Druhdy maš zaćišć, zo wjetšina tych, kotřiž wšědnje serbsce rěča – potajkim přez wosadne žiwjenje na wsy wusko socialnje zwjazani a swójski miljej tworjacy katolikojo –, na to zabywa, zo su tež hišće druzy ludźo a druhe kónčiny, kotrež su k bohatym serbskim stawiznam přinošowali. Na tamnej stronje zdobom pytnješ, zo ći, kiž dźensa w kónčinach bydla, hdźež je so serbšćina zwjetša jako komunikaciski srědk ze zjawnosće zhubiła, runje tak na swoje serbske korjenje zabywaja. Ludowe nakładnistwo Domowina pak to njezapomina.
Nowa Serbska protyka wěnuje so wsy, kotraž na „tysaclětne stawizny“ zhladuje, kaž Handrij Wirth tam pisa, kotrež su zwjetša serbske byli a w kotrychž su „serbscy wótčincy“, kaž Manfred Laduš-Hermančanski pisa, wulki zaćišć zawostajili – wjes rěka Njeswačidło.
Pančicy-Kukow (HBu/SN). Stólčki wčera wječor w awli Pančičanskeje šule nimale dosahali njejsu, telko ludźi bě na premjeru knihi „Z Lipicy do hole. Wobrazy a powěsće z dawnych časow“ přišło. Zestajiłoj staj ju Michał Anders a Pětr Lipič.
Zawodnje powědaše Michał Anders wo nastaću a rozrjadowanju knihi, kiž je hłownje na kónčinu podłu Klóšterskeje wody wusměrjena a kotraž z pomocu historiskich wobrazow kaž tež nowinskich přinoškow a dalšich tekstow žiwjenske poměry před něhdźe sto lětami rysuje. Zdobom poda Anders dohlad do wužiwanych žórłow. Někotre kopije starych aktow z klóštra Marijineje hwězdy měješe wčera sobu a pokazowaše je. Při tym skedźbni na to, zo njesměł čitar aktow čućiwy być, dokelž so w nich jako dopokazy njeskutkow tež stare nože abo dźěle nopa morjenych chowaja. Na to předčita teksty wo žeńtwje ze zadźěwkami, wo rozrězanych bantach na kwasu, wo morjenej šwalči a wojerski list z lěta 1866, štož je mjez přitomnymi wutrobne smjeće, ale tež hnuće zbudźiło.
Budyšin (CRM/SN). Rjad „Kofej w třoch“ w Budyskim Serbskim muzeju žněješe wčera jara čiły wothłós. Wědomostny wolontar muzeja Alexander Pólk přednošowaše wo Arnošće Barće-Brězynčanskim a jeho politiskim dźěle jako demokrat na dobro serbskeho ludu.
Wo čim soni čłowjek po napinacym dźěłowym dnju? Beno Brězan z Budyšina ma na to jednoru wotmołwu: „Wo přijomnym kućiku, hdźež móžeš so při decentnej hudźbje ze swójbnymi a přećelemi zetkać, zhromadnje słódny cocktail pić a sej atmosferu a chowanje słónca lubić dać.“ Runje to je tuž zakładny koncept jeho Sundowner-bary, kotruž bě Budyšan wot 4. julija hač do 1. septembra na zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla zarjadował. Poskićeć ludźom cocktaile a małe přikuski na zahrodźe ansambla, wo tym je hižo dołho rozmyslował.
Loni so hižo wuspytał
Doroteja Čejkowa je minjenu sobotu w Zabrodźe wosebitu wustajeńcu wo ewangelskich cyrkwinskich hrónčkach na jutrownych jejkach wotewrěła.
Zabrod (JoS/SN). Hołk a tołk knježeštej sobotu w Zabrodskim muzeju jutrownych jejkow. Křesćanska skupina pućowarjow z Trebbusa we wokrjesu Łobjo-Halštrow bě so přizjewiła. Zhonili běchu woni wo muzeju z wabjenja za muzejowe nocy, kotrež su so mjeztym hižo 15. króć we wokrjesu Sprjewja-Nysa wotměli. Bliskosće k susodnemu wokrjesej dla wobdźěla so kóžde lěto na njej tež Zabrodski muzej jutrownych jejkow Doroteje Čejkoweje – lětsa z wosebitosću.
„Křesćanske hrónčkowe jejka w nałožkach a jako lubosćinske dary“ je hesło wosebiteje wustajeńcy, z kotrejž bě Čejkowa lětsa na muzejowej nocy pódla. Sobotu su ju w Zabrodźe wotewrěli. Spěchowana bu přehladka mjez druhim ze Sakskeho fondsa „Čiń sobu“. Na wopismje, kotrež je ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) podpisał, steji: „Jeno žiwy region ze sebjewědomymi wobydlerjemi móže strukturnu změnu w sakskej brunicowej kónčinje wuspěšnje zmištrować.“
Ćisk (SiR/SN). Na Ćišćanskej nawsy móžachu minjeny kónc tydźenja zajimcy zbliska a zdaloka pisany miks stareho rjemjesła, serbskeje kultury a wašnja žiwjenja kaž tež spěwanja, rejow a kulinariskich burskich receptow dožiwić. Poradźena kombinacija z tradicije a moderny je mnohich wopytowarjow přiwabiła a zahoriła.
Kak stare ratarske a dalše mašiny funguja, kak „słodźi“ zašłosć, jako wowka hišće warješe, kotre potajnstwa skića lěs a jeho wobydlerjo a što ma Texas ze Serbami činić? Na kóždym z cyłkownje sydom wobdźělenych Ćišćanskich dworow su hosćo indiwidualnu abo temje wotpowědnu wotmołwu našli.
Budyšin (SN/CoR). Žurla Budyskeho Serbskeho muzeja bě kopata połna, jako su minjenu njedźelu nowu wosebitu wustajeńcu „SORBIAN STREET STYLE“ wotewrěli. Mjez něhdźe 130 wopytowarjemi witaše direktorka muzeja Christina Boguszowa přirjadnicu Budyskeho krajneho rady Birgit Weber, direktora Załožby za serbski lud Jana Budarja a nawodu předsydstwa Ludoweje banki Drježdźany-Budyšin Tilmanna Römpa, prajo: „Smy přeswědčeni, zo móže wuwiće serbskeje a łužiskeje mody přez zakorjenjenje wšelakorych modelowych labelow tu we Łužicy wažne, identiće tyjace a do přichoda pokazowace być. Přeprošam was, so z nami zhromadnje z wjechlawku-darikom wo čerstwy wětřik tu we Łužicy starać!“ W přehladce pokazuja nimo dobyćerskich kolekcijow wubědźowanja SORBIAN STREET STYLE młodych designerow Leje Kelm, Christiany Dögel a Alexandera Gaertnera a Jana Lorenca modu hižo etablěrowanych designerow kaž Štefi Hanušoweje a naćiski šulerjow.
Njeswačidło (SN/CoR). Swoju tradicionalnu nazymsku čitansku turneju je Ludowe nakładnistwo Domowina sobotu z 25. literarnej kermušu w Njeswačidle zahajiło. Nimale połsta zajimcow bě přeprošenje na jubilejne zarjadowanje do tamnišeho hosćenca „Wosobna korčma“ sćěhowało.