Sakski stipendij

srjeda, 11. meje 2016 spisane wot:

Drježdźany (SN/MiR). Wotnětka hač do 30. junija móža so studenća wučerstwa na internetnej stronje www.sachsenstipendium.de wo podpěru požadać. „Móžemy lětsa połsta stipendiatow přiwzać“, zdźěli sakska ministerka za kultus Brunhild Kurth (CDU). Wona bě program loni zrodźiła, zo by wjace wučerjow za šule na wsach zdobyła. Ze stipendijom spěchuja motiwowanych ludźi, kotřiž chcyli po zakónčenju studija zwonka wulkich sydlenskich centrumow, kaž su to Drježdźany abo Lipsk wuwučować.

Lětuša nowosć je, zo rozprawjeja lońši stipendiatća na internetnej platformje Facebook. Na stronje Perspektive-Land su mnohe aktualne informacije zjimane. Zdobom słuži strona wuměnje nazhonjenjow. „Nimo zwólniwosće, na wsy wuwučować, su stipendiaća wažni multiplikatorojo, kotřiž móža ze swojimi nazhonjenjemi dorost zahorić“, ministerka piše­. Studenća wučerstwa wot 5. semestra za směry zakładna a wyša šula kaž tež wosebita pedagogika hodźa so do programa zapřijeć. Nimo měsačneho spěchowanja 300 eurow maja zdobom indiwiduelny přewod zaručeny.

Šulerjo wo Serbach přednošowali

srjeda, 04. meje 2016 spisane wot:

Wojerecy (SN/MiR). Šulerjo rjadownje 10c Wojerowskeho Lessingoweho gymnazija zaběrachu so wčera dopołdnja ze serbskimi temami. Benedikt Leonhardt, Syman Kocor a Lydija Suchec předstajichu swoje dźěła we wobłuku kompleksnych wukonow. Přednoškaj, kóždy nimale třištwórć hodźiny trajacy, běštej pjelnjenej z datami a faktami. Přiwšěm wu­žiwachu přednošowacy tež přiležnosć, ze swojich wosobinskich dožiwjenjow rozprawjeć, swojich sobušulerjow so prašeć a jich tak aktiwnje zapřijeć.

W přirodźe z fantaziju tworić

srjeda, 04. meje 2016 spisane wot:

Žiwjenski eliksěr je wuměłči Christianje Eichner zaběra z přirodu. Swoje dźě­ćatstwo dožiwi agilna žona w Kleinhartmannsdorfje pola Freiberga. Hižo tehdy bě wona rady w přirodźe přebywała a čini to hač do dźensnišeho. Mjeztym pak je nowu domiznu we Łužicy namakała, tež mnozy Serbja ju znaja. Wosebje hortowym šulerjam Chróšćanskeho dnjoweho přebywanišća, kotrež je w nošerstwje Serbskeho šulskeho towarstwa, wostanje wona w pomjatku. Z nimi je loni z přirodnymi maćiznami wuměłsce tworiła. Při tym je samo tež žłobikowe a pěstowarske dźěći do projekta zapřijała. Na zakładźe swojich dobrych nazhonjenjow chce wuměłča lětsa chowancow dalšeho kubłanišća SŠT pozbudźić, w přirodźe z fantaziju tworić.

Sylnišo wo studentow wabić

wutora, 03. meje 2016 spisane wot:

Konkretny pokiw z posedźenja Rady za serbske naležnosće Sakskeje wo starosćach při wabjenju za serbski wučerski dorost bě přičina, zo wopyta ministerka dr. Eva-Maria Stange Institut za sorabistiku na Lipšćanskej uniwersiće.

Lipsk (SN/MiR). Sakska statna ministerka za wědomosć, wuměłstwo a slědźenje dr. Eva-Maria Stange (SPD) bě sej zańdźeny pjatk chwile wzała za rozmołwu z jednaćelskim direktorom instituta prof. dr. Edwardom Wornarjom. Nošna tema zetkanja bě dalše wabjenje za wučerstwo. „Wučba serbšćiny ma so zawěsćić“, informuje ministerstwo na naprašowanje SN. Połdra hodźiny wěnowaše so dr. Stange naležnosćam instituta, jeho sobudźěłaćerjow a tam studowacych kaž tež tuchwilnemu stawej skutkowanja a perspektiwam zarjadnišća. Mjez wobdźělnikami běchu tež studenća wučerstwa a sorabistiki, kotřiž rysowachu ministerce swoje wočakowanja na studij. „Při tym so wujasni, zo by internacionalizowanje atraktiwnosć studija polěpšiło“, zdźěli prof. Wornar.

Zrudźaca powěsć je so rozšěriła, zo je njedźelu, krótko do 90. narodnin, w swojim Budyskim bydlenju zemrěła wučerka na wuměnku Hańža Winarjec-Orsesowa. Narodźiła bě so wona w Radworju 20. meje 1926 swójbje rěznika a ratarja. Zahe zemrě jej kaž tež sotře a bratrej mać. Nan so znowa woženi. Tehdyša Hańžka Winarjec chodźeše do wjesneje šule a pomhaše w ratarstwje. Jako 19lětna poda so na wučerske wukubłanje. Złoži 1. a 2. wučerske pruwowanje, nastupi městno we Łupoji a skutkowaše sobu w Jurja Winarjowym Serbskim wučerskim chórje.

Radwor (SN/BŠe). Dźěl wulkeho cyłka być a zhromadnje něšto jónkrótneho na nohi­ stajić bě zaměr projekta Ra­dwor­skeje zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“, kotryž su zańdźeny tydźeń přewje­dli. „Fantastiske, překwapjace, wuběrne“ – to běchu słowa wopytowarjow, kotřiž su sej wuslědk zhromadneho dźěła 150 dźěći a cirkusa Rolandos wobhladali. Wot akrobata a klawna hač ke kuzłarjej a rekwiziterej běchu dźěći cyły tydźeń zhromadnje pod nawodom sobudźěłaćerjow Rolandosa z braniborskeho Herzberga pisany program zestajeli. „Štož sće wy w běhu krótkeho časa tworili, my samo w běhu lět njedocpějemy“, hódnoćeše nawodnica Radworskeje šule Brigita Grundmannowa program. Tak překwapichu mali wuměłcy něhdźe 1 000 ludźi na třoch předstajenjach zašły pjatk a sobotu z dresuru psow, kozow abo hołbjow. Zestajeli běchu tohorunja choreografije z bulemi, powjazami a rynkami a pokazachu tež akrobatiku na konju. Runje tak před­stajichu kuzłarjo swoje kumšty.

Pućujo wuknyć

póndźela, 02. meje 2016 spisane wot:
Budyšin (SN/MiR). Sakske statne ministerstwo za wobswět a ratarstwo poruča a wupisuje kóžde lěto nalětnje pućowanja. Dźěćace dnjowe přebywanišća w nošerstwje Miłočanskeho Křesćanskeho socialno-kubłanskeho skutka so hižo wo­spjet na projekće wobdźěleja. Tura, kotruž je sej Budyska pěstowarnja „Jan Radyserb-Wjela“ lětsa wuzwoliła, wjedźe po Budyskim parku přirody. Tema pućowanja je: „Kotre lisćowe štomy rostu w parku?“ Dźěći z dweju skupin dnjoweho přebywanišća podadźa so na něhdźe połdrakilometersku turu. W parku chcetej jim kubłarce Sabina Mrózowa a Angelika Smolina lisćowe štomy rozłožić. Při tym pomhaja tam připrawjene informaciske tafle. Wosrjedź přirody chcedźa mały piknik wotměć. Dźěći pěstowarnje w Pančicach-Kukowje maja za temu swojeho pućowanja štom lěta 2016, zymsku lipu. Tež wone podadźa so jutře na puć. Kulowske CSB-kubłanišćo porno tomu rozestaja so tydźeń pozdźišo, 10. meje z prašenjom, što so w zahrodce wšitko po zymje stawa. A šulerjo z horta Wojerowskeje šule Při Worjole zaběraja so srjedź meje z wjelkom a dźiwimi swinjemi.

Zo bychu dźěći strachi přewinyli

pjatk, 29. apryla 2016 spisane wot:
Njebjelčicy (SN/MiR). Dwu- do třilětne dźěći skupiny „kubołćiki“ w Njebjelčanskej pěstowarni „Jan Skala – Barbojte kamuški“, kotraž je w nošerstwje Miłočanskeho Křesćanskeho socialneho-kubłanskeho skutka, běchu dźensa dopołdnja jara wćipne. Wšako běše hósć z Budyšina připowědźeny. Lektorka Ludoweho nakładnistwa Domowina Janina Mikławškowa pak njetrjebaše ani mjeńšiny, a wutroby małych připosłucharjow jej přilětowachu. Wona čitaše jim krótke teksty z nowostki LND „Dobru nócku, bariko“, kotraž powěda wo tym, kak hodźa so strachi přewinyć. Knihu z pjera němskeje awtorki Christy Kempter je Rejzka Deleńkec zeserbšćiła. „Je to prěni króć, zo bě so zakładnošulska wučerka na tajki přełožk zwažiła. A mam jón za jara poradźeny“, rjekny Janina Mikławškowa. „Kniha je myslena za dźěći wot dweju lět hač do předšulskeje staroby.“ Lektorka pak wě sej tež předstajić, zo šulske dźěći mjeńšim z njeje čitaja. Tež nawodnica Njebjelčanskeje pěstowarnje Andreja Hejdušcyna ma nowu knižku za hódnu. „Su to stawiznički, kotrež našim dźěćom rady předčitamy.

Jurij Kubaš-Nowšan njeboh

pjatk, 29. apryla 2016 spisane wot:

Rěkachu jemu Nowšan, dokelž bě rodźeny (1925) w Nowej Wjesce, we wsy nad Klóšterskej wodu, z kotrejež wuńdźe w prěnimaj powójnskimaj lětdźesat­komaj 33 wustudowanych Serbowkow a Serbow. Jedyn z nich bě nowowučer Jurij Kubaš. Syn skałarja, wuwučeny młynk, zakónči studij w Lipsku jako pedagog dr. phil. a bě wot lěta 1975 wyši wučer a studijny rada. Čas žiwjenja bě wědomostny sobudźěłaćer w centralnym pedagogiskim instituće w Serbskim domje a staraše so wo serbšćinu A-šulstwa­. Spisał je wjace hač 30 wučbnicow serbšćiny, mjez druhim tež za wučerjow metodiku podawanja serbšćiny. Po towaršnostnej změnje zapoda koncept za ewaluaciju serbskeho šulstwa ze žadanjom: „Trjebamy sylny pedagogiski wotrjad.“ W lěće 2004 dokónči wědomostne přepytowanje „Wo wosebitosćach serbsko-němskeje dwurěčnosće“, w kotrymž skedźbni na powjetšace so „tempo našeje wšostronskeje integracije do němskeje towaršnosće“ a na jeje wuskutki na serbsku rěč w zjawnosći, šuli a swójbje.

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND