Konkurenca pozbudźa

pjatk, 19. meje 2023 spisane wot:
Sundowner – bara na zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla. W poslednich lětach je so wona ke krutej instancy w planowanju lěćnych wječorow mnohich Serbow wuwiła. Słódny cocktail a přinošk kulturneje skupiny w ramiku „Kulturneje za­hrody“ – perfektny to poskitk. Tutón pak ma tež swoju płaćiznu. Cocktail z alko­holom pod sydom eurami žadyn njedóstanješ a tež jědźe a druhe napoje sahnu hłuboko do móšnički. Zaćišć móhł nastać, zo znjewužiwaja wobhospodarjerjo Sundownera swoju bjezkonkurencnosć. Tole pak móh­ło so bórze změnić. Nowa piwowa zahroda Sprjewineje pensije „Staroměšćanski napohlad“ staja serbskej barje ­nowy ekwiwalent do bjezposrědneho susodstwa. Wid na so chowace słónco drje njeje pod mostom měra tajki wurjadny, ale snano wabja tuńše płaćizny wopy­towarjow skerje do doła. Nadźijomnje pozbudźuje konkurenca w bliskosći tež korčmarstwo na zahrodźe do fairnišich płaćiznow. Maximilian Gruber

Reforma trjeba wjace chwile

pjatk, 19. meje 2023 spisane wot:
Podstupim (dpa/SN). Braniborska ministerka za strowotnistwo Ursula Nonnemacher (Zeleni) je sej wěsta, zo trjeba planowana reforma chorownjow w Němskej wjace chwile hač dotal předwidźane. Zwjazkowe kraje maja časowy plan za prawnisce wěste planowanje chorownjow za přenaročny, rjekny Nonnemacher minjenu wutoru po posedźenju krajneho knježerstwa we wokrjesu Habolski kraj. Wona poćahowaše so při tym na interny dokument, kotryž krajnym knježerstwam předleži. Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) chce namjety za reformu chorownjow přichodnu wutoru předpołožić. Zasadne mězniki zakonja maja do lětnjeje přestawki předležeć. Po planach Lauterbacha chcedźa chorownje přichodnje do třoch skupin zarjadować, wot zakładneho zastaranja blisko bydlenjow přez druhi schodźenk z dalšimi poskitkami hač k maksimalnym zastaraćelam kaž uniwersitnym klinikam. Plany zbudźeja strachi, zo su małe chorownje w swojej eksistency wohrožene. Ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) bě připowědźił, zo chcył kraj wšitke chorownje zachować.

Swědk časa šulerjam rozprawjał

pjatk, 19. meje 2023 spisane wot:
We wobłuku stawizniskeho projekta braniborskeho kubłanskeho ministerstwa je swědk časa Walter Bingham minjeny tydźeń Choćebusku Łužisku sportowu šulu wopytał. Tam rěčeše 99lětny bywši žurnalist, kiž je holocaust přežiwił, před 500 šulerjemi wo swojich dožiwjenjach za čas teroroweho režima němskich nacionalsocialistow w zwisku z přesćěhanjom Židow, wo měrje, tolerancy a demokratiji. Bingham je tež druhe šule Braniborskeje wopytał. Rozestajenje z časom nacionalsocializma je kruty wobstatk stawizniskeho wučbneho plana 9. a 10. lětnikow w Braniborskej ­a dźěl stawiznisko-politiskeho demokratiskeho kubłanja. Foto: Michael Helbig

To a tamne (19.05.23)

pjatk, 19. meje 2023 spisane wot:
Ćuleń rědkeje družiny wotpočuje so tele dny na israelskim přibrjohu, při čimž jón škitarjo zwěrjatow wobstražuja. Mjeztym mjenuja ćulenja Juliju. Tydźenja su ludźo žónski ćuleń při pobrjoze južnje metro­pole Tel Aviv wuhladali. Po informacijach ­israelskeho přirodoškitneho zarjada bě zwěrjo spočatnje widźomnje wučerpane, je pak so minjene dny dźeń a bóle zhrabało. Mjeztym je Julija tež hižo wjacekróć płuwała. Hladajo na wulki zajim zjawnosće na wosudźe Julije, israelski telewizijny sćelak Kan wot zańdźeneje wutory cyły čas live z přibrjoha rozprawja. W Israelu so ludźo nadźijeja, zo so Julija zaso do přirodneho žiwjenskeho ruma w Turkowskej nawróći.

Serbske mjena do zakonja!

srjeda, 17. meje 2023 spisane wot:

Drježdźany (SN/mb). Serbska rada Sakskeje kritizuje, zo njejsu w naćisku noweho sakskeho wólbneho zakonja hamtske serbske pomjenowanja gmejnow wobkedźbowali. Čłonojo rady su na swojim zjawnym posedźenju wčera w krajnym sejmje wobkrućili, zo měło to w kóždym sakskim zakonju z wašnjom być. Tež na přitřihanju wólbnych wokrjesow su so postorkowali, dokelž serbski sydlenski rum jako kriterij žanu rólu njehraje.

Wuhódnoćiwši njedawne słyšenje w zwisku z aktualnej rozprawu knježerstwa wo połoženju serbskeho ludu w Sakskej žadachu sej radźićeljo, zo měła knježerstwowa politika wobjednawanje serbskich naležnosćow w přichodźe na centralnišim městnje zaměstnić, přetož přisłušnosć jednotliweho ministerstwa přesahuja. Hladajo na njedostatki na polu kubłanja chce so serbska rada na jednym z přichodnych posedźenjow kubłanskeho wuběrka parlamenta wobdźělić.

Pozitiwnje pak su naćisk za reformu mjenoweho prawa na zwjazkowej runinje pohódnoćili, kiž zmóžnja Serbowkam, swójbne mjeno w serbskej formje do wupokaza zapisać dać.

Medije: Graichen dyrbi hić

srjeda, 17. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W diskusiji stejacy statny sekretar w hospodarskim minister­stwje Patrick Graichen dyrbi swój běrow wopušćić. Tole je powěsćernja dpa dźensa w Berlinje zhoniła. Tež dalše medije wo tym rozprawjeja. Wodźaceho sobudźěłaćerja zwjazkoweho hospodarskeho ministra Roberta Habecka (wobaj Zeleni) běchu naposledk dwělomneho perso­nalneho rozsuda dla kritizowali. Po informacijach dpa chcedźa Graichena na nachwilny wuměnk přesadźić.

Koalicija lětarstwa za Ukrainu

London (dpa/SN). Wulka Britaniska a Nižozemska chcetej, kaž sej Ukraina to přeje, mjezynarodnu koaliciju bojowych ­lětadłow natwarić. Po informacijach rěčnika britiskeho knježerstwa staj so premierminister Rishi Sunak a nižozemski ministerski prezident Mark Rutte dojednałoj, mjezynarodnu koaliciju natwarić, kotraž ma Ukrainje na polu wojerskeho lětarstwa pomhać, wot wukubłanja wobsadkow hač k wobstaranju lětadłow F-16.

Proces terorizma dla zahajeny

Sobudźěłaćer italskeho čerwjeneho křiža pomha wobydlerjej italskeho města Cesena, bydlenje wopušćić. Po dny trajacych ­sylnych zliwkach bě rěka Savio dźěle města nad Adriju zapławiła. Dotal rěča tam wo třoch smjertnych woporach, za mnohimi zhubjenymi hišće pytaja. Něhdźe 5 000 ludźi dyrbješe w potrjechenej kónčinje swoje domy wopušćić. Foto: pa/EPA/Max Cavallari

Bohate kraje dołža chudym

srjeda, 17. meje 2023 spisane wot:
Hiroshima (dpa/SN). Sydom bohatych krajow (G7) dołži chudym krajam po trochowanju organizacije za wuwiće Oxfam něhdźe 13 bilionow eurow dotal njepłaćeneje wuwićoweje pomocy a podpěry w boju přećiwo změnje klimy. Město toho, zo bychu swoje winowatosće spjelnili, žadaja sej staty G7 přez swoje banki wot globalneho juha wšědnje 232 milionow dolarow, kritizowaše Oxfam dźensa do wjerška G7 w japanskim Hiroshimje. „Bohate kraje G7 prezentuja so rady jako wuchowarjo, praktikuja pak smjertnu dwójnu moralku“, rjekny direktor Oxfam Amitah Behar. „Bohaty swět dołži chudym krajam pomoc, kiž hižo lětdźesatki přilubja, kotraž pak njeje nihdy dóšła.“

Kontrole mjezow ranja prawidła EU

srjeda, 17. meje 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Spochi trajace kontrole na mjezach Němskeje so po najnowšej krótkostudiji europskemu prawu spřećiwjeja. „Pomjezne kontrole na zakładźe njeregularneje migracije wukazać rani naše zhromadne prawidła za wotewrjene mjezy w Europskej uniji. Zo kontrole mjez Bayerskej a Awstriskej wot tak mjenowaneje migraciskeje krizy 2015 bjez přestawki wobsteja, nječini je zmolom hišće legalne“, rjekny sakska zapósłanča za europske naležnosće Anna Cavazzini (Zeleni). Daniel Schade z nižozemskeje uniwersity Leiden bě studiju w jeje nadawku spisał. Hłowna přičina běchu žadanja ze stron CDU a AfD w Sakskej za kontrolemi při pólskej a čěskej mjezy.

Cavazzini sej žada, zo měła Europska unija prawidła Schengenskeho ruma skónčnje přesadźić, zo móhli ludźo swobodu wosobinskeho pućowanja skónčnje wužiwać. „Schengenskim prawidłam so spjećowace kontrole mjez Bayerskej a Awstriskej njemóža Sakskej z přikładom być. Wosebje w Sakskej su pomjezne kónčiny wusko z Čěskej a Pólskej zwjazane. Ludźo w Sakskej bydla, dźěłaja a lubuja mjezy přesahujo.“

To a tamne (17.05.23)

srjeda, 17. meje 2023 spisane wot:

Cyle w znamjenju Trabanta, awta za časa NDR, steji kónc tydźenja w mecklenburgsko-předpomorskim Anklamje nad rěku Peene. Něhdźe 600 wobsedźerjow tajkeho awta z wjacorych europskich ­krajow je na 28. mjezynarodne zetkanje Trabijow přizjewjenych, zarjadowar zdźěla. Prěnje Trabanty su hižo před dnjemi dojěli. Wot 1957 hač do 1991 běchu w sakskim Zwickauwje něhdźe 3,1 milion Trabantow twarili.

Helena Vondráčková, bywša sławna čěska šlagrowa spěwarka, dyrbi wo swoju rentu wojować. Sudnistwo je nětko na dobro 75lětneje rozsudźiło a nowe wob­ličenje renty wukazało: Zarjady běchu jej spočatnje 340 eurow měsačneje renty přizwolili, nětko su to na 555 eurow zwyšili. Fanojo ju w komentarach podpěruja: „To je hańba za naš stat“, woni pisaja. Pječa pobrachuja stare mzdowe podłožki.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND