Zwada mjez Europskej uniju a Pólskej justicneje reformy dla traje dale

Waršawa. Čłonojo pólskeho knježerstwa kaž tež wulki dźěl zapósłancow sejma mějachu srjedu tydźenja po jeho posedźenju chětro nuzne: Wšitcy chwatachu do Torunja, zo bychu so na poswjećenju noweje cyrkwje wobdźělili. Přeprosył bě jich pater redemptoristow Ojciec Rydzyk. Tón njeje jenož nawoda katolskeho rozhłosoweho sćelaka Radio Maryja a telewizijneho sćelaka TRWAM, ale stara so tež wo nowe Bože domy w kraju. Nowo­twar w Torunju su po słowach Rydzyka jeno z pjenježnych darow ludźi zwoprawdźili. W tym zwisku wón přitomnych politikarjow tohorunja wo dary prošeše. W nowej Toruńskej cyrkwi, kotrejež wołtarnišćo kapałku zemrěteho bamža Jana Pawoła II. napodobnja, je so Rydzyk tež sam zwěčnił. Na hoberskim škleńčanym woknje je wón poboku bamža zwobraznjeny. Kritikarjam je wobdźělenje knježerstwa na swjatočnosći znamjo wuskeho splećenja noweho pólskeho nawodnistwa z cyrkwju kraja.

Wo chudobje a narodninach

pjatk, 27. meje 2016 spisane wot:

Z WOBYDLERJOW Čěskeje je nimale dźesaćina, něhdźe 1,2 milionaj ludźi, žiwa pod hranicu dochodoweje chudoby. Pola samostejacych wučinješe wona loni 10 220 krónow (379 eurow), pola swójbow z dźěćimi 21 461 krónow (795 eurow). Najnowše daty w tym nastupanju wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Materielna situacija ludnosće bě při- wšěm najlěpša minjenych dźesać lět. „Dochody domjacnosćow su realnje wo 2,4 procenty přibyli. Najbóle polěpšili su so domjacnosće dźěławych“, přispomnja k tomu zastupnica ČSÚ Šárka Šustová. Dochodowa chudoba hrozy štyrjom procentam dźěławych. Pod jeje hranicu je sydom procentow rentnarjow, 15 procentow dźěći do 15 lět a 45 procentow bjezdźěłnych. Tři štwórćiny rentnarjow pod hranicu chudoby su samostejace a zwje­tša žónskeho splaha. Třećina dźěći pod hranicu chudoby wotrostuje w njedospołnych swójbach. Tak mjenowana depriwacija – njedostatk – nastupa 5,6 procentow Čechow a Čechowkow, cyłkownje něhdźe 590 000 ludźi. To je dobrych 100 000 mjenje hač lěta 2014. Depriwowany być rěka, njeměć znajmjeńša štyri wěcy z dźewjeć – na přikład telefon, płokawu, telewizor abo awto.

Čechow wabi Chorwatska

srjeda, 25. meje 2016 spisane wot:

Praha (ČŽ/K). Čěskim dźěławym přisteji samozrozumliwje lětny dowol, ličba tych wšak, kotřiž w tym času zapućuja, z kóždym lětom woteběra. Nic mjenje hač 27 procentow Čechow chce „doma“ wostać, njemějo zwjetša trěbnych srědkow za wjac. Ze zapućowacych přežiwja 41 proc. dowol něhdźe w kraju, mjeztym zo 59 proc. do wukraja leći. Tole zwěsći po rozprawach čěskich medijow agentura Ipsos. Tradicionalnje je Chorwatska z morjom najwoblubowańša, na druhim městnje wabi Słowakska z Tatrami, na třećim městnje słónčna Italska. „Słowakska je Čecham atraktiwniša hač Čěska Słowakam“, konstatuje marketingowa direktorka Ipsos Dana Hakavcová, „do susodneho kraja zaměrja so kóždy šesty Čech, mjeztym zo přijědźe do Čěskeje jenož kóždy dźesaty Słowak.“

Dwě třećinje Čechow pojědźetej lětsa z awtom abo z busom na dowol. Kóždy štwórty chce campingować, za čož ma najmjenje wudawkow. Za dowol wudać chcedźa Češa něhdźe 630 eurow, Słowacy 670 eurow.

Překroča EU kompetency?

wutora, 24. meje 2016 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). W zwadźe wo Pólske wustawowe sudnistwo narodnokonserwatiwne Waršawske knježerstwo komi­siji Europskeje unije wumjetuje, zo swoje kompetency překroča. „Brüssel chce superknježerstwo być. To njeje w porjadku“, rjekny nutřkowny minister Mariusz Blaszczak wčera powěsćowemu sćelakej TVN 24. „Knježa komisije EU su wot woprawdźitosće daloko zdaleni. Komisija je swoju wěrjomnosć zhubiła“, zwurazni Blaszczak hladajo na to, zo su dokumenty wo běžnych jednanjach mjez EU a Pólskej do zjawnosće přišli.

Komisija Europskeje unije bě Pólskej wčera ultimatum stajiła. Wona měła dwěle na najnowšej sudniskej reformje wotstronić, kotraž po měnjenju kritikarjow justicu kraja lemi. Njedyrbjała-li Waršawa reagować, chce komisija EU wotpowědne jednanje přećiwo krajej zahajić. Pólski wonkowny minister Witold Waszczykowski je tole wčera w Brüsselu kritizował. „To je procedura, kotraž europske zrěčenje daloko přesahuje. Tajkej uniji njejsmy swój čas přistupili.“

ANO dale prědku

póndźela, 23. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Kak bychu jednotliwe strony wobstali, bychu-li nětko wólby byli, je so agentura CVVM mjez ludnosću woprašowała. Najlěpje by wotrězła ANO miliardara Andreja Babiša, kiž by 28 procentow nažnjała. ČSSD ministerskeho prezidenta Bohuslava Sobotki by z 25,5 proc. druhe městno wobsadźiła. Na 3. městno postupiła by njenadźicy KSČM, za kotruž by so 15 proc. wuprajiło, tři procenty tuž wjac hač w aprylskim zwěsćowanju. Do sejma bychu přišli opozicionelnej ODS z wosom, TOP 09 ze šěsć kaž tež KDU-ČSL z 5,5 procentami. Přewidźeć při tym njeje, zo je so TOP 09 na dypk dóstała, na kotrymž dyrbi započeć „za dychom“ hrabać. Najsylniše strony z mjenje hač pjeć procentami bychu byli Zeleni (3,5%), Piraća (2,6%) a SPD předewzaćela Tomija Okamury (2,5%). Na wólbach wobdźěliło by so 60 procentow woprašanych. Zwěsćowanje nahladow a měnjenjow su sobudźěłaćerjo agentury CVVM w formje wosobinskeje rozmołwy přewjedli, prašejo so 1 015 ludźi. Pjećina z nich by strony woliła, kotrež njebychu žadyn mandat docpěli. Cyłych 20 proc. hłosow by tak „njewunošnych“ było.

Polacy reaguja na reformy noweho knježerstwa

Waršawa. Něhdy w Pólskej knježaca Wobydlerska platforma (PO) je na njedawnu raznu kritiku nětčišeho knježerstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS) hladajo na wosom lět trajace knjejstwo PO reagowała. Ze swojeje strony sćahny nětko bilancu prěnjeho poł lěta knježerstwa PiS.

Kaž nowina Rzeczpospolita rozprawja, su fachowcy PO wuličili, zo je nowe knježerstwo w minjenych šěsć měsacach deficit 14 miliardow eurow nadźěłało, štož je najwjace w času po lěće 1989. Reformy na polu justicy su wšo druhe hač wuspěšne, PO knježerstwu wumjetuje. Njewotwisnosć najwyšeho sudnistwa njeje hižo zaručena. Z reformu smě faktisce statny prezident sam postajić, štó so z najwyšim sudnikom kraja stanje. Kri­tisce PO zwěsća, zo je nowe knježerstwo wodźace wosobiny wšitkich wažnych gremijow a institucijow wuměniło a ze swojimi ludźimi narunało.

„Wuhlo, wuhlo, wuhlo“

pjatk, 20. meje 2016 spisane wot:

Praha (Mikra/SN). Wuhlo rěka čěsce „uhlí“. W nastawku „Uhlí, uhlí, uhlí“ wěnuje so w najnowšim wudaću časopisa Česko-lužický věstník předsyda Praskeho Towarstwa přećelow Serbow (SPL) Lukáš Novosad prašenjam brunicy we Łužicy. Dokelž čěske zjednoćenstwo EPH prawdźepodobnje dotalne mějićelstwo Vattenfalla přewozmje (doskónčnje drje w septembru šwedske knježerstwo rozsudźi), bliži so awtor dosć wobšěrneho artikla změnje „tež z čěskim a łužiskoserbskim zhladowanjom“. Cituje rěčnika EPH, kiž bě wozjewił, „zo stej sej čěski a serbski lud kulturnje, rěčnje a geografisce bliskej“. Wjeseli so „łužiskoserbsku mjeńšinu zeznać“ a budźe „z gmejnami kooperować“. Konkretnje Novosad namjetuje, zo měł nowy wobsedźer wosebje serbske šulstwo podpěrać. Potwjerdźa žadanje Dawida Statnika, zo njeje so stejišćo Domowiny změniło, po kotrymž po změnje wobsedźerja „nesmí být odbagrována žádná lužickosrbská vesnice“.

Hospodarstwo dale rosće

štwórtk, 19. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Čěske hospodarstwo je w prěnim kwartalu 2016 dale rostło, a to wo 0,5 procentow. Tole wozjewja telewizijny sćelak ČT24, powołujo so na wot­powědne informacije Čěskeho statistiskeho zarjada. Přinošowali su k při­rostej stabilnje přiběraca konsumcija domjacnosćow ze stupacej­ kupnej mocu, wuskutki zaměrnych inwesticijow knježerstwa a wunošne wonkowne wikowanje. Poł procenta rósta je wjac, hač běchu fachowcy­ wočakowali. Loni bě čěske hospodarstwo wo 4,3 procenty přibyło – najwyši to přirost w minjenych wosom lětach a sobu najwyši po cyłej Europskej uniji. Za lětsa wěšća eksperća cyłolětny přirost 3,1 procenta, z čimž by Čěska republika mjez krajemi EU dale sobu na čole stała. Premier Bohuslav Sobotka widźi spomóžne wuwiće hospodarstwa sobu z tym docpěte, zo wusměrja knježerstwo financnu politiku na dobro inwesticijow. Předsyda strony TOP 09 Miroslav Kalousek wšak měni, zo so Sobotka z njeprawom hordźi. „Knježerstwo za to njemóže“, wón wutrubi.

Króna wustajena

wutora, 17. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Swjatowjacławska króna, kralowski ceptar, mječ, jabłuko a dalše wobstatki čěskich krónowanskich drohoćinkow su dwě njedźeli zjawnosći přistupne. Žadne symbole čěskeje statnosće, chowane hewak w krónowanskej komorje kapały swj. Wjacława, su wot swjatkow we Wjacławskej žurli Praskeho hrodu wustajene.­ Na swjatočnym wotewrjenju pokazki k 700. narodninam němskeho kejžora a čěskeho krala Korle IV. wobdźě­lichu so prezident Miloš Zeman a dalši načolni reprezentanća stata a katolskeje cyrkwje z kardinalom Dominikom Duku na čole. Přitomni běchu tež zastupnicy europskich knježićelskich swójbow, mjez nimi monacoski wjerch Albert II. Hižo prěni dźeń su sta zajimcow rědku składnosć wužiwali, wurjadne drohoćinki sej wobhladać, štož nimo toho ničo njepłaći. Sobotu, na dnju róčnicy 700. narodnin Korle IV., je kardinal Duka w katedrali swj. Wita Božu mšu swjećił. W prědowanju wón rjekny: „Kejžor Korla je so wo wšo po­starał, štož je za dospołnu suwerenitu Čěskeho kralowstwa trěbne było.“ Prezident Zeman mjenowaše Korlu IV. „najwjetšu wosobinu čěskich stawiznow“.

Nowe knježerstwo dźěło bywšeho kabineta raznje kritizowało

Waršawa. Jara raznje a přewšo kritisce je nowe pólske knježerstwo strony Prawo a sprawnosć (PiS) zawčerawšim, srjedu, wosomlětne skutkowanje předchadźaceho knježerstwa Wobydlerskeje platformy (PO) bilancowało. Jeničce za to zwołane wurjadne posedźenje sejma traješe hač do pózdnjeje nocy. Nowa ministerska prezidentka Beata Szydło při tym žane dobre słowo wo dźěle tehdy knježaceje strony PO njezhubi. Wona Wobydlerskej platformje wumjetowaše, zo je Pólska přez zmylki, zanjechanja a wopačne rozsudy nimale 90 miliardow eurow přisadźiła. Pjenjezy nětko krajej za wažne předewzaća pobrachuja. Runje tak kritisce so wšitcy dalši ministrojo noweho knježerstwa z dźěłom stareho rozestajachu. Po słowach předsydy PiS Jarosława Kaczyńskeho je ličba zmylkow bywšeho kabineta „gigantiska“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND