Ličba dźěławych sylnje woteběra

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:
Nürnberg (dpa/SN). Po informacijach ze studije budu w Sakskej přichodnje wjele dźěłowych mocow pobrachować. Hač do lěta 2040 drje so ličba ludźi w dźěłakmanej starobje w swobodnym staće wo 9,4 procentow zniži. To wuchadźa z přepytowanja Nürnbergskeho instituta za dźěłowe a powołanske slědźenje (IAB). Hišće sylnišo potrjechena je susodna Durinska, hdźež so ličba wo 15,8 procentow pomjeńši. Předewšěm kraje na wuchodźe Němskeje a Posaarska pod wuskutkami demografiskeje změny ćerpja. Dale wučitaš z přepytowanja, zo woteběra ličba dźěławych w Němskej wot 47,1 milionow w lěće 2023 na 46 milionow w lěće 2040.

Trump: Zelenskyj wójnu zawinował

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je po zetkanju swojeho wonkowneho ministra Marco Rubio ze zastupjerjemi Krjemla optimistiski. Wón je połny nadźije, zo dojednaja so přećiwnicy hižo bórze na měrowe zrěčenje nastupajo wójnu w Ukrainje. Rozmołwy z ruskimi zastupjerjemi běchu jara dobre, Trump zdźěli. „Ruska chce něšto činić“, wón doda. Zdobom wumjetuje Trump ukrainskemu prezidentej Wolodymyrej Zelenskemu winu na tym, zo je Ruska w februaru lěta 2022 Ukrainu nadpadnyła.

Zastupjerjo z USA a Ruskeje rozmołwjachu so wčera na zetkanju w saudi-arabskim Riadźe wo kóncu wójny w Ukrainje­. Z Ukrainy a EU nichtó pódla njebě. Wobě stronje po zetkanju wonkowneju ministrow Marca Rubija a Sergeja­ Lawrowa dale zdźělištej, zo wosebite skupiny za měrowe jednanja wu­tworitej.

Mjeztym su so staty EU trajaceje wójny dla na nowe sankcije přećiwo Ruskeje dorozumili. Wone płaća wot přichodneje póndźele.

Kandidata njepostajili

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

W Choćebuzu podpěraja Zeleni Maju Wallstein (SPD)

Choćebuz (dpa/SN). Strona Zelenych w Braniborskej so při wólbach zwjazkoweho sejma přichodnu njedźelu prěni raz we wólbnym wokrjesu direktneje kandidatury wzdawa a wabi za kandidatku SPD Maju Wallstein. Přičina toho je, zo chce strona z tym demokratisku direktnu kandidatku podpěrać a jeje šansy na mandat powyšić, wuswětli braniborska šefina Zelenych Alexandra Pichl powěsćerni dpa. Wo tym rozsudźił je skónčnje Choćebuski wokrjesny zwjazk. Pichl ma postupowanje za zajimawe, předewšěm chce wona wědźeć, hač to funguje. Braniborscy Zeleni we wólbnym wokrjesu 64 (Choćebuz – Sprjewja-Nysa) tuž cyle wědomje njenastupja. Před štyrjomi lětami je Wallstein direktny mandat z 27,6 procentami prěnich hłosow před požadarjom AfD Danielom Münschke dobyła. Münschke je tehdy 25,7 procentow hłosow wolerjow dóstał. W pjeć krajach na wuchodźe Němskeje njejsu Zeleni w lěće 2021 ani jedyn direktny mandat docpěli.

Płun dosaha

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zastaranje ze zemskim płunom w Němskej wostanje najebać zymu z niskimi temperaturami po posudźowanju fachowcow njeproblematiske. Budźemy zymu ze zbywacymi rezerwami derje přetrać, rjekny jednaćel zwjazka składowarjow Sebastian Heinermann na naprašowanje powěsćernje dpa. Tež zwjazkowa agentura za syće tole zawěsća.

To a tamne (19.02.25)

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

Swětoznata pomazanka je nětko bjez praweje ruki. Lětdźesatki dołho mjenowachu jeho medije „nana nutelle“, tola 14. februara wón w starobje 97 lět zemrě. Francesco Rivella bě nimo Michele Ferrero worjechowu-nugatowu pomazanku wuwił. Rivella bě zežiwidłowy chemikar. Słowo „nutella“ zestaja so z dweju słowčkow, jendźelskeho słowa „nut-“, štož rěka worjech, a „-ella“, štož je klasiska italska kóncowka.

Wótře telefonować móže fatalne sćěhi měć. Znajmjeńša je tole žona w ćahu do Rosenheima nazhoniła. Wona so při telefonaće wjeseleše, zo běše horda, zo je policiji wućeknyła. Ciwilny policist to słyšeše a zazwoni swojich kolegow. Kaž so wukopa, bě so wona wospjet agresiwnje zadźeržała­, čehoždla ju hamtske sudnistwo w Mnichowje do psychiatrije přepokaza.

Dalši swobodny dźeń móžny

wutora, 18. februara 2025 spisane wot:

Berlin/Drježdźany (SN). 8. meje je so Druha swětowa wójna w Europje skónčiła. Tole chcedźa w Berlinje z jónkrótnym swobodnym dnjom wopominać. W Sakskej spyta Lěwica hižo wjacore lěta, dźeń wuswobodźenja wot fašizma jako wopomnjenski dźeń zakótwić. Koalicija CDU/SPD je za tutón namjet nětko wotewrjena. Tež Zeleni a BSW to witatej. Hišće je dosć chwile, tajki dźeń w sakskim krajnym sejmje wobzamknyć.

Znowa rozmołwy zahajili

Wien (dpa/SN). W Awstriskej stej konserwatiwna ÖVP a socialdemokratiska SPÖ znowa rozmołwy wo móžnej koaliciji zahajiłoj. Zastupjerjo stronow wo tym rěča, hač je zhromadne dźěło a knježerstwowe dojednanje móžne abo nic, ÖVP zdźěli. Tež SPÖ je wuměnu wobkrućiła. Hač budu rozmołwy wuspěšne, jasne njeje. Prěni zazběh ke koaliciji ÖVP a SPÖ bě hižo w januaru zwrěšćił. W Awstriskej nimaja tež štyri a poł měsaca po wólbach parlamenta žane nowe knježerstwo.

Hižo dźensa so zetkali

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier a Eva Köhler, wudowa dnja 1. februara 2025 zemrěteho bywšeho zwjazkoweho prezidenta Horsta Köhlera, wobdźělištaj so dźensa dopołdnja na statnym akće k wopominanju Horsta Köhlera w Berlinskej katedrali­. Wot lěta 2004 do 2010 bě Köhler zwjazkowy prezident. Foto: pa/Annegret Hilse

Bamž wostanje w chorowni

wutora, 18. februara 2025 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus dyrbi dlěje w chorowni wostać hač předwidźane. Po nowej diagnozy lěkarjow w Romje ćerpi 88lětny pod polymikrobielnej infekciju dychanskich pućow, kaž Vatikan zdźěli. Tohodla su lěkarjo lěkowanje wotpowědnje změnili. Wšitke dotal přewjedźene přepytowanja pokazuja na kompleksny wobraz chorosće, za čož budźe dlěše lěkowanje w chorowni trěbne. Terminy bamža Francikusa za cyły tydźeń su wotprajene. Hłowa katolskeje cyrkwje je wot minjeneho pjatka w chorowni Gemelli na zapadźe Roma. Dotal rěkaše, zo dyrbi so bamž bronchitisy dla lěkować. Zdobom Vatikan zdźěli, zo njeje žaneje přičiny so starosćić.

Lěwica dobyła

wutora, 18. februara 2025 spisane wot:

Berlin (SN). Dohromady 166 443 dźěći a młodostnych je minjeny tydźeń při wólbach pod 18 lětami (U18) swój hłós za wólby noweho zwjazkoweho sejma wotedało. Wot wčerawšeho wuslědk předleži. Najsylniša strona pola wolerjow pod 18 lětami je Lěwica z 20,8 procentami hłosow. Po tym sćěhuje SPD ze 17,9 procentami. Unija je 15,7 procentow docpěła, nimale runje telko dósta AfD z 15,5 procentami hłosow. Zelenych woleše 12,5 procentow dźěći a młodostnych. Strona za škit zwěriny dósta 3,8 procentow, FDP a BSW stej z 3,4 procentami najmjenje hłosow docpěłoj.

W Sakskej, Saksko-Anhaltskej a Durinskej pak bu AfD najsylniša móc. W Sakskej hłosowaše 32 proc. dźěći a młodostnych za AfD. Při wólbach U18 so na zwučene wašnje jenož druhi hłós woteda. Wuslědki njejsu reprezentatiwne.

Demokraća w Syriskej wuzamknjeni

wutora, 18. februara 2025 spisane wot:
Damaskus/Berlin (SN/mb). Nowy islamistiski mócnar Syriskeje Ahmed al-Scharaa je njedawno tak mjenowany přihotowanski komitej za narodny dialog w Syriskej załožił. Na zestawje tutoho gremija pak so zastupnistwo demokratiskeho samozarjadnistwa regiona sewjerneje a wuchodneje Syriskeje w Němskej postorkuje. Politiscy reprezentanća regiona, w kotrymž pjeć milionow ludźi bydli, njebuchu do komiteja zapřijeći, tež Druzujo nic. Khaled Davrisch, rěčnik zastupnistwa demokratiskeho regiona, hdźež maja žony samsne prawa kaž mužojo a su wěriwi nabožnych mjeńšin muslimam runostajeni, kritizuje, zo su do komiteja jenož přiwisnicy tuchwilneho faktiskeho prezidenta powołani. Davrisch skedźbnja na žadanje wonkowneje ministerki Němskeje Annaleny Baerbock, zo je politiska inkluzija wuměnjenje za transformaciju do demokratije w Syriskej. Scharaa porno tomu na centralizm něhdyšeho mócnarja Assada nawjazuje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND