Budyšin (CS/SN). Ludźo zawěsće z toho wuchadźeja, zo su nabožne rozestajenja wokoło Bukec a wokolinje we 18. a 19. lětstotku skerje njewuznamna tema. Tola stawiznarka dr. Lubina Malinkowa je wčera w Budyskim archiwowym zwjazku přednošowała a dopokazała, zo tomu scyła tak njeje. Serbja w tutej wosadźe mjenujcy nabožnu swojoraznosć wuwichu a k nonkonformizmej chilachu. Potajkim orientowachu so woni na struktury, zwonka wot cyrkwje připóznatych, štož hłuboko sahacy proces modernizowanja serbstwa wuwabi.

Friedrich Schorlemmer

srjeda, 11. septembera 2024 spisane wot:

Wón słušeše k najraznišim kritikarjam režima NDR. Nazymu 1989 bě jedna z najprominentnišich wosobinow měrniweje rewolucije. 80lětny Wittenbergski teologa Friedrich Schorlemmer je minjenu njedźelu zemrěł. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steimeier je Schorlemmera jako zmužiteho wojowarja za swobodu a demokratiju, muža słowa, swědomja a wěry wuzběhnył.

Znajmjeńša dwójce je so Schorlemmer do stawiznow zapisał. Na masowej demonstraciji 4. nowembra 1989 na Berlinskim Alexanderowym naměsće namołwješe ludźi, so namocy wzdać. Lěta do toho, 24. septembra 1983, bě na ewangelskim cyrkwinskim zjězdźe NDR we Wittenbergu mječ na radlicu kował. Te­hdy bě Schorlemmer prědar w Lutherowym měsće a sobuorganizator akcije. ­Hesło „Mječe na radlicy“, wot mócnarjow NDR zacpěte, bě wodźacy motiw křesćansce wobwliwowaneho měroweho hibanja NDR. Schorlemmer narodźi so 16. meje 1944 we Wittenbergu. W NDR njesmědźeše maturować, studowaše pak přiwšěm teologiju. Ze swojim měrniwym spjećowanjom a protestom bě stajnje we wizěrje statneje wěstoty NDR.

Hudźbny móst mjez Čěskej a Łužicu

wutora, 10. septembera 2024 spisane wot:
We wobłuku projekta „Kulturní most mezi Prahou a srbskou Lužicí 2024“ je Towarstwo přećelow Serbow zhromadnje z Kontaktnym běrowom Swobodneho stata Sakska w Čěskej a Uniju čěskich spěwarskich towarstwow předwčerawšim pod hesłom „Sorový minifestival“ koncert třoch chórow na połnje wobsadźenym dworje Praskeho Serbskeho seminara wuhotowało. Čěskej ćělesy Entropie a Laetitia kaž tež chór Lipa zamóchu publikum z tradicionalnymi sadźbami runje tak zahorić kaž z wobdźěłanymi mjezynarodnymi hitami. Na kóncu zaspěwachu wšitcy we Łužicy kaž tež w Čěskej znatu ludowu pěseń „Hančička wowčerjowa“. Foto: Eliška Oberhelová

Ekumeniski dźakny koncert

wutora, 10. septembera 2024 spisane wot:

Budyšin (CRM/SN). We wobłuku Dnja wotewrjeneho pomnika je ewangelska wosada swj. Pětra w Budyšinje předwčerawšim na wurjadny dźakny koncert přeprosyła. Před měsacami dźě bu jasne, zo žada sej hawarija na Eulowych byrglach, dotwarjenych w lěće 1910, dokładnu restawraciju tak mjenowaneho pišćeloweho hrajneho blida (kompleks manualow, pedalow a registrowych ručicow – přispomnjenje redakcije). Pišćeletwarski mišter Dirk Eule, jednaćel zawoda Hermann Eule, rozłoži zajimcam z pomocu projicěrowanych wobrazow wobjim fachowych naprawow, kotrež su trjeba, wažny dźěl „wulkeho a komplikowaneho instrumenta dospołnje wutwarić, wšón proch někotrych lětdźesatkow wotstronić, reparować, trěbne techniske změny přewjesć a skónčnje projekt z dobrym swědomjom zaso přepodać“. Farar Christian Tiede pak njedźakowaše so jenož na tradicije bohatej Budyskej firmje, kiž słuša k najwjetšim swojeho razu w Němskej, ale tež wosebje pomnikoškitej kaž tež dalšim sponsoram, kiž wobšěrnu restawraciju financielnje zmóžnichu.

Serbska kultura lětsa w fokusu

wutora, 10. septembera 2024 spisane wot:
Hórnikecy (SN). Druhi raz přeprosytej kulturnej ministerstwje Sakskeje a Braniborskeje štwórtk na Łužiski kulturny forum. Loni zahajichu format k wuměnje mjez akterami z wuměłskeje a kulturneje sceny kaž tež zastupjerjow wobeju krajow, kiž chcedźa proces změny strukturow zhromadnje formować. Lětsa fokusěruja so w forumje na wuznam serbskeje kultury kaž tež na turistiske wuwiće we Łužicy. Něhdźe 150 zajimcow je so dotal přizjewiło. Woni chcedźa w běhu sydom hodźin trajaceho foruma zhromadnje wizije za přichod regiona wuwiwać. Forum wotměwa so wotměnjejo w Sakskej a Braniborskej. Loni zahajichu rjad w Dobrjołu-Góstkowje. Zarjadowarjo su nimo ministerstwow tež „koordinaciske městna za kulturu we Łužicy“ w Zhorjelcu a Choćebuzu. Sakska ministerka za kulturu Barbara Klepsch (CDU) měni: „Změna strukturow we Łužicy njehodźi so wot zesylnjenja a wuwića kultury dźělić.“ A jeje braniborska kolegina Manja Schüle doda: „Kultura je relewantna za system. Akterojo z politiki, kultury a towaršnosće diskutuja na jednej runinje“.

Pjaty raz „Witajće druhdźe“

pjatk, 06. septembera 2024 spisane wot:

We wobłuku nowinarskeje rozmołwy k zazběhej aktualneje hrajneje doby Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła (SN rozprawjachu) je tež socio-dźiwadłowy Thespis-centrum swój program předstajił. Wulki wjeršk steji takrjec hižo před durjemi.

Kabaretist Martin Fromme je dźensa, pjatk, z hosćom na jewišću Budyskeho Kamjentneho domu. Jeho program „Glückliches Händchen“ je po swójskim podaću „politisce wšo druhe hač korektny“ a započnje so w 20 hodź. Foto: PR/Olli Haas

„Wahrheit-Krabat“: Ničo jasne njeje

štwórtk, 05. septembera 2024 spisane wot:

Kajki je staw přepytowanja afery kołowokoło internetneje strony „Wahrheit-Krabat“ z lěta 2022, kotraž so přećiwo tehdom hišće amtěrowacemu wjesnjanosće Tomašej Čornakej měrješe?

Njebjelčicy/Zhorjelc (SN/mb). „Mamy winowatosć, naležnosć wuslědźić“, praji rěčnik Zhorjelskeho statneho rěčnistwa Christopher Gerhardi na naprašowanje našeho wječornika. Wšako njejedna so tu wo priwatnu wosobu, ale něhdyšeho mějićela zjawneho zastojnstwa. So wě, zo so woni ze wšěmi ewentualnymi slědami w interneće zaběraja. Jeli je trjeba, tež we wukraju a zwonka Europy. Tomaš Čornak sam bě detektiwej nadawk za rešerše dał (Serbske Nowiny su rozprawjeli), kotrehož je statne rěčnistwo tež słyšało. „Wón pak njemóžeše nam rozsudny pokiw sposrědkować“, tak Gerhardi. Při přepytowanjach we wukraju su na zwólniwosć tamnišich zarjadow pokazani, kotraž njeje awtomatisce zaručena.

Powučna jězba k Sewjernemu morju

štwórtk, 05. septembera 2024 spisane wot:
Šulerjo 6. lětnika Wyšeje šule Slepo su so njedźelu z kubłanskeje jězby do Wuchodneje Friziskeje nawróćili. Tutu běchu w šulerskim wubědźowanju spočatk ­lěta dobyli. W běhu swojeho štyridnjowskeho přebytka su so mjez druhim z regeneratiwnej energiju wětrnikow zaběrali. W přichodźe wšak ma so tež Slepjanski Němsko-serbski šulski kompleks z tak zdobywanej milinu zastarać. Mjez druhim podachu so šulerjo tež na 62 metrow wysoku wopytowarsku platformu wulkeho wětrnika. Nimo toho wopytachu staciju za wosyroćene ćulenje w měsće Norden Mole při Sewjernym morju. Foto: Laura Siefken/enercity

Mišterska romantika a serbske zynki

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:
We wobłuku 5. Łužiskeho festiwala je pianistka Gabriela Montero pod hesłom „Improwizacije2“ wčera koncert w Kumwałdskej cyrkwi wuhotowała. Boži dom, kotryž je „ródnišćo festiwala“, kaž intendant Daniel Kühnel wuzběhny, bě po dwěmaj třećinomaj wobsadźeny. Publikum dźakowaše so wuměłči z hrimotacym přikleskom stejicy za mištersce interpretowane twórby mjez druhim Fryderyka Chopina a Ferruccia Busonija. W druhim dźělu programa improwizowaše venezuelska wirtuozowka na wot wopytowarjow zaspěwane melodije, kaž na přikład „Wenn alle Brünnlein fließen“ a „Što radosć rjeńšu dawa“. Foto: Nikolai Schmidt

HSSL24

nowostki LND