Jubilejna gala SLA – wotbłyšć wšelakorych časow
To najlěpše z minjenych 70 lět znowa prezentowane: Program „Folklora!“ jako na wjerški bohata rewija reje a hudźby
W notowym archiwje sej přehlad wo 70lětnych stawiznach Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje stworić a potom to najlěpše a najskutkowniše znowa na jewišćo přinjesć – tutu ideju zwoprawdźi z kompetencu serbska hudźbnojewišćowa institucija, předstajejo ju pod titulom „Folklora!“ 4. a 18. nalětnika kaž tež 8. jutrownika w swojim domje na Wonkownej Lawskej.
Cyły rjad komponistow, mjez nimi tež serbskich, tworješe w běhu mjeztym sydom lětdźesatkow wobstaća SLA specielnje za tónle dom ze swojim wosebitym nadawkom, serbsku hudźbnu kulturu pěstować a dale wuwiwać. To rěka, nad wohenjom kreatiwnosće jenož njestražować, ale jón tež dale dawać. Za jubilejnu galu wubrachu so předewšem kompozicije Jurja Winarja, Jana Bulanka, Jana Pawoła Nagela, Jana Chlebníčeka, Huberta Krossa, Clemensa Pötzscha, Wolfganga Böhmera a Enjotta Schneidera kaž tež Korle Awgusta Kocora, Jurja Pilka, Antonína Dvořáka a Jiříja Janoušeka, Dietera Kempeho, Liany Bertók a Wolfganga Fristera.
Znowa čitała ... „Ha lećała je módra wróna“ Jurja Kocha
W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež znowa skedźbnić je trjeba, zo njebychu so pozabyli.
Wotpowědne impulsy chce awtorka
serbskim čitarkam a čitarjam z
rjadom „Znowa čitała“ dawać.
W lěće 1991, před wjace hač třiceći lětami, je wušła Jurja Kochowa kniha „Ha lećała je módra wróna“. Sym ju tehdy, krótko po změnje, jako lektorka přewodźała. Hižo do 1989 běchu mi někotre jadriwe Kochowe eseje, wozjewjene w němskej rěči w antologijach tehdyšeho srjedźoněmskeho nakładnistwa Mitteldeutscher Verlag, napadnyli a wězo tež jeho inspirowaca narěč na poslednim kongresu Spisowaćelskeho zwjazka NDR w lěće 1987, kotruž běch jako manuskript čitać móhła. Nětko namjetowaše Koch serbskemu nakładnistwu, jeho reportaže a esejistiske přinoški jako „Report ze serbskeje Łužicy“ wudać, kaž podtitl potom rěkaše. Hižo tehdy so mi lubješe, zo bě woprawdźe cyła serbska Łužica měnjena.
Wótc moderneho pčołarstwa
Wuznamny přirodowědnik a serbski prócowar Hadam Bohuchwał Šěrach
Lětsa 11. nalětnika wotmě so w Budyšinku w tamnišej cyrkwi wopomnjenska swjatočnosć za Hadama Bohuchwała Šěracha. Serbski superintendent na wuměnku Jan Malink a něhdyši wjesnjanosta Malešec a zahority pčołar Günter Sodan přednošowaštaj wo žiwjenju Šěracha. To bě započatk swjedźenskeho wopomnjenskeho lěta 2023. Wone ma so dale wjesć z přednoškami wo jeho skutkowanju jako pčołar 24. nalětnika w Nosaćicach, z wopomnjenjom smjertneho dnja 2. jutrownika při cyrkwi w Budyšinku, z wotewrjenjom „Šěrachoweho kołopuća“ na swětowym dnju pčołkow 20. róžownika tohorunja w Budyšinku a z pućowanjom po tutej šćežce w smažniku. Nazymu wotměja so přednoški wo pčołarstwje w Hornjej Łužicy a w Sakskej ze znatymi pčołarjemi dźensnišeho časa. K 300. narodninam Šěracha klětu poswjeći so na kěrchowje w Budyšinku jemu wěnowany pomnik. Štó běše tutón muž a što je zdokonjał?
Chwalba na wotspěšenje
W tutej kolumnje powěda wosom redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Prof. Wink so dopomina, zo je raz tekst Měrćina Nowaka-Njechorńskeho čitał, w kotrymž tón pisa, zo lubuje kolesować, dokelž su awta přespěšne, pěškować pak předołho traje. Što pak by prajił, by-li wón z póštowej kuču pućował?
W dowolu je prof. Wink składnosć měł, wobdźělić so na jězbje z póštowej kuču z Lipska do Drježdźan. Z ICE traje to dźensa jenož hodźinu, z kuču bě wón štyri dny po puću. Tempo kuče je cyle wosebity: Spěšnišo hač běhać, pomałšo hač kolesować – dospołnje nowe dožiwjenje so pohibowanja. Móžeš sej krajinu woměrje lubić dać. Dawa da hewak wobchadny srědk, pola kotrehož móžeš zdónk, na kotrymž je bobr hrymzolił, takrjec nimojěducy mjeńšinu dołho wobdźiwać? Abo sej cyrkej na druhej stronje brjoha dlěje hač štwórć hodźiny wobhladać?
Wiki z nowym fokusom
Wot lětušeho je ITB jenož hišće fachowemu publikumej přistupna
Njepowalny optimizm Ukrainjenjo tež tu na wikach zwuraznichu.Najwjetša nowostka na Berlinskej ITB drje běše jeje nowy koncept: Porno zańdźenosći je wona wot lětušeho jenož hišće fachowemu publikumej wotewrjena. Abo, kaž to organizatorojo wopisachu: „ITB zjednoći swoje mocy do přichoda a so nimo na wustajace předewzaća bjezwuwzaćnje na swojich fachowych wopytowarjow koncentruje: nakupowarjow a zastupjerjow medijow.“ Z tym su zdobom tež rozměr wikow pomjeńšili. Zwjazkowe kraje kaž Badensko-Württembergska, Mecklenburgsko-Předpomorska, Sewjerorynsko-Westfalska abo Durinska wzdachu so swójskich stejnišćow – prezentowachu pak so město toho na zhromadnym městnje Němskeje centrale za turizm.
Zajimawy přewodnik po Tuchorju
Najstarši pomnik na nim je kamjeń, dopominacy na „morjenja“ z lěta 1404
Najwjetše Budyske pohrjebnišćo je Tuchor při Lubijskej dróze, kotrež wobsteji lětsa pjeć lětstotkow. Składnostnje wažneho jubileja je w Srjedźoněmskim nakładnistwje Halle wušła brošurowana knižka z 214 stronami wo tutym sławnym kěrchowje a jeho cyrkwi, bywšim spitalu a susodnym Michałskim pohrjebnišću. Stawiznar wuměłstwa Kai Wenzel, měšćanski přewodnik Heinz Henke a bywši zarjadnik-hladar kěrchowa Christoph Kretschmar su awtorojo w rjedźe Archiwowych spisow města Budyšina wudateje knižki.
Za čas swětoweju wójnow listonošojo w stajnje so měnjacych ...
We wójnskich lětach 1914 do 1918 su tež młodźi wobydlerjo Błótow swoje žiwjenje za čožkuli riskěrowali. Jim bě wulka politika, wulkobłud, samo na sebi wšojedne. Kejžorej słužić, hdyž k brónjam woła, pak bě jim mjenje smorže. Wšako běchu tak kubłani tajke wołanje slepje a „česćedostojnje“ sćěhować.
Młodźi mužojo chcychu a dyrbjachu po móžnosći bórze zaso wróćo k swójbje, žonje a dźěćom w Błótach. Wusyw na polach a žně nječakachu, mandźelske a njewjesty běchu ze wšěm same. Mnozy młodźi mužojo pak so ženje njenawróćichu, zwostachu w francoskej abo ruskej zemi.
W tych lětach mějachu błótowscy listonošojo wosudny wuznam: Kotru póštu přinjese, hdyž ludźo žołty póstowy čołm zdaloka wuhladachu? Póšta móžeše wo zranjenju a chorosći, wo smjerći abo wójnskej jatbje rozprawjeć.
Přiroda a dyrdomdej
Dowolowa rozprawa wo słódkich njedźelach w Słowjenskej
Rafting jako jedne z najnowšich nazhonjenjow zalubi so zawěrno tež Michałej, byrnjež hórska woda zymna była.Naju kwas spočatk septembra bě so jako wulkotny swjedźeń wopokazał. Hižo póndźelu po tym hotowachmoj so na puć do słódkich njedźelow (Flitterwochen) w Słowjenskej. Naju prěnja stacija bě Bled w Julijskich Alpach, do kotrehož dojědźechmoj po někak dźewjećhodźinskej jězbje z awtom. W šikwanej pensiji so spěšnje zaměstnichmoj, prjedy hač wotkrychmoj sej městačko z mnohimi hosćencami a móžnosćemi přenocowanja. Tu słodźi, – rěkaše facit prěnjeho wječora.
Fota: Jakub WowčerPjatk, 3. měrca 2023 SERBSKE NOWINY – ...
Pjatk, 3. měrca 2023
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Skónčnje móžachu nory zaso raz w Kulowje tak prawje hejsować, wšako dyrbjachu pandemije dla w minjenymaj lětomaj trochu krótšo stupać. 317. sezona přiwabi lětsa zaso tysacy předrasćenych do póstniskeho městačka. Wjeršk wšak bě znowa ćah róžowu póndźelu, na kotrejž předstajichu wjac hač sto wobrazow a něhdźe 25 wozow – mjez nimi tež tójšo serbskich sobuskutkowacych. Tule někotre impresije Kulowskich póstnicow! Jurij Bjeńš
Skupinski foto wšěch na programje wobdźělenych čłonow a ...
Skupinski foto wšěch na programje wobdźělenych čłonow a čłonkow Sorabije Lipsk.
Studenća mějachu wulke wjeselo, swoje nazwučowane choreografije na programje předstajić.
Akrobatiske reje su wuslědk mnohich probow w předpolu póstnic.
Hižo do zahajenja programa postarachu so Sorabičenjo wo dobru naladu.
Skónčnje
zaso
na jewišćo!
