Babezije – nadpad na žiwjensku brěčku
Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy domjacy skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich dwu- abo štyrinohatych lubuškow prócuja. K tomu přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje mediciny. (7)
Runje nětko nalěto a pozdźišo tež nazymu je w lěsach a na łukach njesměrnje wjele klěšćow po puću. Wosebje rady zalězu wone na dołhe kosmy psow a chowaja so pod „škitnym přikrywom“, hdźež je lědma namakaš. Nic jenož ryzy kusnjenje klěšćow je njepřijomny akt za psa abo kóčku. Klěšće zamóža ze swojimi slinami dalšich wubudźerjow chorosćow přenjesć, na přikład borelije abo babezije, štož tučasnje razantnje přiběra. Přičiny za spěšny rozrost populacije tychle móličkich njekmanikow leža w přiběracym dowožowanju wukrajnych psow do Němskeje, ale tež w změnje klimy. Zymy njejsu dawno hižo tajke krute, zo by dosć klěšćow zmjerznyło. Runočasnje pućuja družiny klěšćow z juha wobstajnje dale do směra na sewjer.
Wolgang Berghofer přijědźe
Jewišćo w serbskich rukach
Sprjewine město z wjele wopytowarjemi tři dny Budyske nalěćo swjećiło
Budyšin (CS/SN). Něhdźe 50 000 ludźi je kónc tydźenja Budyske nalěćo wopytało. Organizatorojo wokoło Katarzyny Kudzewicz z měšćanskeho zarjadnistwa su wobšěrny a mnohostronski program na nohi stajili. Na jewišćach na Žitnych wikach, na Hłownym torhošću a na Mjasowych wikach je dohromady 600 wuměłcow programy wuhotowało. Wosebje bohaće zastupjena bě dujerska hudźba.
Policija (22.05.23)
Z piwowej blešu a nožom
Budyšin. Na Budyskim nalěću je sobotu wječor k rozestajenju mjez wopitymaj mužomaj na Mjasowych wikach dóšło. 41lětny tam najprjedy z piwowej blešu do 21lětneho biješe a jeho pozdźišo samo z nožom atakěrowaše. Při tym so młódši na ruce zrani, tak zo dyrbjachu jeho do chorownje dowjezć a lěkarsce zastarać. Policajscy zastojnicy zahajichu přepytowanje strašneho zranjenja ćěła dla. Kriminalna policija so z padom dale zaběra.
Wulki wobraz je zaso widźeć
Rowno (JoS/SN). Po štyrjoch lětach je na Rownjanskim Njepilic statoku wuměłska twórba zaso widźeć, kotraž bě do toho po wšěm zdaću zhubjena. Wobraz pochadźa z Rownjanskeje Witaj-pěstowarnje „Milenka“, hdźež bě w lěće 2019 nastał. K tehdyšemu 20lětnemu wobstaću Njepilic statoka je jón pěstowarnja dariła. Po tym zo su jón nětko zaso namakali, su wobraz před wjedrom škitany tak powěsnyli, zo jón kóždy wopytowar hnydom widźi.
Na nastaću wobraza wobdźěleny bě před štyrjomi lětami Rownjan a wučer na Slepjanskej wyšej šuli Jörg Tausch. „Pěstowarnja so mje tehdy prašeše, hač móhł při projekće pomhać, w kotrymž so dźěći wulkeje skupiny z wuměłskimi prašenjemi rozestajeja“, Jörg Tausch powěda. Tuž so za „Serbske powědki“ rozsudźichu. Na to so dźěći a wučer wjacore razy zetkachu, zo bychu so z wobsahom zaběrali. Při tym je pěstowarnja literarno-tradicionelny dźěl přewzała, Tausch pak wuměłske zwoprawdźenje.
Milinu chcedźa sami produkować
Kulow (AK/SN). Při Kulowskej měšćanskej wodočisćerni ma bórze na zemi instalowana fotowoltaikowa připrawa nastać. Tole zdźělichu na zašłym posedźenju měšćanskeje rady. Wuběrk za přepodaće twarskich nadawkow bě do toho wotpowědny nadawk we wobjimje 103 000 eurow firmje Solar Netzker ze Šćeńcy we Łazowskej gmejnje přepodał.
„Připrawa ma milinu za našu swójsku potrjebu produkować“, rozłoži nawoda měšćanskeho twarskeho wotrjada Stephen Rachel. Dyrbimy na wysoke kóšty reagować. Tohodla je připrawa trěbna.“ Do hospodarskeho plana běchu za inwesticiju 250 000 eurow zapisali. Dokelž dyrbja nětko tójšto mjenje wudać, móža swoje wudawki za milinu dale znižić, praji Stephen Rachel.
Šěrachowa šćežka wokoło Budyšinka wotewrjena
Budyšink (LTh/SN). Wo dalšu atrakciju bohatši je Budyski kraj ze sobotneho swětoweho dnja pčołkow. Na dostojne wašnje su w Budyšinku šćežku po slědach Hadama Bohuchwała Šěracha wotewrěli. Podawk bě wobstatk wopomjatneho lěta na česć fararja a slědźerja wo pčołkach. Jeho 250. posmjertniny spočatk apryla w Budyšinku woswjećachu. Swjatočne wopomnjeće na jeho 300. posmjertne narodniny budźe klětu spočatk septembra w ródnych Nosaćicach (Nostitz) pola Wósporka.
Hibićiwy wuměnkar, zahority pčołar a iniciator wopomnjeća, něhdyši wjesnjanosta Malešanskeje gmejny Günter Sodan, wotewri zhromadnje z fararjom tamnišeje wosady swjatočnosć w Budyšinkskej cyrkwi. Hudźbnikaj Serbskeho ludoweho ansambla zapiskaštaj na dudach a fujarje. Přitomni podachu so na něhdźe štyri kilometry dołhi „Šěrachowy kołopuć“. Nimo prěnjeje tafle na česć swětoznateho pčołarja a serbskeho wótčinca při cyrkwi, kotraž so hižo w aprylu wotkry, běchu štyri dalše tafle nastajili, kotrež dopominaja na skutkowanje Hadama Bohuchwała Šěracha jako pčołarja a wědomostnika.
Krótkopowěsće (22.05.23)
Na kursu stawiznow byli
Budyšin. Seminar „Serbske stawizny“ w Budyskim Serbskim instituće je zašły pjatk a sobotu pjeć wobdźělnicow a wobdźělnikow přiwabił. Wšitcy su studenća sorabistiki na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity. Na naprašowanje zarjadnišća podawa historikarka dr. Lubina Malinkowa, skutkowaca při Serbskim instituće w Budyšinje, w lětnim semestru 2023 wotpowědny kurs.
Lěkar wjelka zasparnił
Budyšin/Kubšicy. Choreho wjelka, kiž bě předewšěm w gmejnje Kubšicy zadomjeny, je skótny lěkar zasparnił. Něhdźe dwulětne muske zwěrjo měješe wjacore chorosće, zdźělichu minjeny pjatk zamołwite zarjady. Wjelk je mjez ludźimi stajnje zaso njewěstosć wubudźił, dokelž bě we wjeskach za cyrobu abo za schowom pytał.
Młody Kamjenčan derby dobył
Policija (19.05.23)
Njemdrje zachadźał
Kamjenc. Z rabiatnym młodym mužom zaběrać dyrbješe so předwčerawšim policija w Kamjencu. W kupnicy na Fichtowej bě personal jemu hižo přistup zakazał, 24lětny pak nochcyše dom wopušćić. Jako policisća přijědźechu, zo bychu zakročili, chcyše so muž do nich dać. Tuž jeho nachwilnje zajachu a na rewěr dowjezechu. Tam zwěsćichu, zo měješe wón 2,84 promilow alkohola w kreji. Nimo toho bě drogi brał.
W starej šuli chcedźa spěwać
Brězowka (AK/SN). Serbski spěwny wječor ma so 31. meje w 17 hodź. w Brězowskej starej šuli wotměć a k sobuspěwanju pohnuwać. Na njón přeprošuje motiwatorka za serbsku rěč w Slepjanskim a Wochožanskim regionje Juliana Kaulfürstowa. Na zetkanju chcedźa wobdźělnicy znate pěsnje w hornjoserbšćinje a slepjanšćinje zaspěwać. Werner Hanuš jich na akordeonje přewodźi. „Mój zaměr je, ze spěwanjom přijomnu atmosferu za serbsku rěč stworić“, praji Juliana Kaulfürstowa. „Spěwanje ludźi zwjazuje. A spěwy, kotrež někotři hišće z časa swojeho dźěćatstwa znaja, wubudźeja rjane dopomnjenki a zwjazanosć.“
Brězowku je Juliana Kaulfürstowa za spěwny wječor wědomje wupytała. Tam je wona hižo w małym kruhu w kowarni pola Siegfrieda Holza ludowe pěsnje spěwała. „Z toho časa wěm, zo ludźo w Brězowce rady spěwaja.“ Nětko chce rěčna motiwatorka kónc meje mjez wobdźělnikami pozitiwne začuće za serbsku rěč wutworić. Zajimcy su hižo nětko wutrobnje přeprošeni.
