Lětuše Krabatowe swjedźenske hry su pola mnohich Serbow regiona razne reakcije zbudźili – wot „dyrbimy rěčeć“ hač „tam ženje wjac njepojědu“. Inscenacija je tež čłonow župneho předsydstwa přesłapiła.

Wojerecy (SN/mb). Pod „wšelčiznami“ sej župne předsydstwo rady chwile za aktualne towaršnostne debaty bjerje – to běchu wčera wječor najprjedy lětuše Krabatowe swjedźenske hry w Čornym Chołmcu: Ći, kotřiž su spektakl dožiwili, kritizowachu zdźěla ordinarne, haj „seksistiske“ žwantorjenje na jewišću. Tež na inscenowanym, stawiznam njewotpowědowacym konflikće mjez Delnimi a Hornimi Serbami su so serbscy přihladowarjo postorkowali. Runje tak na njedostojnym wobchadźenju z našej hymnu.

Dalša tema: „Smědźa“ holcy dźěle narodneje drasty za modiski outfit wužiwać? Diskutanća su so přewažnje wuprajili, zo je lěpje, elementy našeho regionalneho fundusa brać hač na přikład bayerski dirndl we Łužicy. Zdobom słušeja wězo do serbskich nałožkow a wobrjadow narodne drasty po tradiciji, štož dotal tež nichtó do prašenja stajił njeje.

Wuprawa do wuchodneje Belgiskeje

srjeda, 09. awgusta 2023 spisane wot:

W septembrje 2008 bě prěni raz po 1989/1990 skupina Serbow na iniciatiwu tehdyšeho předsydy DGB Sakskeje Hanja Lucassena we wuchodnej Belgiskej pobyła. Nětko chce so Serbski sejm tam wobhonić wo spomóžnym samozarjadnistwje němskeje mjeńšiny.

Njebjelčicy (SN/at). Serbski sejm hotuje so na štyridnjowsku wuprawu wot 28. septembra hač do 1. oktobra do wuchodneje Belgiskeje. Předwidźanej stej zetkani z ministerskim prezidentom Němskorěčneje zhromadnosće Oliverom Paaschom a z jeho knježerstwom w Eupenje. Dale wopytaja tam Wuchodobelgiski parlament a Europski parlament w Brüsselu. Wo tym informuje Serbski sejm, ­kotryž bě jeho mjezynarodny partner, Załožba Slavonic Europe, přeprosył. ­Ekskursiju přewjedu we wobłuku programa hranicy překročaceho zhromadneho dźěła Lusatia Glow. Woni rěča wo „politiskej misiji serbskeho parlamenta, zo bychu europske modele demokratiskeho samozarjadnistwa we wobłuku kubłanskeje a kul­turneje awtonomije zeznawali“.

Próstwy za klětu

štwórtk, 03. awgusta 2023 spisane wot:
Budyšin (SN). Załožbowy zarjad je in­formował, zo je so hač do póndźele 45 próstwow wo spěchowanje za klětu zapodało. Mjez próstwustajerjemi su štyrjo z wobłuka nowych medijow. Z wjacorymi próstwami prócuja so ludźo wo podpěru za wjetše zarjadowanje. To je na přikład Jolka w Nuknicy we wulkim róžku, jutrowny seminar MENS w Budyšinje w nalětniku, jubilej 75. róčnicy załoženja 1. serbskeje kulturneje brigady w róžowniku abo smažniku a wězo přihoty a wobdźělenje Serbskeho mustwa na Europeadźe w pražniku. Cyłkownje su próstwarjo, tak wuchadźa z zdźělenki Hanki Budarjoweje, wo wjac hač dwaj milionaj eurow prosyli, štož „pak njerěka, zo budźe załožbowy zarjad wšitke próstwy přizwolić móc.“ Tři próstwy su přepozdźe dóšli. Dotal zapodate próstwy maja přewažnje spěchowanski wolumen nad dźesać tysac eurami. Próstwy za projekty prěnjeho połlěta 2024 ze spěchowanskej sumu pod dźesać tysac móžeće hač do 30. požnjenca zapodać. W ramiku srědkow za změnu strukturow w Sakskej su nimo běžnych projektow tři nowe próstwy dóšli.

Karolina a Kryštof wuspěšnaj byłoj

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:

Karolina Babczuk a Kryštof Peršín staj zašły tydźeń w Budyskim Serbskim domje wo swojim slědźenju přednošowałoj. Wot lońšeje nazymy studowaštaj ze stipendijom Załožby za serbski lud w Lipsku.

Budyšin (SN). Karolina, studentka bohemistiki z Pólskeje, předstaji swój projekt „Analyza hornjoserbskich rostlinskich mjenow w Smolerjowych ,Pěsničkach hornich a delnich Łužiskich Serbow‘“. Krystof, doktorand z Čěskeje, rěčeše wo přełožkach ruskeje literatury do hornjoserbšćiny w časopisu „Serbowka“, kiž wudawachu studenća srjedź 19. lětstotka w Serbskim seminarje w Praze. Potom złožištaj hišće swoje rěčne pruwowanje w hornjoserbšćinje (na schodźenku B2 resp. C1). Karolina wróći so do Pólskeje, zo by tam ze swojim studijom pokročowała. Kryštof wostanje we Łužicy, pisa swoje doktorske dźěło a dźěła podźělnje w Rěčnym centrumje Witaj a w Serbskim instituće. Nimo toho słuša do kruha awtorow noweje kolumny „Z čěskim wóčkom“ našeho wječornika.

Feliks Ričel nowy referent Domowiny

štwórtk, 13. julija 2023 spisane wot:

Zjawne posedźenje Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny traješe wčera wječor jenož dobru hodźinku, ale móžeše najebać to wšelake konkretne wuslědki prezentować.

Wojerecy (SN/mb). Na spočatku je předsyda Domowiny Dawid Statnik jako wuslědk njezjawneho dźěla wuradźowanja dobre poselstwo wozjewił: Po wjac hač jednym lěće pytanja za nowym referentom za komunalne, gremijowe a ministerialne naležnosće su tute dźěłowe městno zaso wobsadźili. Wot 1. oktobra budźe Feliks Ričel, pochadźacy z Njebjelčic, tuchwilu projektny manager Serbskeho instituta a předsyda wuběrka zwjazkoweho předsydstwa za kulturu a wuměłstwo, tute zastojnstwo w Choćebuzu wukonjeć.

Přichodna hłowna a wólbna zhromadźizna třěšneho zwjazka so 5. jutrownika 2025 na teritoriju župy „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin wotměje. To je na posedźenju dwanaće w sydarni přitomnych a šěsć online přišaltowanych čłonow gremija runje tak wobzamkło kaž wólbny porjad a zestawu wólbneho wuběrka za wólby 4. naměstnika ze Sakskeje za załožbowu radu, kotrež maja prawniskich wušparanjow dla nachwatać (SN su rozprawjeli).

Štó čini što?

štwórtk, 13. julija 2023 spisane wot:
Wěsće wy, kotre nadawki ma referent za komunalne, gremijowe a ministerialne naležnosće? To je dźěło, kotrež ma nowy referent Domowiny w Choćebuskim běrowje wukonjeć. Županka župy „Michał Hórnik“ Diana Wowčerjowa je na wčerawšim posedźenju zwjazkoweho předsydstwa zajimawu temu načała: Kotru rólu hraje w serbskim žiwjenju štó, a što wě zjawnosć wo tym? Smy pozdatnje w dobje absolutneje transparency, kóždy dźeń smy z nawalom wobrazow konfrontowani, na kotrychž su ludźo widźeć, kotřiž maja wažny termin z wažnymi druhimi ludźimi. Štož pak za tym wšěm tči, kotry zmysł to ma, hustodosć hižo njewěmy. Tohodla tule započinamy: Zastupjerjo Domowiny skutkuja w ducentach regionalnych gremijach a maja kontakty na wšěch politiskich runinach pěstować. To ma nětko Feliks Ričel koordinować a přewodźeć. Hladajo na jeho nazhonjenja mjez druhim w Mjeńšinowym sekretariaće dobry rozsud. Marcel Brauman

Strukturnu změnu wobjednawali

póndźela, 03. julija 2023 spisane wot:
Wužadanja a šansy změny strukturow we Łužicy běchu tema fachoweje ekskursije towarstwa za nałožowanu geografiju w Münsteru minjeny pjatk w Budyšinje. W Serbskim domje je etnologa dr. Fabian Jacobs ze Serbskeho instituta zhromadnje z referentom Domowiny Pětrom Brězanom (4. a 3. wotprawa) wšelake UNESCO-iniciatiwy a projekty serbskeho kulturneho turizma w regionje předstajił. W towar­stwje angažuja so geografki a geografojo, architektki a architekća we wobłukach regionalne wuwiće, měšćanske planowanje a turistiske poradźowanje. Po přednošku wopytachu mjez druhim tež Serbski muzej. Foto: Domowina/Božena Šimanec

Lětsa na kołopuć wo pčołkach

pjatk, 30. junija 2023 spisane wot:

Budyšin (kl/SN). Do wulkich šulskich prózdnin je předsydstwo župy „Jan Arnošt Smoler“ wčera w Budyšinje lětušu župnu kubłansku jězbu rozjimało. Ta budźe 30. septembra a powjedźe w jubilejnym lěće Hadama Bohuchwała Šěracha mjez druhim ke kołopućej wo pčołkach do Budyšinka. Dale chcedźa so do směra na Delany podać.

Rěčna motiwatorka za Radwor, Rakecy a Wulku Dubrawu, Raphaela Wićazowa, rozprawješe wo swojich aktiwitach, kaž je to w Budyskim župnym předsydstwje z wašnjom. Wobdźěliła je so na njedawnym spěwnym wječorku Domowinskeje skupiny Komorow/Trupin/Rakecy a Rakečanskeje Bjesady. Wothłós za serbski spěw ze skupinu Přezpólni a z 50 hosćimi bě přewšo dobry. Wo zarjadowanju „zhotowjenje křińčkow“ w meji je zdobom krótki film w třoch rěčach zhotowiła. Film wo serbskim nałožku budu na kanalu YouTube Domowiny wozjewić.

Rjad přednoškow za Budyskich Domowinjanow je so derje zahajił. 20 zajimcow bě tydźenja na přednošk Bena Bělka wo jězbje do srjedźneje Afriki přišło. Dalše zarjadowanje ma 26. oktobra być.

Nowa forma

pjatk, 23. junija 2023 spisane wot:

Smjerdźaca (SN/MiR). Serbske šulske towarstwo (SŠT) zaběra so dźensa wječor na hłownej zhromadźiznje w Smjerdźečanskej LIPJE z móžnym přechodom medijopedagogiskeho projekta LUCIJA do jedneje druheje prawniskeje formy. Kaž předsydka SŠT Katharina Jurkowa w swojim přeprošenju čłonam towarstwa zdźěli, je LUCIJA jeničke ćežišćo dźensnišeho wuradźowanja. Hač k rozsudej dóńdźe, zo ma LUCIJA so stać powšitkownje wužitna tzwr, abo zo wostanje w jednaćelskim nošer­stwje SŠT, ma so na kóncu zeńdźenja pokazać. K tomu budźetej diskusija a na to wothłosowanje wšitkich přitomnych trěbnej.

Hižo loni w decembru běše jednaćel SŠT Andreas Ošika na hłownej zhromadźiznje rozłožił, kotra prawniska forma LUCIJE by přihódna była. Zdobom běše wón wo prawniskim poradźowanju informował. Tam přitomni, běchu předsydstwu nadawk dali, prawniske a dawkowe prašenja hłubšo pruwować. Wot srjedź meje mějachu čłonojo SŠT składnosć, so nadrobnje z dokumentami zaběrać a so z prašenjemi na zarjad towarstwa wobroćić. Wuslědki tohole pruwowanja chce předsydstwo dźensa wječor předstajić.

Wo mjeńšinach we wučbje zhonić

pjatk, 23. junija 2023 spisane wot:

Berlin (SN/at). Wědu wo tudyšich awtochtonych narodnych mjeńšinach a regionalnej rěči delnjoněmčinje wuknjacym we wšitkich zwjazkowych krajach Němskeje posrědkować, ma mjeńšinowa rada za wažny nadawk. Tohodla je so gremij na Konferencu kultusowych ministerkow a ministrow (KMK) z próstwu wo wuměnu wobroćił. „Prěnja dźěłowa rozmołwa budźe 28. junija“, předsyda mjeńšinoweje rady, předsyda Domowiny Dawid Statnik, po posedźenju gremija wčera w Berlinje informowaše. Nastupajo tutu iniciatiwu za posrědkowanje wědy wo mjeńšinach móža w gremiju zastupjeni Frizojo, Danojo a Serbja na nazhonjenja Sintow a Romow nawjazać. Tući su hižo wo to wojowali, zo šulerki a šulerjo wšudźe w zwjazkowej republice wo jich ludźe a stawiznach zhonja. Na dźěłowej rozmołwje z KMK wobdźělataj so za mjeńšinowu radu mjez druhim předsyda Statnik a nawoda mjeńšinoweho sekretariata Gösta Nissen.

Mjeńšinowa rada je dale wobdźělenje na dnjomaj wotewrjenych duri zwjazkoweho knježerstwa 19. a 20. awgusta rozjimała.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND