Wo wuměłstwje regiona zhonili

štwórtk, 09. decembera 2021 spisane wot:
W dźěłarničce „burske molerstwo“ w muzeju pod hołym njebjom na Lědach nawodnica Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu Uta Henšelowa (nalěwo) rozłožuje, zo wuměłski stil hłownje pyšne ­elementy meblow regiona wotbłyšćuje. Typiske za kónčinu su na přikład pisane ­elementy wokoło hłowneho motiwa. Kubłarce Witaj-skupiny horta Wětošowskeje zakładneje šule Tina Schmidt a Anke Gräfe (sedźo wotlěwa) stej wosebje na serbskich motiwach zajimowanej, kotrež jimaj Henšelowa tež rady w serbskej rěči rozkładuje. „Móžemoj tu nawuknjenu wědu a serbske wopřijeća wo domizniskich motiwach ­potom z dźěćimi horta derje nałožować“, wonej měnitej. Foto: Peter Becker

Přidatne projekty schwalić móhli

štwórtk, 09. decembera 2021 spisane wot:

Budyšin (SN). Cyłkownje jědnaće projektow móža Domowinske župy hišće lětsa zwoprawdźić. To je prezidij Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny na swojim wčerawšim digitalnym wuradźowanju wobzamknył. Kaž nowinski rěčnik třěšneho zwjazka Marcel Brauman zdźěli, je gremij projekty přidatnje schwalić móhł, dokelž „wupadnjenych zarjadowanjow a jězbow za čas pandemije wjac srědkow hač hewak zbywa, kotrež móža regionalne cyłki nětko za dalše potrjeby nałožić“. Wužiwać chcedźa župy pjenjezy mjez druhim za nakup serbskeje literatury, za srědki k digitalizaciji serbšćiny kaž tež za dźěłowy material za rěčne kursy.

Tema wčerawšeho wuradźowanja bě zdobom zhromadne dźěło prezidija a předsydstwa župy Delnjeje Łužicy, kotrež na zakładźe kooperaciskeho zrěčenja třěšneho zwjazka a župy organizuja. Kaž župan dr. Pětš Šurman rysowaše, wunjese praktiska kooperacija ze zjawnostnym dźěłom třěšneho zwjazka wjetšu transparencu dźěławosće. Zdobom wón připowědźi, zo chcedźa 75. róčnicu załoženja Domowiny w Delnjej Łužicy po móžnosći klětu w meji nachwatać.

Nowy rjad dźěłarničkow planowany

srjeda, 08. decembera 2021 spisane wot:

Wojerecy (SN). Přihoty klětušich projektow stejachu w srjedźišću wčerawšeho wuradźowanja předsydstwa Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“. Nowinski rěčnik Domowiny Marcel Brauman k tomu zdźěli, zo su so čłonojo gremija prěni raz digitalnje schadźowali.

Kaž ze zdźělenki třěšneho zwjazka wucha­dźa, chcedźa klětu ze zetkanjemi „serbować we wšědnym zjawnym žiwjenju Wojerec“ pokročować. Dale planuja w tamnišej župje „nowy rjad za­rjadowanjow respektiwnje dźěłarničkow pod hesłom ‚regionalna pisanosć rěče, drastow a kultury su žórła serbskeje identity‘, kotrež maja zdobom zacho­wanju a wožiwjenju wjesnych dialektow a jich swojoraznych rěčnych wobrotow słužić“. Wobaj projektaj je Załožba za serbski lud we wobłuku swojeho wubědźowanja „Rěč zwjazuje“ wuznamjeniła.

Někak logiske

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:
Online-konferency maja pódlanski zjaw, zo chcedźa organizatorojo z naprašowanjemi dokładniše informacije wo wobdźělnikach zhonić. Tomu bě tež předwčerawšim na 2. digitalizaciskej konferency Załožby za serbski lud tak. Jónu chcychu wědźeć, hdźe zajimče a zajimcy runje za kom­pjuterom sedźa. Skoro pjećina za­po­da tu „něhdźe w Němskej“ (18 procentow). Wjetšina pak pochadźeše z Hornjeje Łužicy (68 proc.), jeno 14 proc. bě z Del­nje­je Łužicy. Skerje překwapjeny běch wo wuslědku dalšeho prašenja. Tam so mjenujcy wukopa, zo je najwjace z wobdźělenych přez wosobinske poručenje wo zarjadowanju zhoniło. Sćěhowachu socialne medije jako žórło. Z wotstawkom steještej tradicionalnej medijej Serbske Nowiny a Serbski rozhłós na zadnimaj městnomaj. Poprawom je to někak logiske: Štóž je digitalnje po puću, zepěra so hłownje na poskitki, kotrež ma w stajnej wuměnje z druhimi na šmóratku abo na tableće k dispoziciji. Axel Arlt

Swěrna Slepjanska kantorka była

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

Dnja 6. oktobra smy ju hišće w starowni wopytali a zhromadnje serbsce spěwali. Druhu adwentnu njedźelu chcychmy so znowa zetkać, wšako je so wona na žohnowanje Trjebinskeho dźěćetka wjese­liła.

W Trjebinje bě so Marja Henčelowa 12. julija 1931 narodźiła, tam je do šule chodźiła a pozdźišo w ratarstwje dźěłała. Swojej ródnej wsy a Slepjanskej wosadźe je swěrna wostała, byrnjež poslednje lěta žiwjenja w starowni w Běłej Wodźe by­dliła. Minjeny čas pak su mocy 90lětneje přiběrajcy popušćeli. 30. nowembra je w Běłowodźanskej chorowni swojej woči na přeco zańdźeliła.

Jeje štyri dźěći, sydom wnučkow a dźewjeć­ prawnučkow budu ju parować. Tež nam Serbam pak budźe tale stajnje wjesoła a dobru naladu wuprudźaca žona­ pobrachować. Zachowanje našeje rěče, nałožkow a kultury běše jej naj­wažniši wobsah žiwjenja. Wot wšeho spočatka bě wona čłonka Slepjanskich kantorkow. Z nimi je Slepjanske spěwarstwo daloko za mjezy Łužicy rozšěrjała.

Praktiske rozrisanje

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:
Dwaj temowej kompleksaj byštej wahu měłoj, zo bychu jej we wobłuku samostat­neho wuběrka Zwjazkoweho před­sydstwa Domowiny wobdźěłali. Tajki wupadaše takrjec plan, kotryž bě gremij na swo­jim prěnim rjadnym posedźenju noweje wólbneje doby kónc septembra schwalił. Nastupajo wotpohladane wu­tworjenje wosom wuběrkow je so mjeztym wukopało, zo njebě so za dwaj z nich dosć čłonkow a čłonow zwjazkoweho předsydstwa za­pisało, zo by za dźěławosć trěbna minimalna wobsadka zaručena była. Personalne móžnosće a z nimi zwjazane zajimy su tež w čestnohamtsce skutko­wacym zwjazkowym předsydstwje wobmjezowane. Wonej wažnej temowej kompleksaj – naležnosće strukturneje změny po kóncu wudobywanja brunicy a serbska ciwilna towaršnosć – pak pod blido njepadnjetej, ale stej do dźěławosće hižo wobstejaceju wuběrkow zapřijatej. Praktiske to rozri­sanje. Znajmjeńša je zaručene, zo jej z wočow njezhubimy. Axel Arlt

Dźěłaja dale w šěsć wuběrkach

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:

Zwjazkowe předsydstwo Domowiny je zakład wutworiło, zo móža jeho čłonki a čłonojo fachowe dźěło tež w nowej wólbnej periodźe we wuběrkach wu­konjeć. Jedne wobzamknjenje w tym zwisku pak dyrbjachu na swojim nowem­berskim posedźenju cofnyć.

Budyšin (SN/at). Kaž dotal w šěsć fachowych wuběrkach chcedźa so čłonki a čłonojo Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny ze specifiskimi fachowymi předmjetami rozestajeć. To je najwyši gremij serbskeho třěšneho zwjazka na swojim nowemberskim posedźenju wobzamknył, z čimž pak njeje swojemu wobzamknjenju na posedźenju ze 24. septembra wotpowědował. Tam dźě rěkaše, zo ma so skutkowanje zwjazkoweho předsydstwa na wosom wuběrkow wusměrić.

Bajka a baja za dźiwadło kamishibai

wutora, 30. nowembera 2021 spisane wot:

Wojerecy (SN/MiR). Wubědźowanje Wojerow­skeje župa „Handrij Zejler“ pod hes­łom „Moja najlubša kamishibai­powědka“ je zakónčene. Třo zajimcy su so na nim wobdźělili, wšitcy chowancy Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija. Ani jenički wobdźělnik ze srjedźneje abo Hornjeje Łužicy njeje składnosć wužił so na wuměłskim projekće wuspytać. Přičiny su wšelakore. „Na jednym boku je korona kreatiwne dźěło w pěstowarnjach, wosebje pak šulach haćiło.“ Tak znajmjeńša posudźuje wuslědk inicia­torka wurisanja a rěčnica župy Sonja Hrjehorjowa. Wšako su wučerjo na jeje naprašowanje rjekli, zo koncentruja so w tymle šulskim lěće na jadrowe wu­wučowanje na šulach. Poprawom wšak měješe wubědźowanje hižo kónc apryla zakónčene być, ale korony dla bě je župa podlěšiła. „Po zdaću pak je nadawk tež trochu ćežki był, tak zo njejsu so dźěći a młodostni z kubłarjemi abo wučerjemi kaž tež dorosćeni wobdźělili. Běchmy wšak sej přeli, zo zajimcy wobrazy serbskeje baje abo bajki rysuja, štož bě tón lóši­ nadawk“, Hrjehorjowa rozłožuje.

Njepopušća w swojim skutkowanju

wutora, 23. nowembera 2021 spisane wot:

Drježdźany (SN/MiR). Čłonojo Drježdźanskeho towarstwa Stup dale su lětsa, runje tak kaž hižo loni, swoju hłownu zhromadźiznu online přewjedli. Jako předsydku wobkrućichu Stupdalnicy Jadwi­gu Pjacec. W předsydstwje sobu skutkować budu dale městopředsyda Andreas Kluge, zapisowar Micha Kral a pokładnica Marlies Pjacec. Byrnjež předsydstwo derje wobsadźene było, wa­bje­še Jadwiga Pjacec wo dalšich zajimcow, kotřiž chcyli w nim sobu skutkować.

Zmylki njewospjetować

wutora, 23. nowembera 2021 spisane wot:
Wot přizwolenskeho wuběrka za łužiski rewěr w Sakskej dotal přizwolene projekty strukturneje změny su rozdźělny wothłós zbudźili. Jedyn kritiski aspekt ma tam wosebitu wahu: Wot brunicownistwa direktnje potrjechene komuny so při tym w swojim połoženju dosć wobkedźbowane nječuja. Samsnemu zmylkej chcedźa Do­mowinske župy zadźěwać, dźe-li wo přichodne „serbske“ projekty strukturnu změnu nastupajo. Čłonojo Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny su drje tule starosć minjeny pjatk na swojim wuradźowanju znowa tematizowali, ale mysl bě hižo w ste­jišću prezidija třěšneho zwjazka Załožbje za serbski lud zakótwjena. Domowina ma za trěbne, zo separatny gremij, w kotrymž su potrjechene župy sobu zastupjene, wo přizwolenju serbskich projektow strukturneje změny rozsudźi. Zo nima wona załožbowu radu za prawe městno rozsuda, zwisuje z tym, zo regiony tam zastupjene njejsu. Njeje trjeba jónu spó­znate zmylki wospjetować. Axel Arlt

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND