Radwor (SN/MkWj). Nimale 1,8 milionow eurow Radworska gmejna klětu wužiwa, zo by tři pěstowarnje w gmejnje podpěrowała. Tole su gmejnscy radźićeljo na swojim wčerawšim posedźenju wobzamkli. Dokelž běchu nadrobnosće zrěčenja hižo wudiskutowali, bě wobzamknjenje na dobro katolskeje pěstowarnje „Alojs Andricki“, pěstowarnje AWO „Marja Kubašec“ a za Minakałske „Wróblace hnězdo“ skerje formalne.

Wo wjele mjenje pjenjez wuradźowachu w debaće, kak wobchadźeć z nowym ležownostnym dawkom, kotryž wot klětušeho płaći. Přiwšěm běchu emocije ­sylniše. Po zakonju smědźa sej gmejny telko žadać, zo wuzbytkuja někak runje telko pjenjez, kaž do toho. Tuž nasta dis­kusija mjez radźićelemi, kotřiž noch­cychu wobydlerjow nadměru poćežować, a gmejnu, kotraž dochody trjeba.

Debatowali su tohorunja wo nasta­jenju železneho sćežora w Lipiču pola Minakała. Telekom chcyła tak sewjernu kónčinu gmejny lěpje a z najnowšej škričkowej syću zastarać. Wšelakich njejasnosćow dla pak tute předewzaće přestorčichu.

W Rakecach předewzaći fotowoltaikowej konceptaj předstajiłoj

Rakecy (JK/SN). Poskitki firmow, kotrež produkuja milinu na zakładźe wobnowjomnych žórłow, so tuchwilu w gmejnach kopja. Tak njeje na wčerawšim posedźenju Rakečanskeje gmejnskeje rady nikoho zadźiwało, zo hnydom dwě firmje swój projekt za nastajenje fotowoltaikoweje připrawy předstajištej. Firma Blueberry Energy planuje připrawu na ležownosći něhdyšeje Rakečanskeje Muny, blisko tamnišeho přemysłownišća natwarić. Na 55 hektarach chcedźa tam module stajić, kotrež produkuja lětnje telko miliny, zo zastaraja dohromady 12 500 domjacnosćow. Ze swojich dochodow poskićuje firma gmejnje 0,2 ct na kWh a nimo toho lětnje 2000 eurow na hektar wužiwaneje płoniny do gmejnskeje kasy. Dale změja wobydlerjo móžnosć na pjeć hektarach swójsku připrawu nastajić a system firmy za produkciju a wotbytk swojeje miliny wužiwać.

Wulke Ždźary (SiR/SN). W hałzach štomow ptački fifola, pod nimi kokoše škrabaja, na pastwje su konje a na zahrodźe pytaja kački za picu. We Wulkich Zdźarach je sej Nadine Schneider přirodnu idylku stworiła. „Moju mału farmu“ ju 35lětna mjenuje. Zo so skót derje čuje, je jej wažne. Wot lěta 2020 młoda žona swoju oazu natwarja a je sej tak žiwjenski són spjelniła. Rozsudny je při tym mjez druhim, zo Nadine Schneider konje lubuje.

Turněrowa jěcharka je sej swoje kmanosće wot druhich trenarjow a awtodidaktisce přiswojiła. Dźensa je wona sama wuspěšna trenarka konjow. Na swojej farmje njestara so jenož wo swójske štyri konje, ale tež wo dalše. Tež tute wona zdźěla wukubłuje. Stajnje spyta konje zrozumić a wotpowědnje na to reagować. To je jej jara wažne. Kombinacije z komunikacije, měra, wutrajnosće a ta abo tamna chwalba w formje małeje chłóšćenki su při tym wuspěšna taktika, 35lětna ­powěda. „Štóž z konjemi dźěła, dyrbi je jara derje wobkedźbować, zo by je lěpje zrozumił“, Nadine Schneider měni.

Před pjeć lětami staj z Madźarskeje pochadźacaj Nándor a Hajnalka Szuppáncsics zakuskowy kiosk z mjenom „Szuppi“ při Bělšečanskim přemysłowym parku wotewrěłoj. Bórze wšak dyrbještaj dwě ćežkej lěće korona-pandemije přetrać. Mjeztym pak ­maja wulku ličbu hosći, kotřiž sej dobru kwalitu słódnych madźarskich jědźow a wutrobitosć hosćićelow chwala. Tak staj lětsa w awgusće nowy, wjetši domčk natwariłoj, w kotrymž móža sej kupcy nutřka w přihódnej atmosferje chłóšćenki zesłodźeć dać. Nándor a Hajnalka Szuppáncsics předawataj je tež bórze na Budyskich Wjacławskich wikach. Foto: SN/Bojan Benić