Islandske konje pasechu so dźensa při schadźenju słónca na łuce ...
Wšitke sakske šule dóstanu spěšny internet
Drježdźany (dpa/SN). Swobodny stat chce, zo maja wšitke sakske šule hač do kónca lěta 2025 spěšny internet. „Za kubłanje z medijemi na našich šulach dyrbi hardware fungować“, wuswětli sakski kubłanski minister Christian Piwarz (CDU) wčera w Drježdźanach. Zakład toho je šěrokopasmowy wutwar ze škleńčanej nitku. Jenož tak hodźa so digitalne wuknjenske wobsahi abo hybridna wučba na šulach zwoprawdźić.
Ze symboliskim zarywom na zakładnej šuli w Niederfrohnje (wokrjes Šwikawa) chce předewzaće Němski Telekom štwórtk twarske dźěła we wokrjesomaj Šwikawa a sewjerna Sakska kaž tež w Rudnohórskim wokrjesu zahajić.
Dotal je po informacijach kultusoweho ministerstwa 63 šulskich nošerjow ze 131 šulemi na 85 stejnišćach poskitk přiwzali. W přichodźe maja so wone k šěrokopasmowej syći přizamknyć. Dohromady je 21,8 milionow eurow za to k dispoziciji. „Z našej šěrokopasmowej iniciatiwu wutworimy moderne a načasne wuknjenske wuměnjenja za wšitkich šulerjow“, Piwarz podšmórny.
Wusudy w zwisku ze skandalom
Mnichow (dpa/SN). Mnichowske krajne sudnistwo je něhdyšeho šefa předewzaća Audi, Ruperta Stadlera, wobšudnistwa dla zasudźiło. Kaž tamniša komora dźensa dopołdnja wozjewi, jedna so wo jedne lěto a dźewjeć měsacow na pruwowanje.
Tež sobuwobskorženaj – bywši šef wobłuka wuwiće motorow a pozdźiši předstejićer koncerna Porsche Wolfgang Hatz kaž tež inženjer P. stej chłostanje wobšudnistwa dla dóstałoj.
Wusudy su prěnje chłostanskoprawniske wusudy w zwisku z wotkrytym dieselowym skandalu w lěće 2015, kotryž je cyłu branšu střasł a škody po miliardach zawinował. Hatz a inženjer P. staj přiznałoj, zo běštaj so wo manipulaciju dieselowych motorow postarałoj. Z tym móžachu hódnoty wotpłuna na testowym stejnišću dodźeržeć. Stadler je přiznał, zo je předań manipulowanych awtow přepozdźe zadźeržał.
Nimo wusudow maja třo potrjecheni tež hišće wysoki chłostanski pjenjez płaćić. Wusudy pak žanu prawomócnosć hišće nimaja.
Triumfej AfD zadźěwać
Diskusija wo wólbnym wuslědku we wokrjesu Sonneberg njepopušći
Sonneberg/Berlin (dpa/SN). Po wólbach prěnjeho krajneho rady AfD w durinskim wokrjesu Sonneberg pytaja zwjazkowi politikarjo za receptami přećiwo zesylnjenju strony. Generalny sekretar CDU Mario Czaja ma politiku amploweje koalicije za hłownu přičinu, zo je AfD wuspěšna. „Zwjazkowe knježerstwo kraj pači. Tam wobjednawaja přewjele temow a namjetow, na kotrychž wobydlerjo zajim nimaja“, rjekny Czaja wčera sćelakej Phoenix.
Předsydka SPD Saskia Esken rěčeše wo nasypje, kotryž je AfD přewinyła. To běchu drje jenož wólby krajneho radu, tola dobyćer je čłon „Höcke-AfD“, wona hladajo na Roberta Sesselmanna zwurazni.
Předsydka Zelenych Ricarda Lang mjenowaše wólbny wuslědk „warnowanje“ a „strach za demokratiju“.
Wězo so AfD nad wuspěchom wjeseli a chce nětko wjace tajkich žnjeć. W komunach a při wólbach krajnych sejmow w Braniborskej, Durinskej a Sakskej, kotrež klětu budu, chcedźa AfDnicy sylnje wustupować.
To a tamne (27.06.23)
Dwójce po USA, jónu z kolesom a jónu pěši – tole je ambicioněrowany plan němskeho ekstremoweho sportowca Jonasa Deichmana. Jutře, 28. junija, startuje wón swoju turu na Brooklyn bridge w New Yorku. Wottam poda so wón na kolesu jónu přez cyłu USA. Hdyž přijědźe do Los Angelesa, wotstaji tam swoje koleso a nawróći so pěši zaso do New Yorka. Deichmann je znaty za swoje sportowe prócowanja. Wón běše na přikład hižo „triatlon po swěće“ zdokonjał – distanca je někak 120 razow tak daloka kaž ta ironmana na Hawaii.
Zo rěčimy z dźěćimi hinak hač z dorosćenym čłowjekom je znate. Fenomen mjenuje so „baby talk“. Zo pak delfiny runje tajku wosebitu komunikaciju maja, njebě dotal znate. Mjezynarodny slědźerski team pak je tole nětko dopokazał. Tak maja delfiny, komunikuja-li z młódšimi zwěrjatami, hinaše hwizdy a tež frekwenca wonych je dospołnje hinaša.
Žiwjenje židow
Budyšin (B/SN). Wot 1360/1370 bydla w Budyšinje židźa. W běhu stawiznow su jich často přesćěhowali, kaž 1430, kiž so z pogromom skónči. Hakle po lěće 1868 nabožiny w Sakskej připóznachu, a tak so židźa w Budyšinje doskónčnje zasydlichu. Bože słužby swjećachu woni spočatnje w priwatnym bydlenju a pozdźišo w rumnosći hotela. Na Hornčerskej zarjadowachu pozdźišo stajny modlerski rum. K wosadźe synagogi přisłušachu tež židźa z Biskopic a Kamjenca. Do 1933 bydleše jich w Budyšinje něhdźe sto ludźi. Wjace hač 50 z nich su nacije morili. Na židowskim pohrjebnišću je něhdźe 20 narownych kamjenjow, wot 1950 je tam wopomnišćo za něhdźe 200 zahinjenych jatych koncentraciskeho lěhwa Groß-Rosen, mjez nimi 43 židow. Wot lěta 2007 hač do 2022 bu w Budyšinje 35 plesternakow-kopolakow składźenych.
Liturgiske košenje
Biskopku prěni raz wuzwolili
Ochranow (SN/at). Rhoïde Doth je prěnja žona, kotraž w Europskej kontinentalnej bratrowskej wosadźe (EFBU) zastojnstwo biskopki wukonja. Synoda je fararku z Utrechta wčera we wobłuku hišće hač do jutřišeho trajaceho wurjadneho posedźenja w Ochranowje wuzwoliła. Wo zastojnstwo požadali běchu so tři žony runje tak kaž třo mužojo.
Rhoïde Doth reprezentuje wjetšinu čłonow bratrowskeje wosady w Nižozemskej, rěčnik Ochranowskeje bratrowskeje wosady Andreas Herrmann zdźěla. W swojim skutkowanju podpěruje wona předewšěm dźěło žonow a ekumenu. W lěće 1963 narodźena je w Curaçao a Surinamje wotrostła. 1987 bě do Nižozemskeje přišła, hdźež studowaše wšelake teologiske předmjety a angažowaše so w dźěle za ćěkańcow.
EFBU přisłušeja wosady a skutki w Albanskej, Danskej, Němskej, Estiskej, Letiskej, Nižozemskej, Šwicarskej a Šwedskej z něhdźe 16 000 čłonami. Nimo wuzwoleneje skutkuja tam štyrjo biskopja. Na synodźe wobdźělichu so hosćo z Čěskeje a Wulkeje Britaniskeje. Jeje přichodne regularnje schadźowanje budźe hižo klětu.
Namjet nětko předleži
Berlin (dpa/SN). Minimalna mzda w Němskej ma so k 1. januarej 2024 wot 12 na 12,41 eurow a pozdźišo samo na 12,82 eurow zwyšić. Namjet je komisija za minimalne mzdy dźensa w Berlinje předpołožiła. Tola jewja so tež kritiske přispomnjenja. Zastupjerjo dźěłopřijimarjow w komisiji su přećiwo tomu, dokelž maja stopnjowanje za přeniske. Namjetej komisije dyrbi zwjazkowe knježerstwo přihłosować, štož bě hewak formalne postupowanje. Kritiki dla pak móhł so rozsud dlijić.
Na manewru w Litawskej
Vilnius (dpa/SN). Zwjazkowy minister za zakitowanje Boris Pistorius (SPD) je w Litawskej, zo by sej tam zhromadne zwučowanje Zwjazkoweje wobory z litawskim wójskom wobhladał. Pola manewra z mjenom „Griffin Storm“, za kotryž bu 1 000 wojakow tankoweje brigady 41 „Předpomorska“ do Litawskeje přepołoženych, trenuja zakitowanje wuchodneje mjezy NATO. Tež generalny sekretar NATO Jens Stoltenberg a wulkopósłancaj Sewjeroatlantiskeje rady, najwažnišeho rozsudźaceho gremija NATO, manewer wobkedźbuja.
Frakcije nětko sobu zapřijeja
Baerbockw Južnej Africe tež Ruskeje dla
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) poda so dźensa na planowanu jězbu do Južneje Afriki. Poprawom bě to hižo wčera předwidźane. Situacije w Ruskej dla bu jězba přerjadowana. Dźensa dopołdnja wobdźěleše so Baerbock na zetkanju wonkownych ministrow EU w Luxemburgu. Tam chcychu ministrojo rozjasnić, kotre konsekwency móhł bój mjez šefom priwatneje armeje Jewgenijom Prigožinom a šefom Krjemla Wladimirom Putinom na konflikty a wójny w druhich krajach měć. Tak njebě dotal wot Putina podpěrane Wagnerowe jednotki Prigožina minjene lěta jenož w Ukrainje, ale tež w krajach kaž Mali a Libyskej aktiwna.
„Wólby su signal njespokojnosće“
Sonneberg (dpa/SN). Prawicarskopopulistiska strona AfD je dźesać lět po swojim załoženju prěni raz w Němskej komunalne načolne zastojnstwo zdobyła. Z 52,8 procentami je kandidat AfD Robert Sesselmann wčera wólby krajneho rady w durinskim wokrjesu Sonneberg přećiwo konkurentej z CDU Jürgenej Köpperej dobył, za kotrehož je 47,2 procentaj wólbokmanych hłosowało.
„To bě hakle započatk“, wuzběhny šef AfD Tino Chrupalla na socialnej syći Twitter. Krajny šef durinskeje AfD Björn Höcke pak rěčeše wo „politiskim swětle“, kotrež ze Sonneberga wuchadźa.
Za demokratiske strony Němskeje je wuslědk wólbow politiske zemjerženje. Durinski ministerski prezident Bodo Ramelow (Lěwica) ma wólby za signal njespokojnosće. „Dyrbimy duch němskeje jednoty znowa definować a starosće ludźi na wuchodźe chutnje brać“, zwurazni wón wčera we wusyłanju sćelaka ZDF. Sesselmann bě we wólbnym boju předewšěm politiku amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP kritizował.
