Karela sławili

srjeda, 12. oktobera 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Z prěnim zjawnym koncertom po schorjenju na rak, operaciji brjucha, chemoterapiji a wuhojenskej kurje je sławny spěwar Karel Gott wčera w Praze wustupił. Za podium bě sej wuzwolił Malostranskou besedu, zo njebychu medije do kluboweho miljeja přistup měli. Podawk dožiwić je tež jeno 115 ludźi móh­ło. Mjez hosćimi běchu mnozy kolegojo a koleginy, tež spěwarce Dasha a Ilona Csáková. Z nimaj zainterpretowa Gott někotre duety. Hłownje pak je zanošował hity, kaž „Trezor“ abo „Lady Carneval“. Publikum je spěwne poskitki „Praskeho sołobika“ přewšo zahorjeny witał. W běhu koncerta jemu hosćo někotre razy stejo přikleskowachu a na kóncu dołho z owacijemi sławichu. „Knjez Gott bě we dobrej formje, na žurli knježeštej wuběrna atmosfera a energija“, rjekny powěsćerni ČTK rěčnica spěwarja Aneta Stolcová. „Malostranskou besedu je sej wón za swój prěni koncert tohodla wuzwolił, dokelž sam na zarjadowanja a wustupy sem rady chodźi. Jeho přeće pak je tež było, zo by tónle wječor był z ćichim nawrótom na jewišćo, bjez wulkeho medialneho humbuka“, wona dale praji.

Přewrótne wólby

póndźela, 10. oktobera 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Wólby wobwodnych sejmow a jedneje třećiny senatorow su politisku krajinu Čěskeje přemjetali. Alianca njespokojnych wobydlerjow ANO přede- wzaćela-ministra Andrea Babiša, nastupowaca prěni króć, nažnja zrazom 21,05 procentow a doby w dźewjeć wobwodach z 13, mějo w nich 176 zapósłancow. ČSSD premiera Bohumila Sobotki, kotraž je donětka we wjetšinje wobwodow hejtmanow stajała, dósta jeno 15,25 procentow; tak zo změje město dotalnych 205 mandatow jenož hišće 125. Chětro poskubana bu KSČM, za kotruž wupraji so snadnych 10,55 proc., z čimž ličba jeje zapósłancow ze 182 na 86 spadnje. Za ODS hłosowaše 9,42 proc., z kotrymiž je wobydlerska strona najsylniša prawicowa móc, stajejo 76 mandatnikow. Mjezywuslědk senatowych wólbow wupokazuje samsny trend. Do wurisanskeho koła wuzwolenja třećiny zapósłancow hornjeje komory kónc tydźenja pósćele ANO najwjace kandidatow. Wólbne wobdźělenje z 34,6 procentami je nimale najsłabše scyła było. W problemowym wobwodźe Ústi bě samo jenož 28,9 procentow wólbokmanych wobydlerjow wolić šło.

Z tajkim protestom njeličili

pjatk, 07. oktobera 2016 spisane wot:

Razne demonstracije pólskich žonow přećiwo zakazej wotehnaća

Waršawa. Masowy protest pólskich žonow přećiwo planowanemu dospołnemu zakazej wotehnaća je w medijach, mjez politikarjemi a tež w cyrkwi wulki zaćišć zawostajił. Minjenu póndźelu bě 100 000 žonow we wjace hač 50 městach na dróhu šło. Jenož we Waršawje zhromadźi so 30 000 žonow najebać špatne wjedro na Hrodowym naměsće. Protest měri so přećiwo planam knježaceje strony Prawo a sprawnosć (PiS), wot lěta 1993 wobstejace rjadowanje wotstronić. Po nim smědźa žony dotal wotehnać, hdyž buchu wumocowane, hdyž je jich žiwjenje wohrožene abo hdyž je wotwidźeć, zo budźe dźěćo ćežko zbrašene. Po planowanym noworjadowanju hrozy žonam, ale tež lěkarjam w padźe wotehnaća hač do pjeć lět jastwa.

„Pólske lěhwa“ zakazać

srjeda, 05. oktobera 2016 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Pólske knježerstwo chce wužiwanje historisce wopačneho zapřijeća „pólske zaničowanske lěhwo“ z jastwom hač do třoch lět chłostać. Wotpowědny naćisk knježaceje strony Prawo a sprawnosć su dźensa w parlamenće wobjednali. Po słowach strony lochkomyslne wužiwanje tohole wuraza za němske zaničowanske lěhwa w Pólskej za čas wójny nahladnosći kraja škodźi.

Najrjeńša Romka je Adriana

srjeda, 05. oktobera 2016 spisane wot:

MISS ROMA 2016 bě pytana w finalnym kole wo lětušu najrjeńšu Romku. W Hodonínskim Domje kultury na južnej Morawje­ wubědźowaše so dźesać Romkow w starobje 16 do 22 lět wo titl „kralowna rjanosće“. Dźesać romaskich rjanolinkow z Čěskeje a Słowakskeje, zwostatych z dohromady 100 aspirantkow, dyrbješe w štyrjoch disciplinach před krutej jury wobstać. Moderěrował je zarjadowanje, organizowane wot Towaršnosće Romow a narodnych mjeńšin, dźiwadźelnik Jan Čenský. Nimo rjanosće bě sobu rozsudźace, kak zamóže kandidatka komunikować a romasku kulturu prezentować, na přikład ze zarejowanjom romaskeho čardaša. Dobyła je žadny titl Miss Roma 20lětna Adriana Malíková ze słowakskich Gbel, městačka z dobrymi 5 000 wobydlerjemi na sewjerowuchodźe kraja. „Wona bě woprawdźe najlěpša“, wobkrući zastupnik zarjadowarja Vladimír Galbavý. Pjenježny wunošk ze swo­jeho wuspěcha Adriana žadyn nima, čěski předewzaćel z Hradeca Králové zwěnowa jej dobroćiwje 15 000 krónow (555 eurow). Po serweru iDNES njewudata dobyćerka­, kotraž hewak w Awstriskej dźěła, rady kuchari, sportuje a tež pućuje.

Myto knihowni

wutora, 04. oktobera 2016 spisane wot:
Varnsdorf (Hr/K/SN). Z Europskim mytom 2015, kotrež Europske hibanje Sakskeje (EBS) spožča, bu Varnsdorfska měšćanska­ knihownja wuznamjenjena. Myto­ přija z rukow předsydki EBS a wiceprezidentki Sakskeho krajneho sejma Andreje Dombois (CDU) direktorka biblioteki Ilona­ Martinkovská. Zarjadnišćo dósta prěni raz mjezynarodne wuznamjenjenje za swoje spomóžne přezmje­zne skutkowanje. Zasłužiło je sej wone myto hłownje za trajnu podpěru serbskeje kultury. We wopodstatnjenju mjenuja za to Swjedźenje serbskeje poezije we Varnsdorfje a wobšěrny projekt we wobłuku programa Cil3 2010–2013, wu­směrjeny na spěchowanje a šěrjenje serbskeje kultury w Čěskej resp. před­sta­jenje­ čěskeje kultury we Łužicy. W spomnjenym času wuda Varnsdorfska knihownja 23 publikacijow ze serbskej tematiku. Ilona Martinkovská so podźakowa a rjekny: „Dźěło ze serbskimi a něm­- ski­mi sakskimi partnerami wobohaćeja kulturne a towaršnostne žiwjenje ludźi Varnsdorfa a wokoliny.“ Basnik Milan Hrabal přednjese na to serbske a čěske pokazki z tworjenja Benedikta Dyrlicha.

Protest w 50 pólskich městach

pjatk, 30. septembera 2016 spisane wot:

Přećiwnicy zakaza wotehnaća přichodnu póndźelu demonstruja

Waršawa. Pólska ministerska prezidentka Beata Szydło je swoje knježerstwo přetworiła. Nětko nastawa tajke něšto kaž superministerstwo.

Pušćiła je Szydło swojeho dotalneho financneho ministra Paweła Szałamachu. Tón bě politiku noweho knježerstwa hladajo na financy stajnje zaso kritizował. Mjez druhim bě so přećiwo planowanemu popłatkej 500 złotych za dźěći z potrěbnych swójbow kaž tež přećiwo planowanemu zniženju rentoweje staroby na 60 lět za žony a 65 lět za muži wuprajił. Tež generelny zakaz njedźelneje předanje we wobchodach je wón skeptisce wobhladował. Wšo to pak bě knježerstwo ludźom we wólbnym boju přilubiło.

Dróhi stolicy wuludnjene byli

štwórtk, 29. septembera 2016 spisane wot:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Najwuznamniši podawk bě w septembru wjeršk Europskeje unije pod předsydstwom Słowakskeje. Do jeje stolicy přijědźechu hłowy 27 statow – prěni raz bjez Wulkeje Britaniskeje –, zo bychu so dorěčeli wo wažnych prašenjach fungowanja zhromadźenstwa. Wo wuslědkach su čitarjo Serbskich Nowin zawěsće wobhonjeni. Mnohim pak snano znate njeje, zo rozprawješe wo podawiznje něšto stow žurnalistow ze 60 statow, zo měješe wjeršk swój wosebity logo, kotrehož kolaža z chorhojow 27 sobustawskich statow statow EU siluetu městneho hrodu wotbłyšćowaše a zo bě Bratislava 16. septembra najbóle škitane město Europy. Ludźo stolicy mějachu so po poručenju wyšnosće, za čas wjerška doma wostać, a tak su dróhi přisamom wuludnjene byli. Widźał sy tam jeničce patrulje policistow a wojakow a nimo nich wukrajnych turistow. Program wjerška wopřiješe tež zhromadny wobjed mócnych Europy na pasažěrskej łódźi.

Nawal turistow

wutora, 27. septembera 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). W prěnim połlěće 2016 je 13,6 milionow ludźi z wukraja Čěsku republiku wopytało, štož je cyłych dźesać procentow wjac hač w samsnym času minjeneho lěta. W hotelach, hosćencach, pensijach, na campingownišćach abo priwatnje přenocowachu loni wot spočatka januara hač do kónca junija 5,3 miliony turistow. Na jednym dnju bě 7,1 milion dnjowych wopytowarjow přijěł. Tole wozjewja­ powěsćernja ČTK, powołujo so na informacije pućowanskeje agentury Czech Tourism. Najwjetši dźěl turistow pochadźeše z Němskeje a Słowakskeje. Na­hladnje wjele přińdźe jich tohorunja z Wulkeje Britaniskeje kaž tež ze Zjednoćenych statow Ameriki. Na wšěch 63 procentow wukrajnych wopytowarjow wudawa, zo su do Čěskeje na dowol přijěli, 17 procentow tam słužbnje přebywa, zbytk na wopyće pola přiwuznych abo na studiju. Nahladnje přibyła je nic naposledk ličba tych, kotřiž su prěni raz do Čěskeje přijěli. Při tym jedna so předewšěm wo wopytowarjow z Chiny respektiwnje Južneje Koreje. Jeli trend dale póńdźe, móhł wón lońši rekord z 25,7 milionami wukrajnych wopytowarjow znowa přetrjechić.

Přikładne poćahi

wutora, 27. septembera 2016 spisane wot:
Bratislava (SŽ/K). W stolicy Słowakskeje wotměwa so schadźowanje jeje a čěskeho knježerstwa, štwórty raz to po lěće 2012. Poćahi, kajkež Praha a Bratislava po dźělenju Čěskosłowakskeje 1993 pěstujetej, su za mnohe regiony swěta přikładne a sćěhowanja hódne, zwurazni słowakski premier Robert Fico. „Naše wuběrne zhromadne dźěło, kaž wone ani w Europje ani na swěće nima runjeća, je hłownje tež wuraz našeje rěčneje a kulturneje bliskosće“, Fico podšmórny. Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka mjenowaše zhromadne schadźowanje knježerstwow wuraz nadstandardneho přećelstwa mjez Čěskej a Słowakskej. Čěska słowakske předsydstwo EU połnje podpěruje. Premieraj jednataj naležnje wo bilateralnych prašenjach kaž tež wo aktualnych europskich naležnosćach, tak wo migraciskej krizy a wěstoće. Ministrojo wuradźuja mjez druhim wo zmodernizowanju wobchada a efektiwnišej energijowej zhromadnosći. Nic naposledk rozjimuja kulturne přihoty 100. róčnicy zrodźenja Čěskosłowakskeje, 50. róčnicy Praskeho nalěća a 25. róčnicy zesamostatnjenja wo- beju krajow, wšitke w lěće 2018.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND