Čěska republika spěšnišo rostła
Wočakuja dołhe rynki awtowna mjezach
Praha (dpa/SN). Zamołwići w Čěskej liča z dołhimi, hač do Němskeje a druhich krajow sahacymi rynkami nakładnych awtow, hdyž za něšto dnjow dotalny system nadróžneho popłatka za nakładne awta přestaja a nowy system zawjedu. Dotal bu runje 251 000 jězdźidłow registrowanych, štož je 55 procentow wšěch wočakowanych přizjewjenjow, zdźěli čěski minister za wobchad Vladimír Kremlík w Praze. Politikar chcył spedicije přeswědčić, sej ručež móžno nowe nastroje za wotličenje mawty wobstarać. K zahajenju noweho na satelity złožowaceho so systema 1. decembra liči wobhospodarjer Czechtoll z kilometry dołhimi zatykanymi dróhami před předawarnjemi mawtowych nastrojow. „Kóždy čaka hač do poslednjeho wokomika“, kritizuje jednaćel Czechtoll Matej Okali. Tež wón liči z dołhimi rynkami nakładnych awtow. „Problemy njenastanu jenož w Čěskej, ale tež w Słowakskej, Pólskej, Němskej a Awstriskej.“ Na wobchadnych ćežišćach chcedźa mobilne předawarnje nastajić. Nimo toho zarjaduja přidatne parkowanišća. Połoženje na namjeznych přechodach chcedźa wodnjo a w nocy z trutami wobstražować.
Stara marka awta přeco zaso nowa
OCTAVIA je bjezdwěla najznaćiši, najrozšěrjeniši a tohodla drje tež najwoblubowaniši typ w šwarnym rjedźe čěskich Škodowkow. Bjez dźiwa tuž, zo ju w Mladoboleslavskej awtomobilowni Škoda Auto najdlěje twarja, mjenujcy cyłych 70 lět. Při tym njeje kónc jeje produkcije zdawna wotwidźeć. Kaž medije susodneho kraja tele dny wozjewichu, ma spočatk přichodneho lěta mjeztym štwórta generacija tohole jězdźidła na wiki přińć.
Octaviju běchu w běhu lěta 1959 zrodźili, wotměniwši starši model Škoda 440. Bě to wosmy powójnski model. Historisku Octaviju su w Mladej Boleslavje hač do lěta 1971 zhotowjeli a cyłkownje 360 000 eksemplarow naprodukowali, 54 000 z nich w kombijowej wersiji. Wot lěta 1964 su jenož hišće kombije montowali.
Lěta 1992 započa Škoda Auto – nětko němskemu wulkokoncernej VW přisłušejo – prěnju generaciju nowočasneje Octavije wuwiwać. Tak mjenowany liftback z pjeć durjemi bu 4. apryla 1996 zjawnosći prezentowany. Štyri lěta pozdźišo přidruži so kombi. Hač do nowembra 1996 nasta 970 000 liftbackow a wjace hač 470 000 kombijow. Wot lěta 2004 su prěnju generaciju jako Octavia Tour předawali.
Čěska polěpša poćahi z Ukrainu
Kijew (ČŽ/K/SN). Ministerski prezident Čěskeje republiki Andrej Babiš je tele dny Ukrainu wopytał. Přewodźała je premiera nimo někotrych fachowych ministrow přewšo sylna delegacija čěskich předewzaćelow, ma dźě tale wizita předewšěm k rozšěrjenju hospodarskich zwiskow mjez woběmaj krajomaj słužić. Babiš mjenuje swoju misiju dźiwajo na to, zo bě so poslednje tajke wzajomne zetkanje na tak wysokej runinje před 14 lětami wotměło, „nowy spočatk w čěsko-ukrainskich poćahach“.
Pólska najlěpše městno žiwjenja
Ministerski prezident Morawiecki program knježerstwa předstajił
Waršawa. Knježerstwowa deklaracija pólskeho ministerskeho prezidenta Mateusza Morawickeho na konstituowacym posedźenju sejma minjenu wutoru je dale wusahowaca tema w pólskich medijach. Morawiecki bě we Waršawje swój program za přichodne štyri lěta předstajił a wobydlerjam nic wjace a nic mjenje hač paradiz na zemi přilubił.
W swojej połdrahodźinskej narěči bilancowaše Morawiecki wot knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) spočatnje wuspěchi skutkowanja dotalneho knježerstwa. Při tym wuzběhny wón předewšěm socialne wudobyća kaž dźěćacy pjenjez abo zniženje rentoweje staroby.
Dom-zetkanišćo
Wětřik mjezwoči a do chribjeta
Praha (ČŽ/K/SN). Přibližnje 300 000 ludźi zhromadźi so minjenu sobotu po trochowanju zarjadowarja akcije, hibanju Milion chvilek pro demokracii, na płoninje Letná, zo bychu wustupili přećiwo „skaženym“ politiskim poměram w kraju. Rěčnicy napomnichu premiera Andreja Babiša, zo měł wotstupić, njeskónči-li do kónca lěta wjazby ze swojimi firmami a njewotwoła-li ministerku za justicu Mariju Benešovu.
Šef hibanja Mikuláš Minář namołwi opoziciju, hač do kónca lěta zdźěłać Program za Čěsku a z nimi hromadźe dźěłać. Zdobom připowědźi wón dalše protesty, njedyrbjał-li Andrej Babiš zwuraznjene žadanja chutnje brać. Prěni raz wobdźělichu so na protestnej akciji burja z traktorami. Tež we wukraju su čěscy staćenjo přećiwo Babišej demonstrowali, mjez druhim w Drježdźanach.
Najnowše zwěsćowanje agentury STEM wupokazuje Babiša jako najwoblubowanišeho nawodneho čěskeho politikarja. 52 procentow ludźi jeho pozitiwnje hódnoći, sydom proc. wjac hač w juniju. Maja Babiša samo za wuhladneho kandidata na zastojnstwo prezidenta.
Tusk njebudźe kandidować
Pólska opozicija pyta noweho kandidata za prezidentske wólby
Waršawa. Tale powěsć pólsku opoziciju překwapja: Bywši ministerski prezident a tuchwilny prezident Europskeje rady Donald Tusk njebudźe klětu za prezidentske wólby kandidować. To je wón po dołhim mjelčenju tydźenja w Brüsselu připowědźił. Tusk bě wot lěta 2007 do 2014 ministerski prezident kraja, mjeztym pak nawjeduje pjeć lět zastupnistwo wšitkich 28 čłonskich statow Europskeje unije.
Róčnica zwjazuje
Hibanje so hiba
Bratislava (SŽ/K/SN). Wólby Narodneje rady Słowakskeje klětu 29. februara wuńdu nastupajo tworjenje knježerstwa najskerje jara problemowe. Po najnowšim zwěsćowanju nastajenja wolerjow přez agenturu FOCUS kiwa drje dotal knježacej stronje Smer-SD jasne dobyće, pobrachować pak móhli jej koaliciscy partnerojo. Nětko by stronje w zwisku zamordowanja nowinarja Jána Kuciaka a jeho njewjesty Martiny zwrěšćeneho premiera Roberta Fica 20 procentow wolerjow swój hłós dało, to je 1,9 proc. mjenje hač w awgusće. Druhe městno ma dale koalicija Progresivne Slovensko/Spolu (Hromadźe) z 11,7 procentami, štož su samo tři procenty minusa.
Wot něhdyšeho prezidenta Andreja Kiski hakle njedawno załožene hibanje Za ľudí po hižo zadźiwacymaj 5,2 procentomaj w awgusće nětko cyłych 10,6 procentow žněje a zaběra třeću poziciju. Ultraprawicarjo přińdu na 10,3 procenty a zhubja dwaj dypkaj. Do sejma zaćahnyli bychu hišće hibanje Sme rodina (swójba) ze sydom procentami, SNS ze 6,8 proc. a KDH a OLANO z 5,7 proc. Strona Most-Híd móhła prěni raz wonka wostać – sobu knježacej stronje madźarskeje mjeńšiny wěšća jeno 4,1 procent.
