Krótkopowěsće (05.10.23)

Donnerstag, 05. Oktober 2023 geschrieben von:

Myto nanotechnologam

Stockholm. Za „wotkrywanje a syntezu ‚kwantowych dypkow‘, najmjeńšich komponentow nanotechnologije“ spožci Kralowska šwedska akademija wědomosćow třom slědźerjam z USA lětuše Nobelowe myto za chemiju. Lawreaća su Moungi G. Bawendi (Massachusetts Institute of Technology, Cambridge), Louis E. Brus (Columbia University, New York) a Aleksej I. Jekimow (Nanocrystals Technology Inc., New York).

Pjenjezy na dobro zawodow

Drježdźany. Sakska podpěruje „małe a srjedźne zawody“ z nowym programom „Darlehen für den Mittelstand“. Dohromady je 142 milionow eurow „za inwesticije a dźěłowe srědki k dispozi­ciji“. Z „njekomplikowanej naprawu“ maja so „wubědźowanjakmanosć sakskich předewzaćow polěpšić kaž tež nowozałoženja wolóžić“.

Hrajkajo ličić wuknyć

Krótkopowěsće (04.10.23)

Mittwoch, 04. Oktober 2023 geschrieben von:

Fyzikarjo wuznamjenjeni

Stokholm. Direktor Mnichowskeho Maxa Planckoweho instituta za optiku kwantow Ferenc Krausz, Anne L’Huillier ze šwedskeje uniwersity Lund a Pierre Agostini z Ohio State University su lawreaća lětušeho Nobeloweho myta za fyziku. Wuznamjenjenje spožča jim za „wuwiwanje metodow za přepytowanje procesow w atomach a molekulach, kajkež so w běhu attosekundy – trilionowym dźělčku sekundy – wotměwaja.“

Sudnistwo wusud wozjewiło

Budyšin. Po lěta dołhej prawniskej zwadźe w zwisku ze sypnjenymi byrgarskimi domami w Budyskim nutřkownym měsće je Drježdźanske Wyše krajne sudnistwo minjeny štwórtk wusud wozjewiło. Tak dyrbi twarske předewzaće Strabag mějićelej historiskich domow na Nutřkownej Lawskej znajmjeńša 800 000 eurow wotškódnjenja zapłaćić.

W mjeńšinowych rěčach wěrować

Krótkopowěsće (02.10.23)

Montag, 02. Oktober 2023 geschrieben von:

Myto za wuwiće šćěpjenjow

Stockholm. Dźensa zahaji so w Šwedskej tak mjenowana sezona Nobeloweho myta. Tradicionalnje so na jeje spočatku lawreaća w kategorijomaj fyziologija abo medicina wozjewja. Lětsa staj to Katalin Karikó a Drew Weissmann, kotrajž staj myto za swoje slědźenja na polu wuwića efektiwnych šćěpjenjow přećiwo koronje dobyłoj.

So powołansce orientowali

Wojerecy. Dźěłaćerske dobroćelstwo we Wojerecach „Łužica“ (AWO) je nowy projekt za powołansku orientaciju zahajiło. Něhdźe 70 šulerjow 9. lětnika tamnišeho Johanneuma je so w běhu zašłeho tydźenja na wšelakich powołanskich polach wuspytało. Mjez wobdźělnikami běchu tež Kulowska šula a kubłanišća z Kamjenca.

Zetkanje nuznje trěbne

Krótkopowěsće (29.09.23)

Freitag, 29. September 2023 geschrieben von:

Wjelk stadło nadpadnył

Njebjelčicy. Prawdźepodobnje wjelk je w nocy na štwórtk pola Njebjelčic stadło wowcow Gerata Šmita nadpadnył. Oficialnje wobkrućenje wjelčeho managementa hišće njepředleži. Kaž wowčer zdźěli, je mjeztym 29 wowcow mortwych a wosom zranjenych. Wo połoženju stej so na městnje Budyski krajny rada Udo Wićaz a zapósłanc krajneho sejma Alojs Mikławšk (wobaj CDU) informowałoj.

Statnik: „Rěčnikow zdobyć“

Berlin. Wčera je so dźěłowa skupina „mjeńšiny“ zapósłancow zwjazkoweho sejma pod nawodom Stefana Seidlera (SSW) a Denise Loop (Zeleni) w Berlinje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom zetkała. Statnik je aktualnu situaciju serbskeho ludu zjimajo zwěsćił, „zo je wažne, zdobyć nowych rěčnikow – pak dorost pak zwólniwych dorosćenych, kotřiž rěč nawuknu.“

Dźeń zhubjenych wjeskow

Krótkopowěsće (28.09.23)

Donnerstag, 28. September 2023 geschrieben von:

Wjetšina pře nowy móst

Budyšin. Wothłosowanje wo planowanym nowym mosće za pěškow nad Sprjewju w Budyšinje je zakónčene. Snadna wjetšina 56 procentow dohromady něhdźe 5 500 wothłosowacych projekt wotpokaza. Woprašowanje njeje reprezentatiwne a tuž njezawjazowace, ma pak „Budyskej měšćanskej radźe nastupajo rozsud wo twarje pomhać“.

Do wuchodneje Belgiskeje

Njebjelčicy/Brüssel. Pod temu „Wot Europy a regionow wuknyć“ je so dźensa rano 28 čłonow Serbskeho sejma kaž tež dalši zajimcy z busom na štyridnjowsku ekskursiju do Brüssela a k Němskemu zhromadźenstwu we wuchodnej Belgiskej poda­ło. Program je Załožba Slavonic Europe zestajała. Tak planuja za jutře zetkanje z prezidentom wuchodobelgiskeho parlamenta, Charlesom Servatym.

Natwarja wosebitu powjaznicu?

Krótkopowěsće (27.09.23)

Mittwoch, 27. September 2023 geschrieben von:

Maja spěšnišo jednać

Podstupim. Braniborske krajne knježerstwo je wčera wobzamknyło, zo maja šule w přichodźe spěšnišo w padźe ekstremizma jednać. Tak přihłosowaše kabinet naćiskej noweho šulskeho zakonja. We wotpowědnym paragrafje rěka, zo měli so pady ekstremistiskeho, antisemitiskeho abo rasistiskeho zadźerženja hnydom šulskemu zarjadej zdźělić.

Stipendijej přijimałoj

Budyšin. Lětušej stipendiatce Mättigoweje załožby staj minjenu njedźelu w Budyskej cyrkwi swj. Pětra šekaj po stajnje 1 200 eurach přijimałoj. Corneliji Müller ze Zhorjelca přiznachu spěchowanje za zdźuěłanje swojeje promocije wo hašenju wohenja w Hornjej Łužicy w 18. a 19. lětstotku a Drježdźanjance Lisy Hallex za spisanje masterskeho dźěła wo hajenju parka w Mohornje (Ohorn) pod aspektom pomnikoškita.

Zaso doma produkować

Krótkopowěsće (26.09.23)

Dienstag, 26. September 2023 geschrieben von:

Swjatk rěče po cyłej Europje

Straßburg/ Brüssel. Po cyłej Europskej uniji swjeća dźensa Europski dźeń rěče. Wot lěta 2001 zarjaduje Europska rada w Straßburgu zhromadnje z EU wony swjatk. Lětsa so na nim mjez druhim tež Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wobdźěli. Tuta přepodadźa dźensa 50 słownikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow Muzejej za europske stawizny w Brüsselu.

Žadaja sej přechodnu płaćiznu

Budyšin. Dźěłarnistwo IG metal zasadźa so za to, płaćiznu za milinu na wěsty čas wobmjezować. Płaćić měł tónle „mosćik“ za industrijne zawody. Tuchwilu přewjedźe IG metal w zawodach akciski tydźeń. Před wrotami so wobdźělacych zawodow su zjawne zarjadowanja, hdźež přistajeni swoje žadanje za „mosćikowej milinowej płaćiznu“ wobkruća.

„Keltiske“ piwo nawarili

Krótkopowěsće (25.09.23)

Montag, 25. September 2023 geschrieben von:

Pawk z nowym předsydu

Budyšin. Radworčan Lukaš Pěčak je nowy předsyda młodźinskeho towarstwa Pawk. Jeho su čłonojo sobotu na hłownej wólbnej zhromadźiznje wolili. Wón naslěduje Jakuba Wowčerja, kotryž je towarstwo štyri lět nawjedował. Verena Suchec je nowa pokładnica, kotraž ­naslěduje Fabiana Šěraka. Klětušej wjerš­kaj stej Jutrowny seminar MENS w Budyšinje a 30lětne wobstaće towarstwa.

Dóstanu wjace mzdy

Choćebuz. Koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) płaći swojim sobudźěłaćerjam wot 1. decembra wjace mzdy. Tole zdźěli zawčerawšim industrijne dźěłarnistwo IGBCE. Tak dóstanu přistajeni předewzaća sydom procentow wjace, znajmjeńša dyrbjało to 240 eurow być. Nimo toho dóstanu čłonojo IGBCE w oktobrje přiražku we wobjimje 6 000 eurow.

Ochranowske sydlišća do lisćiny

Krótkopowěsće (22.09.23)

Freitag, 22. September 2023 geschrieben von:

Dalše zetkanje phōnē

Santiago de Compostela. Intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, Lutz Hillmann, a zamołwita za serbske dźiwadło, Madleńka Šołčic, podaštaj so dźensa na dalšu konferencu w zwisku z projektom phōnē w Španiskej. W galiciskim měsće Santiago de Compostela wuměnjeja sej zamołwići a režiserojo mjeńšinoweho dźiwadła.

Přikrótši jězbny plan za liniju S8

Kamjenc. Zastupjerjo Němskeje železnicy kaž tež wobchadneho zwjazka VVO su so srjedu w Kamjencu z měšćanskimi radźićelemi zetkali, zo bychu wo rozrisanju kopicy ćežow na železniskej čarje mjez Kamjencom a Drježdźanami (S8) diskutowali. Z nowym jězbnym planom z jasnje mjenje zwiskami wot oktobra sem chce Němska železnica problem rozrisać.

Dilema wokoło wulkopósłanca

Krótkopowěsće (21.09.23)

Donnerstag, 21. September 2023 geschrieben von:

Přidatne srědki komunam

Drježdźany. Sakski krajny sejm je wčera puć runał na dobro wokrjesow a komunow, kotrež su wot bytostneho zwyšenja kóštow potrjechene. Wjetšina zapósłancow je trěbnu změnu zakonjow za komunalne financne wurunanje schwaliła. Tak přewostaji Sakska wokrjesam a komunam hišće lětsa nimale 133 milionow eurow za jich nadawki w zwisku z wójnu Ruskeje w Ukrainje.

Wotchadna jězba do Prahi

Praha. Šulerjo 10. lětnika Worklečanskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ přebywaja z rjadowniskej wučerku Katku Bukowej ­tuchwilu w Praze. Na zakónčacej jězbje su sej mjez druhim Hradčany z cyrkwju swj. Wita wobhladali kaž tež na Karlowym ­mosće a při Praskim Jězusdźěćatku pobyli. Dźensa je jich Danko Handrik do studija ARD w Praze přeprosył.

Historiska wěža na předań

Serbska debata

Neuheiten LND