (LW/SN). Wot lěta 1996 přewostaja Załožba za serbski lud stipendije za nawuknjenje serbšćiny studentam z wuchodneje a južneje Europy. W běhu tychle wjace hač 20 lět su mnozy wědomostnicy a aktiwni studenća ze słowjanskeho wukraja móžnosć wužiwali, sej serbšćinu přiswojić. Wosebje aktiwni na tymle polu su studenća z Pólskeje a Čěskeje, hdźež su zwiski k Serbam tradicija a hač do dźensa traja. Stipendij zmóžnja na jedne lěto planowany studij serbšćiny na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity. Na kóncu swojeho stipendiatneho lěta dyrbi podpěrowany projekt předstajić, na kotrymž je w tym času dźěłał.
Srjedźnošulski dźeń na Njepilic statoku
Na Njepilic statoku w Rownom je so spočatk julija wotměł serbski srjedźnošulski dźeń Slepjanskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“. Při rjanym wjedrje je wjace hač 190 dźěći na dźewjeć wšelakorych stacijach swoju wědu wo serbskej rěči a kulturje pohłubšiło abo so při sporće wucychnowało.
Stacije wuhotowali su wučerjo wyšeje šule a tež někotři eksterni partnerojo. Tak wjedźeše fararka Jadwiga Malinkowa šulerjow po Rownjanskim kěrchowje a je jim ponowjene serbske narowne kamjenje předstajiła. Šulski socialny dźěłaćer Benjamin Schulze kombinowaše serbske tradicije ze sportowymi wubědźowanjemi. Dalše móžnosće běchu nawuknyć bantowu reju, wić ranku abo zaběrać so ze serbskimi medijemi.
Na staciji geocaching dyrbjachu so šulerjo z pomocu GPSa orientować a wosom dypkow na dworje namakać. Tam čakachu wšelakore nadawki a hódančka na skupiny. Šula dóstawaše při tym tež pomoc wot nawody Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala Budyšin Michała Cyža.
Ličić z Łuskačom
Stawizny Židow w srjedźišću
Zhorjelc (SN). Šulerjo z wobeju pobrjohow Nysy w němsko-pólskim měsće Zhorjelcu/Zgorzelecu maja so w zhromadnych dźěłarničkach z kulturu a dóńtom němskich Židow zeznajomić. Zhromadne dźěło ze spěchowanskim kruhom synagogi je dźěl partnerstwoweho zrěčenja we wobłuku programa Interreg Europskeje unije. Wo tym je powěsćernja dpa wčera rozprawjała, powołujo so na zdźělenku Zhorjelskeho měšćanskeho zarjadnistwa.
Wotpohladane mjez druhim je wutworić mjezy překročacu kubłansku syć we wobłuku regionalnych stawiznow. Nimo toho maja so wjetše rěčne a kulturne kompetency wutworić. Wutwarić chcedźa wučbne šćežki w bywšim lěhwje wójnskich jatych Stalag VIII, kotrež je na woběmaj stronomaj, kaž tež archiw zarjadować. Dale je předwidźane předležace dokumenty rjadować, do kataloga zapisać a konserwować.
Saněrowana Zhorjelska synagoga ma wosebity přewodnik po wustajeńcach dóstać. Nastać matej tohorunja filmaj wo stawiznach Židow a jich synagogow w měsće hač do lěta 1939.
Dźěći swjatk wobohaćili
Hesło lětušeho, na Kralec statoku wuhotowaneho wosebiteho festiwalneho zarjadowanja sobotu popołdnju bě „W kraju wjesołych dźěći“. Kaž je to mjeztym z tradiciju, dorost Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny popołdnjo zahaji. Wjelelětny choreograf ćělesa Dieter Wendisch swojich chowancow cyle po potrjebje a profilu „wulkich“ rejwarkow a rejwarjow wukubłuje. Zaměr je, Smjerdźečanam wobstajnje derje přihotowany a bjezposrědnje zasadźenjakmany personal zaručić. Charakterej cyłka wotpowědnje steji reja jasnje w srjedźišću. Ćežišćo programa běchu starobje dźěći přiměrjene choreografije. Najwažniše zdachu so prawe kroki a skoki być, hač nětko we wjetšej formaciji abo po porikach. Młodźi wuměłcy přeswědčichu z kedźbyhódnej synchronitu a poměrnje zrałym wuměłskim wurazom. Wosebje zwjesela, zo je zajim na kubłanskim poskitku wočiwidnje wulki: Tuchwilu skutkuje w dorostowym cyłku 20 holcow a hólcow.
Sorabistika w Lipsku trjeba perspektiwu
Lipsk (LW/SN). Irski prezident Michael D. Higgins je spočatk julija Uniwersitu Lipsk wopytał. Bě to wizita we wobłuku zhromadneho wopyta štyrjoch němskich městow, nimo Lipska tež Berlina, Frankfurta nad Mohanom a Würzburga. Lipsk bu za srjedźišćo studija mjeńšinowych rěčow wuzwoleny.
Nimo Higginsa witaše rektorka Lipšćanskeje uniwersity prof. Beate A. Schücking ministra za wonkownu politiku Irskeje Simona Coveneyja, wulkopósłanca Irskeje w Němskej Michaela Collinsa a dalšich sobudźěłaćerjow diplomatiskeho korpsa kaž tež sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) a Lipšćanskeho wyšeho měšćanostu Burkharda Junga (SPD).
Pisanosć Łužicy pokazali
Chrósćicy (SN/BŠe). Hudźba a reje we Łužicy su přewšo pisane. To dožiwichu přihladowarjo dorostoweho programa pod hesłom „W raju wjesołych dźěći“, kotryž bě Rěčny centrum WITAJ sobotu popołdnju na Kralec statoku organizował. Zahajiło je jón dwanaće młodych porow Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny, kotrež dopokazachu, zo njetrjeba so kulturne ćěleso wo dorost starosćić. Chór Chróšćanskeje zakładneje šule pod nawodom Marhaty Cyžec-Korjeńkoweje přednjese na to spěwy z lěta 2016 wušłeje knihi „Marka, Janko, pójtaj won“. Poradźena bě premjera. Solistce běštej Luiza Hermanec a Helena Smolic. W běhu třihodźinskeho programa je tež dźesać skupin Łužičanki Serbskeho ludoweho ansambla swój rejwanski talent na jewišću pokazało. Wutrobny přiklesk žnějachu tohorunja dźěći a maćerje Drježdźanskeho towarstwa Stup dale, kotrež běchu prěni raz přinošk za festiwal spřihotowali. Mali wuměłcy najwšelakorišeje staroby su z wulkim lóštom a wjesolom přazu předstajili.
Na prózdniny do Čěskeje
Praha (EO/SN). Towarstwo přećelow Serbow (SPL) chce lětsa prózdninske lěhwo za čěske a serbske dźěći zarjadować, nawjazujo tak na tradiciju z 1930tych lět. Hižo tehdy jězdźachu serbscy šulerjo do susodneho kraja, zo bychu so tam wočerstwjeli. SPL je tuž nětko zhromadny program za prózdninske lěhwo spřihotowało. Wot 15. do 19. julija přeproša čłonojo towarstwa dźěći w starobje sydom do jědnaće lět do města Veltrusy njedaloko Mělníka w srjedźnej Čěskej.
Płaćizna 112 eurow wopřijima přebytk w kubłanskim centrumje Schola naturalis njedaloko barokneho hrodu we Veltrusach. Zdobom stej zastaranje a program zaručenej. „Poskitk wotměje so předewšěm w parku hroda. Tam budźe składnosć zbližić sej přirodu a wobě kulturje, ale budźe tež chwile paslić a sportować. Wosebitosć pak budźe wulět do Prahi“, zdźěli Eliška Oberhelová z SPL. Překwapjenka ma być swójbny kónc tydźenja wot 19. do 21. julija. To móža starši serbskich dźěći a dalši zajimcy přijěć, zo bychu z prózdninarjemi tři dny zhromadnje dožiwili.
Dobra atmosfera na kubłanišću je wažna
Na wopyće w Pančičansko-Kukowskej Šuli Ćišinskeho
Šulerjo Pančičansko-Kukowskeje Šule Ćišinskeho njetrjebaja daloko běhać, su-li lačni. Wšako maja na prěnim poschodźe swojeho kubłanišća stajnje běžace žórło čerstweje pitneje wody. Dalši tajki projekt staršich bě drjewjana chěžka na šulskim dworje za hrajki za dworowu přestawku. Šulerjo su ju wupyšili, a taflički pokazuja na podpěraćelow. Tež pječenje tykancow abo podpěra při pućowanskich dnjach, ekskursijach abo při wotchadnej jězbje 4. lětnika stej za staršich samozrozumliwej. Jedyn staršiski dom stara so ze swójskeje iniciatiwy wo spodobny napohlad šulskeho zachoda z kwětkami a kerkami.
Fachowc, kiž kraj wuměrja, tež čestnohamtsce na mnohich dalšich ...
Geodezija je wulke wědomostne polo, wotwěrace najwšelakore móžnosće wuměrjenja, pruwowanja a dokumentacije. Spalowčan Sören Börner je fachowc na tym polu.
„Geodet je fachowc, kiž zemju wuměrja“, měni diplomowy inženjer Sören Börner ze Spal. Njedawno je wón z architektku Susannu Schiffner z Bórka (gmejna Sprjewiny Doł) 3D-film „Liegnitzer Pferdchen“ wo lěhwje za wójnskich jatych Elsterhorst njedaloko Wojerec předstajił. Wonaj běštaj ležownosć zaskenowałoj a – orientujo so po historiskich dokumentach a fotach – stare fundamenty lěhwa elektronisce instalowałoj. „Na zakładźe skena a starych planow kaž tež zwobraznjenjow ma ležownosć lěhwa digitalnje znowa nastać.“ Wuwučowanski film hodźi so přichodnje wosebje za wučbu stawiznow na šulach wužiwać. A pokazany budźe wón w nastawacym informaciskim a kubłanskim centrumje we Wojerowskim twarjenju dwórnišća wo stawiznach wuhnaća.
