Krótkopowěsće (14.11.22)

póndźela, 14. nowembera 2022 spisane wot:

Sněhakowanje zawěsćene

Oberwiesenthal. Byrnjež energijowe płaćizny stupali budźe sněhakowanje z podpěru kumštneho sněha w Sakskej móžne. Lutować chcedźa na přikład při wobmjezowanym poskitku nócneho sněhakowanja. Dźěl stupacych kóštow połoža na sněhakowanske jězdźenki. Tak stupa płaćizna za dnjowy pas na Šmrěčniku (Fichtelberg) wo štyri na 39 eurow a w Altenbergu wo dwaj na 20 eurow.

Nětko tež w delnjoserbšćinje

Lipsk. Dyrdomdeje pjećoch přećelow z knihi Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje hodźa so nětko tež delnjoserbsce-němsce čitać. Delnjoserbski přełožk knihi „Małe pśijaćele – Dolina pśi rěce“ wot Franca Jura Deuse je Kraj Braniborska spěchował. Choćebuski wotrjad Rěčneho centruma WITAJ knihu na pěstowarnje a zajimowanych starši rozdźěli.

Najlěpši kwisowarjo

Policija (11.11.22)

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Bager pokradnyli

Slepo. Na twarnišću při Dźěwinskim ­puću w Slepom su so w nocy na srjedu paduši rozhladowali, a to jara dokładnje. Woni měrjachu so na mały bager typa JCB, kiž nětko na twarnišću pobrachuje. Kak su jón dokładnje wotwjezli, znate njeje. Na kóždy pad je žołta twarska mašina něhdźe 25 000 eurow hódna. Zastojnicy Běłowodźanskeho rewěra na městnje slědy zawěsćichu a nětko za bagrom kaž tež skućićelemi pytaja.

Durje kubłanišćow šěroko wotewru

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:
Budyšin. Serbski gymnazij a Serbska wyša šula Budyšin přewjedźetej wutoru, 15. nowembra, w času wot 16 do 18.30 hodź. dźeń wotewrjenych duri. Zajimcy móža wurězki z wučby na kubłanišćomaj dožiwić, so wo cyłodnjowskich poskitkach informować a nazhonić, kak digitalnu techniku do wučby integruja. Z wide­jowymi sekwencami, wšelakimi hrami a zajimawymi eksperimentami předstaja šulerki a šulerjo zhromadnje ze swo­jimi wučerkami a wučerjemi wšědny dźeń na kubłanišćomaj. Kulturne ćělesa šulow přeproša tón dźeń hosći na zjawne proby. Dwanatkarjo Serbskeho gymnazija chcedźa wopytowarjow z mjezynarodnymi jědźemi pohosćić. Wězo wobsteji tež móžnosć, so po internaće Serbskeho gymnazija rozhladować. Wšitcy su tuž wutrobnje witani.

Kóšty sprawnje rozdźělić

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Nadhódnotowy dawk wjac hač jenož winowatostna naležnosć

Róžant (JK/SN). Kaž wšitke druhe gmejny Sakskeje ma tež Ralbičansko-Róžeńčanska wot spočatka přichodneho lěta wobličić za wšelake wukony a posłužby nadhódnotowy dawk. Za to je trěbne, postajić zakłady a wuchadźišća za wobličenje popłatkow a hódnotow.

Komornica zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe Franciska Čapikowa bě tuž za wčerawše posedźenje gmejnskeje rady w Róžeńće přihotowała wotpowědne zakłady kalkulacije. Wona skedźbni radźićelow na to, zo móže so gmejna we wosebitych padach dać wot wobličenja nadhódnotoweho dawka wuswobodźić. To je pad, hdyž maja mjenje hač 22 000 eurow dochodow, dokelž liči komuna ­potom jako małopředewzaćel, kotryž njetrjeba nadhódnotowy dawk wobličić. Tohodla je wona kalkulacije za gmejnu tak zapołožiła, zo dochody mjenowanu mjezu njepřekroča.

Na wosebite kermušne reje

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Radwor. Na Radworsku kermušu móža zajimcy jutře, sobotu, wosebite reje dožiwić. Kaž hosćencarka Kathleń Wawrikowa informuje, započnje so w 19.30 hodź. na žurli „Meje“ hudźbno-literarny program serbskeho hudźbneho kolektiwa Trio a kumple „Kocor a Zejler reloaded“. Młodźi hudźbnicy předstaja nowointerpretacije Kocorowych kom­pozicijow, zwjazane ze Zejlerjowymi ­tekstami. Na wopytowarjow čakaja mjez druhim jazzowe, popowe a elektroniske kompozicije. Po koncerće budu reje z DJjom Maikom Kretschmerom, kiž zahraje serbsku, jendźelsku a němsku hudźbu. Zastup płaći šěsć eurow.

Wobornicy z jubilejom

Pojědu k objektam Jana Buka

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Budyšin (MOš/SN). Hačkuliž je wuměłc Jan Buk w swojej domiznje znaty był, ­lědma něchtó něšto wo jeho twórbach na a w twarjenjach wě. Byrnjež so wjace hač dwaceći nadawkow dopokazać hodźało, njeje tónle wobłuk skutkowanja Jana ­Buka wuměłskohistorisce wobdźěłany. Za rozdźělnych nadawkidawarjow stwori wuměłc sćěnowe wuhotowanja za nutřkowne a wonkowne rumy we Łužicy. Při tym nastachu najprjedy mozaiki a škleńčane wokna a pozdźišo přewažnje sgrafitije a keramiske wobrazy. Tomu so Serbski muzej nětko ze zarjadowanjomaj wěnuje.

W Sakskej wjelk so dale rozšěrja

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Drježdźany (SN). Wjelk so po Sakskej dale rozšěrja. Kaž Krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju wčera zdźěli, su w swobodnym staće tuchwilu 36 wjelčich teritorijow zwěsćili. Tam su so 31 črjódow, štyri pory a jednotliwe zwěrjo zadomili. „Rozšěrjenje smy wočakowali. W črjódźe je šěsć do dźesać zwěrjatow hromadźe žiwych“, bě z krajneho zarjada zhonić. Wjelki su so hłownje we wuchodnej a sewjernej Sakskej zasydlili, kaž z datow wotzamknjeneho wjelčeho monitoringa 2021/2022 wuchadźa. Nětko z tym liča, zo sej wjelki tež Rudne horiny wudobywaja. W někotrych kónčinach pak informacije njedosahaja, zo bychu wujasnili, hač je tam nowy wjelči teritorij resp. kotre wjelki tule kónčinu wužiwaja. To potrjechi na přikład kónčinje mjez Róžeńčanskej a Rudźanskej resp. mjez Dubčanskej a Limasowej črjódu.

Mortwych našli su po podaćach krajneho zarjada w Sakskej 17 wjelkow. Dwanaće zwěrjatow je při wobchadnych njezbožach zahinyło. Pola dweju běchu přirodne přičiny smjerće, dwaj wjelkaj su ilegalnje morili a w jednym padźe wostanje přičina smjerće njejasna.

Bórze wottorhanski bager přińdźe

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Twarske dźěła za přichodny šulski kompleks w Barće, gmejna Malešecy, bórze nowu fazu docpěja. Po tym zo w nowembrje nowu sportowu halu dotwarja, zahaja klětu w januarje pó­dlanske twarjenja potorhać, kotrež wjace trěbne njejsu.

Bart (UM/SN). Po wotpowědnym wupisanju Budyskeho krajnoradneho zarjada su slědowace pódlanske twarjenja potrjechene: stara ćěłozwučowarnja, dotalnej dźěłarni za metal a drjewo kaž tež tepjernja z wuhenjom. Při twarje ćěłozwučowarnje běchu asbest w formje zatykowanskeho materiala we wonkownych fugach a při woknach zasadźili, kaž z wotstronjenskeho koncepta inženjerskeho běrowa NUB z gmejny Feliksowy jazor (Felixsee), wokrjes Sprjewja-Nysa, wuchadźa. W špundowanju a na třěše bu kołmazowy papjerc zatwarjeny, runje tak wužiwachu tam wobarbjenja z kołmazom. Platy wonkownych sćěnow su z kamilitom, w NDR často wužiwanej dźěłowiznu z mineralneje włokniny, izolowane.

Krótkopowěsće (11.11.22)

pjatk, 11. nowembera 2022 spisane wot:

Zběhnu winowatosć izolacije

Stuttgart. Štyri zwjazkowe kraje – Badensko-Württembergska, Bayerska, Hessenska a Schleswigsko-Holsteinska – su so na to dorozumili, winowatosć izolacije z koronu natyknjenych wosobow zběhnyć. Bórze maja tam nowe rjadowanja płaćiwosć nabyć, zdźěli dźensa strowotniske ministerstwo w Stuttgarće.

Marcusa Końcarja wobkrućili

Budyšin. Jednaćel Domowiny Marcus Końcaŕ zastupuje Serbow w rozhłosowej radźe Rozhłosa Berlin-Braniborska tež w dobje 2023 do 2027. Prezidij třěšneho zwjazka je w mjenje zwjazkoweho předsydstwa namjet předsydstwa župy Delnja Łužica předwčerawšim wobkrućił. Zwjazkowe předsydstwo ma na swojim posedźenju 25. nowembra klětušu hłownu zhromadźiznu zwołać, prezidij namjetuje 22. apryla 2023 w Choćebuzu.

Podpěra za sotrownje

Policija (10.11.22)

štwórtk, 10. nowembera 2022 spisane wot:

Z busom kontrolowali

Budyšin. Wobchadna policajska inspekcija je předwčerawšim mobilnu kontrolu z ciwilnym busom na awtodróze A 4 přewjedła. Na te wašnje móžachu policisća takrjec do jězbnych kabinow nakładnych awtow hladać a wobkedźbować, z čim so šoferojo nimo wodźenja swojeho jězdźi­dła hewak hišće zaběraja. Tón dźeń zwěsćichu, zo štyrjo wodźerjo připasani njeběchu, jedyn njeje wěstotny wotstawk k před nim jěducemu awtu dodźeržał a štyrjo za čas jězby swój handy wužiwachu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND