Budyšin (CRM/SN). 80. narodniny komponista, wučerja, dramaturga a intendanta Detlefa Kobjele wopominaše Serbski ludowy ansambl (SLA) minjenu sobotu w swojim domje a wčera w Choćebuzu. Tak so spominanje na žiwjenski skutk wobhnadźeneho a za hudźbu so horjaceho syna pjekarja z Rogozna pola Choćebusa po rozmołwnym kole minjenu srjedu (SN rozprawjachu) nětko z tym zjima, zo so to bytostne jeho kompozitoriskeho tworjenja předstaji. Dźiwadźelnik Měrko Brankačk program moderěrowaše.
Bychu-li serbske lajske chóry do wuměłskeje ligi zastopnjowane byli, bychmy za chór Lipu z Pančic-Kukowa wosebitu ligu wunamakać dyrbjeli. Štož su wopytowarjo na žurli Bizoldec hosćenca w Haslowje minjenu sobotu wječor a wčera popołdnju dožiwić směli, bě w kóždym nastupanju wusahowace a jónkrótne. Hižo optiski napohlad – 45 přewažnje młodych spěwarkow a spěwarjow na jewišću – nima w Serbach swojeho runjeća. Program połny žiwjenskeje radosće z dirigentku Jadwigu Kaulfürstowej na čole bě wuraz wuměłskeje zdokonjanosće a zatwarjene překwapjenki dopokazachu kreatiwnosć, fantaziju a wjele humora.
Wulka próca by hišće lěpje mytowana była, bychu-li techniske móžnosće wužiwali. Originelny skeč swójbnych mjenow na přikład njejsu wšitcy wopytowarjo dospołnje zrozumili a solisća bychu z lěpšim mikrofonom tež w zadnich rynkach derje słyšeć byli. Cyłkowny zaćišć pak wostanje – njezapomnity. Marko Wjeńka
Haslow (SN/bn). Dwójce wupředata, kopata połna žurla Haslowskeho hosćenca a wichorojty aplaws swědča wo wuspěšnymaj koncertomaj pod hesłom „Lipa@přećeljo“, z kotrymajž chór Lipa wčera a předwčerawšim wospjet dopokaza, zo słuša „tónle format k najwoblubowanišim našeho ćělesa – za naš publikum runje tak kaž za spěwarjow“, kaž moderator Fabian Hejduška podšmórny. Přičina je po jeho słowach „prosće pisanosć programa“. Nimo „popowych štyri- resp. wjacehłósnych sadźbow“ z repertoira chóra připowědźi wón „nowy medley a štyri premjery“, mjez kotrymiž „je nowostka, kajkaž je w serbskej zabawjacej branši dotal njeznata“. Tak přichwaleny nowum wukopa so jako skeč, z kotrymž Lipjenjo pokazachu, kak hodźa so serbske swójbne mjena onomatopoetisce za dosć amizantny, zdźěla dadaistiski dialog:„Hej, duška!“ „Gaul first!“ „Apokalebza!“ „Ha nóž?“ „Kup pola ebay maka!“
Budyšin (CS/SN/MiR). Sabine Bauer-Helpert je so w lěće 1950 w Šěrachowje narodźiła. Maturu złoži w zapadnej Němskej a skutkowaše tam po tym dušepastyrsce hač k swojemu wuměnkej. Njewočakowana namakanka zapiskow swojeho w Bóšicach rodźeneho serbskeho pradźěda Johanna Zaute (1839 – 1909) je ju pohnuła, so hłubšo ze stawiznami zaběrać, po tym, zo běše so 2016 do Hornjeje Łužicy nawróćiła. Wuslědk je kniha „Johann Zautes Lebensfahrt“, kotraž je loni kónc lěta w Zhorjelsko-Žitawskim nakładnistwje Gunter Oettel wušła.
Lipšćanske wiki su nimo, knižne nowostki pak poskitk kniharnjow dale wožiwjeja. Zajimawy nowy trend nadeńdźemy na polu młodźinskeje literatury – „Young Adult“ abo „New Adult“ roman měri so z wuspěchom wosebje na młodostnych a młodych dorosćenych. Sylnje stupace předawanske ličby poslednich lět wo tym swědča. Hodźi so samo wo wěstym hypu rěčeć, kotremuž so přez doporučenja młodostnych mjez sobu a w socialnych syćach na přikład pod hesłom #booktok hišće dale polěkuje. Romany špiheluja wonu za dalši žiwjenski dóńt husto rozsudźacu žiwjensku fazu swojich čitarjow a čitarkow a wěnuja so při tym typiskim temam: zakónčenje šule, prěnje kroki samostatnosće, studij abo start do dźěłoweho žiwjenja, prěnje bydlenje a prěnja wulka lubosć. Připadnje je so mi jónu kniha do rukow dóstała, kotraž so drje tež tutomu žanrej přirjadować hodźi. Za jendźelskim titlom „One of us is lying“ chowa so sylnje putaca stawizna wokoło štyrjoch šulerjow a jich šmjatow w zwisku z njenadźitej smjerću dalšeho šulerja.
Wočakowanje su stajnje wosebje wulke, hdyž připowědźi Serbski ludowy ansambl koncert klasiskeje sinfoniskeje hudźby, a to eksplicitnje tež ze serbskim podźělom. Wotpowěduje program docyła šmakej publikuma? Wostanje wjele městnow w žurli njewobsadźenych? Njedźelu, 3. nalětnika, na pózdnim popołdnju wopokaza so zajim za prezentaciju orchestra SLA pod nawodom Georgiosa Balatsinosa jako na překwapjace wašnje spokojacy. Program wopřiješe sinfoniji čěskeho zastupjerja předklasiski Leopolda Jana Antona Koželucha (1747-1818) a Wienskeho klasikarja Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756-1791), koncert za trompetu a smyčkarjow za čěsku sinfonisku hudźbu wažneho Jana Křitela Jiřija Nerudy (1707-1780) kaž tež štyrisadźbowu pregnantnu kompoziciju za smyčkowy orchester Helmuta Fryče (1907-1964), kiž je za swój čas serbsku klasisku hudźbu zaměrnje wobohaćił. Ničo wusahowaceho a spektakularneho? Tola! Přetož publikum dožiwi orchester SLA koncentrowanje a z lóštom agěrowacy, potajkim jako ćěleso w dosć dobrej formje.
Zažna čěska sinfonika w fokusu
Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „W fokusu: Detlef Kobjela“ je Serbski ludowy ansambl wčera wopominanske rozmołwne koło składnostnje 80. narodnin swojeho něhdyšeho intendanta a wjelelětneho dramaturga wuhotował. Na žurli SLA sposrědkowachu dohromady šěsć rowjenkow wuznamneho komponista něhdźe 40 zajimcam swoje wosobinske dožiwjenja a nazhonjenja z „přewšo přećelnym a skromnym čłowjekom“, kaž jeho bjez rozdźěla wopisowachu. Žurnalist Alfons Wićaz mjenowaše Kobjelu „přećela hižo z šulskeho časa“ a přeradźi, zo rěkachu jemu na tehdyšej Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli w Choćebuzu „Mozarta“.
Něhdyši šefredaktor Noweje doby Sieghard Kozel wopisowaše komponista jako „sprawneho a wotewrjeneho přećela“, kiž bě jemu „najwažniši sobuwojowar na dobro Serbow“ a – hladajo na politiski angažement Kobjele – „najbóle socialistiski njesocialist, kiž bě stajnje kritiski a sej lěpšinow a njelěpšinow kulturneje politiki w Němskej demokratiskej republice wědomy“.
Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je minjenu sobotu posledni raz inscenaciju „Na tamnym boku měsačka – Hercy“ na hłownym jewišću předstajiło. Dohromady zličichu na šěsć předstajenjach něhdźe 1 700 přihladowarjow, štož je po swójskim podaću „nowy rekord ličby wopytowarjow za serbskorěčnu inscenaciju hladajo na předstajenja minjenych lět“. Nimo toho pokazachu wurězki hry kónc měrca we wobłuku mjezynarodneho projekta „Phōnē – Mjeńšinowym rěčam hłós dać“ w južnotirolskim měsće Bruneck.
Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Prózdniny z instrumentom“ je Serbski ludowy ansambl mjeztym štwórty raz dźěłarničku za spěchowanje hudźbneho dorosta w Budyšinje wuhotował. Wot jutrowneje póndźele do slědowaceho štwórtka je so dohromady 21 dźěći a młodostnych w starobje dźesać do 15 lět z cyłeje Łužicy kaž tež z Drježdźan a Münstera muzikalisce dale kubłało. Pod nawodom Jana Brězana nazwučowa dwanaće z nich w „klasiskim ansamblu“, wopřijimacy smyčkarjow, dujerjow, klawěr, akordeon a bitne instrumenty, cyłkownje tři sadźby, kotrež bě Christoph Reuther na zakładźe serbskich resp. słowjanskich ludowych spěwow za tule wobsadku skomponował. Po samsnym wašnju wot samsneho awtora spisane tři kruchi nastudowa „beatowy ansambl resp. band“ ze Symanom Hejdušku. Wuslědki prezentowachu minjeny pjatk na połnje wobsadźenej žurli SLA. Nimo toho předstajichu so wjacori sobuskutkowacy tež solistisce. Tak zahori na přikład Budyšan Vinzenz Reiche publikum z agogisce kedźbyhódnje wuzrawjenej interpretaciju „Sonaty čo. 6 g-moll“ Antonija Vivaldija na saksofonje.