Wuwiće Noweje doby bytostnje wobwliwował
Dźensa před sto lětami narodźi so Maks Pilop, kiž je w powójnskim serbskim nowinarstwje wusahowacu rólu měł. Z nim na čole su so bytostne změny w serbskim žurnalizmje stali: Nowa doba bu dźenik, redakcija bu po principje šefredaktora natwarjena, struktura redakcije po wotrjadach a fachowych polach přerjadowana. Byrnjež redakcija po ludźoch mała była – personalny wobstatk hibaše so mjez 15 a wjace hač 20 ludźimi, – bě Nowa doba nětkole do principow NDRskeho nowinarstwa zarjadowana: ze wšěmi lěpšinami, ze wšěmi špakami.
Maks Pilop njebě w serbskim nowinarstwje cuzy, hdyž jeho 1954 na městno šefredaktora sadźichu. Jako młodźenc bě hižo do přiłohi Serbskich Nowin dopisował. Po wójnje dźěłaše na wšelakich městnach w Budyšinje a w Pančicach, natwarjejo nowy powójnski porjad, doniž so w redakciji Lausitzer Rundschau, spočatnje za Łužicu, pozdźišo za Choćebuski wobwod wuchadźacu stronsku nowinu, na žurnalista njewukmani. Na Lipšćanskej Karla Marxowej uniwersiće bu na diplomoweho žurnalista wukubłany.
Hana Wićazowa
Ante Trstenjak
Do Českeje Lípy
Čěsko-serbski zwjazk
Jurij Gustaw Kubaš
Jan Laras
Oswald Mrózak
Bohuměr Ludovici
26. oktobra před 350 lětami narodźi so wučer a awtor Bohuměr Ludovici w Barće fararskej swójbje Jurja Ludovicija. Nan spisa najstaršu hornjoserbsku gramatiku we łaćonskej rěči. Jeho syn Bohuměr je po maturiće na Budyskim gymnaziju w Lipsku mjez druhim ewangelsku teologiju studował a z wuběrnym wukonom 1691 jako magister a doktor skónčił. Jako wučer skutkowaše Bohuměr Ludovici čas žiwjenja zwonka Łužicy. Najprjedy bě zastupowacy rektor Lipšćanskeho gymnazija swj. Mikławša, po tym 13 lět rektor gymnazija w durinskim měsće Schleusingenje a jědnaće lět direktor gymnazija w Coburgu. Tam 21. apryla 1724 zemrě.
Wón bě awtor spisow we łaćonskej a němskej rěči wo šulskich a cyrkwinskich stawiznach kaž 1703 w Lipsku ćišćanym dźěle „Teutsche Poesie dieser Zeit“ a spis wo historiji Coburgskeho gymnazija. Zaběraše so tež z pochadom serbskich słowow, napisa wo tym 1693 traktat we łaćonšćinje „Dissertatio histor. phil. de fonte linguarum, potissimum Autori Originum Sorabicarum opposita“ a rozestaješe so w nim z wopačnymi nahladami fararja a slědźerja Abrahama Frencla.
Manfred Laduš
Sokoł Chwaćicy
16. oktobra 1930 załožichu w Chwaćicach jednotu Serbskeho Sokoła. Za čas skutkowanja prjedawšeho Sokoła (1920–1933) wutworichu tele sportowe towarstwo jako 21. a poslednje. Štyrnaće młodych muži so zapisa. Za starostu wuzwolichu Awgusta Hórbana (Urbana), načolnik-nazwučowar bu Kurt Vetter, pokładnik Pawoł Husty a zapisowar Michał Žur. We wsy mějachu hižo wot lěta 1893 serbske towarstwo Palma z hospodarskim (ratarskim), spěwarskim, dźiwadłowym a wot 1897 sportowym (kolesowarskim) wotrjadom a tež z knihownju. Nastork k załoženju jednoty Sokoła drje bě tež Domowinski zjězd 1924 dał. W Chwaćicach mějachu serbscy Sokoljo prěni zjawny wustup w Serbach, a to ze zwučowanjom z tyčkami. Prěni raz pokazachu so někotři z nich w paradnej uniformje, wjacore bě čěski Sokoł darił. Pozdźišo měješe tež serbski kašpork před dźěćimi premjerny program. Skutkowanje Sokoła podpěraše předsyda Domowiny Pawoł Nedo, wot lěta 1932 wučer wjesneje šule. Po nastupje nacijow tež Chwačanska jednota po 9. aprylu 1933 hižo njewobsteješe.
Mikławš Krawc
