Přihotuja program a drastu za ptači kwas

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Čorny Chołmc (UH/SN). Tež we Wojerowskim regionje so tele dny w mnohich pěstowarnjach a zakładnych šula z połnej paru na ptači kwas hotuja. Dźěći zhromadnje za njón pasla, lěpja a šija a wězo ptačokwasne pěsnje zwučuja. Tak je tomu tež w Čornochołmčanskej pěstowarni „Krabat“. Wot lěta 2008 tam kubłarka Silvia Stephanowa stajnje dwulětnje z holcami a hólcami něhdźe połhodźinski ptačokwasny program za zjawne předstajenje nazwučuje. Jeho wjeršk je serbski kwasny ćah w drasće Wojerowskich ewangelskich Serbow. 25. januara su hosćo tuž na žurlu Čornochołmčanskeho towarstwoweho domu přeprošeni, hdźež jim wot 15.30 hodź. kulturny program předstaja.

Krótkopowěsće (23.01.17)

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Šiman wospjet powołany

Budyšin/Praha. Zwjazkowy wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier (SPD) je mjeztym druhi króć zapósłanca CDU w Sakskim krajnym semje Marka Šimana­ za čłona přirady Němsko-čěskeho rozmołwneho foruma powołał. Forum wuhotuje składnostnje 20lětneho wobstaća jubilejnu konferencu přicho­dny kónc tydźenja w čěskej stolicy Praze.

Wjace drogow na šulach

Mnichow. Drogowa kriminalita na šulach Němskeje je minjeny čas zdźěla drastisce přiběrała. Tole wuchadźa ze stati­stiki krajnych kriminalnych zarjadow a nutřkownych ministerstwow krajow. W Badensko-Württembergskej su lěta 2015 cyłkownje 939 drogowych deliktow na šulach zličili, trójce telko kaž 2011. W Sakskej je so ličba porno lětu 2011 z 69 padami na 128 podwojiła.

Triksuja ze segwayjemi

Policija (23.01.17)

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

16lětny z awtom znjezbožił

Chelno. Wobchadne njezbožo ze štyrjomi zranjenymi je so minjeny pjatk wječor pola Chelna stało. 16lětny (!) wodźer VWja bě něhdźe w 22 hodź. po statnej dróze S 106 ze Słoneje Boršće do směra na Chelno po puću. Při kružnym wobchadźe zajědźe wón z dotal njeznateje přičiny do wobhrodźenja a wobchadneho znamjenja. Na to so awto zwróći a wosta na třěše ležo. Šofer kaž tež jeho třo sobujěducy w starobje 15 a 18 lět so snadnje zranichu. Při wobdźěłanju nje­zboža so wukopa, zo 16lětny jeno žanu jězbnu dowolnosć njeměješe, ale awto tež scyła přizjewjene njebě a měješe nimo toho wopačnej čisle přišrubowanej. Policija so nětko z tymle padom dokładnišo zaběra.

Paduši w bydlenju

Kamjenc. W času mjez 16 a 23 hodź. zadobychu so sobotu njeznaći přez terasu do jednoswójbneho domu na Budyskej horje w Kamjencu. Tam pokradnychu štyricyfrowu sumu pjenjez a debjenki. Nimo toho načinichu paduši něhdźe sto eurow wěcneje škody.

Chce fairny a wotewrjeny być

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Z porynskim humorom wón žiwjenje zmištruje. „Tón je mi hižo často pomhał“, měni Smjerdźečan Eduard Luhmann. Wot spočatka noweho lěta je 71lětny wuměnkar w pjeć gmejnach zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe čestnohamtski změrc (Friedensrichter).

Změrc posrědkuje w padach kaženja domjaceho měra, wobškodźenja wěcow, křiwdźenja a wohroženja. Wěcownje, neutralnje a bjez předsudkow wón wustupuje. Wujednać a nic pak sudźić rěka zasada jeho dźěła. Zwjetša jedna so wo pady, w kotrychž chcetej wobdźělenej stronje radu změrca a nic hnydom jednanje, kotrež měło k wujednanju wjesć.

Najprjedy chce so Eduard Luhmann intensiwnje do swojeje noweje zamołwitosće zadźěłać a so prawidłownje na dalekubłanjach sakskeho zwjazka změrcow wobdźěleć. „Chcu wot nazhonitych změrcow wjele nawuknyć“, 71lětny wuswětla. Wažne su jemu fairnosć, česćownosć, přistojnosć a respekt, při čimž měli jemu jeho powšitkowne kubłanje a žiwjenske nazhonjenja pomhać.

Wjelka zatřělić

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Problematiskeho wjelka w Zhorjelskim wokrjesu smědźa nětko zatřělić. Tole wobkrući wčera sakske wobswětowe ministerstwo w Drježdźanach. Stajnje zaso je dwulětne zwěrjo w sydlišćach ludźi za cyrobu pytało. „Napadneho zadźerženja dla hrozy strach eskalacije. Wěstota čłowjeka je tule wažniša hač škit družin“, rěka w zdźělence ministerstwa. Zhorjelski krajnoradny zarjad chce nětko hajnika postajić, kiž ma wjelka zatřělić.

Po informacijach wobswětoweho ministerstwa su fachowcy identitu wjelka z pomocu genetiskich přepytowanjow zwěsćili. Tak pochadźa wón z pólskeje črjódy Ruszów, kotraž ma swój teritorij bjezposrědnje při mjezy k Sakskej. Kaž pólscy wědomostnicy zdźělichu, bu wjelk jako šćenjo wot čłowjeka picowany.

Dotal su w Sakskej dwaj wjelkaj zesparnili. Jednoho zatřělić pak njebě dowolene.

Po informacijach kontaktneho běrowa „Wjelki w Sakskej“ maja w swobo­dnym staće tuchwilu 15 črjódow, tři poriki­ a jedyn jednotliwy wjelk swoju domiznu.

Wbohi to kadla

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:
Hladaš-li na woneho „problematiskeho“ wjelka, kotrehož chcedźa nětko zatřělić, dyrbiš rjec: Poprawom je to wbohi kadla. Wón dyrbi nětko za něšto pokućić, za čož sej scyła njemóže. Wšako ma tajke něšto kaž njezbožowny žiwjenski běh. Jako młody wjelk měješe kontakt k ludźom, kotřiž jeho picowachu. Nětko jako dwulětny wjelk nima problem, blisko čłowjeskich sydlišćow za picu pytać. To wšak móže za čłowjeka bjeze wšeho strašne być, hdyž wjelka zetka a w nim rubježnozwěrjeće instinkty zbudźi. Přiwšěm sym přećiwo tomu,­ zwěrjo morić. Lubi hajnicy! Swoje třělby njetrjebaće. Połožće wjelkej město toho něšto k žranju. Tak móžeće jeho zawěsće spěšnje popadnyć a do zwěrjenca dowjezć! To bychu wšitcy něšto z toho měli. My móhli sej jeho žiweho wobhladać a wjelk móhł dale to žrać, štož čłowjek jemu­ dawa. Wutykanych wjelkow mamy hižo dosć. Marko Wjeńka

Wokoło Běłowodźanskeho dwórnišća a tamnišeje studnje škleńčerjow wuhladaš nětko kćějace kerki z němskim mjenom Zaubernuss (łać. Hamamelis). Někotre družiny tychle rostlin kćěja wosrjedź zymy a připowědźeja po měnjenju botanikarjow pječa ćopliše wjedro. Hač to tež swjaty Pětr wě, móžemy jenož wočaknyć. Foto: Joachim Rjela

Prěni ćěkancy maja job

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Agentura přihotuje migrantow na wukubłanje a na dźěłowe wiki

Budyšin (CK/SN). Wot měrca 2016 je Budyska agentura za dźěło 176 ćěkancam dźěłowe městno sposrědkowała. Při tym jedna so wo ludźi ze Syriskeje, Afghanistana, Pakistana a Eritreje. 132 z nich přistajichu předewzaća z gastronomije a hotelownistwa, z rjedźenskeho serwisa a z hladanskeho wobłuka. Někotři dźěłaja jako lěkarjo we Wojerecach a Zhorjelcu. 44 migrantow skutkuje nětko jako pomocnik. „Požadarjo azyla su naši přichodni dźěławi, tež hdyž to mnozy słyšeć nochcedźa“, rozłoži Thomas Berndt. Předewšěm pola młódšich hač 35 lět je zmysłapołne, jich za němske dźěłowe wiki­ kwalifikować, rjekny šef Budyskeje agentury za dźěło. Kaž wón měnješe, pak traje to ně­hdźe tři do pjeć lět.

Pušćeja štomy za nowy nasyp

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:
W gmejnje Halštrowska Hola blisko tak mjenowanych „braniborskich wrotow“ su tele dny podłu Čorneho Halštrowa štomy pušćeć započeli, štož je prěni krok za saněrowanje nasypa rěki. Dohromady zhubi so tam něhdźe 800 lisćowcow a jehlinowcow. Twarske dźěła na nasypje zahaja so potom nazymu. Na wotrězku nimale štyrjoch kilometrow wostronja stary nasyp a natwarja nowy z kolesowanskej šćežku, zdźěli krajne zarjadnistwo za rěčne zawěry. Projekt płaći 4,5 mio. eurow. Foto: Ulrike Herzger

Přijimarnja w nowych rumnosćach

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:
Dr. Antje Thomas (prědku) a sotra Evelin Schwind słušatej k teamej nuzoweje přijimarnje Budyskeje chorownje, kotraž je dźensa w nowym twarjenju dźěłać započała. Stacija ma dwanaće lěkowanskich rumnosćow, štyri wjac hač dotal. A město jedneje čakarnje maja tam nětko tři. Zasadźeni budu sobudźěłaćerjo w nowej nuzowej přijimarni wodnjo a w nocy, a to přez cyłe lěto. Teamej nuzoweje přijimarnje přisłušeja internist, chirurg a 21 chorobnych sotrow. Foto: Carmen Schumann

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND