Lětuše přirodowe wiki su jubilejne
Stróža (SN). Tradicionalne Němsko-serbske nalětnje přirodowe wiki w biosferowym rezerwaće UNESCO Hornjołužiska hola a haty mjeztym hižo 20. króć wotměja. Wot 10 do 17 hodź. přeprošuja zajutřišim zarjad biosferoweho rezerwata, serbske domizniske towarstwo Radiška kaž tež mnohe wikowarki a wikowarjo wopytowarjow na přehladku do Stróže.
Hnydom na spočatku zahrodoweje sezony poskićuja zahrodnistwa symjo a sadźenki starych a nowych družin sadowcow, zeleniny abo zelow. Nimo toho pak poskićeja dalše regionalne zawody swoje wudźěłki kaž hornčerske twory, přirodowu kosmetiku, drastu, marmeladu a wjele wjace. Zdźěla móža ludźo rjemjeslnikow w Stróži wobkedźbować, a móža tak přihladować, kak wudźěłki nastanu. Při tym wotkryja sej hosćo tradicionalne rjemjeslniske techniki a nazhonja, kak so na přikład chošća wjazaja abo kosa klepa.
Organizatorojo prócuja so nimo toho wo bohaty kulinariski poskitk. Hosćencarjo, pjekarnje, rěznistwa, ratarjo a hatarjo z hornjołužiskeje krajiny hole a hatow swoje wudźěłki poskića.
Z trójnej „Sławu“ gratulowali
Radwor. Tradicionalny škotowy turněr seniorow wotměchu organizatorojo zawčerawšim w Radworskim hosćencu „Meja“. Cyłkownje bě 28 ludźi přišło. Z trójnej „Sławu“ gratulowachu wobdźělnicy sobuorganizatorej a aktiwnemu škotowarjej Siegfriedej Rawej k 90. narodninam. Na štwórtym hrajnym dnju je Achim Kral z 2 921 dypkami před Hermanom Wokom z 2 698 dypkami dobył. Třeće městno z 2 684 dypkami wuwojowa sej Herbert Krječmar. W cyłkownym wubědźowanju nawjeduje tabulku Wolfgang Kühn (10 007 dypkow). Herman Woko pak jemu z 9 721 dypkami slěduje. W meji zetkaja so škotarjo potom w Pančicach Kukowje.
Přeprošuja na chodojtypalenje
Wo serbskich pomjenowanjach zelow a rostlin nazornje přednošował
Picnjo (WeM/SN). „Ludowědne mjena rostlinow Delnjeje Łužicy – wěda Serbow wo swěće rostlinow jich domizny“ rěkaše dołhe napismo přednoška, na kotryž bě Nakładnistwo přiroda a tekst (ně.: Verlag Natur und Text) z Rangsdorfa 21. apryla do biblioteki w Picnju přeprosyło. Serbski biologa, botanikar a wudawar „Słownika delnjoserbskich zelowych, hribowych a lišawowych mjenjow“ Jens Martin bě jako referent z Podstupima přijěł. Knihownja delnjołužiskeho městačka Picnja, kotraž swjeći lětsa stoty jubilej wobstaća, bě sej spočatnje chětro njewěsta, hač tuta tematika docyła dosć zajimcow přiwabi. Tola z nimale 60 wopytowarjemi bě potom čitanska žurla nabita połna a přetrjechi wšitke wočakowanja.
W běhu dweju hodźinow zarjadowanja běchu připosłucharjo wospjet z delnjoserbskimi słowami a wobrotami konfrontowani.
Horca diskusija wo inwestoru
Hłowny dypk dnjoweho porjada na wčerawšim zeńdźenju Budyskeje měšćanskeje rady běše plan za nowy logistiski centrum na Sćiječanskej přemysłowej přestrjeni.
Krućiši škit ptačkow a wudźenje hodźitej so zjednoćić
Krajna direkcija Sakskeje je w minjenych lětach wuwiće turistiskeje infrastruktury we Łužiskej jězorinje wobšěrnje spěchowała. To je jeje prezidentka Regina Kraushaar předwčerawšim w Budyšinje potwjerdźiła.
Budyšin (AK/SN). Za projekty w jězorinje steješe dotal dohromady 24 milionow eurow k dispoziciji. Konkretnje při Bjerwałdskim jězoru je krajna direkcija za twar informaciskeho centruma za turistow na Hamorskim přibrjoze jedyn milion eurow, za parkowanišćo za wopytowarjow w Delnim Wujězdźe 80 000 eurow a za naprawu zastarowanja z pitnej wodu a wopłóčki w Klětnom-Jazowje (Klitten-Jasua) za turistiske wuwiće 1,9 milionow eurow přewostajiła.
Krótkopowěsće (27.04.23)
„Bagatelizowana namóc“
Budyšin. Po mjeztym „wosmym zapalerskim nadpadźe“ na twarnišća předewzaća Hentschke Bau kritizuje firma, zo so „pady njekonsekwentnje přepytuja“. Nimo toho hrozytej „tež jednostronskeho a bagatelizowaceho rozprawnistwa w medijach dla nadal permanentna namóc a teror pře twarnišća, mašiny a wosoby“.
Pomałšo po Ochranowje
Lipsk. Po Wojerecach je Ochranow jako druhe łužiske město iniciatiwje „Žiwjenjahódne města a gmejny“ přistupiło. W njej angažuje so aktualnje wjace hač 660 němskich teritorialnych korporacijow (Gebietskörperschaften), reprezentowacych něhdźe 28 milionow wobydlerjow, za „samopostajenje wobmjezowanjow spěšnosće“. Dołhodobny zaměr je „přezcyłne zawjedźenje tempo-30-conow po komunalnym posudźowanju w městach a wsach“.
Hrjebjenjowy puć wotewrěli
Policija (26.04.23)
Jězdźidło z ćěkancami zadźerželi
Zhorjelc. Transporter z něhdźe 29 ćěkancami je sakska policija po přesćěhanju pola Zhorjelca zadźeržała. Zastojnicy chcychu jězdźidło wčera wječor kontrolować, tola 50lětny šofer ćekny, dźensa rěčnik zwjazkoweje policije zdźěli. Po něšto kilometrach zrazy transporter w Markersdorfje do awta policije. Po prěnich dopóznaćach so nichtó njezrani. Po informacijach zwjazkoweje policije jedna so pola ćěkancow wo muži, žony a dźěći ze Syriskeje. Zarjady jich nětko registruja. Jelizo woni wo škit w Němskej proša, dowjezu ćěkancow do wotpowědnych přebywanišćow. 50lětny wodźer transportera pak ma nětko z chłostanskim jednanjom ličić.
Z nałožkom so bliže zaběrać
Wojerecy. Kóždolětnje wotměwaja wobydlerjo wječor do 1. meje w Hornjej Łužicy chodojtypalenje. W Delnjej Łužicy so porno tomu hižo ćichu sobotu po chowanju słónca k tradicionalnemu jutrownemu wohenjej hromadźa. Nałožki z wohenjom předewšěm w kónčinach na wsach pěstuja. Tak skića ludźom často prěnju składnosć, po dołhej zymje so zaso jónu pod hołym njebjom zetkać a zhromadnosć pěstować. Přiwšěm pak su regionalnych rozdźělow na přikład hladajo na ceremoniju, spěwy, hrónčka atd. Wo wotběhach – a nic naposledk tež we wułožowanjach, přednošuje dr. Susanne Hozyna z Budyskeho Serbskeho instituta. W přednošku, kotryž budźe jutře, 27. apryla, we Wojerowskim hrodźe, wěnuje so wona třom rituelnym elementam nałožka. Zastup płaći pjeć eurow.
Maja nowy běrow
„Nětko swjatočniše dyžli prjedy“
Krok po kroku so serbskim senioram Katolskeje tachantskeje wosady w Budyšinje radźi, po přestawce pandemije dla swoje měsačne zetkanja stajnje třeću wutoru měsaca wožiwić. Tak běchu hišće zbywacy starši, ale zdobom bohudźak tež trochu młódši zajimcy njedawno po rańšich kemšach do domu Carity přeprošeni. Tam poskićichu po zwučenym wašnju přednošk. Běše dźě so na zběranju nowych idejow Jurij Žur z Hrubjelčic spontanje zwólniwy wuprajił, jako na nazhonjenja bohaty křižer rozprawjeć. To wobkrući so nětko w jutrownym času jako dosć zajimawa tema.
Drama ze smjertnym wusudom
Kamjenej. Hižo 17. měrca je prěni baćon do Kamjeneje pola Radworja dolećał. Dwaj dnjej pozdźišo přidruži so druhi, tak zo bě porik kompletny. Wjesnjenjo běchu zbožowni, wšak pokaza přichad baćonow na to, zo so nalěćo bliži. Tola hižo pjeć dnjow pozdźišo dóńdźe k sylnym rozestajenjam. Lońši mužik bě přepozdźe do Kamjeneje dolećał, a žonka hižo wobsadźena. Wo swoju poziciju tuž mócnje wojowaše, ale w boju ze swojim kontrahentom so třećina pyska wotłama. Skónčnje je bój samo dobył. Přěhračka pak su ludźo hišće raz we Łomsku wuhladali.
Za zranjeneho ptaka w Kamjenej pak bě wotłamany pysk jeho smjertny wusud. Wobydlerjo wobkedźbowachu baćona, kak za cyrobu pyta. Wón je drje insekty a wački wuhladał, ale njemóžeše je popadnyć. Cyłkownje 17 dnjow swěrnje we wsy přebywaše. Někotre dny pozdźišo, 17. apryla, jeho wobydler w Minakale nańdźe a popadny. Samsny dźeń baćon zahiny. Mjeztym ptaka fachowcy Zhorjelskeho Senckenbergskeho instituta přepytuja.
