Krótkopowěsće (09.03.23)

štwórtk, 09. měrca 2023 spisane wot:

„Radu přichoda“ wuzwolili

Berlin. Rozhłosowa komisija zwjazkowych krajow Němskeje je so na poradźowanski gremij za přichod zjawnoprawniskeho rozhłosa dojednała. „Radźe přichoda“ přisłušeja mjez druhim šwicarski publicist Roger de Weck, zwjazkowy sudnik na wuměnku Peter M. Huber a žurnalistka Maria Exner. „Temporarnje skutkowacy gremij“ ma „dołhodobne perspektiwy za zjawnoprawniske medije wuwić“ a „zdźěłać poručenja za stopnjowanje jich akceptancy“.

Nowy 5. lětnik bjez problemow

Budyšin. Z ličbow přizjewjenjow šu­lerjow za 5. lětnik serbskich šulow w Hornjej Łužicy njejsu žane problemy wuwidźeć, ani přewulka ani njepřizwolena rjadownja, praji na naprašowanje SN kubłanska referentka Domowiny ­Katrin Suchec-Dźisławkowa. Po powěsći serbskeho rozhłosa maja na wyšej šuli w Slepom a w Budyskim Serbskim gymnaziju najwjace přizjewjenjow (56).

Krajansku skupinu njezabyć

Kaž kóžde lěto w dojutrownym času wotměje so tež lětsa po wšej Němskej dźeń wotewrjenych hornčernjow. Sobotu a njedźelu, 11. a 12. nalětnika, wot 10 do 18 hodź. hornčerjo zajimcow do swojich dźěłarnjow přeprošeja. Lětsa chce po cyłym Zwjazku něhdźe 600 hornčerskich zawodow a ateljejow wopytowarjam durje wotewrěć, w Sakskej samej hižo 60. Tež w hornjołužiskich hornčernjach móžeće mnohostronskosć žiweho rjemjesła z najwšelakorišim rukopisom wobdźiwać. Po nazhonjenjach wopytuja zajimcy na tutymaj dnjomaj wjacore zawody.

Hornčerstwo je jedne z najstaršich rjemjesłow. Hižo před 8 000 lětami běchu ludźo na hornčerskej tačeli dźěłali. Tež dźensniše zhotowjenje drje hišće na staru tradiciju dopomina, ale wunošk je so dospołnje přeměnił. Dźensa je keramika jara indiwidualny wudźěłk. Z dnjomaj wotewrjenych duri chcedźa rjemjeslnicy wopytowarjam pokazać, kelko prócy woni za sudobjo w ručnym dźěle nałožuja.

Na dojutrowny wječor

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Róžant. Za čas přihotow na jutry pře­proša kantor Róžeńčanskeho křižerskeho procesiona Janek Wowčer wobydlerki a wobydlerjow Róžanta, kaž tež wšitkich zajimcow z wokoliny, sobotu, 11. měrca, w 19 hodź. na přednoškowy wječor do towarstwoweje rumnosće w Róžeńće. Tam porěči sedłar Marek Buk wo hladanju křižerskich gratow, konjacy sportowc Křesćan Zahrodnik wěnuje so wobchadźenju z konjemi a Janek Wowčer přednošuje wo „Krejnym jěchanju“ (Blutritt) we Weingartenje. Organizatorojo wjesela so na bohaty wopyt. Wo napoje je postarane.

Premjera přiručki wo mjenach

Budyšin. Smolerjec kniharnja přeproša štwórtk, 9. měrca, na premjeru w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje přiručki „Wörterbuch der slawischen Personennamen in Ortsnamen zwischen Saale und Bober/Queis“. W njej zjima Inge Bily staw slědźenja wo słowjanskich pomjenowanjach, z čimž twori žórło za dalše přepytowanja. Čitanje z awtorku započnje so w 19 hodź.

Jejka debić wuknyć

Štomy při pućach dyrbja so hladać

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Sadowcy a druhe družiny lisćowcow podłu pućow njejsu jenož rjany napohlad za nimo jěduceho, ale su tež wažne za strowu přirodu. Na druhim boku dyrbja so wone tež hladać, zo njebychu wobchad poćežowali. Podłu zwjazkowych, statnych a wo­krjesnych pućow wobstaraja tele dźěło sobudźěłaćerjo nadróžnych mištrownjow ­z­e swojimi­ žołtymi jězdźidłami. Při komunalnych pućach je to nadawk městow a gmejnow. Tak wuhladachmy wčera gmejnskeju dźěłaćerjow Chróšćanskeje ­gmejny Tonija Cyža a Achima Šmita (wotlěwa) na puću wot Chrósćic do Hórkow. Wonaj tam štomy hač do wysokosće štyrjoch metrow wurězaštaj. Foto: Feliks Haza

Dalši krok přesydlenja

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Zjawny zaměr sportnišća, kupjele a towarstwoweho domu cofnu

Trjebin (AK/SN). Dźěl wobsydstwa Trjebinskeje gmejny w Miłorazu zhubi přichodnje swój zjawny zaměr – to je dźěl přesydlenja wsy, kotrež ma hač do kónca 2024 wotzamknjene być. Tole rozłoži nawodnica hłowneho zarjada Slepjanskeho zarjadniskeho zjednoćenstwa Marion Mudrina předwčerawšim na posedźenju gmejnskeje rady. Zakład je zrěčenje ­z energijowym koncernom LEAG. Dokładnje dźe wo tak mjenowane rozwěnowanje sportnišća, kupjele a wjesneho towarstwoweho domu. „Kupjel a sportnišćo so hižo njewužiwatej. Na terenje kupjele je jeničce hišće kontejnerowe twarjenje wohnjoweje wobory“, praji Miłoraski wjesny předstejićer Detlef Rölke.

Policija (08.03.23)

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Wodźer Škody nuzne měł

Słona Boršć. Na awtodróze A 4 mjez wotbóčkomaj Słona Boršć a Budyšin-zapad je spěšnosć na 120 km/h wobmjezowana. Předwčerawšim dopołdnja je policija kontrolowała, hač so wodźerjo awtow po tym maja. W běhu šěsć hodźin je dohromady 3 300 jězdźidłow nimo měrjenskeho městna jěło. Z toho bě 27 přespěšnych. Z nich mějachu dźesaćo wosebje nuzne, tak zo na nich pokuta čaka. Najspěšniši bě wodźer Škody z pólskim čisłom, kotrehož błysknychu ze 166 km/h. Wón změje nětko 320 eurow pokuty płaćić, a w Němskej wón měsac dołho z awtom jězdźić njesmě.

Přehladku wěnuja dr. Lotarej Balku

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Minjeny kónc tydźenja bě w Budyskim Serbskim domje zazběh do lětušeho rjada jutrownych wikow we Łužicy. Tež w Drjowku tajke wiki přewjedu. Do toho pak tam přichodnu njedźelu wosebitu wustajeńcu wotewru.

Drjowk (JoS/SN). Cyle wosebitu jutrownu wustajeńcu přihotuja tele dny w tkajerskej stwě w Drjowku (Drebkau). Jeje hesło je „40 lět jutrowne jejka a jutrowne nałožki“. Přehladka je wěnowana skutkowanju dr. Lotara Balka. Před 40 lětami je wón prěnju wustajeńcu jutrownych jejkow w Drjowku wotewrěł. Tehdy w lěće 1983 bě to regionalna sensacija. Před tkajerskej stwu bě dołhi rynk ludźi – wobraz we wustajeńcy dźensa na to dopomina. Tež tehdyši plakat je dźensa widźeć.

„Składnostnje jubileja lětušu přehladku dr. Balku wěnujemy“, praji nawodnica tkajerskeje stwy Doreen Haiasch. Wustajeńca wězo jenož dźěl jeho žiwjenskeho skutka dokumentuje. Wón je něhdźe 2 500 jutrownych jejkow z 50 krajow swěta zawostajił. W lěće 2008 je dr. Lotar Balko zemrěł. Jeho wudowa je nětko priwatne jutrowne jejka za wustajeńcu přewostajiła. Při tym jedna so wo žadnostki, kotrež dotal hišće zjawnje widźeć njeběchu.

Tak mjenowany běh „Miriquidi“ su kónc tydźenja w Zinnwaldźe přewjedli. Na nim sněhakowachu wobdźělnicy 24 hodźin na dołhich čarach. Mjez wobdźělnikami knježeše hesło „pódla być je wšitko“. Po nim staj tež Florian Bejmak a Syman Pöpel (wotprawa) postupowałoj. Jako team „Zornowc Łužica“ staj w swojej dwuwosobowej skupinje startowałoj a w běhu tutych 24 hodźin dohromady 286 kilometrow sněhakowałoj. Z tutym wukonom staj sej njejapce 4. městno wudobyłoj. Na tajkim wubědźowanju njena­zhoniš jenož swójske hranicy, ale je tež přesunješ, měnještaj po tym. Přez přemóžacy wukon staj so zadźiwałoj. Foto: Syman Pöpel

Sceny ze zažnokćějakami wobdźiwać

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Po třoch lětach přestawki kćěje tele dny w Drježdźanskim Palaisu na Wulkej zahrodźe wot minjeneho pjatka něhdźe 40 000 nalětnich kwětkow. Zažnokćějaki su někotre z najznaćišich sakskich zahrodniskich zawodow zhromadnje z floristami k naročnym scenam zestajili, zarjadowar zašły štwórtk w Drježdźanach zdźěli. Dźesać dnjow móža lubowarki a lubowarjo kwětkow nalětnju pychu wobdźiwać. Mjez kwětkami je wjace hač 4 000 wšelakich družinow tulpow, 2 000 wšelakich narcisow, kaž tež wjace hač 5 000 dalšich cyblowych rostlinow. Foto: Jürgen Männel

Akciske tydźenje žonow zahajene

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Lětuše akciske tydźenje žonow w Budyskim wokrjesu su so wčera zahajili a traja hač do 8. meje. Wjace hač 40 wobdźělenych je wčera na žurli Jakubec wustawa w Kulowje pod titlom „Sama budźe žona“ wo sebjezwoprawdźenju zhoniło a film „Sym tež rady ja“ Budyskeje žónskeje iniciatiwy widźało. Z nazhonjenjow ze swójskeho žiwjenja je Silvia Scheibe (foto) sposrědkowała, kak zamóhła ze swójskej iniciatiwu woso­binske połoženje polěpšić. Wona je přitomne žony k pozitiwnemu zakładnemu ­nastajenju, so gratu přimać, pozbudźiła. Porěčała je zdobom Ina Körner, społnomócnjena za runostajenje Budyskeho wokrjesa. Foto: Gernot Menzel

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND