Weimarski wjeršk w Parisu

póndźela, 12. junija 2023 spisane wot:

Francoski a pólski prezident z němskim kanclerom w francoskej stolicy

Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron je dźensa zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) a pólskeho statneho prezidenta Andrzeja Dudu na třikrajowe wjerškowe zetkanje w Parisu přijał. Planowana bě zhromadna wječer w Élyséejowym palasće, při kotrymž chcychu wo ruskim nadpadźe na Ukrainu, wo dalšej podpěrje na dobro Kijewa a wo přihotach za Ukrainu tak wažneho wjerškoweho zetkanja NATO w juliju rěčeć, w zdźělence z Berlina rěka.

Macron je so spočatnje z pólskim prezidentom zetkał. Po tym, zo bě Scholz dojěł, su z wuradźowanjemi w kruhu třoch politikarjow pokročowali, Élyséejowy palast zdźěla. W rozmołwach dźěše wo wojersku podpěru Ukrainy za wuspěšnu přećiwnu ofensiwu kaž tež wo humanitarnu pomoc runje po zničenju murje spjateho jězora Kachowka. Temy běchu tež dołhodobne wěstotne garantije na dobro Ukrainy, zo móhł kraj swoju njewotwisnosć a teritorialnu integritu škitać.

Ze zapalom do zahuby

póndźela, 12. junija 2023 spisane wot:
Powěsće w poslednim času zdadźa so kaž groteskna reminisenca na čas před něšto wjace hač štyrceći lětami. Nihdy njeje so telko pjenjez za brónje wudało kaž loni. Atomowe mocy wutwarja swoje arsenale a nad našimi hłowami šuskaja lětdała po njebju, zo bychu simulowany nadpad z wuchoda wotwobarali. Tež hdyž je manewer NATO hižo pjeć lět dołho planowany, je timing na ironiske wašnje tola perfektny. Smy so jako němska towaršnosć wot swojeje premisy wotbrónjenja a měrliweho rozrisanja wotwobroćili? Zda so, jako by cyły swět do wopojenosće we wóčku wójny a konfliktow padnył. Wo měrje sebi hižo nichtó rěčeć njezwěri – namóc a brónje zdadźa so dźensa rozrisanja za wšo być. Tak wudawaja politikarjo z połnymi rukami miliardy za wójsko a měnja, zo su tak lěpje na potencielne strachi přihotowani. Zo tomu tak njebudźe, wědźeše hižo Mahatma Ghandi, kiž praji: „Wóčko za wóčko a cyły swět budźe slepy . Maximilian Gruber

To a tamne (12.06.23)

póndźela, 12. junija 2023 spisane wot:

Dźiwje swinjo w basenku na priwatnej ležownosći w Neuenhagenje pola Berlina je zasadźenje policije a wohnjoweje wobory zawinowało. Wobydlerjo běchu zwěrjo sobotu rano w poolu wuhladali. Něhdźe 40 kilogramow ćežke zwěrjo bě prawdźepodobnje za wochłódźenjom pytało, njemóžeše pak wjace z basenka wulězć. Wobornicy wodu wotpušćichu a swinjo z pasami wućahnychu. Zwěrjo bě po wuchowanju chětru wučerpane a so bórze na to w bliskim lěsu zminy.

Hara motorowych piłow bě kónc tydźenja w Heinersdorfje we wokrjesu Wódra-Sprjewja prezentna. Tam wubědźowaše so 20 wobdźělnikow we wowčerni wo myto najspěšnišeho a najlěpšeho rězbarja z motorowej piłu „Speedcarving“. Při tym dyrbjachu w 45 mjeńšinach ze 1,10 metrow wysokeho a 30 centimetrow tołsteho zdónka wuměłsku twórbu rězbarić.

Zelenskyj wumjetuje Moskwje

pjatk, 09. junija 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je Ruskej wumjetował, zo po zničenju spjateho jězora humanitarnu katastrofu hišće pohórša. Ruske jednotki na pomocnikow a ewakuowanych třěleja, rjekny Zelenskyj w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Wozjewjene wideja maja tole dokumentować. Zelenskyj Ruskej nimo toho wumjetowaše, zo wot zapławjenja potrjechenym wobydlerjam njepomha.

Za partnerstwo z Kolumbiskej

Cali (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock je za wuske partnerstwo w energijowym a klimowym wobłuku ze štwórtym najwjetšim krajom Łaćonskeje Ameriki, Kolumbiskej, wabiła. W něhdźe sto kilometrow wot pacifiskeho pobrjoha zdalenym měsće Cali je so politikarka Zelenych z kolumbiskej wiceprezidentku Franciju Marquez zetkała. Tam dźěše mjez druhim wo měrowy proces w kraju. Tež wobłuki klima, energija, surowizny a prawa žonow běchu tema.

Wosobny hotel popryskany

We wobłuku diskusije wo móžnosćach a strachach kumštneje inteligency je so muzej Mauritshuis w nižozemskim Den Haagu na njewšědny projekt zwažił: Z pomocu ćišćaka 3D su swětosławny wobraz Johannesa Vermeera z lěta 1665 „Holca z parličkowej nawušnicu“ wo sto króć powjetšić dali. Plastowy kolos steji w foyeru muzeja a je nastork diskusijow a samo protestow. Foto: pa/ANP/Robin Utrecht

Razna kritika planowaneje reformy

pjatk, 09. junija 2023 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Na posedźenju nutřkownych ministrow EU, štwórtk wječor, dojednachu so tući na wobšěrnu reformu europskeho azyloweho prawa. W přichodźe chcedźa woni postupowanje wokoło azyla raznje přiwótřić. Tak planuja na přikład krućišo z migrantami wobchadźeć, kotřiž nimaja perspektiwu dalšeho přebywanja w EU. Tute plany wuwabichu raznu kritiku, wosebje z frakcije Zelenych w Europskim parlamenće. Tak zdźěli rěčnik němskich Zelenych, Rasmus Andresen, zo su „čłonske staty EU swój moraliski kompas zhubili.“ Wón je wjesoły přez to, zo dojednanje ministrow hišće jako zakoń njepłaći a připowědźi za to wojować druhe rozrisanja namakać.

Drježdźany (SN/mb). Kampanju „pjeć dnjow chwile za kubłanje“ je DGB Sakska nastorčiło – nětk hotuje so šěroki zwjazk podpěraćelow na ludowy namjet: Chcedźa 40 000 podpismow zběrać a krajny sejm namołwić, dźěławym w Sakskej zakonsce přidatny dowol za indiwiduelne dalekubłanje zmóžnić. Nimo Sakskeje a Bayerskeje ludźo tajke prawo hižo po cyłej Němskej maja. Z tutoho zakonja bychu na přikład tež sportowe towarstwa swój wužitk měli, wšako słušeja mjez druhim kursy za wukubłanje trenarjow a kwalifikaciju za wšelakore dalše čestnohamtske aktiwity w druhich zwjazkowych krajach k poskitkam, kotrež ludźo w tutym času najhusćišo wužiwaja.

Trump znowa wobskorženy

pjatk, 09. junija 2023 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa je po swójskich wuprajenjach a po informacijach medijow justica kraja znowa wobskoržiła. Podawk steji prawdźepodobnje w zwisku z přepytowanjemi nastupajo aferu tajnych knježerstwowych dokumentow, kaž Trump sam w interneće piše. 76lětny chcył znowa za zastojnstwo prezidenta k wólbam 2024 kandidować a přećiwo amtěrowacemu prezidentej Joewej Bidenej nastupić. Je to prěni raz, zo bywšeho prezidenta USA na zwjazkowej runinje wobskorža. Pozadk su přepytowanja zwjazkoweje policije FBI na priwatnej ležownosći Trumpa Mar-a-Lago w Floridźe loni w awgusće. Tam běchu tajne dokumenty sćazali. Někotre z nich běchu z najwyšim schodźenkom potajnosće zastopnjowane. Trump ma postupowanje přećiwo njemu za politisku inscenaciju.

Pólska: Bjez nas

pjatk, 09. junija 2023 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Po dojednaju EU w prašenju azyla je Pólska hišće raz potwjerdźiła, zo planowany solidaritny mechanizm ze zawjazowacym přiwzaćom ćěkancow wotpokazuje. Pólska je najwjetši nawal ćěkancow po wójnje zmištrowała, we Waršawje hladajo na 1,6 milionow ukrainskich ćěkancow rěkaše.

Porjedźenka

pjatk, 09. junija 2023 spisane wot:
Wjacekróć je so w minjenych wudaćach SN zmylk jewił. Christina Kliemowa njeje direktorka, ale kuratorka Choćebuskeho Serbskeho muzeja. Redakcija prosy wo wodaće za misnjenje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND