Praha (ČŽ/K/SN). Čěska měješe loni z 2,2 procentomaj třeće lěto zasobu najmjeńšu bjezdźěłnosć cyłeje Europskeje unije. Najwjetša bě bjezdźěłnosć z 19,3 procentami w Grjekskej. To wozjewja Čěski statistiski zarjad w swojim Statistiskim lětopisu 2019. W EU wučinješe wona přerěznje 6,8 procentow, w krajach z eurom 8,2 procentaj.
Spomnjena statistika dale wujewja, zo je čěske hospodarstwo loni spěšnišo rostło hač w prerězku krajow EU kaž tež krajow europasma. Wone přiby minjene lěto wo tři procenty; najsylnišo rostł je socialny bruttoprodukt z 8,2 procentomaj w Irskej. W EU zwyši so wón wo dwaj procentaj, w europasmje wo 1,9 procentow. Žiwjenski standard je so w Čěskej přerěznemu niwowej krajow EU dale přibližił. Porno kupnej mocy docpě socialny bruttoprodukt 90 procentow niwowa unije. Najniša je tale hódnota z 50 procentami w Bołharskej.
W Čěskej je bjezdźěłnosć tež lětsa na niskim stawje. W oktobru wučinješe kwota 2,6 procentow, hdyž bě wona do toho tři měsacy 2,7 procentow. Bjez dźěła bě we winowcu 196 500 ludźi, štož je najniša oktoberska hódnota wot lěta 1996.
Waršawa. Wohidna akcija pólskich nacionalistow před lětomaj w Katowicach nima za nich žanežkuli sudniske sćěhi. Statne rěčnistwo je nětko zdźěliło, zo je přepytowanja wotzamknyło a zo nima akciju za chłostajomnu.
Pólske skupiny „narodowcow“ běchu so w nowembru 2017 na hłownym naměsće Katowic zhromadźili. Ze swojej akciju protestowachu woni přećiwo šěsć pólskim zapósłancam Europskeho parlamenta, kotřiž běchu za jeho rezoluciju hłosowali, měrjacu so přećiwo pólskej justicnej reformje. Po měnjenju parlamenta Europskeje unije w Brüsselu reforma njewotwisnosć pólskeje justicy wohroža. Demonstranća w Katowicach běchu k tomu wulke portretowe fota wonych šěsć zapósłancow symbolisce na šibjeńcy powěsnyli.
Lětuši nowember je w Bratislavje kaž po cyłej Słowakskej a tohorunja Čěskej republice stał w znamjenju wosławjenja 30. róčnicy něžneje (somoćaneje) rewolucije. Bjezmała w kóždym měsće wotměwachu so zarjadowanja, dopominace na přewrót před třomi lětdźesatkami, kotryž wjedźeše naposledk k historiskej změnje w towaršnostnym a politiskim žiwjenju tehdyšeje Čěskosłowakskeje.
W medijach wustupowachu jako swědkojo časa wobdźělnicy rozestajenjow w nowemberskich dnjach 1989. Wobrazliwje dokumentowali su rozsudne podawki, kotrež započachu so z pomjatnej swěčkowej manifestaciju w Bratislavje hižo 25. měrca 1988 a wjedźechu k pochodej słowakskich studentow 16. nowembra 1989, přisamom na předwječoru hłowneho podawka. A to bě demonstracija Praskich studentow na Narodnej dróze, kotruž je policija z gumijowymi retlemi brutalnje podusyła.
Praha (dpa/SN). Zamołwići w Čěskej liča z dołhimi, hač do Němskeje a druhich krajow sahacymi rynkami nakładnych awtow, hdyž za něšto dnjow dotalny system nadróžneho popłatka za nakładne awta přestaja a nowy system zawjedu. Dotal bu runje 251 000 jězdźidłow registrowanych, štož je 55 procentow wšěch wočakowanych přizjewjenjow, zdźěli čěski minister za wobchad Vladimír Kremlík w Praze. Politikar chcył spedicije přeswědčić, sej ručež móžno nowe nastroje za wotličenje mawty wobstarać. K zahajenju noweho na satelity złožowaceho so systema 1. decembra liči wobhospodarjer Czechtoll z kilometry dołhimi zatykanymi dróhami před předawarnjemi mawtowych nastrojow. „Kóždy čaka hač do poslednjeho wokomika“, kritizuje jednaćel Czechtoll Matej Okali. Tež wón liči z dołhimi rynkami nakładnych awtow. „Problemy njenastanu jenož w Čěskej, ale tež w Słowakskej, Pólskej, Němskej a Awstriskej.“ Na wobchadnych ćežišćach chcedźa mobilne předawarnje nastajić. Nimo toho zarjaduja přidatne parkowanišća. Połoženje na namjeznych přechodach chcedźa wodnjo a w nocy z trutami wobstražować.
OCTAVIA je bjezdwěla najznaćiši, najrozšěrjeniši a tohodla drje tež najwoblubowaniši typ w šwarnym rjedźe čěskich Škodowkow. Bjez dźiwa tuž, zo ju w Mladoboleslavskej awtomobilowni Škoda Auto najdlěje twarja, mjenujcy cyłych 70 lět. Při tym njeje kónc jeje produkcije zdawna wotwidźeć. Kaž medije susodneho kraja tele dny wozjewichu, ma spočatk přichodneho lěta mjeztym štwórta generacija tohole jězdźidła na wiki přińć.
Octaviju běchu w běhu lěta 1959 zrodźili, wotměniwši starši model Škoda 440. Bě to wosmy powójnski model. Historisku Octaviju su w Mladej Boleslavje hač do lěta 1971 zhotowjeli a cyłkownje 360 000 eksemplarow naprodukowali, 54 000 z nich w kombijowej wersiji. Wot lěta 1964 su jenož hišće kombije montowali.
Lěta 1992 započa Škoda Auto – nětko němskemu wulkokoncernej VW přisłušejo – prěnju generaciju nowočasneje Octavije wuwiwać. Tak mjenowany liftback z pjeć durjemi bu 4. apryla 1996 zjawnosći prezentowany. Štyri lěta pozdźišo přidruži so kombi. Hač do nowembra 1996 nasta 970 000 liftbackow a wjace hač 470 000 kombijow. Wot lěta 2004 su prěnju generaciju jako Octavia Tour předawali.
Kijew (ČŽ/K/SN). Ministerski prezident Čěskeje republiki Andrej Babiš je tele dny Ukrainu wopytał. Přewodźała je premiera nimo někotrych fachowych ministrow přewšo sylna delegacija čěskich předewzaćelow, ma dźě tale wizita předewšěm k rozšěrjenju hospodarskich zwiskow mjez woběmaj krajomaj słužić. Babiš mjenuje swoju misiju dźiwajo na to, zo bě so poslednje tajke wzajomne zetkanje na tak wysokej runinje před 14 lětami wotměło, „nowy spočatk w čěsko-ukrainskich poćahach“.
Waršawa. Knježerstwowa deklaracija pólskeho ministerskeho prezidenta Mateusza Morawickeho na konstituowacym posedźenju sejma minjenu wutoru je dale wusahowaca tema w pólskich medijach. Morawiecki bě we Waršawje swój program za přichodne štyri lěta předstajił a wobydlerjam nic wjace a nic mjenje hač paradiz na zemi přilubił.
W swojej połdrahodźinskej narěči bilancowaše Morawiecki wot knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) spočatnje wuspěchi skutkowanja dotalneho knježerstwa. Při tym wuzběhny wón předewšěm socialne wudobyća kaž dźěćacy pjenjez abo zniženje rentoweje staroby.
Praha (ČŽ/K/SN). Přibližnje 300 000 ludźi zhromadźi so minjenu sobotu po trochowanju zarjadowarja akcije, hibanju Milion chvilek pro demokracii, na płoninje Letná, zo bychu wustupili přećiwo „skaženym“ politiskim poměram w kraju. Rěčnicy napomnichu premiera Andreja Babiša, zo měł wotstupić, njeskónči-li do kónca lěta wjazby ze swojimi firmami a njewotwoła-li ministerku za justicu Mariju Benešovu.
Šef hibanja Mikuláš Minář namołwi opoziciju, hač do kónca lěta zdźěłać Program za Čěsku a z nimi hromadźe dźěłać. Zdobom připowědźi wón dalše protesty, njedyrbjał-li Andrej Babiš zwuraznjene žadanja chutnje brać. Prěni raz wobdźělichu so na protestnej akciji burja z traktorami. Tež we wukraju su čěscy staćenjo přećiwo Babišej demonstrowali, mjez druhim w Drježdźanach.
Najnowše zwěsćowanje agentury STEM wupokazuje Babiša jako najwoblubowanišeho nawodneho čěskeho politikarja. 52 procentow ludźi jeho pozitiwnje hódnoći, sydom proc. wjac hač w juniju. Maja Babiša samo za wuhladneho kandidata na zastojnstwo prezidenta.