Inkluzija wostanje ideal

srjeda, 18. januara 2017 spisane wot:

Přichodni kubłarjo z fachowcom čile diskutowali

Budyšin (CK/SN). W decembru hakle bě němske knježerstwo zakoń wo inkluziji wobzamknyło. Kak ćežko drje budźe jón zwoprawdźić, bě wobsah přednoška w Budyskim powołanskošulskim centrumje. Što přesadźenje zakonja dokładnje woznamjenja, njeje hišće jasne, wšako je to wěc krajow, kaž Jurij Štrbenk zawče­rawšim wuswětli. Rodźeny Słowjenc je w swojej domiznje studował, jako hudźbny terapeut dźěłał a so na wjacorych studijach wobdźělił. Wot lěća 2015 nawjeduje wón hojenskopedagogiske a integratiwne dźěćace dnjowe přebywanišćo na Budyskej Daimlerowej z 20 sobudźěłaćerjemi, kotrež je w nošerstwje Hornjołužiskeje pomocy k žiwjenju a za swójby z.t. Diplomowy pedagoga za rehabilitaciju je eksperta a po słowach dr. Hubertusa Šenka ze Serbskeje fachoweje šule za socialnu pedagogiku „teoretikar a praktikar w jednej wosobje“. Jurij Štrbenk přednošowaše póndźelu w awli Budyskeho powołanskošulskeho centruma za hospodarstwo a techniku wo tym, što inkluzija za kubłarja woznamjenja.

Šula poskića zajimowy kurs

wutora, 17. januara 2017 spisane wot:
Wóslink (HH/SN). Do slěda dnjow wotewrjenych duri na hornjołužiskich šulach je so minjenu ­sobotu tež Wóslinčanska ewangelska srjedźna šula zarjadowała. Mjez druhim zeznajomichu tam wopytowarjow z tak mjenowanym zajimowym kursom serbšćiny. Pola wučerki serbšćiny Christiny Mjetašoweje móžachu so zajimcy na serbskim kwisu wobdźělić, w kotrymž mějachu na prašenja za serbskimi wurazami z bjezpo­srědnjeje wokoliny wotmołwić. Na dosć zabawne wašnje su tuž na serbski poskitk na Wóslinčanskim kubłanišću skedźbnili. Wot lěta 2008 we Wóslinku serbšćinu wuwučuja. Spočatnje bě to cyło­dnjowski poskitk, nětko činja to w zajimowym kursu.

Termin rozsuda so bliži

póndźela, 16. januara 2017 spisane wot:

Za něšto tydźenjow, konkretnje 2. měrca, dóstanu šulerki a šulerjo 4. lětnika zakładnych šulow w Sakskej kubłanske poručenje. Potom maja starši wo dalšim kubłanskim puću swojich dźěći rozsudźić.

Čerstwy duch za nas

póndźela, 16. januara 2017 spisane wot:
Što je nam wažne? Što móžemy parować? Prašeni to, kotrejž stej sobotu wjetšinu wobdźělenych na zarjadowanju iniciatiwy Serbski sejm zaběrałoj. Wotmołwje stej jednorej. Wažne je nam wšo to, wo čimž za kubłanje zajimowani naležnje rozmysluja. A parować ani jednu z jich idejow nochcemy. Tole bě tež hłowne dopóznaće na prěnim kubłanskim wjeršku iniciatiwy. Wšitcy, kotřiž tam běchu, zwěsćichu, zo njeń­dźe na tymle městnje wo wosobinske zajimy,­ ale wo to, wšěm tym, kotřiž chcedźa serbšćinu wuknyć a so ze stawiznami a kulturu serbskeho naroda zeznajomić, to tež zmóžnić. Někotre ideje zdadźa so snano utopiske być. Ale kamjenje dołho mlěja, prjedy hač su ze zorna muku namlěli. Čehodla njeměło to tež tak być z nowej serbskej šulu w nošerstwje gmejny abo z dalšimi profesurami abo samo ze serbskej wysokej šulu? Čas a čerstwy duch dźěłatej za nas. Milenka Rječcyna

Maja nowy wonkowny wobraz

štwórtk, 12. januara 2017 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). Přichodnu póndźelu wotměje so w Drježdźanach słyšenje ekspertow we wuběrku za wědomosć a wysoku šulu, kulturu a medije Sakskeho krajneho sejma nastupajo nowelěrowany zakoń wo sakskich powołanskich akademijach (BA). „Zakoń ma so hišće w prěnim połlěće 2017 wobzamknyć“, rozłožuje direktorka Budyskeje powołanskeje akademije prof. dr. Barbara Wuttke, „jeho naćisk dźě krajnemu sejmej hižo před­leži.“

Sćěh toho budźe, zo stanu so wšitke BA ze zarjadnišćom zjawneho prawa. Sydom w Sakskej skutkowacych stejnišćow so zjednoći a dóstanje jednoho prezidenta. Struktury budu potom podobne wysokim šulam. Dalša lěpšina je, zo móža akademije přichodnje tež na swojim kubłanišću slědźić. „Z našim wukubłanskim ćežišćom technika a z twarom noweho labora wotewru so nam nětko nowe móžnosće“, praji prof. Wuttke.

Labor přepodali

štwórtk, 12. januara 2017 spisane wot:
Zhorjelc (SN). Wysoka šula Žitawa-Zhorjelc a Fraunhoferski institut za optroniku, systemowu techniku a wuhódnoćenje wobrazow chcetej swoju wědu we wobłuku IT-wěstota we wuknjenskim laborje přichodnje hromadu wjesć. Tak poskići Zhorjelc na praksu wusměrjene dalekubłanje hladajo na realne wohroženske scenarije w zwisku z internetnej kriminalitu. Na swjatočnym přepodaću labora wčera, na kotrymž so tež zwjazkowa ministerka za kubłanje a slědźenje prof. dr. Johanna Wanka wobdźěli, wu­zběhny sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (wobaj CDU): „Digitalizacija je ta wulka tema našeho časa, a Sakska je ze swojimi ekscelentnymi wysokimi šulemi a slědźenišćemi derje nastajena, zo by w tymle procesu wažne impulsy dawała. IT-wěstota ma při tym wosebity wuznam – za hospodarstwo a politiku. Zhromadny projekt w Zhorjelcu je dalši krok, kotryž město jako studijnu městnosć a stejnišćo slědźenja a wuwučowanja atraktiwniše sčini.“ Zaměr zwjazkoweho programa „Dalekubłanje IT-wěstota“ je, kwalifikować fachowe a nawodne mocy z industrije a zjawneho zarjadnistwa.

Swójbne mjena lětušich róčnicarjow

srjeda, 11. januara 2017 spisane wot:

Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.

Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.

Korla Awgust­ Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo­ „husler“.

Maja dobrych partnerow

srjeda, 11. januara 2017 spisane wot:

Sakske ministerstwo za wobswět a ratarstwo (SMUL) namołwja hižo wjele lět, na nalětnich pućowanjach so wobdźělić. Hač do 3. februara je składnosć, so za lětuši rjad přizjewić.

Miłoćicy (SN/MiR). Zhromadnje z hajnikom so ze žiwym lěsom zaběrać, z ornitologu na ptački słuchać, zela zběrać a je předźěłać – to su jenož někotre móžnosće, spjelnić zaměr sakskeho ministerstwa za wobswět a ratarstwo a sej pućujo domiznu wotkryć. Z idejow, kotrež dóstawa SMUL kóžde lěto wot poskićerjow z cyłeje Sakskeje, zestaja wone programowy zešiwk. Tón předleži najpozdźišo wot měrca w ćišćanej formje a hodźi so internetnje wotwołać. Wot apryla hač do junija přewjeduja tam mjenowane pućowanja, na kotrychž móža so nimo iniciatorow dalši zajimcy wobdźělić.

Won, won do přirody

srjeda, 11. januara 2017 spisane wot:

Tuchwilu drje je ćežko wěrić, zo změjemy bórze nalěćo. Ptački pak nam pokazuja, zo so miły čas hižo zaso bliži. Wšojedne, kak kruty zmjerzk je, ptački hotuja so na kwas a na tak wožiwjacy so swět. Tak změje so to nadźijomnje bórze tež zaso z ludźimi. Ručež budźe ćoplišo, wabi miłe słónco do přirody. Potom sej mnozy praja „won, ničo druhe hač won“. Snano pak so zdobom prašeja „a dokal?“ Wot apryla přeprošeja regionalni poskićerjo po wšej Sakskej a we Łužicy na pućowanja, ke kotrymž namołwja statne ministerstwo za kultus. Zo by poskitk dale rostł, su trěbni mnozy wobdźělnicy a nowe ideje. Kubłanišća Miłočanskeho Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka su hižo dawno rozumili, zo móža dźěćom na te wašnje dobry poměr k domiznje posrědkować.

Hač tež dalši nošerjo tajkich zarjadnišćow tule šansu zapřimnu? Njech to přichod pokaza. Milenka Rječcyna

Kwalita, wjeselo a motiwacija wažne

póndźela, 09. januara 2017 spisane wot:

Wojerowski křesćanski gymnazij Johanneum kładźe tež přichodnje wulku wažnosć na serbšćinu a rušćinu. To je sobotu 25. dźeń wotewrjenych duri pokazał.

Wojerecy (AK/SN). Serbšćinu jako dobrowólny poskitk kóždu wutoru wot šesteje do wosmeje hodźiny wuwučuje Andreja Ryćerjowa. Angelika Czapik ju w projektach podpěruje. Tuchwilu wuknu rěč štyrjo šulerjo z 5., pjećo z 6. a třo ze 7. a 8. lětnika. „Njeje rozsudne, kelko šulerjow je. Wažne su kwalita, wjeselo a motiwacija“, podšmórny Andreja Ryćerjowa, kotraž skutkuje wot časa załoženja Johanneuma 1992 tam jako wučerka serbšćiny. „Spěwamy wjele a zeznawamy mnohe rěčne hry“, powěda Kulowski šuler Daniel Šołta z rjadownje 6a. Zhromadnje ze sobušulerjemi je wón dźeń wotewrjenych duri přihotował a hosći z tombolu, přikuskom, geografiskim kwisom a ze serbskimi taflemi zawjeselił.

nowostki LND