Na staršich njezabyć

štwórtk, 11. apryla 2019 spisane wot:
Skónčnje je tak daloko. Z wčerawšej kubłanskej klawsuru w Choćebuzu přińdźe diskusija wo wuslědkach ewaluacije serbskeje wučby w Delnjej Łužicy do prawych kolijow. Za blidom sedźachu ći, kotřiž so hłowno- abo čestnohamtsce z delnjo­serbšćinu zaběraja. Potajkim zastupnicy zarjadnišćow, towarstwow a jednotliwcy w małym serbskim swěće, kotrymž je rěč bytostny předmjet skutkowanja. Naličene aspekty, roz­jimane w pjeć kołach, pokazuja na to, zo je směr rozestajenja z wuslědkami ewaluacije jasny: Serbska rěč ma dale wobstać. Trěbne su „jenož“ wotpowědne wuměnjenja. Zo běchu sej wčera wobdźěleni toho přezjedni, njebych z narodneje zamołwitosće sem scyła hinak wočakował. Wupłody klawsury tworja tohodla zakład wšeje dalšeje diskusije. Pedagogojo budu wo tym rěčeć, tež delnjoserbska kubłanska syć. A starši? Woni maja so jako multiplikatorojo bórze sobu zapřijeć. Ale kak? Axel Arlt

Staršim a dźěćom so předstajili

srjeda, 10. apryla 2019 spisane wot:
Chróšćanska šula je so wčera z „dnjom zakładneje šule“ zjawnosći předstajiła. Z kulturnym programom šulskich dźěći a z pokazku wučbnych materialijow kaž tež rjadowniskich rumnosćow je kubłanišćo za sebje wabiło. Zajimcy, kaž tule Jakštec swójba, kotrychž syn Tadej (2. wotprawa) so hižo na šulu wjeseli, móžachu sej tam tójšto wotkryć. Mnozy starši wužiwachu składnosć, zo bychu z wučerkami rěčeli a sej wšelke naležnosće wokoło wopyta šule rozjasnić dali. Zdobom dóstachu starši a dźěći dohlad do tamnišich cyłodnjowskich poskitkow. Tež durje horta běchu wšitkim šěroko wočinjene. Foto: SN/Hanka Šěnec

„Analyzy rěčneho stawa jara paruju“

štwórtk, 04. apryla 2019 spisane wot:

Z wučerskeje swójby pochadźaca je čas žiwjenja ze serbskim kubłanjom wusko zwjazana. Nětko zakónči Ludmila Budarjowa sedmy žiwjenski lětdźesatk. Přiležnosć to Axelej Arltej so z njej rozmołwjeć.

Sće rodźena Nawkec. Je z tym mjenom narodna wučerska winowatosć zwjazana?

L. Budarjowa: Mój dźěd Michał Nawka bě wučer a je 1946 Serbski wučerski wustaw załožił. Jeho mandźelska bě rodźena Andrickec. Tež z jeje přiwuznistwa su wučerjo wušli. Wonaj měještaj třinaće dźěći. Z nich stachu so štyrjo z wučerjom, mjez nimi naš nan. Nas je doma jědnaće dźěći było a z nich stachu so třo z wučerjom. W swójbnej tradiciji je wučerske powołanje, nimo lěkarskeho, stajnje jara domino­wało.

Na čo so Wy nastupajo rozsud za powo­łanje přeco zaso dopominaće?

Budyšin (SN/MiR/JaW). Šwedowka Greta Thunberg ze swojej akciju „Fridays for future“ – pjatk do šule njechodźić, ale wo škit klimy wojować – wulki mjezyna­rodny zajim zbudźa. Tež w Němskej dale a wjac šulerjow jeje přikład sćěhuje, w Berlinje a Mnichowje, w Lipsku, Drježdźanach a dalšich městach.

Dźěławosć institucijow sej zbližili

wutora, 02. apryla 2019 spisane wot:
We wobłuku swojeho dźensnišeho „dnja serbskich institucijow“ stej 7. a 8. lětnik Serbskeje wyšeje šule Budyšin wjacore serbske zarjadnišća w sprjewinym měsće wopytałoj. Nimo Serbskeho instituta, Serbskeje kulturneje informacije a Serbskeho ludoweho ansambla wobhonichu so tež wo dźěławosći w Ludowym nakładnistwje Domowina, štož jim Tomaš Šołta rozłoži. W tym zwisku wopyta jedna skupina tež redakciju Serbskich Nowin a zbližichu sej wšědny dźěłowy dźeń nowinskich redaktorow. Šefredaktor SN Janek Wowčer jim rozprawješe, kotre dalše nowiny a časopisy nimo našeho wječornika Budyske nakładnistwo produkuje. Foto: SN/Maćij Bulank

Nawodnicu rozžohnowali

wutora, 02. apryla 2019 spisane wot:

Chrósćicy (LB/SN). Po 19 lětach nawodnistwa Chróšćanskeje pěstowarnje je so zašły pjatk Angela Młynkowa z kubłanišćam rozžohnowała a so na zasłuženy wuměnk podała. Po krótkim programje dźěći dźakowachu so jej za spušćomne skutkowanje w mjenje Serbskeho šulskeho towarstwa jako nošerja předsydka Ludmila Budarjowa, wjesnjanosta Marko Kliman (CDU), staršiska rěčnica Katharina Jurkowa, kubłarki a syła dźěći. Wone běchu za nju­ wulku knihu z dopomnjenkami spaslili.

Angela Młynkowa spominaše na wusahowace podawki za čas swojeho nawodnistwa, kaž programy z dźěćimi, wjacore wulke powodźenja pěstowarnje a na dalekubłanja pola narodnych mjeńšin kaž Bretonow we Francoskej abo Ladinjanow w Italskej.

Budyšin/Ralbicy (SN/mwe). Serbska wyša šula Ralbicy je hosćićelka lětušeho UNESCO-campa, kotryž so hač do jutři­šeho pjatka w Budyšinje a Ralbicach wotměwa. Jako jedne z dwanaće projektowych kubłanišćow UNESCO w Sakskej za­moł­wja delanske za wobsah pod hes­łom „Do přirody a kultury serbskeje hornjeje Łužicy so zanurić“. Kóžda UNESCO-šula – mjez druhim z Lipska, Plauena a Žitawy – je po jednym koordinatoru a štyrjoch šulerjach 5. do 9. lětnika na projektnym campje wobdźělena.

55 hosći přebywa w Budyskej młodowni a je sej zawčerawšim po witanju po měsće dundajo Budyšin wotkryło. Samsny wječor prezentowachu wšitke šule na prěnjej dźěłarničce swoje aktualne wuslědki projekta „přiroda a staro­sćiwy wobchad z njej“.

Kak wobhladniwje Jan Šołta z Konjec ze swojimi pčołkami wobchadźa, nazhonity pčołar šulerjam wčera rozłoži. We wobłuku dźěłarničkow su holcam a hólcam kaž tež jich přewodźerjam w Ralbičanskej šuli pokazali, kak jutrowne jejka debja a sački tykaja, a předstajichu jim serbsku narodnu drastu. Wučer Uwe Macka wjedźeše hosći po wsy a poby z nimi na Ralbičanskim kěrchowje.

Spektakl Royal

wutora, 26. měrca 2019 spisane wot:
Choćebuski Pücklerowy gymnazij je za swój­ hudźbno-wuměłski profil znaty. Zo móhli kreatiwne wuslědki šulerjow pokazać, zarjaduje abiturny lětnik mjeztym hižo štwórte lěto wulki kulturny spektakl, do kotrehož wšelake wuměłske wobłuki zapřijima. Zajutřišim móža zajimcy přehladku Royal – hród połny wuměłcow – wobdźiwać. Foto: Michael Helbig

Přeće znowa słyšeć było

štwórtk, 14. měrca 2019 spisane wot:
Maćerje Malešanskich Witaj-dźěći wědźachu, čehodla su wčera na staršiski wječork wo dwurěčnym kubłanju do Stróžanskeho Domu tysac hatow přišli. Informacijow bě tójšto, hačrunjež su přitomni wšelake aspekty tu abo tam zawěsće hižo raz słyšeli. Wažne bě přiznaće zamołwitych, zo njejsu w spočatnych lětach nastupajo wabjenje za dwurěčnosć poziciju staršich dosć wobkedźbowali. Dźěćo dźě druhu rěč, serbšćinu, nawuknje; staršej pak chcetaj na tym wobdźělenaj być. Zapřijeći być, na to stej Malešanskej maćeri, kotrejž sym tež wčera na zarjadowanju wuhladał, hižo před dobrym měsacom na rozmołwje z předsydu Domowiny skedźbniłoj. Z dźěćimi a maćerjemi abo nanami so popoł­dnju zetkać, po dohladowanju w pěstowarni, zo bychu sej tak nowy rěčny swět dźowki abo syna spřistupnili – tele přeće bě wčera znowa słyšeć. Zeskutkownjene je přeće dobre wuchadźišćo, chcedźa-li w šulach Malešanskeje gmejny serbšćinu zaso bóle zadomić. Axel Arlt

Po štyrceći lětach jako nawodnica Radworskeho katolskeho dźěćaceho domu so Monika Bukowa na wuměnk podała

Ličba 40 ma wěsty symboliski charakter wosebje hladajo na křesćanske stawi­zny. Mjenje abo bóle připadnje je tule ličbu tež Monika Bukowa docpěła, kotraž bě Radworski katolski dźěćacy dom „Alojs Andricki“ štyrceći lět dołho nawjedowała. Kónc februara poda so wona na zasłuženy wuměnk. Čas jeje wjelelětneho skutkowanja pak bě zdobom čas změnow, kotrež je wuspěšnje zmištrowała.

Wot puća so nihdy njewotsaliła

Serbska debata

nowostki LND