Rjana tradicija keramiki zašła
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
W Modrej, městačku njedaloko Bratislavy, je hač do njedawna dźěłała cyle wosebita keramikarnja – Slovenská l’udová majolika. W časach swojeje najwjetšeje sławy měješe wona wjace hač 300 sobudźěłaćerjow. Wupruwowane fachowe mocy zhotowjachu tule typiski sortiment: talerje wšelkich družin, karany wjetše a mjeńše, šklě a šklički kaž tež tajke a hinaše wazy, wšitke wěcy z tradicionalnymi barbami wozdebjene. Tehdy bychu awtobusy před twornju lědma městna měli, hdyž su wopytowarjow z cyłeho kraja a z wukraja sem wozyli. Po dźěłarnjach swojorazneho produkciskeho drustwa běchu spochi wodźenja dźiwacych so hosći, z kotrychž by sej nimale kóždy w předawarni twornje na dopomnjenku rjany suweněr kupił. Wot najnowšeho pak knježi w „majolice“ ćišina. Předołženja a njewobknježenja hospodarskeje situacije dla dyrbjachu přestać wone unikatne wudźěłki zhotowjeć. W Modrej su nětko tež poslednich přistajenych pušćili. Dołholětna tradicija tohole ludoweho wuměłstwa je zašła.
Wotpokazujetaj kwoty EU
Praha (dpa/SN). Francoska a Čěska stej so jasnje přećiwo winowatostnym kwotam za rozdźělenje ćěkancow w Europskej uniji wuprajiłoj. W tymle prašenju knježi přezjednosć, rjeknyštaj čěski prezident Miloš Zeman a jeho francoski kolega François Hollande po swojim zetkanju wčera w Praze. Wažne je, zo namakaja so dostojne čłowjeske rozrisanja a zo so migracija kontroluje. Tak žadaštaj sej wonaj skutkowniši škit wonkownych mjezow EU. Bě to prěni wopyt francoskeho prezidenta, po tym zo bě wón před štyri a poł lětom zastojnstwo nastupił.
Jedna z temow zetkanja bě poćah k Ruskej. Zeman je znaty jako kritikar sankcijow, kotrež bě EU po ruskej aneksiji Krimy wukazała. Hollande potwjerdźi, zo je Rusku stajnje jako partnera wobhladował. Moskwa pak dyrbjała wěste zasady a prawidła dodźeržeć. Wón pokaza w tym zwisku na ćerpjenje ciwilneje ludnosće w Aleppje. Ruska podpěruje w syriskej wobydlerskej wójnje ze swojimi nalětami na Aleppo wójsko syriskeho mócnarja Bashara al-Assada.
Čěska ma nowu politisku stronu
Praha (ČŽ/K/SN). Susodna Čěska je wo dalšu politisku stronu bohatša. Dała je sej wona mjeno Realisté (Realisća), a załožił je ju (tuchwilu hišće w Němskej bydlacy) politologa-publicist Petr Robejšek. Na swoje wašnje podpěruje nowu stronu předewzaćel towaršnosće Penta Marek Dospiva. Nadźiju na wuspěch čerpa załožićel Realistow z přeswědčenja, zo „wolerjo njejsu njemyslace stadło, kotrež móžeš sej kupić“. Takle cituje dźenik Mladá fronta dnes jeho wotpowědne wuprajenje. Wot spomnjeneje nowiny za tym prašany, što je jeho pohnuło Realistow załožić, Robejšek rjekny, stare tradicionalne prawicowe strony hladajcy rozpaduja; a dokelž nimaja wolerjam hižo ničo poskićeć, wustupuja jeničce hišće z frazami.
Zhromadnje na dobro ćěkancow
Praha (dpa/SN). Najebać rozdźělne měnjenja w migraciskej politice stej Němska a Čěska zhromadny pomocny projekt za jedne z jordanskich lěhwow ćěkancow zahajiłoj. „Chcemy přičiny ćěkanja wotstronić“, rjekny statny minister za europske naležnosće we wonkownym ministerstwje Michael Roth (SPD) wčera w Praze. Do toho bě wón z něhdyšim ministerskim prezidentom Čěskeje a dźensnišim poradźowarjom knježerstwa Vladimírom Špidlu zhromadny memorandum podpisał. „Jako partnerojo njetrjebamy sej stajnje přezjedni być, dyrbimy pak konstruktiwnje hromadźe dźěłać“, w dokumenće rěka.
Wonkowne ministerstwo projekt z etata za humanitarnu pomoc sobu financuje. Konkretna suma ma spočatk přichodneho lěta wujednana być. Łoskoćiwu temu kruteje kwoty EU k rozdźělenju ćěkancow w Europje na zetkanju njenarěčachu, kaž powěsćernja dpa rozprawja. Čěska tajku dotal wotpokazuje.
Wažna podpěra ratarstwa
Praha (ČŽ/K). Knježerstwo Čěskeje republiki předwidźi, klětu z narodnym programom dotěrowanja, ratarstwo a cyrobiznarstwo podpěrać z cyłkownje něhdźe 2,8 miliardami krónow (dobre 103 miliony eurow.
Z 1,9 miliardami krónow přewostaja najwjetši dźěl pjenjez buram za produkciju cyrobiznow kaž tež za plahowanje rostlin. 415 milionow krónow spěchowanja nałoža twornje cyrobiznarstwa, 213 milionow krónow za wšelke dalše hałzy ratarstwa. Tež pčołarjo maja klětu 105 milionow krónow za to dóstać, zo bychu sej swoje wobstatki kołćow wobchowali a po móžnosći dalše załožili. Plahowarjam sadu přidadźa 65 milionow, plahowarjam chmjela a winicarjam wšo hromadźe 25 milionow krónow.
Narodny program dotěrowanja njeje w Čěskej jeničke žórło podpěry ratarjow. Wot Europskeje unije dóstawaja woni kóždolětnje na wšěch 32 miliardow krónow. K tomu čerpaja srědki tež z programa wuwiwanja wsow.
Cyrkej sej „wulki són“ spjelniła
Pólske knježerstwo Jězusa Chrystusa za krala kraja připóznawa
Waršawa. W Pólskej je dźeń a wočiwidniše, zo je nowe knježerstwo pod nawodom narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) dale a wušo z cyrkwju kraja zwjazane. Tole je so tele dny za kóždeho widźomnje pokazało.
W Krakowje zetkachu so katolscy biskopja, duchowni a tysacy wěriwych, zo bychu we wobłuku swjedźenskeje Božeje mšě Jězusa Chrystusa za krala Pólskeje postajili. Ceremonije tajkeho razu běchu w kraju wospjet přewjedli, naposledk lěta 2000 z dźesaćitysacami ludźi w zapadopólskim Świebodzinje. Lětsa pak mějachu swjatočnosće nowu dimensiju: Biskopja běchu knježerstwo kraja na cyrkwinske zarjadowanje přeprosyli – a te přińdźe, samo z prezidentom Andrzejom Dudu na čole.
Liberalne medije reaguja zadźiwane. Jich komentatoram je jasne: Hdyž swětne knježerstwo připóznawa, zo je Jězus Chrystus kral Pólskeje, je dotalne dźělenje mjez cyrkwju a statom faktisce zběhnjene. W poslednjej konsekwency to rěka, zo cyrkej politiku pólskeho knježerstwa sobu postaja.
Trabijej na wobrazowce
TRABANT, ně, hnydom dwaj Trabijej stej „hłownej rjekaj“ w dwanaćedźělnym serialu, kotryž wusyła w susodnym kraju sćelak Česka televize 2. Slěd ma titl „Trabantem z Austrálie do Asie“. Přewodźanej stej legendarnej wozyčkaj z NDR wot čěskeje Tatry 603, pólskeho Fiata a wot motorskeho Jawa. Zapopadnjene su dožiwjenja, dyrdomdeje, wušparanja, wjesela, mjerzanja atd. dźewjeć ludźi wopřijaceje wuprawy, kotraž je mjezynarodnje zestajena. Nimo čěskeho organizatora „wulkeje jězby“ Dana Přibánja a dalšich čěskich wobdźělnikow přisłušeja teamej Radek Jana, Marcin Obałek a Dominika Gawliczkowa z Pólskeje kaž tež Słowak Marek Slobodník a jeho krajanka Kristina Madajová. Mjenowany serial dokumentuje dotal najnaročnišu ekspediciju znateho čěskeho „swětoweho pućowarja“ Přibánja. Šěsć měsacow je wón ze swojim teamom nic mjenje hač 15 291 kilometrow přejězdźił. Jednotliwe dźěle maja nadpisma kaž „Por koleskow wjac“, „Bitwa z běrokratami“, „Na hinašim planeće“ abo „Mjez krokodilemi“. Přihladowarjo sćěhuja je z wulkim zajimom, kaž čěske medije registruja.
Maja krizowy centrum
Waršawa (ČŽ/K). Kraje Visegrádskeje štyrki (V 4) wutworja krizowy centrum za migraciju ze sydłom w pólskej stolicy. To je hłowny wuslědk Waršawskeho zetkanja nutřkownych ministrow Čěskeje, Słowakskeje, Madźarskeje a Pólskeje. Po słowach pólskeho nutřkowneho ministra Mariusza Błaszczaka změje instanca koordinować pomocne naprawy čłonskich krajow V4 ćěkancam w krizowych kónčinach. Zdobom ma wona być platforma informacijow wo jich naprawach za skutkowniše zmištrowanje migraciskeje krizy.
