Za swoje žadanja demonstrowali

pjatk, 07. měrca 2025 spisane wot:
Přistajeni komunalnych zarjadnišćow města Choćebuz su wčera stawkowali a za spjelnjenje swojich žadanjow demonstrowali. Pod hesłom „Chwile za wjace! Zhromadnje za wjace!“ ćehnjechu wobdźělnicy stawkujo po dróhach města hač na Ericha Kästnerowe naměsto před Měšćanskim domom. Pozadk su tuchwilne tarifowe ­jednanja za přistajenych zjawneje słužby. Dźěłarnistwo ver.di žada sej wo wosom procentow wyše mzdy, znajmjeńša pak 350 eurow wjace wob měsac. Wosebje za ­kolegow, kotřiž w změnach dźěłaja abo kiž wukonjenja druhe wosebje poćežowace dźěło, žada sej dźěłarnistwo jasne zwyšenje připłatkow. Foto: Michael Helbig

To a tamne (07.03.25)

pjatk, 07. měrca 2025 spisane wot:

Nowa europska ciwilna raketa Ariane 6 je wuspěšnje do swětnišća wotlećała. ­Raketa je po planje na europskim swět­nišćowym zepěranišću Kourou w Francoskej Guayanje na komercielny lět startowała. Wšitke nastroje perfektnje dźě­łachu. Transportowany satelit su na ­prawym městnje w swětnišću wusadźili. Satelit dźěła za francoske wójsko. Prěni lět bě Ariane 6 loni w lěću w dalokej ­měrje wuspěšnje zmištrowała.

Swětnišćowy program „Starship“ Elona Muska je dalšu poražku poćerpjeł. Najwjetši hdy natwarjeny raketowy system swětnišćowych stawiznow njeje swój ­testowy lět po planje wotzamknyć móhł. Po wotlěće bě „Starship“ njeplanowanu demontažu poćerpjeł, na čož kontakt k rakeće zhubichu, předewzaće SpaceX w USA zdźěla. Raketa so rozpušći a padny do morja. Nichtó so njezrani.

Politiska popjelna srjeda sakskeje CDU, kotruž zapósłanc strony Marko Šiman wot lěta 1993 zarjaduje, je dale woblubowane zarjadowanje. Tole je so tež wčera zaso pokazało.

Budyšin (SN/MkWj). Połnje wobsadźena bě Budyska „Króna“ wčera z hosćimi, kotřiž běchu na mjeztym 31. politisku popjelnu srjedu sakskeje CDU přichwatali. Serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman, hłowny zamołwity tradicionalneho zarjadowanja, witaše zaso zajimawych hosći: Přeprosył bě sej wón lětsa wulkopósłanca Madźarskeje republiki w Němskej Pétera Györkösa a bywšeho prezidenta Sakskeho krajneho sejma dr. Matthiasa Rößlera (CDU). W žurli bě tež tójšto Serbow.

Madźarski hósć skedźbni w swojej narěči na historiske styki, kotrež sahaja hač do 15. lětstotka. Tehdy słušeše Hornja Łužica 21 lět k Madźarskemu kralestwu. Hordźe Györkös rozprawješe, zo je w Budyskim měšćanskim archiwje wotpowědne wopisma widźał.

Prawicarske njeskutki přiběraja

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:
Drježdźany (SN). Ličba prawicarskich njeskutkow je w lěće 2024 razantnje stupała. Tole wozjewištej nowinarska agentura dpa kaž tež frakcija Lěwicy w sakskim krajnym sejmje. Zapósłanča Juliane Nagel praša so statneho knježerstwa mjenujcy měsačnje za padami politisce motiwowaneje namocy. Statne knježerstwo je nachwilne ličby nětko wozjewiło: Dohromady zliči policija loni 4200 njeskutkow z prawicarskim pozadkom. To je přerěznje wjace hač jědnaće na dźeń a telko kaž hišće ženje do toho w swobodnym staće. W lěće 2023 běchu hišće 2704 njeskutkow zličili. Najwjace z přeńdźenjow (79 proc.) su tak mjenowane propagandistiske njeskutki, štož woznamjenja wužiwanje znamjenjow organizacijow, kotrež wustawje njewotpowěduja abo su teroristiske, tež našćuwanje ludu liči do tutych padow. W statistice namaka pak so tež 105 padow zranjenja ćěła, kotrež so hłownje přećiwo migrantam měrjachu. Wokrjes Budyšin steji z dohromady 363 njeskutkami na štwórtym městnje za Lipskom, Drježdźanami a wokrjesom Šwikawa.

Póst šmórnje 8 000 městnow

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:

Bonn (dpa/SN). Póst šmórnje w Němskej hač do kónc lěta 8 000 dźěłowych městnow. Potrjechena je wotnožka za listy a pakety, w kotrejž dźěła tuchwilu 187 000 přistajenych. Štyri procenty tutych dźěłowych městnow chcedźa wottwarić. Zwoprawdźić ma so tole na socialnje znjesliwe wašnje. Lutowanje wuskutkuje so na globalnje dźěłacu logistisku wotnožki DHL ze 600 000 sobudźěłaćerjemi. Přiběrace kóšty a woteběracy dobytk koncern poćežuja.

USA so Ukrainje přibližuja

Washington (dpa/SN). Po eklaće w Běłym domje a přetorhnjenym dodawanju brónjow so knježerstwo USA po swójskich informacijach zaso Ukrainje přibližuje. „Hibamy so do pozitiwneho směra“, rjekny poradźowar za wěstotne prašenja Mike Waltz sćelakej Fox News. Tuchwilu rěča z Ukrainu wo tym, hdy a hdźe móhli so zastupnicy zetkać. Tež namjety za polěpšenje mjezsobneje dowěry tuchwilu zdźěłuja. Plan chcedźa Ruskej předpołožić.

Bamž dźeń w křesle přežiwił

Přistajeni łužiskeho energijoweho zastaraćela LEAG su w ramiku warnowanskeho stawka dźensa rano wuhibkarnju Janšojskeje milinarnje blokowali a tak transport brunicy na kolijach nachwilnje přetorhnyli. Dźěłarnistwo hórnistwa, chemije a energije IGBCE bě jich do stawka namołwjało. Foto: dpa/Frank Hammerschmidt

FDP kritizuje nowe zadołženje

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:
Dingolfing (dpa/SN). Předsyda frakcije FDP w zwjazkowym sejmje Christian Dürr financny paket unije a SPD kritizuje a wumjetuje předsydźe CDU Friedrichej Merzej ranjenje wólbnych přilubjenjow. Dürr kritizuje wuraznje rozsud na dobro wurjadneho zamóženja za wuporjedźenje infrastruktury 500 miliardow eurow. „Wurjadne zamóženje je na kóncu nowy dołh, byrnjež z rjanej medialnej seklu“, wón rjekny. Podobnje kritisce wupraja so tež sakski zapósłanc FDP w zwjazkowym ­sejmje Torsten Herbst. „Dojednanja wo zamóženju je krok do lěwicarskeho směra, kotryž dyrbja přichodne generacije droho zapłaćić. Dań hižo bórze na rekordny niwow rozrosće, inflacija přiběra a stabilita eura je dale a słabša“, wón měni.

„Posledni raz“ Hamas warnował

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:
Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Hamas je hroženja prezidenta USA Donalda Trumpa přećiwo islamistiskej organizaciji kritizowała. Terorowa organizacija pisaše na swojim telegramowym kanalu: Hroženja situaciju hladajo na přiměr komplikuja. Tohorunja móhł so Israel ze swojich winowatosćow wuwinyć. Trump je spytał ćišć na Hamas dale powyšić a bě jich posledni raz warnował. Hamas dyrbi hnydom wšitkich israelskich zastajencow w Gazaskim pasmje a ćěła zamordowanych Israelčanow přepodać. To je prezident USA wčera na ­swojej platformje Truth Social wozjewił. Zdobom je wón wobkrućił, zo knježerstwo USA z Hamas wo zastajencach wuradźuje. Dotal njemóžachu so Israel a Hamas na podlěšenje přiměra dojednać.

SPD zawrjenje mjezow wotpokazuje

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Do dalšich sonděrowanskich rozmołwow wo wutworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa z CDU/CSU je předsyda SPD Lars Klingbeil jasnu mjezu w migraciskej politice ćahnył. „Móžu wam cyle jasnje rjec – SPD njebudźe žanomu faktiskemu zawrjenju mjezow při­zwolić“, rjekny wón wčera w sćelaku ARD. „Tole njemóžemy narodnje přesadźić. Z europskeho wida by tole tež chětro njerozumne było“, Klingbeil potwjerdźi.

Unija CDU/CSU bě do wólbow zwjazkoweho sejma z hłosami AfD naćisk w zwjazkowym sejmje schwaliła, kotryž wobsahuje wotpokazanje za azylom ­pytacych při mjezach Němskeje. Frakciski šef unije Friedrich Merz bě připowědźił, zo chcył prěni dźeń w zastojnstwje zwjazkoweho kanclera nutřkownemu ministerstwu přikazać, „bjez wuwzaća wšitke pospyty ilegalneho zapućowanja wotpokazać“. SPD bě tole hišće we wólbnym boju jako zakonje ranjace wotpokazała. Bjezposrědnje po wólbach bě Merz rjekł, zo nochce mjezy zawrěć, byrnjež so tole we wólbnym boju pječa takle rjekło.

Francoska za atomarny škit

štwórtk, 06. měrca 2025 spisane wot:

Zastupjerjo krajow EU na wjeršku wo zhromadnej strategiji wuradźuja

Brüssel/Berlin (dpa/SN). Wonkowna politika prezidenta USA Donalda Trumpa wobydlerjow Europy starosći. Na krizowym wjeršku chcedźa zastupjerjo krajow dźensa wo konsekwencach a strategijach wuradźować.

Što je wuchadźišćo tuchwilu hubjeneho poćaha mjez USA a EU? Hižo tydźenje Trump a swój team cyle jasnje zwuraznitaj, zo chcetaj wójnu w Ukrainje zakónčić. Při zetkanjach z ruskim knježerstwom jednaše USA bjez zastupjerjow z Ukrainy a EU. Přiwšěm ma po předstawach Trumpa EU nadawk dóstać, měr w Ukrainje zaručić. Za potrjechene kraje tole woznamjenja, zo maja w běhu krótkeho časa swoje wójska wuhotować a spřihotować. Tajne słužby z toho wuchadźeja, zo je Ruska w lěće 2030 kmana, dalšu wójnu zahajić. Tohodla je wažne, zo Europa swoju wojersku móc tež za wottrašenje wutwarja. Kraje drje su sej pře­zjedne, zo dyrbja wudawki za zakitowanje jasnje powyšić. Tola mnohe knježerstwa njewědźa, kak dyrbja to financować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND