Biblioteki zachować

wutora, 31. januara 2017 spisane wot:
Njedawno wopraša so mje přiwuzny, kak dołho chcu sej hišće na mojich knižnych polcach stejacy Meyerowy leksikon z časa NDR wobchować. Dźensniši dźeń informuje so wón w interneće. Mi pak je leksikon dopomnjenka a w nim su informacije, kotrež hewak nihdźe njenańdu. Wšako je so wid na swět w zašłych lětach změnił. A nic jenož to, tež wašnje wobstaranja informacijow. Dawno hižo njechodźa ludźo do bibliotekow kaž hišće před dźesać lětami. Měnja, zo namakaja wšitko, štož jich zajimuje, w interneće. Mnozy pak wědźa, kotre lěpšiny biblioteka skića. Dóstawaš tam dobru radu a na swoje zajimy přiměrjeny poskitk. Maš chwile so hnydom do knihi zanurić, móžeš sej ze słuchatkami na wušomaj wulećeć a njetrjebaš słucho­knihu hnydom kupić. Derje tuž, zo gmejny biblioteki jako poskitk kultury a kubłanja pod wobćežnymi wuměnjenjemi zachowaja. Milenka Rječcyna

Dohlad do wukubłanja a studija

póndźela, 30. januara 2017 spisane wot:
Podźěl elektroniki we wukubłanju mechanikarjow za techniku sanitarnych, tepjenskich a klimowych připrawow dyrbjał so dale wutwarić. Wo tym diskutuja Dieter Piskol,­ nawoda za wukubłanje w elektrokubłanskim a technologiskim centrumje Drježdźany, Tomaš Rječka a Martin Bohot z fachoweho zawoda za tepjensku tech­niku Rječka & Čornak (wotl.). Předewzaće z Kamjeneje bě jeničke serbske mjez 83 wustajerjemi­ sobotu na kubłanskich wikach „Nawi přichoda“ w Budyskej studijnej akademiji.­ Foto: Constanze Knappowa

Mało serbskich wobdźělnikow

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:

We Wojerecach wotměje so kónc tydźenja 26. regionalne wubědźowanje „Młodźina hudźi“, na kotrymž so 110 hudźbnych šulerjow z Kamjenskeho, Budyskeho a delnjošlesko-hornjołužiskeho regiona wobdźěli.

Budyšin (SN/mwe). Regionalne wubědźowanje „Młodźina hudźi“ je za wobdźělnikow – přizjewić móža so hudźbni šulerjo w starobje pjeć do 27 lět – kóžde lěto wulke wužadnje. Tež přichodnu sobotu a njedźelu budźe napjatosć w rumnosćach Wojerowskeje hudźbneje šule a Lessingoweho gymnazija zaso wulka. Wšako so tam solisća na pianu, harfje, w spěwanju, na bijadłach a gitarje kaž tež smyčkowe, dujerske a akordeonowe skupinki wubědźuja.

Klanki do noweho domu zaćahnyli

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:
Nimale dwě lěće dyrbjachu klanki w narodnej drasće pod blidom direktorki Šule Ćišinskeho­ Pančicy-Kukow přetwara dla wutrać. Mjeztym je Worklečanska šwalča Petra­ Kupcyna klanki zaso sporjadkowała. A dźensa bě skónčnje tak daloko, zo móžachu wone do noweho škleńčaneho domu zaćahnyć. Witrina je njezłamna a wo­h­njokruta, přiwšěm móžeš rjanosć jeje wobydlerjow derje wobdźiwać. Tak su dźensa tež tamniši młodźi ptačokwasni hosćo składnosć wužiwali. Foto: SN/Maćij Bulank

Róžu Pinkawinu překwapili

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

Žiwjenje a tworjenje Měrćina Nowaka-Njechorńskeho zaběratej tež Ralbičanskich šulerjow

Ćišno z rostlinami Jasmin MikławškecRostliny w zahrodceDawinia BrězanecNapohlad na ateljej w Njechornju Denise Młodźinkec

Wulka překwapjenka bě to Róži Pinkawinej we Worcynje. Dóstała je brunu wobalku, pjelnjenu z rjanymi rysowankami. Te powědaja wo zajimawym a zabawnym pře­bytku šulerjow Ralbičanskeje Serbskeje wyšeje šule w Njechornju, na kotrymž su jich wučerki Steffi Jancyna (towaršnowěda), Christina Hajnowa (wuměłske kubłanje) a Jana Bětnarjowa (serbšćina) přewodźeli. Dwanaće- a třinaćelětni běchu Worcynjanku k 80ćinam z wobrazami wob­darili. Wšako běchu so na swojim wopyće w Njechornju jara derje čuli. Wosebje rady­ dopominaja so woni na wodźenje z Róžu Pinkawinej po domje Njechorńskeho. „Na tak žiwe wašnje dožiwić směć skutkowanje Měrćina Nowaka-Njechorńskeho mam za wulke bohatstwo. Wšako začuwaš w Njechornju hač do dźens­nišeho jeho duch“, rjekny Ralbičanska wučerka-serbšćinarka Jana Bětnarjowa.

Hordosć na rěč a nałožki budźić

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Na Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ Kulow je serbšćina kruće zakótwjena. Wo tym móžachu so tam sobotu wopytowarjo­ na dnju wotewrjenych duri přeswědčić.

Kulow (AK/SN). Serbšćinje připóznawaja na Kulowskej wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ wulki wuznam. „Chcemy hordosć na stawizny budźić. K tomu na kóždy pad tež Korla Awgust Kocor słuša“, podšmórny nawodnica kubłanišća Ines Lešowa na sobotnym dnju wotewrjenych duri. Tójšto šulerjow 4. lětnika bě ze swojimi staršimi přišło, ale tež dalši wobydlerjo a bywši šulerjo, zo bychu so wobhonili.

„Smy jenička wyša šula we Wojerowskim regionje, kotraž serbšćinu po koncepće 2plus bjez přetorhnjenja wot 5. do 10. lětnika poskića“, rjekny šulska nawodnica. Hinak hač minjene lěta pak móža koncept tuchwilu jenož we wobmjezowanej formje zwoprawdźeć, štož zaleži na napjatej personalnej situaciji. Ines Lešowa a jeje kolegina Sabina Modšinkowa zawěsćatej wučbu serbšćiny. W dalšich pjeć předmjetach zapřijimaja znajmjeńša někotre serbske wurazy. Z dohromady 280 šulerjow wuknje 45 serbšćinu po koncepće 2plus.

Inkluzija trjeba přidatne mocy

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Kubłanski forum w Kamjencu wěnowaše so wčera wěcnym prašenjam noweho šulskeho zakonja w Sakskej. Z temu­ rozestajachu so zapósłancy wšelakich­ frakcijow krajneho sejma.

Kamjenc (AK/SN). Nowy sakski šulski zakoń žada sej inkluziju za šulerjow, kotřiž při wuknjenju napadnu. Za to su nuznje přidatne mocy trěbne. Tole bě tema wčerawšeho kubłanskeho foruma w Kamjencu ze zapósłancami frakcijow CDU, SPD a Lěwicy krajneho sejma. Přeprosyła bě Marion Junge (Lěwica). Wučerjo, šu­lerjo, kubłarjo, socialni pedagogojo a po­litisce zajimowani su přeprošenje do Kamjen­skeho powołansko-šulskeho centruma sćěhowali.

Nowostka z ABC

štwórtk, 19. januara 2017 spisane wot:
Choćebuz (SN). W Choćebuskim Dźěła­nišću za serbske kubłanske wuwiwanje ABC je­ wušoł 1. dźěl (wobdźěłaneho) dźěłoweho­ zešiwka za bilingualnu wučbu w 7. lětniku za předmjet stawizny. Kaž wuchadźa z nowinskeje zdźělenki zarjadnišća ma kniha titul „Rany (zažny) nowy cas – europske stawizny wót 15. až do 18. stolěśa“. Stawizny wuwučuja Witaj-šulerjow kaž tež šulerjow Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija wot 7. do 10. lětnika bilingualnje, to rěka, dźělnje w serbskej rěči. Zestajiłoj a ze serbskimi sta­wiznami dopjelniłoj stej material Lorena Neumanowa a Angela Šurmanowa z podpěru dr. Christiany Piniekoweje a Mariny Eggertoweje. Awtorki złožowachu so na delnjoserbsku wučbnicu stawiznow „Wotekšywaś a rozměś“ z lěta 2013, kotraž bě wušła w kooperaciji ABC, Rěčneho centruma WITAJ­ a Ludoweho nakładnistwa Domowina. Nowy 104stronski barbny dźěłowy material wolóža bilingualnu wučbu stawiznow w serbskej rěči. K tomu wuńdu hišće wučerske poručenja z didaktiskimi pokazkami, kontrolemi a wuhódnoćenjemi kaž tež stawizniska hra „Magellan – Jězd wokoło swěta“.

Nochcedźa lud pačić

srjeda, 18. januara 2017 spisane wot:

Kubłanski wjeršk ideje mnohich do zjawneje diskusije dał

Myslić na wšitko, štož šěrjenju serbšćiny tyje

Serbsku rěč w zjawnym rumje dźeń a prezentnišu činić a ju wšědnje nałožować měł być nadawk wšitkich, kiž so jako Serbja wuznawaja abo kotřiž so za serbskosć zajimuja. Dr. Christiana Piniekowa je za to 18 tezow nastajiła.

W serbskej zhromadnosći*...

(1) je zaměr, wšudźe kelkož móžno serbsce** rěčeć,

(2) dawamy dźěćom, młodźinje a dorosćenym wšitkich starobow telko składnosćow kaž móžno serbsku rěč nałožować**,

(3) wažimy sej dźěćo, kotrež doma abo na kubłanišćach serbsce wotrostuje, a jeho swójbnych; wobhladujemy jich jako bohatstwo,

(4) je codeswitching, to rěka změna při wužiwanju serbskeje a druheje (němskeje) abo mjez druhej (němskej) a serbskej rěču, připóznata a nałožowana metoda při dorozumjenju z wuknjacymi serbskeje rěče,

(5) akceptujemy zmylkowosć runje tak kaž korigowanje – woboje słuša k wuknjenju,

(6) respektujemy a wažimy sej tych, kotřiž serbsce rěča, čitaja, pisaja, rozumja abo serbskosć spěchuja,

22 šulerjow a šulerkow 2. lětnika Wojerowskeje Handrija Zejlerjoweje zakładneje šule je dźensa dopołdnja Budysku Smolerjec kniharnju wopytało. Nawodnica Annett Šołćic předstaji jim wšelake publikacije. Wosebje wěnowała je so knize z pjera Štefana Paški „Dyrdomdeje na wsy“, kotraž je wosebje za čitarjow zakładnošulskeje staroby myslena. Wulět do Budyšina­ bě za Wojerowskich­ šulerjow dźěl wučbneho projekta „Čitać čini će mudreho“. Foto: SN/Maćij Bulank

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND