Dźěćaca a młodźinska farma we Wojerecach wot mi­nje­neje srjedy zaso hosći wita. Skupinki z pěstowarnjow abo dalšich kubła­ni­šćow smědźa so za wšelake poskitki přizjewić, zo bychu jim tam w tuchwilu wužadacym času wotměnjawu zabawu zmóžnili. Přiwšěm měli so wopytowarjo na to nastajić, zo dyrbja tež na farmje hygieniski koncept dodźeržeć. Cyle zjawnje wšak farma hišće přistupna njeje.

Ute Große

Foto: Ute Große

tok tok tokKóždy króć, hdyž běła kokoška jejko znjese, spěwaše wona hordźe swoje, tok, tok, tok. Jónu pak so žaba chětro na nju rozhněwa. „Dyrbiš da ty tak wótře wołać?! Hdyž tak wótře škrěčiš a dakotaš, tola nichtó spać njemóže!“ „Mam wšu přičinu“, wotmołwi kokoška. „Njewidźiš, kajke rjane jejko sym znjesła?“ „Nó a?“, znapřećiwi žabka, „tajkeho małeho jejka dla činiš tajku wulku haru?“ „So wě“, praji běła kokoška, „to dźě je wosebite jejko!“ „Nětko pak přestań a budź ćicho! My chcemy woměrje spać.“ A wječor podachu so wšitke zwěrjata na burskim statoku k měrej. Wšudźe bě ćicho. – Jenož žaba cyłu nóc rjechtaše. Nazajtra přińdźe kokoška a praji: „Ty sy so na mnje hóršiła, a sama sy cyłu nóc rjechtała, zo sy nam wšěm nócny spar rubiła.“ „To njemóže być“, znapřećiwi žaba. „Moje rjechtanje je tak rjane, zo je kóždy rady słyši.“ Na to jej kokoška wotmołwi: „Ze swojim spěwanjom wuprajam dźak a wjeselo, zo sym něšto wužitne činiła. Ale ty, što sy ty wužitneho sčiniła?“ Nětko žaba wjace njewědźeše, što dyrbi rjec. A ženje so hižo hóršiła njeje, hdyž kokoška swoje tok, tok, tok wótře spěwaše, zo so cyły statok třaseše. Po němskim originalu Wórša Šołćic

Na wopyće pola cyrkwinskeje stawiznarki dr. Lubiny Malinkoweje

Majestotnje witatej će w barokowym stilu twarjena wěža Rakečanskeje ewangelskeje wosadneje cyr­kwje a žołtobarbny farski dom. Na zornowcowym ramiku wonkownych duri čitaš lětoličbje 1603 a 2014 a mjez nimaj „Pfarramt“. Tu bydli wot 2018 cyrkwinska stawiznarka dr. Lubina Malinkowa z mandźelskim, fararjom dr. Robertom Malinkom, a ze štyrjomi dźěćimi.

„Mi so w tutym domje jara lubi. Stawizny­ w nim dychaja“, praji 37lětna młoda­ žona. Na tajkej podobnej, ze stawiznami napjelnjenej farje w Hrodźišću pola Wósporka je wona hižo ze starši­maj, bratro­maj a sotromaj bydliła a rjane dźě­ćatstwo dožiwiła. Wědomostnica powěda mi wo času, jako bě nan z Hro­dźišćanskim wosadnym fararjom. Tam nimo wjesnjanosty a někotrych staršich ludźi nichtó serbsce njerěčeše. „My doma konsekwentnje serbowachmy. Staršej čitaštaj nam dźěćom serbske powědki, kaž na přikład z knihi ,Brunčki‘ z lěta 1909 a z kni­hi ,Serbske baje‘. Smy serbske ludowe spěwy a kěrluše spěwali.“ Zhromadnje z wjesnymi dźěćimi twarjachu budki, łažachu po štomach a so po wsy honjachu.

Foto: Vivien Simmel, Sorbisch? Na klar.

32lětna Carolina Eyckec je na hudźbnym polu mjeztym wulce požadana. Němsko-serbska hudźbnica po cyłym swěće koncertuje, jeje Youtube-kanal ma 100 000 abonentow, jeje wideja buchu 10 milionow razow hladane. ­Instrument, teremin, na kotrymž wona hraje, pak jenož mało ludźi znaje. W rozmołwje z Vivien Simmel powěda hudźbnica, spěwarka, komponistka a spisowaćelka mjez druhim wo zhromadnym dźěle ze Samyjom Deluxe.

Carolina, móžeš nam prošu něšto wo swojim wosebitym instrumenće rjec?

C. Eyckec: Rady, teremin bě 1920 ruski fyzikar Lew Sergejewič Termen (pozdźišo Leo Theremin) wuna­makał. Je to jedyn z prěnich elektroniskich instrumentow, wobstejacych z jednoreho kašćika a dweju antenow. Zo by na tereminje zwuk produkować móhł, njetrjebaš so jeho ani dótknyć. Wotstawk ćěła a rukow k antenomaj tajki zwuk twori. Z prawej ruku reguluješ wysokosć zwuka, z lěwej, hač ma teremin wótře abo mjelčišo klinčeć.

Pytnješ wone zwuki?

C. Eyckec: Ně, pytnješ jenož swoje ćěło. Kóžda mała změna zynk wobwliwuje.