Na šulu so zmužić

póndźela, 06. měrca 2017 spisane wot:
Čehodla poprawom nic?, sej prajach, jako nawróćich so pjatk ze zeńdźenja zajimcow wo natwar šule w Njebjelčicach. Čehodla njeměć tež w Serbach šulu w swobodnym nošerstwje? Štož je němskim staršim hódne, móže tež serbskim wužitne być. Rozmyslowanje wo tym, dać šulskemu kubłanju swójski, wosebity nabožny a serbski narok njeje nowy. Před wjace hač dźesać lětami bě so Wěteńčanska iniciatiwa­ z tejle temu rozestajała, bo­hužel pak zwrěšćiła. Čas njebě tehdy zrały za doprědkarske ideje. Nětko pak so wo­spjet z tejle temu zaběramy. Tónkróć nic jenož wobsahowje, ale z wotpohladom, wutworić zakładnu šulu w swobodnym nošerstwje. Wospjet wukristalizuja so Njebjelčicy jako žro načasneho myslenja. Škrička nadźije so wupřestrěwa. Zapřijeći ,sobu-‘ a ,sebjepostajenje‘ na polu kubłanja nabywatej žadacu formu sebjezwoprawdźenja našeho ludu. M. Rječcyna

Dušnym błudnička prawy puć pokazuje

srjeda, 01. měrca 2017 spisane wot:

W Čornochołmčanskim Krabatowym młynje poskićeja zaběru ze swětom bajow. Z tejle temu su so mjez druhim hižo­ šulerjo 3. a 4. lětnika Wojerowskeje zakładneje šule „Při Halštrowje“ roze­stajeli.

Čorny Chołmc (AK/SN). Błudnička bydli w lěsach a bahnach. Dušnym ludźom wona w nocy prawy puć pokazuje. Za to płaća jej pućowacy najgroš (Dreier). Njedźakownym a skupym pak błudnička njepomha. Wšako zamóže derje mjez dobrym a złym rozeznawać. „Jednomu wona pomha, druhemu nic. Woboje so mi spodoba“, praji dźesaćlětna Lena-Marie Küchler, šulerka Wojerowskeje zakładneje šule „Při Halštrowje“. Přewodnica Antje Kreibich-Mileta powěda jako błudnička powěsć wo buru z Noweje Łuki. Jara napjeće dźěći připosłuchaja. Za nje je to jedna stacija ze šěsć projekta „Baje Łužicy“ w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje, kotryž je załožba Łužiska brunica z financnej podpěru zmóžniła.

Puh! Zbožo měli?

srjeda, 01. měrca 2017 spisane wot:
Wojerowska Handrija Zejlerjowa zakładna šula ma přećahnyć, a to nic prěni króć. W lěće 2020 dyrbja wučerjo a dźěći swoje kófry spakować a wot jednoho šulskeho stejnišća z wjesnym charakterom na dalše z runje tajkim přećahnyć. Hm, budu někotři rjec, tajki přećah njeje ničo wosebite. Bě dźě to wočakować. Serbšćinu wuwučować a wuknyć móžeš wšudźe. W měsće spotorhaja jedyn bydlenski blok po druhim. Ličba wobydlerjow wobstajnje woteběra. Přichodnje najskerje samo dalšu šulu zawru. Studija pokazuje, zo změja w lěće 2028 jenož hišće tři zakładne šule we Wojerecach. A přichodnje młode pory, wosebje pak tajke z małymi dźěćimi dale pobrachuja. W tym padźe maja serbšćinarjo Zejlerjoweje šule zbožo – jich nowe kubłanišćo „Na kromje města“ ma tež potom dale wobstać, hdyž wšudźe druhdźe šulerjo pobrachuja. Tak znajmjeńša studija tuchwilu wěšći. Milenka Rječcyna

Šulski socialny program

wutora, 28. februara 2017 spisane wot:

Drježdźany (SN). Dźensa je sakske knježerstwo spěchowanske směrnicy za socialne dźěło na šulach wobzamknyło, zdźěla ministerstwo za socialne naležnosće a škit přetrjebarjow. „Šulske socialne dźěło trjeba kontinuitu a spušćomnosć. Chcemy z krajnym programom tele dźěło w Sakskej kwantitatiwnje a kwalita­tiwnje polěpšić. Podpěrujemy wokrjesy a města, po potrjebje socialne dźěło na šulach poskićeć. Chcemy, zo změja je přichodnje­ we wšitkich regionach Sakskeje“, praji socialna ministerka Barbara Klepsch. Socialni dźěłaćerjo maja šulerjow w krizach a konfliktach profesionelnje poradźować a młodostnym pomhać je zmištrować. Měli jich sylnić, wučerjow wolóžić, dołhodobnje šulsku klimu polěpšić a prewentiwnje skutkować.

Nětko su wokrjesy a města namołwjene, swoje koncepty zapodać a projektowe próstwy stajeć. Sakski etat 2017/2018 předwidźi 30 milionow eurow za wobšěrniše šulske socialne dźěło. Koncept orientuje so na poručenjach krajneho wuběrka za podpěru młodostnych.

Zejlerjowu šulu njepřeměstnić

póndźela, 27. februara 2017 spisane wot:

Dotalne stejnišćo Handrija Zejlerjoweje zakładneje šule we Wojerecach je wohrožene. Jutře chcedźa so tamniši měšćanscy radźićeljo z přeměstnjenjom kubłanišća zaběrać.

Čěska solidarita

póndźela, 27. februara 2017 spisane wot:

Budyšin (SN). Kak móhli čěskich wučerjow za serbske šule zdobyć, to rozjimachu minjeny pjatk w Budyšinje zastupjer prezidenta regiona Ústí n. L. za šulstwo, młodźinu a sport Petr Šmid, předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa, zapósłancaj Europskeho parlamenta Jaromír Kohlíček a Sakskeho krajneho sejma Hajko Kozel (Lěwica).

Rozmołwnicy maja za kontraproduktiwne čěskich wučerjow wotwabić. Tež na tamnišich dźěłowych wikach je połoženje napjate. „Čěskaj partneraj poskićataj serbskemu ludej solidaritnu iniciatiwu, zo by serbske šulstwo personelnje podpěrane było“, zdźěli Kozel. Tak měli so gymnaziastam regiona Ústí informaciske zarjadowanja wo stawiznach čěsko-serbskich stykow, aktualnym połoženju Serbow a wo wukubłanskich a powołanskich perspektiwach jako wučer na serbskich šulach poskićeć. Za solidaritnu iniciatiwu chcedźa uniwersity z pedagogiskim wukubłanjom zdobyć.

Přisłušnej sakskej ministerstwje matej hromadźe z čěskej stronu wuměnjenja za njeběrokratiske zasadźenje čěskich wučerjow na serbskich šulach wutworić.

Protestna karta

štwórtk, 23. februara 2017 spisane wot:
Choćebuz/Budyšin (SN/CoR). SN podpěruja protest přećiwo postupowanju braniborskeho ministerstwa za kubłanje, młodźinu a sport (MBJS). Dźělej dźensnišeho wudaća je připołožena póstowa karta, z kotrejž móža so tež zajimcy w Hornjej Łužicy direktnje na MBJS wobroćić. „Z minimalnej ličbu dwanaće šulerjow za lětniki přesahowacu wučbu w třoch rjadowniskich schodźenkach njeby na wjetšinje šulow wučba serbšćiny kaž tež bilingualna wučba serbšćiny hižo móžna była. Knježe ministro Baaske, prošu starajće so wo to, zo so postajenje njezwoprawdźi!“, rěka na kartkach, kotrež su na priwatnu iniciatiwu nastali. RCW přewjeduje podpismowu akciju.

Wšelake měnjenja wo zamołwitosći

štwórtk, 23. februara 2017 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). Wospjet dźe w Serbach wo kompetencu. Tónkróć do diskusije zapřijate su iniciatiwna skupina Serbski sejm, Budyski regionalny zarjad Sakskeje kubłanskeje agentury (SBAB) a Domowina. Prašenje rěka, štó je zamołwity za serbske kubłanske naležnosće. Čłon iniciatiwy dr. Andreas Kluge praji: „Administratiwna organizacija serbskeho šulstwa je bjezwuwzaćnje w zamołwitosći SBAB a nic Domowiny.“ Tole zwurazni wón póndźelu tež w mejlce wosobinskemu referentej a zamołwitemu za serbske kubłanske naležnosće SBAB Bosćijej Handrikej. Kaž tón Andreasej Kluze piše, „regionalny zarjad njehladajo na swoje wuprajenja radźi, zo so iniciatorojo předewzaća ,Serbski sejm‘ přichodnje z prašenjemi najprjedy na legitimowane gremije serbskeho ludu wobroća“, z čimž měni Domowinu. To Handrik na naprašowanje SN hišće raz wobkrući.

Swójbnych najradšo fotografuje

srjeda, 22. februara 2017 spisane wot:

Fotografować je konik, kotryž Danny Wićaz ze Zarěča rady pěstuje. Hižo lěta wěnuje so wón předewšěm fotografowanju swójbnych, přirody a architektury. Wosebje derje lubja so jemu wobrazy Budyskeho fotografa Jürgena Maćija. „Znaju jeho dźěła, mam wjacore knihi z jeho fotografijemi a wot njeho wudate knihi druhich fotografow“, 43lětny powěda.

Zarěčan je so tuž na dźěłarničce z Jürgenom Maćijom w Budyskim Serbskim muzeju wobdźělił. Zhonił bě wón wo poskitku z Facebookoweje strony, na kotrejž muzej swoje zarjadowanja předstaja. Zo móhł pódla być, je sej samo dźeń dowola wzał. Rozdźělna staroba wobdźělnikow jeho njemyleše, skerje měješe to za dobru składnosć, sej z druhimi wo hobbyju mysle wuměnjeć. „Chcych zhonić, kak Jürgen Maćij dźěła, kak so na fotografowanje přihotuje a kak tak dobre rezultaty docpěwa.“

Z wutrobu wabić

srjeda, 22. februara 2017 spisane wot:
Kubłanske temy su wobstatk mjeztym kóždeho posedźenja Rady za serbske naležnosće Braniborskeje. Na swojim wčerawšim wurjadnym posedźenju bě jich ze šěsć dnjowych dypkow pjeć, kotrež so ze šulu a delnjoserbšćinu zaběrachu. Tež na posedźenjach Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny je kubłanje wobstajna tema. Župy wuwiwaja projekty, wosebje za tych šulerjow-serbšćinarjow, kotrymž pobrachuje wšědny rěčny wobchad, kotřiž serbšćinu zwjetša jenož w šuli wuknu. Při­wšěm zajim hišće njedosaha, byrnjež powšitkowna ličba šulerjow zaso přiběrała. Kak pak strachej wobarać, zo so delnjoserbšćina ze šulow zhubi? Dyrbimy za jeje sylnjenje dale z wutrobu wabić. A dyrbimy postajowace zarjady wo tym přeswědčić, zo je wunošnišo jenož dźesać abo pjeć serbšćinarjow wuwučować, hač zhubić kraj wobohaćacu rěč a z njej kulturu. Milenka Rječcyna

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND