Mały Wjelkow (CK/SN). Pytajo za jendźelskim polarnym slědźerjom Franklinom bě Jan Awgust Měrćink do Arktiki přišoł. Štož z Hrodźišća pochadźacy Serb tam dožiwi, wo tym rozprawještaj Mecht­hild a Wolfgang Opel minjeny pjatk na žurli Małowjelkowskeje sotrownje. Berlinjanaj běštaj 1993 w telewizijnej dokumentaciji wo sewjerozapadnej pasaži na mjeno Měrćinka storčiłoj. Jako lěta 2010 powostanki „Investigator“ namakachu, łódź, z kotrejž bě Měrćink w Arktice był, so wonaj znowa z temu zaběraštaj. Zhromadnje podaštaj so do Labradora a 2012 do Arktiki. Pozdźišo knihi wo tym wozjewještaj.

Předstaja Serbow w Kašubskej

Dienstag, 13. Juni 2017 geschrieben von:

Pod hesłom „Serbja – Mały lud – Bohata kultura“ předstaji Budyski Serbski muzej w Zapadokašubskim muzeju w Bytowje wot přichodneho pjatka wopytowarjam serbski swět.

Knjez domu hosći postrowił

Montag, 12. Juni 2017 geschrieben von:

Chór Łužyca na Worcynskim hrodźe koncertował

Worcyn (CRM/SN). Jedne z najwoblubowanišich zetkanišćow Serbow a Serbowkow wuchodnje Budyšina je Worcynski hród. Po politiskim přewróće bě Alfred hrabja ze Solms-Sonnewalde historiski twar swojich potomnikow, w kotrymž běše hišće dźěćatstwo přežiwił, restawrować dał.

Tuchwilu přebywa hrabja, přez lět­dźesatki ze swójbnymi w Nižozemskej bydlacy, zaso w swojej starej domiznje. Minjeny pjatk wječor wuži wón składnosć, lubych serbskich hosći, wopytowarjow z wokolnych wsow a wosebje delnjoserbski chór Łužyca wosobinsce witać. Něštožkuli serbskeho zwosta jemu z młodych lět w pomjatku, štož wědźeše mjeztym pola agilneje wučerki Róže Pinkawineje wukmanić. Njeběše to jeno přećelna a wutrobna gesta, ale zdobom wulka překwapjenka wšitkim přitomnym.

Budyšin (SN/CoR). Po dźesać lětach bě Ludowe nakładnistwo Domowina pjatk zaso na zeńdźenje ze swojimi hornjoserbskimi knižnymi awtorkami, přełožerkami, wudawaćelkami, recensentkami a jich muskimi kolegami do Budyskeho Serbskeho domu přeprosyło. Wjace hač 40 wobdźělnikow, mjez nimi direktor Załožby za serbski lud Jan Budar jako towaršnik, je so wo zhromadnym dźěle na dobro serbskeje literatury rozmołwjało. Jednaćelka LND Marka Maćijowa poda přehlad wo dźensnišej situaciji nakładnistwa a posudźi ju jako „stabilnu“. Nowe połoženje awtorskich prawow bě runje tak tema kaž nowe medije a prašenje, zwotkel ma přichodnje čitanski dorost přińć. W diskusiji jewješe so prašenje, hač móže LND serbsku literaturu resp. słowniki w a za druhe słowjanske rěče wudać. Budar skedźbni na wobmjezo­wany budget. Nawjedowaca lektorka Janka­ Pěčkec de Lévano předstaji předewzaća LND hač do lěta 2020. Awtorojo sej přejachu, na rěčnych dalekubłanjach lektorow so wobdźělić móc.

W Budyšinje nowe mólby nastali

Montag, 12. Juni 2017 geschrieben von:
Molersku dźěłarničku su kónc tydźenja w Budyšinje přewjedli. Pod nawodom Maje Nageloweje zetka so sydom tworjacych wuměłcow, zo bychu so zeznali, sej mysle a nazhonjenja wuměnjeli a swoju wuměłsku fantaziju pěstowali. Po zhromadnym wuměłskim tworjenju nastachu na wjacorych městnach sprjewineho města z rukow wuměłcow nowe mólby. Foto: SN/Maćij Bulank

Stajny pokład

Freitag, 09. Juni 2017 geschrieben von:
Choćebuz (SN/MiR). Wuměłske zběrki Choćebuskeho Serbskeho muzeja wobsedźa wotnětka wobrazowy cyklus korutanskeho wuměłca Karla Vouka. Wčera wotmě so finisaža wustajeńcy „Satkula – oder die wa(h)re Landschaft“. Muzej bě wjackróć na wosebite zarjadowanja z wuměłcom přeprosył. Wobrazy su nětko njedźělomne swójstwo spěchowanskeho towarstwa Serbski muzej, Domowinskeje župy Delnja Łužica a Załožby za serbski lud. Nakup twórbow bě jenož z podpěru wšelakich sponsorow móžny. Do nich słušeja regionalny pjenježny institut, Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi, Gubinski Rotary-club kaž tež priwatni podpěraćeljo Axel Arlt, Stephan Kaiser, Katrin Urbańscyna a Viktor Za­kar. „Nakup je wulke připóznaće mojeho dźěła. Zajimcy móža sej wobrazy přichodnje stajnje w muzeju wobhladać. To mam za wosebitu česć. Zwjetša wšak zhubja so twórby w priwatnych zběrkach“, rjekny Karl Vouk na naprašowanje SN. Wosebje putało je jeho wčera předstajenje jich myslow na dźěła za škit krajiny a jeje wobydlerjow z boka zakonje­dawarjow.

Nowa serbska ćišćernja wutworjena

Freitag, 09. Juni 2017 geschrieben von:

Před 70 lětami, 6. junija 1947, podpisa 14 Serbow załožensku lisćinu noweje serbskeje ćišćernje po rozbiću fašizma. Přede- wzaće z mjenom Domowina – ćišćernja a nakładnistwo, drustwo zwr, započa 1. julija 1947 w rumnosćach něhdyšeje Donnerhakec ćišćernje Před Šulerskimi wrotami 21 w Budyšinje dźěłać. Hižo něšto dnjow pozdźišo, 6. julija 1947, wuńdźe tam Nowa doba spočatnje jako tydźenik. Serbske ćišćerske wudźěłki běchu přewšo požadane, tuž přewzachu lěto pozdźišo rumnosće bywšeje ćišćernje A. Müller na Hornčerskej 41 a 1951 rumnosće bywšeho „Bautzener Tageblatt“ na Drjewowych wikach 21–23. Lěta 1952 přenjesechu woni Serbja swoje firmowe podźěle Domowinje, Zwjazkej Łužiskich Serbow. Ze załoženjom Ludoweho nakładnistwa Domowina 1. julija 1958 bu­štej ćišćernja a nakładnistwo dźělenej.

Zwučuja nowy rejwanski projekt

Donnerstag, 08. Juni 2017 geschrieben von:
Sobudźěłaćerjo Dźěłarnje swj. Michała klóštra Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje su dźens dopołdnja pilnje zwučowali za nowy rejwanski projekt ze studijom Tanz Art. Hdyž wuměłstwowy bus 24. a 25. junija do klóštra přijědźe, chcedźa jón předstajić. „Wulki tema projekta je čakanje – dajće so překwapić. Wažne je nam, ludźi ze zbrašenjom, z jich kajkosćemi a kmanosćemi jako akterow na jewišćo přinjesć“, praji Andreas Ošika, nawoda wobłuka dźěłarnje. Foto: Feliks Haza

Prěni raz awkcija pod hesłom

Mittwoch, 07. Juni 2017 geschrieben von:

Zhorjelc (SN/CoR). Hornjołužiska załožba za wuměłstwo a kulturu přeprošuje na mjeztym 9. wuměłsku awkciju. 12. awgusta maja zajimcy we Wuchodosakskej wuměłstwowej hali Połčnicy znowa šansu, twórby regionalnych a tež nadregionalnych wuměłcow na přesadźowanju kupić.

Lětsa su awkciju kaž tež k tomu słušacu wustajeńcu prěni raz pod wosebite hesło stajili. K temje „Postawa a krajina“ su so wuměłcy z regiona poprawom hač do 22. meje z twórbu požadać móhli. Na jich próstwu pak su termin hač do 10. junija podlěšili. Předaja-li twórbu, dóstanje wuměłc 50 procentow wuzbytka, druha połojca ma skutkowanju 2009 załoženeje załožby za wuměłstwo a kulturu słužić. Wona ma pomhać, wuměłstwowe herbstwo Hornjeje Łužicy za přichodnym generacijam wobchować a muzeje a zběrki w tymle zmysle podpěrać.

Myto Ćišinskeho Jurej Mětškej

Mittwoch, 07. Juni 2017 geschrieben von:

Budyšin (SN/CoR). Myto Ćišinskeho 2017 spožči so serbskemu komponistej Jurej Mětškej za jeho wusahowace kompozitoriske tworjenje a slědźerske dźěło we wobłuku serbskeje hudźby, kaž Załožba za serbski lud zdźěli. Tole rozsudźi kuratorij k spožčenju myta na swojim wčerawšim zetkanju.

Juro Mětsk (lětnik 1954), syn serbskeho wědomostnika a publicista Frida Mě­tška studowaše na Berlinskej wysokej šuli za hudźbu „Hanns Eisler“. Wot 1986 skutkuje Budyšan jako samostatny komponist. Wosebje na polu tak mjenowaneje noweje hudźby je Juro Mětšk znaty.

Za spěchowanske myto k Mytu Ćišinskeho 2017 bu namjetowana 41lětna spisowaćelka Lubina Hajduk-Veljkovićowa (rodźena Šěnec) za jeje wusahowacy přinošk k wuwiću moderneje serbskeje literatury a načasnych rěčnokubłanskich srědkow. Dźensa w Lipsku swobodnje skutokowaca je rodźena Budyšanka.

Wobě myće přepoda sakski ministerski prezident Stanisław Tilich 21. oktobra w Pančicach-Kukowje.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND