Praha (HJS/SN). To drje bě čěskemu prezidentej Milošej Zemanej chětro ćežko: Wuznawacy sylny kurjak je zakoń podpisał, kotryž bě w Čěskej dotal njepředstajomny. Po swětowym dnju njekurjenja, 31. meje, njesmědźa Češa w swojich dotal zakurjenych korčmach hižo pachać.
Wot lěta 1990 su w čěskim parlamenće wjace hač dźesać króć spytali, cigarety w hosćencach kraja zakazać. Nětko drje su to docpěli. Po tym zo stej delnja komora a senat zakonjej přihłosowałoj, nochcyše so Zeman tomu dlěje spjećować. Dotal smědźeše korčmar rozsudźić, hač smědźa wopytowarjo w jeho hosćencu kurić abo nic. To budźe wot 1. junija nimo. Po cyłym kraju płaći potom generelny kruty zakaz kurjenja.
Čěska korčmowa „kultura“ je hinaša hač ta w Němskej. Mjeztym zo Němcy piwo abo dwě pija a zaso domoj du, je Čecham korčma městno, hdźež móža z druhimi bachtać a při tym piwko wjace pić. Dokelž rozmołwy dlěje traja hač wone mjelčenje w Němskej, sej ludźo při tym tež rady cigaretu zapala.
Praha (ČŽ/K). Čěske hospodarstwo je loni wo 2,5 procentow přibyło. Tole wupokazuja aktualne daty statistiskeho zarjada ČSÚ. Porno lětu 2015, w kotrymž bě přirost 4,3 procenty wučinjał, je drje to nahladnje mjenje, ale w přirunanju z cyłej Europskej uniju z 1,8 procentami rósta přeco hišće tójšto. Najwjetši přirost z 3,5 procentami docpě loni Madźarska. Najmjeńši z 0,9 procentami měješe Italska, mjeztym zo wučinješe wón w Němskej 1,6 procentow.
Čěscy analytikarjo maja lońše słabše inwesticiske aktiwity za hłownu přičinu mjeńšeho přibytka. Jeho ,„motor“ bě dale přetrjeba domjacnosćow. To swoje je tež eksport přinošował. Čěske předewzaća su twory za rekordnu sumu něhdźe 157 miliardow eurow wuwožowali. Do Němskeje, kotraž je hłowny wikowanski partner kraja, je wuwoz wo tři procenty zrostł, do Awstriskeje wo 6,4 a do Francoskeje wo 3,9 procentow. Do Ruskeje pak eksportowachu přibližnje pjeć procentow mjenje tworow, do susodneje Słowakskeje 4,2 procentaj mjenje.
Za lětsa wočakuja eksperća přirost čěskeho hospodarstwa wo 2,6 procentow.
Praha (ČŽ/K). Bychu-li so w Čěskej nětko wólby wotměli, by je ANO jasnje dobyło. Hibanje njespokojnych ministra-miliardara Andreja Babiša by 28,5 procentow hłosow nazběrało, ČSSD premiera Bohuslava Sobotki pak jeno 19,5 procentow. Tole wuchadźa z najnowšeho zwěsćowanja agentury Median. Byrnjež jedna kaž druha strona porno lońšemu decembrej wo połdra dypka přibyła, wostanje wotstawk mjez nimaj jenak wulki.
KSČM by 15 procentow nažnjała, dypk wjace hač w hodowniku. Něhdy knježacy wobydlerscy demokraća dale spaduja, a ODS by z połdra dypkom mjenje hišće wosom procentow docpěła. Nětčiša koaliciska strona KDU-ČSL wostawa na 6,5 procentach. Do sejma zaćahnyła by tež TOP 09, ale z dobrymi pjeć procentami runje tak. Wonka wostali bychu hibanje Svoboda a přimá (direktna) demokracie (SPD) ze 4,5 proc., Piraća z 3,5 proc. kaž tež Zeleni, kotřiž dale „wjadnu“ a maja runje dwaj procentaj wolerjow za sobu.
Dźiwajo na fakt, zo ANO hižo dlěši čas ČSSD přesahuje, zběhaja so w słowakskich medijach hłosy, zo chce rodźeny Słowak Babiš přewzać móc w Čěskej.
Waršawa (dpa/SN). Znjezbožena pólska ministerska prezidentka Beata Szydło dyrbješe kónc tydźenja k lěkowanju we wojerskej chorowni we Waršawje přebywać. Hdy smě chorownju wopušćić, rozsudźa lěkarjo, zdźěli rěčnik knježerstwa Rafał Bochenek powěsćerni PAP.
Słužbny wóz premierki bě pjatk wječor 60 kilometrow zapadnje Krakowa do štoma zrazył, po tym zo bě šofer spytał so druhemu awtu wuwinyć. 53lětna Szydło bě při zražce bolostne naraženja přez wěstotny pas poćerpjeła. Awtowa kolona Szydło bě po oficialnych informacijach z módrej swěcu a sirenu w Oświęcimje po puću. Wodźer pancerowaneje limuziny dyrbješe so małemu awtu typa Fiat Seicento wuwinyć. Tón je swoju winu mjeztym pječa přiznał.
Opozicija žada sej zasadźenje přepytowanskeho wuběrka. Kritikarjo skorža, zo je nowe narodnokonserwatiwne knježerstwo strony PiS po swojim nastupje lěta 2015 tójšto nazhonitych sobudźěłaćerjow jednotki za wosobinski škit čłonow knježerstwa pušćiło.
Waršawa. Wopyt zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) w Pólskej je w medijach susodneho kraja wusahowaca tema. Wšitke wulke nowiny na titulnej stronje wo podawku rozprawjeja. Při tym spytaja nowinarjo tež analyzować, w kajkim stawje němsko-pólske styki poprawom su. Merkel bě so minjenu wutoru we Waršawje z ministerskej prezidentku Beatu Szydło, statnym prezidentom Andrzejom Dudu a nawodu knježaceje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosławom Kaczyńskim zetkała. Tón je, byrnjež politiske zastojnstwo njeměł, najmócniši muž w kraju.
„Pólska hraje klučowu rólu při ponowjenju EU“, tituluje konserwatiwna Gazeta Polska, złožowaca so na pozdatne wuprajenje Merkel w rozmołwje z Kaczyńskim hladajo na krizu EU a na wustup Wulkeje Britaniskeje z njeje.
Praha (ČŽ/K). Dokelž bědźa so mnohe čěske předewzaća industrije a wikowanja z njedostatkom dźěłowych mocow, stej Hospodarska komora kraja kaž tež Přemysłowy a wobchadny zwjazk knježerstwo namołwiłoj, w Čěskej dźěło pytacym Ukrainjanam chwatnje wustajić dowolnosć přebytka. Projekt knježerstwa nastupajo legalne přijimanje ukrainskich ludźi w praksy zapraja, instituciji twjerdźitej. Kwota je wučerpana, a Ukrainjanej wustajić dowolnosć za dźěło traje hač do šěsć měsacow.
Ćarosćenje čěskich institucijow je přirunujo z Pólskej runjewon wohańbjace, hórši so prezident Hospodarskeje komory Vladimír Dlouhý. „Rekordneje małeje bjezdźěłnosće dla w Čěskej republice njeje móžno, wobsadźić wšitke swobodne městna z čěskimi dźěłowymi mocami. Firmy su tohodla nuzowane we wukraju so rozhladować, zwuraznja prezident Přemysłoweho a wobchadneho zwjazka Jaroslav Hanák. „Dołhodobnje nas Ukrainjenjo njewumóža, krótkodobnje pak móža nam jara pomhać.“
Waršawa (dpa/SN). Pólska ministerska prezidentka Beata Szydło je při wopyće zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) we Waršawje plany za dwělomny płunowód Nord Stream 2 w Baltiskim morju raznje kritizowała. Njeje akceptabelne do projekta dale inwestować, rjekny Szydło wčera po zetkanju z němskej kanclerku.
Gazprom, mócny ruski płunowy monopolist, je formelnje jenički wobsedźer energijoweho projekta Nord Stream 2. Spočatk lěta 2018 chcedźa 1 200 kilometrow dołhi płunowód twarić započeć a přez njón kóžde lěto 55 miliardow kubiknych metrow zemskeho płuna do Němskeje transportować. Pólska, baltiske staty a Ukraina čuja so wuzamknjene. Ukraina so boji, zo swój status jako transitny kraj přisadźi. Tak by dochody zhubiła runje tak kaž dalši srědk ćišća na Moskwu.
Praha/Bratislava (dpa/SN). Čěski financny minister a zastupowacy ministerski prezident Andrej Babiš je so před sudnistwom wuspěšnje wumjetowanjam wobarał, zo bě za čas socializma jako agent čěskeje statneje wěstoty dźěłał. Najwyše sudnistwo Słowakskeje je rewizijnu skóržbu instituta UPN, kotryž akty stasi dohladuje, wotpokazało, kaž powěsćernja ČTK rozprawja.
„Wočakuju, zo so wšitcy zamołwja, kotřiž su mje wobwinowali a tónle pad znjewužiwali, zo bychu mi škodźeli“, Babiš na wusud regowaše. Porno tomu su zastupnicy instituta UPN přesłapjeni, dokelž bě sudnistwo wuprajenja něhdyšich sobudźěłaćerjow tajneje słužby akceptowało. „Dožiwjamy, kak agenća stasi stawizny přepisuja“, rjekny nawoda archiwa Ondřej Krajňák. Institut bě dokumenty stasi wozjewił, po kotrychž bě Babiš wot lěta 1980 jako informant „Bureš“ registrowany. 62lětny miliardar a předewzaćel bě do 1989 přistajeny w statnym wikowanju. Ze swojej stronu ANO móhł wón wólby parlamenta lětsa nazymu dobyć.