Budyšin (SN/bn). Swjedźenske lěto Kocora a Zejlerja bě Ludowemu nakładnistwu Domowina přičina wudać knižku „Čas ma křidła“. Kaž jednaćel LND Syman Pětr Cyž we wobłuku premjerneje prezentacije publikacije wčera w Budyskej Smolerjec kniharni wuzběhny, jedna so wo „darowansku knihu, přewšo wysokohódnotnje wuhotowanu, kotraž ma tomu słužić, tworjenje Handrija Zejlerja předewšěm młodźinje spřistupnić a jeho słowa dale dawać“. Wudawaćelce Marce Maćijowej bě „knihu zestajeć nadawk, za kotryž so LND dźakuju. Mějach składnosć, so znowa z tworjenjom Zejlerja rozestajić. Jeho teksty dźě su dosć znate, to pak skerje w spěwanej dyžli čitanej formje. Z nimi so wospjet zaběrać bě mi wulke wjeselo.“ Wuraznje dźakowaše so Maćijowa lektorce Weronice Žurowej „za kritiske přewodźenje“, Isy Bryccynej za „wulkotne wuhotowanje“ a Fabianej Kaulfürstej za „wobrubjenje a sobuwuhotowanje knižneje premjery“.

Wospjet dobry nós

Freitag, 29. Juli 2022 geschrieben von:
24 wobrazow wob sekundu zbudźa pola čłowjeka iluziju běžneho pohiba, hdyž sej film – měnjeny je tu „klasiski“ pask – wobhlada. Něhdźe 24 wobrazow na hodźinu tole z ryzy techniskeje perspektiwy njezamóža. Přiwšěm je tajkele spomalenje wunošne, kaž diasowa prezentacija bajki „Rumpelstilzchen“ a dyrdomdejow barona von Münchhausena w rumnosćach towarstwa Dźěłań dźeń dopokaza. Móc fantazije je potajkim najebać dźensniše zwučenosće tak mjenowaneho medijoweho konsuma dale njewobmjezowana – ćim bóle, hdyž so wobrazam swójsce zdokonjany zwuk přidruža. A hinak hač dosć pasiwna recepcija filma abo serije – dołhož wotměje so doma na křesle a nic na žurli kina – zmóžnja tajkale pozdatnje zastarska prezentacija woprawdźite zhromadne dožiwjenje. Byrnjež potencial na premjernym zarjadowanju toho razu dawno njewučerpali, smě so towarstwu dobry nós za kreatiwne koncepty atestować, a to nic prěni raz. Bosćan Nawka

Budyšin (SN/CoR). Wo swojich nazho­njenjach jako wučer za čěšćinu w Serbach je Jan Breindl wčera wječor wobdźělnikam mjezynarodneho Lětnjeho kursa za serbsku rěč a kulturu Serbskeho instituta w internaće Budyskeho Serbskeho gymnazija powědał. Pjeć lět bě wón na serbskich zakładnych šulach w Radworju, Budyšinje, Ralbicach, Pančicach-Kukowje a Worklecach wuwučował, nětko jeho zrěčenje wuběži – prawy wokomik to za bilancu.

Lětni serial SN

2. dźěl

Załožba za serbski lud je loni idejowe wubědźowanje „Rěč wjaza. Rěc zwězujo. Sorbisch verbindet.“ přewje­dła. 27 projektow su z pjenježnym dobyćom w pjeć kategorijach 500 do 10 000 eurow mytowali. W našej lětnjej seriji předstajamy wubrane dobyćerske projekty, dźensa „Zadźěwanje podjeća serbsce“:

Drje najnjewšědniši wuznamjenjeny wubědźowanski přinošk pochadźa z Błótow. Swobodnje skutkowaca grafikarka Karen Ascher z Lubina njebě „sprawnje prajene z tym ličiła, zo mi za tónle projekt spěchowanje přizwola“. Podjećuzadźěwanske srědki dźě su nic jenož we Łužicy nadal trochu łoskoćiwa tema, kotruž mnozy skerje priwatnemu dyžli zjawnemu wobłukej přirjaduja, a kotraž so na prěni napohlad tak docyła hłownemu zaměrej wurisanja, mjenujcy šěrić serbšćinu, njehodźi. Hladajo na konkretny plan ini­ciatorki projekta wšak wěcka cyle hinak wupada. Što, hdyž nic seksualita, je z bytostnym nahonom za komunikaciju?

Podcast nětko tež w serbskej rěči

Mittwoch, 27. Juli 2022 geschrieben von:

Jakub Wowčer a Daniel Nuk rozestajataj so w podcasće „Serbski Buschfunk“ z nowosćemi ze serbskeho swěta

Mjeztym hižo šěsć wudaćow podcasta Radworčanow Jakuba Wowčerja a Daniela Nuka je na streamingowych platformach kaž Spotify, Deezer, PlayerFM a dalšich zjawnosći přistupnych. Tydźensce wozjewjataj wonaj tam swoje rozmołwy pod mjenom „Serbski Busch­funk“. Jakub a Daniel znajetaj so hižo z časa dźěćatstwa, staj maturu na Budyskim Serbskim gymnaziju złožiłoj a wěsty čas runočasnje w Lipsku studowałoj. Daniel Nuk dźěła tučasnje jako projektowy manager w Drježdźanach, Jakub Wowčer jako swobodny žurnalist pola Serbskeho rozhłosa. Što so dokładnje za jeju podcastom chowa, wo tym je so Jan Bogusz z nimaj rozmołwjał.

Kak mamy sej scyła prěni krok za ideju waju podcasta předstajić?

Spontane zynki k swjatokej

Mittwoch, 27. Juli 2022 geschrieben von:
Pod hesłom „Budyšin zhromadnje – Open stage“ wuhotuje bara Sundowner pod Budyskej Röhrscheidtowej baštu stajnje wutoru wotewrjene jewišćo, na kotrymž so najwšelakoriše kulturnicy prezentuja a kotrež zajimcam zmóžnja, spontanje na nim wustupować. Wčera na přikład zabawještaj Karoline Wernicke na obowje a Mario Fritzsche na gitarje wopytowarjow ze za tónle wobsadku wobdźěłanymi spěwami a kruchami mjez druhim Beatlesow, Erika Satieja a mjezynarodneje folklory. Najsylniši přiklesk žněještaj za šibału wersiju titulneje melodije rjadu filmow wo Olsenowej cwólbje. Foto: Beno Brězan

Prašenje budgeta?

Mittwoch, 27. Juli 2022 geschrieben von:
Pisany program z přinoškami za kóždy słód, mjezynarodni runje tak kaž regionalni a lokalni akterojo, jasny fokus na Łužicu a nic naposledk dosć sylny serbski aspekt – Łužiske hudźbne lěćo lubi tež lětsa zaso stać so z napjatym, wotměnjawym a generacije zwjazowacym zarjadowanjom. Někotre koncerty budu samo darmotnje přistupne, štož je předewšěm dźakowano spěchowanju na přikład Kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska a Šwicarskeje kulturneje załožby Pro Helvetia móžno. To so jenož dźiwaš, čehodla so druhemu wulkemu łužiskemu festiwalej z wo faktor 40 wyšim budgetom wospjet (nimale) njezešlachći, tudyšich wuměłcow a zarjadowarjow do swojeho programa zapřijeć, porjadnje wo swojich wjerškach informować a moderatne zastupne płaćizny poskićeć. Kaž chwalobne (a snano trěbne) wutworjenje wobstejace struktury njewobkedźbowacych syćow tež było: Cyle bjez kooperacije ludźi tu njedocpěješ. Bosćan Nawka

Awtobiografija z wosebitosću

Dienstag, 26. Juli 2022 geschrieben von:
„Sonić – to tla z hrěchom njej“ je titul awtobiografije Měrćina Weclicha, kotraž je wčera w Ludowym nakładnistwje Domowiny wušła. W njej přeprošuje serbski spěwar na pućowanje po swojim hudźbnym žiwjenju a prezentuje dopomnjenki a lóštne anekdoty ze swojeho wjace hač 50lětneho hudźbneho skutkowanja. Kniha je wot dźensnišeho wšudźe tam, hdźež maja serbske knihi w poskitku, na předań. Jednaćel LND Syman Pětr Cyž je wčera Měrćinej Weclichej (wotlěwa) doma w Kukowje awtorski eksemplar přepodał. Nimo mnohich – tež historiskich – fotow wobsahuje kniha jako wosebitosć wotkazy na krótke awdija a wideja, kotrež móža sej zajimcy z pomocu QR-coda na šmóratku naposkać a wobhladać. Foto: SN/Hanka Šěnec

Čeja je Hornja Łužica?

Dienstag, 26. Juli 2022 geschrieben von:
Hišće ani jeničke serbske zarjadowanje so w protyce Dnja Hornjeje Łužicy njejewi – škoda! Njebych z wěstotu rjec móhła, hač je tomu prěni raz tak. Mam pak zaćišć, zo to na započatku hišće hinak wupadaše, jako bě Dźeń Hornjeje Łužicy hišće młody. Mjeztym, w dźewjatym lěće tuteje čestnohamtskeje iniciatiwy z łužiskich horow, je wěsta rutina zaćahnyła. A tuta rutina w tym tči, zo přewostajimy tónle 21. awgust němskim wobydlerjam, takrjec pod hesłom: „Mamy tak a tak hižo telko činić!“ Nimam to za dobre znamjo. Wuslědk je, zo je a wostanje Hornja Łužica pačena. Mamy našu serbsku Łužicu a woni maja swoju němsku Łužicu, mamy serbsku protyku kulturnych zarjadowanjow a němski pendant – paralelnej towaršnosći potajkim. Dźeń Hornjeje Łužicy je symboliski datu. Jako symbol pak dyrbiš jón chutnje brać, bikulturnosć dyrbi widźomna a dwurěčnosć słyšomna być. To wězo jenož funguje, jeli tež serbske zarjadowanja poskićamy. Cordula Ratajczakowa

Wopomnišćo za dr. Geralda Stona

Dienstag, 26. Juli 2022 geschrieben von:

Za loni zemrěteho wědomostnika a wuskeho přećela Serbow chcedźa na jeho skutkowanišću na Hertford College w Oxfordźe wopomnišćo stworić (SN rozprawjachu). W bibliotece chcedźa zarjadować wosebity dźěl, w kotrymž chowaja wšitke wozjewjenja dr. Stona kaž tež dalše publikacije wo serbskich temach, kiž su we Łužicy a w USA wušli. Tež wobraz a pomjatna tafla matej tam na njeho dopominać.

Za zarjadowanje wopomnišća je towarstwo Texas Wendish Heritage Society w USA dotal 2 500 dolarow nazběrało. Serbscy přećeljo a kolegojo we Łužicy su přeprošeni, so na zběrce za wopomnišćo Geralda Stona wobdźělić a tak zwuraznić swoju česćownosć za slawista, kiž je přez lětdźesatki zajimy Serbow zastupował a wědu wo nich w Europje, Americe a Awstralskej šěrił.

Towarstwa a jednotliwcy, kiž chcedźa wutworjenje wopomnišća podpěrać, móža swój dar přepokazać Maćicy Serbskej pod slědowacymi kontowymi datami: přijimar: Maćica Serbska, hesło: Gerald Stone, banka: Volksbank Dresden-Bautzen, BIC: GENODEF1DRS, IBAN: DE66 8509 0000 5068 6610 07).

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND